Trong khi phán quyết “có tội” trong vụ án của ông Hunter Biden – con trai Tổng thống đương nhiệm đang thổi một luồng gió mới vào chiến dịch tranh cử của cha ḿnh, th́ có vẻ như, ông Trump lại gặp bất lợi khi rơi vào t́nh thế tương tự.
Sự đối lập từ hai cuộc chiến pháp lư trên chính trường Mỹ
Ông Hunter Biden - con trai Tổng thống Mỹ đương nhiệm, bước ra khỏi ṭa án liên bang ở Wilmington (Delaware) hôm 11/6, với phán quyết có tội liên quan đến ba cáo trạng về gian lận sở hữu súng. Với phán quyết này, ông Hunter Biden phải đối mặt với mức án tối đa là 25 năm tù và nộp phạt 750.000 USD nếu gộp cả ba tội danh.
Thẩm phán Maryellen Noreika vẫn chưa ấn định ngày tuyên án, nhưng theo thông lệ, các bị cáo bị kết tội tại ṭa án liên bang Delaware thường nhận được án phạt trong ṿng 120 ngày kể từ ngày bị kết án. Như vậy, phán quyết sẽ được đưa ra muộn nhất khoảng 4 tuần trước cuộc tổng tuyển cử tháng 11.
Ông Hunter Biden - con trai Tổng thống Mỹ đương nhiệm. Ảnh: AP.
Ngay sau khi tuyên bố có tội đối với ông Hunter Biden được công bố, Tổng thống Mỹ đương nhiệm đă đột ngột thay đổi lịch tŕnh và bay tới Wilmington, khẳng định sẽ chấp nhận quyết định của ṭa án và không miễn tội cho con trai trong trường hợp ông tái đắc cử.
“Như tôi cũng đă nói vào tuần trước, tôi sẽ chấp nhận kết quả của vụ việc này và sẽ tiếp tục tôn trọng quy tŕnh xét xử, kể cả khi Hunter xem xét đơn kháng cáo. Vợ chồng chúng tôi sẽ luôn dành cho con trai sự ủng hộ và t́nh yêu vô điều kiện. Sẽ không có ǵ thay đổi được điều đó”, ông Joe Biden nói.
Sự ủng hộ thầm lặng của Biden và vợ ông, Tiến sĩ Jill Biden, trái ngược với vụ lùm xùm diễn ra bên lề ṭa án Manhattan, nơi cựu Tổng thống Donald Trump bị kết tội trong vụ án “chi tiền bịt miệng” ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels vào năm 2016. Các công tố viên New York đă thuyết phục thuyết phục bồi thẩm đoàn rằng mục đích chính của hành động “mua sự im lặng” từ bà Daniels là nhằm mang lại lợi ích cho chiến dịch tranh cử cùng năm của ông Trump.
Trong suốt thời gian hầu ṭa, ông Trump liên tục cho rằng vụ truy tố của ḿnh mang động cơ chính trị và thường xuyên chỉ trích thẩm phán Merchan, công tố viên Bragg cùng những nhân vật hành pháp khác, dẫn đến 10 án phạt vi phạm lệnh cấm phát ngôn với tổng số tiền 10.000 USD.
Theo các chuyên gia hiến pháp, việc bị kết tội không ngăn cản cựu Tổng thống tiếp tục tranh cử, thậm chí giữ chức tổng thống nếu được bầu. Vấn đề lớn nhất hiện nay là liệu ông Trump có phải đối mặt với h́nh thức phạt tù, hay chỉ phải chịu những h́nh phạt nhẹ hơn, như quản thúc tại gia, lao động công ích hoặc phạt tiền. Các biện pháp quản chế tại gia tiềm ẩn những rủi ro chính trị nhất định và sẽ ảnh hưởng lớn đến quá tŕnh tranh cử, do “các đối tượng phải đối mặt với các h́nh thức giới hạn không gian di chuyển, kiểm tra nơi ở và xét nghiệm ma túy đột xuất”.
"Nếu phải tham gia một cuộc tranh luận với Tổng thống Biden, ông Trump có thể được phép đi, nhưng phải xin phép từ trước. Điều này cực kỳ bất tiện đối với một người đang vận động tranh cử", ông Matthew Galluzzo, một cựu công tố viên quận Manhattan cho biết.
Trong khi phán quyết “có tội” trong vụ gian lận quyền sử dụng súng của ông Hunter Biden đang giúp Tổng thống Mỹ có thêm sự đồng cảm từ cử tri, ông Trump lại có khả năng rơi vào thế ḱm kẹp, giữa lúc cuộc đua vào Nhà Trắng đang ở giai đoạn nước rút.
Đội ngũ ủng hộ ông Trump “phản đ̣n”
Các đảng viên Cộng ḥa và đội ngũ tranh cử của ông Donald Trump đă lập tức lên tiếng chỉ trích phán quyết trong vụ gian lận sở hữu súng của ông Hunter Biden chỉ là một chiêu tṛ đánh lạc hướng dư luận khỏi các cáo buộc liên quan đến tham nhũng của gia đ́nh Tổng thống Mỹ.
"Phiên ṭa này không khác ǵ một chiêu tṛ đánh lạc hướng khỏi các cáo buộc liên quan tới hoạt động kinh doanh của gia đ́nh ông Biden. Họ đă thu về hàng triệu USD từ Trung Quốc, Nga và Ukraine; nhưng việc này sẽ chấm dứt vào ngày 5/11", bà Karoline Leavitt, phát ngôn viên chiến dịch tranh cử của ông Trump nói.
Con trai của cựu Tổng thống, ông Donald Trump Jr. viết trên mạng xă hội X rằng quyết định của thẩm phán Delaware đă “che đậy cho các cáo buộc thực sự liên quan đến ông chủ hiện nay của Nhà Trắng”; trong khi Hạ nghị sĩ Virginia Bob Good tuyên bố ṭa án đă bất công với ông Trump, c̣n “phán quyết của ông Hunter Biden là xác đáng”.
Trước đó, cuối tháng trước, chỉ một ngày sau khi phán quyết của ṭa án về vụ án “chi tiền bịt miệng” được đưa ra, ông Trump đă tuyên bố: "Nếu họ có thể làm điều này với tôi (chỉ phán quyết “có tội”), họ có thể làm điều này với bất kỳ ai". Nhiều chuyên gia nhận định, tuyên bố của cựu Tổng thống đă làm dấy một cuộc tranh luận về tính minh bạch của nền dân chủ Mỹ, đồng thời khiến sự phân cực hóa nền chính trị càng trở nên nghiêm trọng.
Ông Trump vẫn chưa thoát khỏi nguy hiểm. Ngoài vụ án mới khép lại, cựu Tổng thống Mỹ cũng đối mặt với ba phiên ṭa h́nh sự khác, bao gồm hai ṭa liên bang liên quan đến cáo buộc cất giữ tài liệu mật và nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử năm 2020, cùng một phiên ṭa cấp bang ở Georgia về hành vi can thiệp bầu cử. Bất kỳ bản án nào được đưa ra trong các phiên ṭa h́nh sự đều có thể khiến ông chủ cũ của Nhà Trắng bị hạn chế hoạt động tranh cử.
Ai đang giành được ưu thế?
Phán quyết “có tội” dành cho cựu Tổng thống chưa đủ sức thuyết phục để khiến những người ủng hộ ông thay đổi quyết định. Đầu tháng 6, hàng ngh́n cử tri đă tham gia sự kiện tranh cử ngoài trời đầu tiên của ông Trump sau khi rời pḥng xử án ở Arizona, bất chấp thời tiết lên tới 44 ℃, khiến một số người đă phải nhập viện v́ sốc nhiệt.
Các nhà tài trợ lớn của đảng Cộng ḥa cũng bày tỏ ủng hộ ông Donald Trump bằng cam kết quyên góp hàng triệu USD để hỗ trợ ông, bao gồm tỷ phú Miriam Adelson và doanh nhân Robert Bigelow. Các khoản quyên góp này được đánh giá sẽ thúc đẩy làn sóng quảng cáo và các giao dịch qua điện thoại để ủng hộ cựu Tổng thống ở các bang chiến trường quan trọng.
Tuy nhiên, tỷ lệ ủng hộ dành cho ứng viên Donald Trump đang có dấu hiệu giảm xuống trong các cuộc thăm ḍ dư luận gần đây. Cuộc thăm ḍ ABC News/Ipsos cho thấy Tổng thống Joe Biden đă vượt lên dẫn trước ứng cử viên Donald Trump 2% về tỷ lệ ủng hộ - điều chưa từng xảy ra trong suốt nhiều tháng, kể cả khi ông Trump phải hầu ṭa và gần như vắng bóng khỏi các sự kiện tranh cử trước công chúng.
Cũng theo kết quả thăm ḍ của ABC News/Ipsos, 50% số người được hỏi cho rằng bồi thẩm đoàn đă ra phán quyết đúng đối với ông Trump và 49% nói rằng ông Trump nên từ bỏ tư cách ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng ḥa trong cuộc bầu cử năm nay sau khi nhận phán quyết có tội.
Vụ kiện của ông Hunter Biden đang cho thấy những tác động tích cực đối với chiến dịch tranh cử của Tổng thống Joe Biden; nhờ phản ứng lịch thiệp và tôn trọng pháp luật của ông. Trong bài phát biểu về việc an toàn sử dụng và sở hữu súng tại Everytown's Gun Sense University, chỉ vài giờ sau khi con trai ông bị phán có tội trong vụ án liên quan, Tổng thống Mỹ đương nhiệm đă nhận được sự hưởng ứng nhiệt liệt của những người tham dự. Đám đông liên tục hô vang “Four more years” (tạm dịch: Bốn năm nữa) nhằm bày tỏ sự ủng hộ dành cho ông Biden trong việc tái đắc cử. T́nh thế này khác hẳn với thời điểm giữa tháng 5, nhiều sinh viên đă quay lưng lại với Tổng thống để phản đối trong im lặng khi ông phát biểu tại khuôn viên một trường đại học tại Georgia.
Tuy nhiên, trong bối cảnh Đại hội lưỡng đảng nhằm bầu ra ứng viên tranh cử chính thức đang cận kề, ông Biden không phải là ứng cử viên duy nhất trên đường đua. Một số ứng viên Dân chủ tại các tiểu bang cũng có khả năng đe dọa đến vị trí đại diện đảng của Tổng thống đương nhiệm, tiêu biểu như đảng viên Sherrod Brown – người đă tăng 5 điểm phần trăm trong cuộc đua vào Thượng viện Ohio, theo thăm ḍ mới nhất của Đại học Marist.
Ông Donald Trump và ông Joe Biden đă đồng ư tham gia hai cuộc tranh luận dự kiến diễn ra vào cuối tháng 6 và đầu tháng 7. Khi hai ứng viên vẫn ở thế tương đương về khả năng thắng cử, các cuộc song đấu sắp tới trên sóng truyền h́nh được kỳ vọng sẽ giúp họ giành thêm sự ủng hộ từ cử tri trước cuộc bỏ phiếu cuối năm.
VietBF@ sưu tập