Khi thấy đổ mồ hôi đêm, xuất huyết trên da, sốt, lạnh, mệt mỏi… bạn phải nghĩ ngay có thể là dấu hiệu cảnh báo của bệnh ung thư máu.
Ung thư máu là ǵ?
Leukemia hay c̣n gọi là bệnh bạch cầu, ung thư máu, máu trắng. Bệnh bạch cầu là một bệnh ung thư của các tế bào máu. Có nhiều loại tế bào máu, bao gồm hồng cầu (RBCs), bạch cầu (WBCs) và tiểu cầu. Nói chung, bệnh bạch cầu đề cập đến bệnh ung thư bạch cầu.
Bạch cầu là một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch của bạn. Chúng bảo vệ cơ thể bạn khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn, virus và nấm, cũng như các tế bào bất thường và các chất lạ khác. Trong bệnh bạch cầu, các bạch cầu không hoạt động như các bạch cầu b́nh thường. Chúng cũng có thể phân chia quá nhanh và cuối cùng lấn át các tế bào b́nh thường.
WBCs chủ yếu được tạo ra trong tủy xương, nhưng một số loại WBCs cũng được tạo ra trong các hạch bạch huyết, lá lách và tuyến ức. Sau khi h́nh thành, WBCs lưu thông khắp cơ thể trong máu và bạch huyết (chất lỏng lưu thông qua hệ thống bạch huyết), tập trung ở các hạch bạch huyết và lá lách.
Các triệu chứng của ung thư máu
Các triệu chứng của ung thư máu bao gồm:
- Đổ mồ hôi quá nhiều, đặc biệt là vào ban đêm (được gọi là "đổ mồ hôi ban đêm").
- Mệt mỏi và suy nhược không biến mất khi nghỉ ngơi.
- Giảm cân không chủ ư.
- Đau và đau xương.
- Sưng hạch bạch huyết, không đau (đặc biệt là ở cổ và nách).
- Gan to hoặc lách to.
- Đốm đỏ trên da, được gọi là đốm xuất huyết.
- Dễ chảy máu và dễ bị bầm tím.
- Sốt hoặc ớn lạnh.
- Nhiễm trùng thường xuyên.
Bệnh ung thư máu cũng có thể gây ra các triệu chứng ở các cơ quan đă bị xâm nhập hoặc ảnh hưởng bởi các tế bào ung thư. Ví dụ, nếu ung thư di căn đến hệ thần kinh trung ương, nó có thể gây đau đầu, buồn nôn và nôn, lú lẫn, mất kiểm soát cơ và co giật.
Bệnh cũng có thể lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể bạn, bao gồm: phổi, đường tiêu hóa, tim, thận, tinh hoàn.
Các loại bệnh ung thư máu
Sự khởi phát của bệnh ung thư có thể là cấp tính (khởi phát đột ngột) hoặc măn tính (khởi phát chậm). Trong bệnh ung thư cấp tính, các tế bào ung thư nhân lên nhanh chóng. Trong bệnh ung thư máu măn tính, bệnh tiến triển chậm và các triệu chứng ban đầu có thể rất nhẹ.
Bệnh ung thư cũng được phân loại theo loại tế bào. Bệnh liên quan đến các tế bào ḍng tủy được gọi là bệnh bạch cầu nguyên bào tủy. Tế bào ḍng tủy là những tế bào máu chưa trưởng thành thường trở thành bạch cầu hạt hoặc bạch cầu đơn nhân. Bệnh bạch cầu liên quan đến tế bào lympho được gọi là bệnh bạch cầu lymphocytic.
Có bốn loại bệnh thư máu chính:
Bệnh bạch cầu ḍng tủy cấp tính (AML)
Bệnh bạch cầu cấp ḍng tủy (AML) có thể xảy ra ở trẻ em và người lớn. Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ, khoảng 21.000 trường hợp AML mới được chẩn đoán hàng năm ở Hoa Kỳ. Đây là dạng bệnh bạch cầu phổ biến nhất. Tỷ lệ sống sót sau 5 năm đối với AML là 26,9%.
Bệnh bạch cầu lymphocytic cấp tính (ALL)
Bệnh bạch cầu lymphocytic cấp tính (ALL) xảy ra hầu hết ở trẻ em. Ước tính khoảng 6.000 trường hợp ALL mới được chẩn đoán hàng năm tại Hoa Kỳ. Tỷ lệ sống sót sau 5 năm của ALL là 68,2%.
Bệnh bạch cầu ḍng tủy măn tính (CML)
Bệnh bạch cầu ḍng tủy măn tính (CML) ảnh hưởng đến hầu hết người lớn. Khoảng 9.000 trường hợp CML mới được chẩn đoán hàng năm. Tỷ lệ sống sót sau 5 năm đối với CML là 66,9%.
Bệnh bạch cầu lymphocytic măn tính (CLL)
Bệnh bạch cầu lymphocytic măn tính (CLL) có nhiều khả năng ảnh hưởng đến những người trên 55 tuổi. Bệnh này rất hiếm khi gặp ở trẻ em. Khoảng 20.000 trường hợp CLL mới được chẩn đoán hàng năm. Tỷ lệ sống sót sau 5 năm đối với CLL là 83,2 phần trăm.
Các yếu tố nguy cơ đối với bệnh ung thư máu
Đến nay, các nhà khoa học chưa biết chính xác nguyên nhân của bệnh ung thư máu. Tuy nhiên, một số yếu tố đă được xác định có thể làm tăng nguy cơ của bạn. Cụ thể gồm:
- Tiền sử gia đ́nh mắc bệnh ung thư máu.
- Hút thuốc lá, làm tăng nguy cơ phát triển bệnh bạch cầu ḍng tủy cấp tính (AML).
- Rối loạn di truyền như hội chứng Down.
- Rối loạn máu, chẳng hạn như hội chứng loạn sản tủy, đôi khi được gọi là "tiền bạch cầu".
- Điều trị ung thư trước đó bằng hóa trị hoặc xạ trị.
- Tiếp xúc với mức độ bức xạ cao.
- Tiếp xúc với các hóa chất như benzen.
VietBF@sưu tập