SACRAMENTO, California (AP) — Thống đốc California Gavin Newsom đă kư một gói 10 dự luật lưỡng đảng vào thứ sáu nhằm mục đích trấn áp t́nh trạng cướp giật và trộm cắp tài sản, giúp việc truy tố những kẻ trộm vặt và trộm ô tô tái phạm trở nên dễ dàng hơn và tăng h́nh phạt đối với những kẻ điều hành các chương tŕnh bán lại chuyên nghiệp.
Động thái này diễn ra khi giới lănh đạo đảng Dân chủ đang nỗ lực chứng minh rằng họ đủ cứng rắn đối với tội phạm trong khi cố gắng thuyết phục cử tri từ chối một biện pháp bỏ phiếu sẽ đưa ra những bản án thậm chí c̣n khắc nghiệt hơn đối với những kẻ tái phạm tội trộm cắp và tội ma túy.
Trong khi trộm cắp vặt đang là một vấn nạn ngày càng gia tăng, th́ t́nh trạng trộm cắp quy mô lớn, trong đó các nhóm cá nhân trắng trợn lao vào các cửa hàng và lấy hàng hóa ngay trước mắt, đă trở thành một cuộc khủng hoảng ở California và những nơi khác trong những năm gần đây. Những tội ác như vậy, thường được ghi lại bằng video và đăng trên mạng xă hội, đă thu hút sự chú ư đặc biệt đến vấn đề trộm cắp bán lẻ trong tiểu bang.
Dự luật bao gồm những thay đổi quan trọng nhất trong nhiều năm qua để giải quyết t́nh trạng trộm cắp vặt, thống đốc đảng Dân chủ cho biết. Dự luật cho phép cơ quan thực thi pháp luật kết hợp giá trị hàng hóa bị đánh cắp từ các nạn nhân khác nhau để áp dụng h́nh phạt nghiêm khắc hơn và bắt giữ những người ăn cắp vặt bằng cách sử dụng cảnh quay video hoặc lời khai của nhân chứng.
"Điều này đi thẳng vào vấn đề và thực hiện theo cách chu đáo và thận trọng", Newsom nói về gói dự luật. "Đây là vấn đề thực sự".
Gói dự luật nhận được sự ủng hộ của lưỡng đảng từ Cơ quan lập pháp, mặc dù một số đảng viên Dân chủ cấp tiến không bỏ phiếu cho dự luật này, với lư do lo ngại rằng một số biện pháp mang tính trừng phạt quá mức.
Dự luật này cũng trấn áp t́nh trạng trộm cắp hàng hóa, đóng lỗ hổng pháp lư để dễ dàng truy tố tội trộm cắp ô tô hơn và yêu cầu các thị trường như eBay và Nextdoor bắt đầu thu thập tài khoản ngân hàng và mă số thuế từ những người bán hàng có khối lượng lớn. Các nhà bán lẻ cũng có thể xin lệnh cấm đối với những kẻ trộm vặt bị kết án theo một trong các dự luật.
"Chúng tôi biết rằng hành vi trộm cắp vặt gây ra hậu quả, lớn và nhỏ, vật chất và tài chính", Thượng nghị sĩ Nancy Skinner, người soạn thảo một trong các dự luật, cho biết vào thứ Sáu. “Và chúng ta biết rằng chúng ta phải thực hiện đúng các bước để ngăn chặn điều này mà không quay trở lại thời kỳ giam giữ hàng loạt.”
Các nhà lập pháp đảng Dân chủ, do Newsom lănh đạo, đă dành nhiều tháng đầu năm nay để đấu tranh không thành công nhằm giữ sáng kiến cứng rắn hơn với tội phạm khỏi cuộc bỏ phiếu vào tháng 11. Biện pháp bỏ phiếu đó, Dự luật 36, sẽ biến tội trộm cắp vặt và một số tội danh liên quan đến ma túy thành trọng tội, cùng với những tội danh khác. Đảng Dân chủ lo ngại rằng biện pháp này sẽ h́nh sự hóa một cách không cân xứng những người có thu nhập thấp và những người có vấn đề về sử dụng chất gây nghiện thay v́ nhắm vào những kẻ cầm đầu thuê nhiều nhóm người ăn cắp hàng hóa để bán lại trực tuyến. Thay vào đó, luật của các nhà lập pháp sẽ cho phép các công tố viên kết hợp nhiều vụ trộm cắp tại các địa điểm khác nhau để buộc tội trọng tội và tăng nặng h́nh phạt đối với hành vi đập phá và cướp giật cũng như các hoạt động bán lại hàng hóa quy mô lớn.
Vào tháng 6, Newsom đă đi xa đến mức đề xuất đưa một biện pháp cạnh tranh vào cuộc bỏ phiếu nhưng đă hủy bỏ kế hoạch một ngày sau đó. Dự luật 36 được sự ủng hộ của liên minh các công tố viên quận, doanh nghiệp và một số quan chức được bầu tại địa phương như Thị trưởng San Jose Matt Mahan.
Newsom, được hỗ trợ bởi một liên minh lưỡng đảng gồm các nhà lập pháp tiểu bang, các nhà lănh đạo doanh nghiệp và các quan chức địa phương tại một cửa hàng Home Depot ở San Jose, cho biết biện pháp bỏ phiếu sẽ là "một bước lùi tàn khốc" đối với California. Tháng trước, Newsom cho biết ông sẽ đấu tranh để phản đối biện pháp này.
"Sáng kiến đó là về việc quay trở lại những năm 1980 và cuộc chiến chống ma túy", ông nói. "Đó là về việc giam giữ hàng loạt".
Cách giải quyết tội phạm ở California ngày càng trở nên khó khăn hơn trong những năm gần đây đối với những người theo đảng Dân chủ của tiểu bang, nhiều người trong số họ đă dành cả thập kỷ qua để ủng hộ các chính sách tiến bộ nhằm giảm số lượng nhà tù và trại giam cũng như đầu tư vào các chương tŕnh phục hồi chức năng. Chính quyền của Newsom cũng đă chi 267 triệu đô la để giúp hàng chục cơ quan thực thi pháp luật địa phương tăng cường tuần tra, mua thiết bị giám sát và truy tố thêm tội phạm.
Vấn đề này đă lên đến đỉnh điểm trong năm nay trong bối cảnh ngày càng có nhiều chỉ trích từ đảng Cộng ḥa và lực lượng thực thi pháp luật, những người chỉ ra các video lan truyền về các vụ trộm cắp quy mô lớn, trong đó các nhóm cá nhân trắng trợn xông vào các cửa hàng và lấy hàng hóa ngay trước mắt. Các cử tri trên toàn tiểu bang cũng bực tức về những ǵ họ thấy là một California vô luật pháp, nơi tội phạm bán lẻ và lạm dụng ma túy hoành hành khi tiểu bang này đang vật lộn với cuộc khủng hoảng vô gia cư.
V́ vấn đề này thậm chí có thể ảnh hưởng đến thành phần — và quyền kiểm soát — của Quốc hội, một số đảng viên Dân chủ đă bất đồng quan điểm với ban lănh đạo đảng và cho biết họ ủng hộ Dự luật 36, một cách tiếp cận cứng rắn với tội phạm.
Thật khó để định lượng vấn đề tội phạm bán lẻ ở California v́ thiếu dữ liệu địa phương, nhưng nhiều người chỉ ra việc đóng cửa các cửa hàng lớn và các sản phẩm hàng ngày như kem đánh răng bị khóa sau tấm kính plexiglass là bằng chứng của một cuộc khủng hoảng. Hiệp hội các nhà bán lẻ California cho biết rất khó để định lượng vấn đề ở California v́ nhiều cửa hàng không chia sẻ dữ liệu của họ.
Dữ liệu tội phạm cho thấy Khu vực Vịnh San Francisco và Los Angeles đă chứng kiến sự gia tăng ổn định về t́nh trạng trộm cắp vặt trong khoảng thời gian từ năm 2021 đến năm 2022, theo một nghiên cứu của Viện Chính sách Công phi đảng phái của California. Tổng chưởng lư tiểu bang và các chuyên gia cho biết tỷ lệ tội phạm ở California vẫn ở mức thấp so với mức cao cách đây nhiều thập kỷ.
Các quan chức cho biết Cảnh sát tuần tra đường bộ California đă thu hồi được 45 triệu đô la tiền hàng bị đánh cắp và bắt giữ gần 3.000 người kể từ năm 2019.