Những lời nói xấu xí này sẽ khiến bạn đánh mất nhiều thứ quan trọng trong cuộc đời, bởi thế hăy tránh xa.
"Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa ḷng nhau” có thể hiểu là: khi nói năng, giao tiếp với nhau th́ nên thận trọng trong việc sử dụng ngôn ngữ. Lời lẽ trước khi thốt ra cần suy nghĩ kĩ tránh lỡ lời làm xúc phạm hay xấu đi mối quan hệ với mọi người xung quanh. Ở đời, có những lời nói tốt nhất đừng nói ra, kẻo làm hỏng hết những mối quan hệ tốt đẹp.
Vọng ngữ – nói dối
Phật giáo coi trọng sự thật và điều thật, nên nói dối là một trong những tội nghiệp nặng.
Người mà mở miệng ra là nói dối, nói dối không chớp mắt, nói dối quen miệng, thuận lời, không cần suy nghĩ, chính ḿnh c̣n không cảm nhận được ḿnh đang nói dối. Thật là nguy hiểm!
Những người này đôi khi nói dối cũng không phải là để hại người mà nói dối cho vui, ba hoa, nhưng không biết rằng như thế là rước họa vào thân. Bởi dù nói dối xuất phát từ hảo tâm hay ác ư đều là tạo nghiệp xấu, làm tổn hại danh dự và hạ thấp bản thân.
Người gặp th́ đề pḥng, bạn bè gặp th́ lánh xa, nhân duyên gặp th́ vụt mất.
Thiển ngữ – lời lẽ thô thiển
Người mà hay dùng những lời không hay đả kích người khác th́ đối với Phật giáo chính là ác nhân.
Đả thương ḷng tự trọng của người khác, chửi mắng, làm tổn hại danh dự người khác là họa từ miệng ra, nói lời hại người lại chính là hại ḿnh, tự mang phiền toái đến cho bản thân. Bởi vậy, tôn trọng người khác là tôn trọng chính ḿnh. Khi thốt ra những lời lẽ thô tục đối với người khác, điều này không chỉ tự hạ thấp bản thân, mà c̣n bị tổn phước, rất không nên làm.
Xảo ngữ – lời lẽ khiêu khích
Người dùng ngôn ngữ khích bác, gợi lên ḷng tham, sân, si của người khác, tuy cười nói bóng bẩy đấy mà bụng dạ sâu xa, cũng là ác nghiệp.
Nếu không thể giúp được ǵ cho người khác th́ không nên hại người, nếu không thể dùng từ bi mà hóa độ tham, sân, si của người khác th́ cũng không nên khơi gợi, cổ vũ những thói xấu ấy.
Sàm ngôn – Lời đàm tiếu
Sàm ngôn chỉ những lời nói xấu sau lưng người khác. Người hay nói những lời sàm ngôn phần lớn đều là những kẻ tiểu nhân.
Con người sống trong thế gian, ai cũng có những điều riêng tư bí mật, chuyện gia đ́nh, chuyện sự nghiệp, t́nh cảm… Những chuyện riêng tư như vậy thông thường người ta đều hy vọng không bị người khác biết. Cho nên đối với những việc riêng tư của người khác, chúng ta không nên tùy tiện b́nh luận, đàm tiếu lung tung.
Một người vạch trần chuyện cá nhân của người khác, cho dù v́ sao, cho dù người khác không phản kích lại, cho dù nhất thời người ấy chiếm được lợi nhưng điều đó cũng đă cho thấy phẩm đức ‘không phúc hậu” của người ấy rồi.
Nộ ngôn – Lời nói khi tức giận, oán hận
Khi một người đang ở vào trạng thái tức giận th́ thường sẽ đánh mất lư trí và cảm nhận mà nói ra những lời khó nghe, công kích người khác, có khi làm tổn thương cả bản thân ḿnh, gây ra hậu quả khôn lường. Cho nên một người khi đang ở vào trạng thái tức giận th́ tốt nhất nên b́nh tâm lại, không tùy tiện nói.
Bên cạnh đó, một người khi không hài ḷng, bất măn, thường thường sẽ nói những lời trách móc. Người bị oán trách sẽ v́ những lời nói cay nghiệt đó mà khắc sâu trong tâm, thậm chí làm ra những việc không thể văn hồi lại được.
Một người nếu gặp chuyện luôn oán trời trách đất, oán trách người khác, không thể nhận rơ chính ḿnh th́ vĩnh viễn không trưởng thành được. Người hễ gặp chuyện là t́m nguyên nhân và đổ cho khách quan, luôn trách cứ người khác th́ vĩnh viễn không tiến bộ được.
VietBF@ Sưu tập