10/22/19
(New York Times) – “Treo cổ hành h́nh” – Tổng thống Donald Trump vào hôm thứ Ba dùng ngôn từ liên quan đến việc xử tử người da đen để nói về cuộc điều tra luận tội, một thủ tục được ghi rơ trong Hiến pháp Mỹ.
Photo by Anna Moneymaker/The New York Times
Tổng thống vào sáng sớm lên mạng Twitter cho rằng, cuộc điều tra luận tội “không theo đúng thủ tục tŕnh tự, không công bằng hay không có bất cứ quyền pháp lư nào,” và Trump nhắc nhớ Cộng hoà phải nhớ lấy điều này trong tương lai.
Từ “treo cổ hành h́nh” gợi nhớ lại lịch sử kỳ thị kéo dài hàng thập niên của những kẻ da trắng phân biệt chủng tộc giết hại người da đen, bắt đầu từ cuối thập niên 1800 sang đến những năm 1960.
Đáng chú ư là Tổng thống dùng cụm từ này để nói về một thủ tục pháp lư ghi trong Hiến pháp. “Tôi biết lịch sử của từ này,” Dân biểu Dân chủ James E. Clyburn (South Carolina) nói. “Đó là từ mà chúng ta phải hết sức, hết sức cẩn thận.”
Tổng thống tiếp tục lên Twitter trút giận khi áp lực càng ngày càng nặng nề với những phiên điều trần của các viên chức đương nhiệm và cựu viên chức, về nỗ lực dùng quyền lực Toà Bạch Ốc cho lợi ích chính trị cá nhân của ông Trump.
Tổng thống vẫn thường dùng Twitter để tung ra những tuyên bố thái quá, cường điệu, nhưng ông ta không dùng cụm từ “treo cổ hành h́nh” từ năm 2015 khi vận động tranh cử sơ bộ.
Việc đương kim tổng thống Mỹ dùng cụm từ này vào hôm thứ Ba làm dậy sóng chỉ trích. “Ông nghĩ rằng điều tra luận tội là treo cổ hành h́nh? Ông đang bị ǵ vậy?” Dân biểu Bobby L. Rush (Dân chủ-Illinois), cựu lănh đạo Black Panther, tweet.
Phát ngôn nhân Toà Bạch Ốc Hogan Gidley giải thích, Tổng thống không có ư so sánh giữa “những ǵ xảy ra với ông” và một trong những “thời kỳ đen tối nhất lịch sử Mỹ.” Theo ông Gidley, Tổng thống “đă sử dụng nhiều từ” khi nói về việc các cơ quan truyền thông không đưa tin đúng về ông. Gidley lặp lại quan điểm rằng, Tổng thống không được đối xử đúng tŕnh tự thủ tục.
Lănh tụ Thiểu số tại Hạ viện, Dân biểu Kevin McCarthy (Cộng hoà – California) tỏ ra không đồng t́nh. “Tôi không đồng t́nh với ngôn ngữ đó,” lănh đạo Cộng hoà nói.
Đồng minh của ông Trump, Thượng nghị sĩ Cộng hoà Lindsey Graham (South Carolina) lên tiếng bênh vực Tổng thống. “Đây là treo cổ hành h́nh chứ c̣n ǵ nữa,” ông Graham tuyên bố. “Nếu những người Cộng hoà làm chuyện này th́ quư vị sẽ không sao, gọi treo cổ hành h́nh chính trị v́ đó là đúng nghĩa đen.”
Khi bị chất vấn về việc sử dụng cụm từ, ông Graham nói, “quy tắc của tội phạm, băng đảng là tất cả những ǵ về treo cổ hành h́nh. Anh chụp lấy ai đó v́ anh không thích họ. Nhiều người đang bị treo cổ hành h́nh trên khắp thế giới, đây là chính trị. Tôi không nói là họ đang treo cổ hành h́nh tổng thống theo đúng nghĩa đen.”
Hương Giang (Theo New York Times)