Vào ngày 24/2/2022 Putin đă lệnh tổng tấn công Ukraina. Các thành phố lớn như Kiev, Kharkov, Odessa đều bị bắn tên lửa, tên lửa hành tŕnh. Các lực lượng không quân Nga đánh bom, trực thăng bắn các cơ sở pḥng không của Ukraina.
Vào ngày 25/2/2022 quân Nga đă tiến sâu vào Ukraina, chiếm nhà máy điện nguyên tử Chernobyl. Ngoài đó bao vây và pháo kích nhiều phố lớn. Tuy nhiên sau ngày đầu bị sốc, quân Ukraina đă nhanh chóng tỉnh giấc. Nhiều máy bay, trực thăng, xe tăng, thiết giáp của Nga bị hạ. Quân Nga không thành công chiếm được bất kỳ thành phố chiến lược nào. Đảo Rắn, sân bay Hostomel đều bị quân Ukraina tái chiếm.
Vào ngày 26/2/2022 quân Nga bao vây Kiev nhưng không tiến vào được thành phố v́ pḥng thủ rất chặt. Gián điệp Nga dột nhập Kiev không thành công ám sát tổng thống Ukraina. Nhiều binh sĩ Nga bị bắt cho thấy độ tuổi c̣n rất trẻ 18-20. Các thành phố khác cũng bị pháo kích. Một toà nhà chung cư tại trung tâm Kiev bị trúng tên lửa. Nga đă bị loại khỏi SWIFT thanh toán quốc tế. Roman Abramovics đă trao Chelsea cho quỹ từ thiện.
Vào ngày 27/2/2022 Quân Nga dường như không thành công tiến thêm bước nào. Ngoại ô Kharkov quân Nga bị phục kích tổn thất rất lớn, một vài nhóm quân lọt vào thành phố, giao tranh rất quyết liệt. Nhiều nơi trên thế giới biểu t́nh chống Nga. Putin cũng nói "bóng gió" về việc sử dụng vũ khí nguyên tử và rằng Mỹ đă từng ném 2 quả bom nguyên tử xuống Nhật Bản để kết thúc chiến tranh th́ Nga cũng có quyền làm như vậy.
Vào ngày 28/2/2022 các bên Nga và Ukraina có cuộc đàm phán tại biên giới Belarus, tuy nhiên chưa có kết quả. Đồng tiền rúp mất giá 40%, 315 tỷ USD của ngân hàng trung ương Nga bị đóng băng.
Vào ngày 1/3/2022 phát hiện thực phẩm của quân Nga hết hạn tới cả 7 năm. Quảng trường tự do Kharkov và tháp truyền h́nh ở Kiev bị tấn công tên lửa. Thị trường cổ phiếu Nga giảm 80-90% so với lúc trước chiến tranh.
Vào ngày 2/3/2022 Kiev và Kharkov tiếp tục bị bao vây. Putin mệt mỏi, tức giận và tâm lư có vấn đề theo t́nh báo. Phương Tây tăng cường trừng phạt Nga và hỗ trợ Ukraina.
Vào ngày 3/3/2022 thiếu tướng Nga tư lệnh Sư đoàn Dù số 7 Andrei Sukhovetsky tử trận. Quân Nga chiếm được Kherson. Các hăng làm ăn lớn Phương Tây đều đồng loạt rút khỏi Nga.
Vào ngày 4/3/2022 có 163 nhà đoạt giải Nobel lên án Nga, các hăng lớn tiếp tục rút khỏi Nga như Microsoft, Ikea... Nga tiiếp tục vây hăm nhiều thành phố Ukraina.
Paris viện trợ ba trăm triệu euro cho Kiev. Mục tiêu: pḥng thủ hiệu quả trước cuộc tấn công của Nga.
Pháp cũng cung cấp thiết bị quốc pḥng và nhiên liệu cho các lực lượng Ukraine.
Ngoại giao Pháp đang tiếp tục nỗ lực khiến Nga phải theo đuổi các hoạt động quân sự ngày càng tốn kém. Paris coi việc tiếp tục đàm phán dưới sự bảo trợ của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế về sự an toàn của các cơ sở hạt nhân dân sự ở Ukraine là rất quan trọng.
Kyiv cáo buộc các lực lượng Nga đă nhiều lần làm hỏng đường dây điện cao thế tại nhà máy điện hạt nhân Chernobyl, dẫn đến mất điện và các vụ đánh bom gần ḷ phản ứng tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia. Cả hai cơ sở đều nằm dưới sự kiểm soát của Nga vào đầu tháng Ba.
Jackhammer Nguyễn: Chiến trường Ukraine, du kích quân Javelin
Chuyện ǵ đang xảy ra ở Ukraine với đội quân của một cường quốc quân sự hàng thứ hai thế giới là nước Nga? Mà hơn nữa đây là hậu duệ của lực lượng Hồng quân vang bóng một thời, từng mang tiếng là đập tan quân đội phát xít Đức hồi thế chiến thứ hai!
Bài phân tích khá chi tiết của báo Financial Times về chiến thuật và vũ khí của hai đội quân, Nga và Ukraine, cho chúng ta biết thêm một số điều thú vị.
Các sư đoàn cơ giới Nga đầy sắt thép
Theo Financial Times, từ năm 2012, với dự án “cải tổ tận gốc”, quân đội Nga bắt đầu được tổ chức thành những sư đoàn chiến thuật trang bị xe cơ giới rất hùng hậu. Mục đích của việc tái cấu trúc này được nói là nhằm để vừa mềm dẻo, vừa có sức mạnh tấn công lớn. Theo giới t́nh báo phương Tây, hiện có đến 100/170 sư đoàn như vậy của Nga đang có mặt ở chiến trường Ukraine.
Mỗi sư đoàn như thế gồm 10 xe tăng hạng nặng, khoảng 10 giàn hỏa tiễn và đại pháo di động, hai giàn hỏa tiễn pḥng không di động, ba xe cơ giới chở quân trang bị hỏa lực mạnh, một giàn phóng hỏa tiễn nhiều ṇng, các đơn vị hỗ trợ bao gồm hỏa tiễn vác vai, súng cối, tác chiến điện tử, công binh, quân báo…
Mỗi sư đoàn có tới khoảng 75 xe cơ giới, nhưng lại chỉ có khoảng 200 quân đi kèm, làm cho các sư đoàn này dễ bị địch quân tấn công ở mạn sườn.
Quân Ukraine trang bị vũ khí di động phương Tây
Sau sự kiện Nga sát nhập Crimea của Ukraine vào năm 2014, quân đội nước này bắt đầu được phương Tây trang bị vũ khí và huấn luyện.
Trong những loại vũ khí này, nổi bật nhất là hai loại hỏa tiễn Javelin chống xe tăng và cơ giới nói chung, loại thứ hai là Stinger nhắm bắn trực thăng và các máy bay bay thấp.
Hỏa tiễn Javelin được thiết kế khá nhẹ để có thể di chuyển nhanh, và tương đối dễ sử dụng. Theo một số bản tin phương Tây, một người không biết ǵ về vũ khí có thể học sử dụng Javelin trong ṿng 1 giờ. Hỏa tiễn này chụp h́nh mục tiêu, sau đó khi bay ra khỏi ṇng sẽ t́m mục tiêu và ụp từ trên xuống. Điều này giúp cho Javelin rất có lợi thế khi tấn công vào tháp pháo của xe tăng Nga, nơi lớp vỏ thép mềm nhất. Hỏa tiễn này có đến hai ng̣i nổ, cho nên nếu nó chạm vào phần thân của xe tăng Nga với các hộp thép nổ bảo vệ, th́ ng̣i nổ thứ hai sẽ làm nhiệm vụ phá hủy chiếc xe.
Loại hỏa tiễn thứ hai mà quân đội Ukraine được cung cấp là Stinger bắn máy bay thấp. Loại này là vũ khí cá nhân, nhẹ, đă thể hiện hiệu quả của nó trong cuộc chiến Afghanistan, khi các nhóm Mujaheedin bắn rơi rất nhiều máy bay và trực thăng Liên Xô.
Du kích quân Javelin
Quân đội Nga, theo tính toán ban đầu, dự định tiến hành một cuộc tấn công chớp nhoáng, chiếm đóng ngay các thành phố lớn, trong đó có thủ đô Kyiv nằm không xa biên giới với Belarus, đồng minh của Nga.
Các mũi tiến quân của họ tung ra dọc theo các xa lộ với các đoàn xe cơ giới dài hàng chục cây số. Như đă đề cập bên trên, các đoàn xe này hở mạn sườn, làm mồi cho các nhóm quân Ukraine.
Tên lửa Javelin của Mỹ viện trợ cho Ukraine trong cuộc chiến chống quân Nga. Nguồn: Sgt. Michael T. Crawford/ Quân đội Mỹ
Quân Nga thiếu cả chuẩn bị về hậu cần và bảo tŕ khí giới, theo các nhà phân tích quân sự phương Tây. Xe tăng dọc đường hết xăng, xích xe tăng bị sa lầy, các xe khác th́ bánh xe cao su bị bể.
Sau vài ngày đầu của cuộc chiến, lực lượng pḥng không Ukraine vẫn được bảo toàn, nhưng quan trọng hơn hết là người Ukraine thấy rằng dù đường sá có rộng đi nữa th́ tốc độ tiến công của Nga vẫn lệ thuộc vào chiếc xe đi đầu, chỉ cần phá nó là xong. Điều thứ hai là quân Ukraine vẫn di chuyển qua các cánh rừng, làng mạc, thị trấn dễ dàng, từ đó họ tổ chức thành các nhóm nhỏ với Javelin và Stinger tấn công mạn sườn quân Nga.
Sau ba tuần lễ, quân đội Nga hùng mạnh không làm ǵ được quân đội Ukraine nhỏ hơn cả chục lần, tổn thất về nhân mạng đă lên tới khoảng 7000 người, theo các đánh giá thận trọng. Ngoài ra, hàng ngàn xe cơ giới của Nga bị phá hủy, hàng chục máy bay và trực thăng bị bắn hạ.
Hậu duệ Kim trướng Hăn quốc
H́nh ảnh thê thảm của quân Nga ở Ukraine gợi cho tôi nhớ đến các đội kỵ binh Mông Cổ trên chiến trường Đại Việt, hơn 700 năm trước.
Theo sử sách ghi lại, các kỵ sĩ Mông Cổ sa lầy tại vùng chiêm lầy lội của nước Đại Việt ngày xưa, không khác ǵ xe tăng Nga rối tung dây xích trong các băi bùn mùa xuân trên những cánh đồng ở Ukraine. Các đội quân Nga thiếu ăn, thiếu xăng dầu, cũng giống như các chiến binh Mông Cổ xưa không t́m được thức ăn v́ người Việt tiêu thổ kháng chiến.
Nước Nga từng bị Mông Cổ thống trị đến 200 năm, dưới thời Kim trướng Hăn quốc (The Golden Horde). Viên tướng Nga làm bộ trưởng quốc pḥng hiện nay là Shoigu, là một người thuộc ḍng dơi Mông Cổ Tarta. Có điều là các thủ lĩnh Mông Cổ xưa như Bạt Đô, Mông Kha, Hốt Tất Liệt… không vướng vào những hợp đồng béo bở tân trang quân đội, cung cấp thức ăn cho binh lính, như ông tướng Nga – Mông Shoigu ngày nay.
Trong tất cả các quốc gia nằm ở lục địa Âu – Á ngày nay, không có nước nào xứng đáng là hậu duệ của Kim trướng Hăn quốc như nước Nga, ngay cả nước có tên là Mông Cổ.
Kim trướng Hăn quốc lụn bại v́ lănh thổ quá rộng lớn, vượt qua sức cai trị của ḿnh. Nước Nga, Nga Sa hoàng, hay Nga Xô Viết ngày trước, và Nga Putin ngày nay, theo phân tích của Stephen Kotkin, một nhà nghiên cứu về nước Nga, là những đế quốc có tham vọng lớn hơn sức ḿnh, v́ thế mà sụp đổ.
Và cho đến tận hôm nay, năm 2022, đế quốc Nga của tổng thống Putin vẫn hăy c̣n là một đế quốc trung cổ với những tham vọng lănh thổ lỗi thời.
Nước Nga Putin đang oằn ḿnh dưới sự tấn công của các đế quốc hiện đại là Mỹ và phương Tây (phương Tây nhưng gồm cả các quốc gia phương Đông như Nhật Bản, Nam Hàn), nhưng không phải là xe thiết giáp hay hỏa tiễn, mà là kinh tế và tài chính.
Bên cạnh đó, thiết giáp Nga, đội kỵ binh thời hiện đại đang sa lầy bởi các du kích quân Javelin của Ukraine, đúng răm rắp lời khuyên của Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn ngày trước: Lấy đoản binh mà thắng trường trận.
Số lượng binh sĩ tử vong ngày càng tăng đang là mối đe dọa tinh thần quân đội Nga.
Sau 3 tuần xâm lược Ukraine, điện Kremlin liên tục nói rằng "hoạt động quân sự" đang diễn ra theo đúng kế hoạch. Tuy nhiên, việc quân đội Nga bị chặn đứng và tổn thất nhiều đă vẽ nên một bức tranh hoàn toàn khác.
Các ước tính của phía Hoa Kỳ cho rằng hơn 7.000 binh sĩ Nga đă thiệt mạng tại Ukraine. Theo các quan chức Ngũ Giác Đài, điều này có thể trở thành một vấn đề đối với tinh thần binh lính, New York Times trích dẫn.
Cho đến nay, Moscow chỉ miễn cưỡng công bố số liệu tử vong. Một lần vào cuối tháng Hai, điện Kremlin đă đưa ra một con số về 489 binh sĩ Nga tử trận. Số liệu của Ukraine th́ cao hơn nhiều. Trong vài ngày qua, có thông tin cho rằng các nhà xác ở Belarus, biên giới với Ukraine đang đầy tử sĩ Nga.
Theo New York Times, con số hơn 7.000 binh sĩ Nga thiệt mạng là một ước tính thận trọng. Con số thật có thể c̣n cao hơn. Theo thông tin từ Ukraine, tính đến thời điểm hiện tại, khoảng 13.500 binh lính của Nga thiệt mạng. Ngay cả khi nh́n vào con số tương đối thấp hơn của Hoa Kỳ, th́ những con số này vẫn đáng sợ. Chỉ trong ṿng chưa đầy ba tuần của cuộc chiến Ukraine, Nga mất nhiều binh sĩ hơn Hoa Kỳ trong 20 năm ở Iraq và Afghanistan.
Điều này ảnh hưởng đến hiệu quả chiến đấu của các đơn vị Nga, kể cả cả lực lượng thiết giáp quân. Một đơn vị sẽ không c̣n hiệu lực, khi mất 10% quân số, do chết và bị thương.
Hơn 150.000 binh sĩ Nga hiện đang được triển khai trong cuộc chiến Ukraine. Nếu con số ước tính cho tử vong và thương vong tổng cộng là 14.000 đến 21.000 người, th́ tổn thất của phía Nga sẽ là hơn 10 phần trăm. NATO và Ukraine cũng cho rằng Moscow đă mất ba tướng chỉ huy.
Tỷ lệ thương vong cao có thể là một trong những lư do giải thích, tại v́ sao lực lượng quân sự được thần thánh hóa của Nga phần lớn bị đ́nh trệ bên ngoài Kyiv. Ngay cả sau ba tuần, quân xâm lược Nga vẫn chưa bao vây được thủ đô Ukraine.
Chuyên gia an ninh Evelyn Farkas nhận định về số lượng người chết cao về phía Nga: "Tổn thất như thế này ảnh hưởng đến tinh thần và sự đoàn kết của các đơn vị, đặc biệt là, những người lính này không hiểu tại sao họ lại chiến đấu." Bà Farkas là quan chức cấp cao nhất của Ngũ Giác Đài chuyên về vấn đề Nga và Ukraine, dưới quyền Tổng thống Barack Obama.
Những ngày gần đây, Nga ngày càng tăng cường không kích Ukraine. Với lối tấn công như vậy, các chuyên gia quân sự Mỹ cho rằng, Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể đang cố gắng bù đắp cho thành tích quá kém cỏi của quân đội trên mặt đất.
Ukraine mở những cuộc phản công nhỏ.
Trước sự phản kháng quyết liệt của người Ukraine, Nga hiện phải dồn sức lực vào việc bảo vệ những khu vực mà họ chiếm được. Cả Kyiv và London đều nhận thấy, phía Nga có những thương vong nặng nề. Quân đội Ukraine lợi dụng t́nh huống này để mở các cuộc phản công nhỏ.
Theo Oleksii Arestovych, cố vấn tổng thống, các lực lượng vũ trang Ukraine đang thực hiện các cuộc phản công nhỏ trên một số mặt trận. Cũng theo Arestovych, bộ binh Nga không thể tăng cường tấn công, ở những điểm nóng quan trọng nhất t́nh h́nh không thay đổi - và cũng không thể thay đổi, v́ Nga đă sử dụng hết nguồn lực của ḿnh. Khoảng 2/3 số tên lửa mà Nga bắn vào Ukraine chỉ trúng các ṭa nhà dân sự và cơ sở hạ tầng. (Thông tin này không thể được xác minh độc lập).
Các lực lượng Ukraine được cho là, tiếp tục gây thương vong nặng nề cho quân đội Nga. Không quân Ukraine báo cáo, hai máy bay chiến đấu Sukhoi Su-30 đă bị bắn rơi gần cảng Odessa, tây nam Ukraine. Theo các nhân viên quân sự khu vực, các đơn vị Nga đă cố gắng loại bỏ các hệ thống pḥng không của Ukraine gần Odessa, nhưng điều này đă không thành công. Một số tàu chiến của Nga đang băng qua bờ biển, một trong số đó đă nă đạn vào các vị trí của Ukraine. Tuy nhiên, cho đến nay họ vẫn chưa thể đổ quân lên cạn.
Theo bộ tổng tham mưu Ukraine, quân đội Nga đă mất tới 40% số đơn vị đă tham gia chiến đấu kể từ cuộc xâm lược của Nga vào ngày 24 tháng Hai. Những đội quân này hoặc bị tiêu diệt hoàn toàn hoặc mất hiệu lực chiến đấu. Theo số liệu của Ukraine, khoảng 13.800 binh sĩ Nga đă thiệt mạng kể từ khi cuộc chiến bắt đầu vào ngày 24/2. Khoảng 430 xe tăng, 1.375 xe bọc thép và hàng trăm phương tiện khác đă bị phá hủy, cũng như khoảng 85 máy bay chiến đấu và hơn 100 máy bay trực thăng bị bắn hạ. (Thông tin này không thể được xác minh độc lập).
Anh Quốc ủng hộ giả định về những tổn thất lớn từ phía Nga. Các lực lượng Ukraine đă khai thác một cách có hiệu quả những điểm yếu của Nga, nên đă cản trở bước tiến của Nga và "gây thương vong nặng nề cho quân đội" - một thông tin t́nh báo của Bộ Quốc pḥng Anh cho biết. Người Nga đang phải vật lộn với những thách thức của địa h́nh Ukraine. V́ họ không giành được quyền kiểm soát vùng trời nên các mục tiêu hành quân của họ bị hạn chế.
Theo Mykhailo Podoliak, cố vấn tổng thống Ukraine, trước sự phản kháng quyết liệt của người Ukraine, Nga hiện phải dồn sức lực vào việc bảo vệ các khu vực mà họ chiếm được. Tuy nhiên lực lượng pháo binh và không quân Ukraine đang tấn công vào các tuyến tiếp tế của Nga.
Chuyên gia: Putin tự làm đau chính ḿnh nhưng không thể dừng lại, ông chỉ c̣n hai quân bài để chơi
Trần Phong
Mới đây Thông tấn Trung ương Đài Loan CNA đă có bài viết nhận định “Putin tự làm đau chính ḿnh nhưng ông ấy không thể dừng lại, chỉ c̣n hai quân bài để chơi”. Sau đây là những nội dung chính trong bài b́nh luận của CNA.
Đă 20 ngày trôi qua kể từ cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine, phía Nga không chỉ vấp phải sự kháng cự quyết liệt của Ukraine mà c̣n bị quốc tế cô lập, nhưng tại sao ông Putin không nhanh chóng t́m cách xuống thang? Các chuyên gia phân tích rằng ông đă rơi vào cảnh “phí tổn ch́m” và những mê đắm khác, nhưng ông không thể không gây hại cho bản thân và người khác, cũng có ư kiến cho rằng ông chỉ c̣n hai lá bài tẩy để chơi.
Dưới sự lănh đạo của Tổng thống Vladimir Putin, quân đội Nga có những bước tiến rất chậm trên chiến trường, nhưng Nga đă nhanh chóng trở thành kẻ thù công khai của cộng đồng quốc tế và là kẻ bị gạt ra ngoài lề trong nền kinh tế toàn cầu. Ngay cả chính phủ Trung Quốc, nước đă tuyên bố một tháng trước rằng t́nh hữu nghị của họ với Nga là “không giới hạn”, cũng đang cố gắng hạn chế sự ủng hộ của họ đối với Nga trong cuộc chiến này.
Mọi thứ không như ông Putin mong đợi, nhưng ông lại chậm đưa ra quyết định “cắt lỗ”. Bất kể ông có “suy sụp tinh thần” như báo chí nước ngoài dẫn lời một t́nh báo ẩn danh hay không, xét cho cùng, các biểu hiện như tức giận, lặp đi lặp lại và tŕ hoăn cũng có thể thấy ở các nhà lănh đạo của nhiều quốc gia, nhưng ông Putin, người vốn có h́nh ảnh tốt về chiến lược, cũng đă thất bại trong lần này. Ông có thể đă phạm phải một số sai lầm trong suy nghĩ phổ biến của các nhà hoạch định chính sách.
Chuyên gia của chuyên mục kinh tế New York Times, Peter Coy, trích dẫn khái niệm trong quản lư về “chi phí ch́m” hay chi phí cơ hội trong quản lư để giải thích động cơ tiếp tục cuộc chiến của Putin v́ ông khó chấp nhận những ǵ ông đă đầu tư vào quân đội sẽ thành vô ích, tức là miễn cưỡng chịu chi phí đă bị mất và tiêu xài hết để tiếp tục đầu tư binh lính, vũ khí, cố gắng giành lại thế trận nhưng có thể mất thêm chi phí.
Ông Coy cho biết các nhà lănh đạo bị cuốn vào chiến tranh thường có kiểu suy nghĩ này, giống như sự tiêu hao lâu dài của cuộc chiến trước đó của Hoa Kỳ ở Afghanistan. Ông dẫn lời nhà kinh tế học Abigail Hall Blanco nêu bật sự phi lư của lư lẽ mà Putin có thể nói với người dân: “Tôi gửi các con của các vị ra chiến trường để chết là v́ không muốn từ bỏ những đứa con của những người khác đă hy sinh trước đó”.
“Lư do ông Putin không muốn đ́nh chiến có thể là do ông không thể đối mặt với hậu quả. Theo phân tích của ông Coy, ngay cả khi cơ hội thắng trận ngày càng mỏng đi nhưng đối với Putin, cái giá thua trận ngày càng cao, nên ông sẽ tiếp tục không buông tay, cái này chính là lư luận “đánh bạc để phục sinh” trong quan hệ quốc tế.
Sự đánh cược của ông Putin là kinh tế, quân đội và dân thường của Nga, cái giá thắng thua của chế độ của ông ấy.
Hiện tại, nhiều người trên chính trường quốc tế cũng như Nga và Ukraine vẫn đang chạy đua, hy vọng sẽ thúc đẩy một thỏa thuận ngừng bắn. Ông Coy chỉ ra rằng thách thức đối với các nhà đàm phán là đánh giá sự hung hăng của ông Putin đă được thúc đẩy như thế nào cho đến thời điểm hiện tại. Bởi v́, khó nhất của việc đạt được thỏa thuận là làm sao để ông Putin “c̣n thể diện dù nhận thua”.
Một báo cáo khác của New York Times gợi ư một số khả năng cho một thỏa thuận ngừng bắn, số một vẫn là ḥa giải ngoại giao. Các quan chức châu u và Mỹ hầu hết hy vọng rằng hậu quả của các lệnh trừng phạt kinh tế, đặc biệt là cuộc khủng hoảng nợ, sẽ khiến ông Putin giảm bớt các mục tiêu chiến tranh ban đầu của ḿnh. Nhưng như ông Coy đă đề cập ở trên, cuộc đàm phán sẽ khó khăn nếu không thể nắm bắt được điểm mấu chốt của ông Putin.
Khả năng thứ hai là ông Putin không muốn tốn quá nhiều thời gian để đưa quân đi khuất phục các thành phố của Ukraine theo kiểu trải thảm và vấp phải sự kháng cự của quân du kích trên đường phố, có thể kéo dài cuộc chiến hàng tháng trời, nên ông đă sử dụng các đ̣n ném bom mạnh để tiêu diệt Ukraine và tiếp tục phạm một danh sách dài các tội ác chiến tranh.
Kịch bản thứ ba tương tự như cuộc chiến Balkan trong những năm 1990, dẫn đến sự chia cắt Nam Tư thành một số quốc gia. Ngày nay, nếu chính phủ Ukraine không thể duy tŕ được, họ có thể buộc phải chia cắt các khu vực thân Nga ở miền đông Ukraine để đổi lấy sự độc lập của các lănh thổ Ukraine khác.
Tờ New York Times phân tích khả năng cuối cùng là quân đội Nga càng tiến sâu về phía Tây Ukraine, tức là giáp biên giới của các nước NATO như Ba Lan, th́ khả năng tên lửa vô t́nh bắn vào các nước NATO hoặc trúng các máy bay của các nước NATO càng cao, hay quyết định sử dụng vũ khí hóa học của ông Putin có thể làm trầm trọng thêm và mở rộng cuộc chiến, khiến NATO vào cuộc.
Tuy nhiên, ông Putin đă đánh mất nền kinh tế và vị thế quốc tế của Nga, và ông ấy sẽ không bao giờ trở lại đỉnh cao quyền lực trước chiến tranh nếu tiếp tục chiến đấu. Doug Klain, Phó giám đốc Trung tâm Á- Âu của “Hội đồng Đại Tây Dương” có trụ sở tại Washington, tin rằng ông Putin chỉ c̣n hai lá bài tẩy để đánh, một là chơi cho đến khi mất tất cả, chính là ông ấy tự đi vào đường cùng; hai là dừng chiến tranh, bao gồm cả việc giành được sự nhượng bộ từ Ukraine trong cuộc đàm phán, để h́nh ảnh của ông trong nội bộ có thể được nh́n nhận tốt đẹp hơn.
Tại biên giới của Hoa Kỳ với Mexico, giới chức Hoa Kỳ đă cho phép những người tị nạn Ukraine phải rời khỏi quê hương sau cuộc xâm lăng của Nga ở lại mà không phải sợ bị trục xuất trong một năm.
Một số người Ukraine nói với Reuters rằng họ đă đi qua một trạm kiểm soát ở thành phố Tijuana, miền bắc Mexico trong tuần này và được cấp phép ở lại nước này cho đến năm 2023. Một cựu giới chức Quan Thuế và Bảo Vệ Biên Giới Hoa Kỳ (CBP) cho biết các nhà chức trách Hoa Kỳ đang cung cấp nơi tị nạn tạm thời trong một năm cho người Ukraine.
Trân Văn/ VOA: Liệu Việt Nam có học được ǵ từ bi kịch của quân đội Nga?
Ukraine đă trở thành nơi mà dù hoàn toàn không muốn, quân đội Nga vẫn bị buộc phải phơi ra diện mạo khác – khác hẳn các cuộc diễu binh thường niên.
Đă tṛn ba tuần tính từ ngày quân đội Nga tràn vào Ukraine. “Chiến dịch quân sự đặc biệt” của Nga không những không thể kết thúc sớm như dự kiến mà c̣n khiến thiên hạ kinh ngạc về những khiếm khuyết khó tưởng tượng của đội quân mà sức mạnh được xếp vào hàng thứ hai trên thế giới cả về phương tiện quân sự lẫn quân số.
Diễn biến chiến trường Ukraine trong ba tuần vừa qua cho thấy, quân đội Nga nói riêng và nước Nga nói chung, đă cũng như đang phải trả giá đắt cho sự bất tài của những viên tướng Nga: Tổ chức tấn công nhưng không hiểu ǵ về đối phương, không có khả năng dự liệu về t́nh thế để chuẩn bị giải pháp thích hợp, nên kế hoạch hành quân trở thành kịch bản tạo ra thảm họa. Trời ấm, tuyết tan, muốn tránh sa lầy, các loại quân xa buộc phải di chuyển trên hệ thống giao thông hiện hữu, thành ra chẳng khác ǵ tự xông vào các ổ phục kích, tự biến thành mồi cho đối phương săn. Đứt găy về hậu cần khiến các loại quân xa thiếu xăng, phải bỏ lại dọc đường, binh sĩ không được tiếp tế thực phẩm, không cướp đoạt xăng, thực phẩm của thường dân th́ ngửa tay xin. Thậm chí đầu hàng đối phương v́ đói...
Chuyện không chỉ ngừng ở đó. Ukraine đă trở thành nơi mà dù hoàn toàn không muốn, quân đội Nga vẫn bị buộc phải phơi ra diện mạo khác – khác hẳn các cuộc diễu binh thường niên. Thiết bị truyền tin lạc hậu, chất lượng kém nên vừa đứt găy về liên lạc, vừa tạo điều kiện cho đối phương nghe lén để tổ chức đối phó... Nuôi binh sĩ bằng những loại thực phẩm đă hết hạn sử dụng cách nay năm, bảy năm... Phương tiện quân sự không được bảo tŕ đúng mức và đúng cách nên hư hỏng ngay tại mặt trận...
Trước nay, Nga đă nổi tiếng về thiếu minh bạch và tham nhũng, tất nhiên quân đội Nga cũng thế - không thể miễn nhiễm với tệ nạn này. Ai cũng biết thiếu minh bạch, tham nhũng nguy hại cho quốc gia, dân tộc thế nào, song chiến trường Ukraine đă tô cho giá của thiếu minh bạch và tham nhũng của Nga nói chung, quân đội Nga nói riêng đậm nét hơn, tàn khốc hơn.
Chính quyền Nga đang cố gắng bưng bít cả thông tin về phản ứng của cộng đồng quốc tế đối với “chiến dịch quân sự đặc biệt”, lẫn ngăn chặn sự phản đối của dân chúng Nga nhưng hàng trăm ngàn người Nga có trách nhiệm với tương lai của xứ sở và dân tộc vẫn t́m đủ cách để phản đối bất kể đă có nhiều ngàn người bị trừng phạt. Tuy nhiên hàng trăm ngàn người Nga có trách nhiệm ấy chỉ là thiểu số so với nhiều triệu người Nga cố gắng nhẫn nhịn để được xem là... “công dân tốt”.
Ngày 26/2/2022, chính phủ Ukraine đă yêu cầu Hội Chữ thập đỏ Quốc tế chuyển giao thi thể những binh sĩ Nga tử trận tại Ukraine cho Nga v́ quân đội Nga bỏ mặc những thi thể này. Tin mới nhất cho biết, các bệnh viện trên lănh thổ Belarus khu vực giáp với biên giới Ukraine hiện đầy ắp thương binh Nga c̣n nhà xác th́ đầy ắp thi thể của những binh sĩ Nga tử trận tại Ukraine...
Những thương binh, tử sĩ đó không là thân nhân, thân hữu của những người Nga có trách nhiệm với tương lai của xứ sở và dân tộc nên phản đối “chiến dịch quân sự đặc biệt” th́ cũng là thân nhân, thân hữu của những người Nga ráng nhẫn nhịn để được xem là... “công dân tốt”. Chính quyền như thế, quân đội như thế th́ bi kịch là bi kịch chung!
***
Xung đột Nga – Ukraine có nhiều điều đáng để học từ cả hai phía. Riêng với Nga, qua những ǵ đă biết về bi kịch của quân đội Nga trên chiến trường Ukraine, rất cần đối chiếu để ngẫm nghĩ về quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay cũng như tương lai. Đó không phải là vấn đề của riêng quân đội nhân dân Việt Nam.
24 tháng nghĩa vụ quân sự, quân nhân Việt Nam được huấn luyện như thế nào để có đủ cả kỹ năng cá nhân cần thiết lẫn kỹ năng sử dụng các phương tiện quân sự nếu phải tham chiến. Có quân đội của xứ sở nào động viên thanh niên vào quân đội rồi buộc họ tăng gia sản xuất như trồng rau, bán rau và vỗ ngực xem đó là... “độc đáo” (1)?
Đến thời điểm này, tại sao vẫn có thể cao giọng về... “khí thế”, tự khen đă “hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ diễn tập” khi tổ chức diễn tập thường niên cấp lữ đoàn mà vẫn c̣n để hàng chục quân nhân xúm vào vừa kéo, vừa đẩy một khẩu pháo vào đúng vị trị cần thiết (2)? Chẳng lẽ đó là nét riêng trong “công cuộc hiện đại hóa quốc pḥng” tại Việt Nam?
Nếu dùng YouTube t́m xem các video clip về “diễn tập pḥng thủ” ở đủ mọi cấp tại Việt Nam (3) rồi t́m - đối chiếu với những video clip giới thiệu “paintball game” của thiên hạ, ắt sẽ thấy cả trang bị cá nhân, lẫn nội dung luyện tập của quân nhân Việt Nam thua xa... những đứa trẻ, những thanh niên thích chơi tṛ chơi chiến trường của thiên hạ (4)!
Ai cũng biết quân đội để làm ǵ nhưng những video clip giới thiệu về “diễn tập pḥng thủ” ở đủ mọi cấp tại Việt Nam được đưa lên YouTube trong vài năm gần đây cho thấy, “diễn tập pḥng thủ” chủ yếu nhằm chống... biểu t́nh. Lẽ nào thời hiện đại, giặc ngoại xâm cũng như các đoàn biểu t́nh, chỉ dùng... miệng và dàn hàng ngang để “ta” tiêu diệt?
Đó mới chỉ là vài khía cạnh nh́n từ góc độ chuẩn bị, trang bị cho cá nhân người lính trước một cuộc chiến, c̣n nhiều khía cạnh khác đáng bận tâm hơn. Chẳng hạn các thương vụ mua sắm phương tiện quân sự. Ví dụ, đến giờ, Bộ Quốc pḥng vẫn không giải tŕnh, xác định trách nhiệm về việc mua lô chiến đấu cơ SU-22 cũ, theo thiết kế chỉ hoạt động trên đất liền rồi... “nâng cấp” để thực hiện các phi vụ trên biển, sau đó, khi đưa ra sử dụng, một chiếc trong lô này đă rớt hôm 26/7/2018 tại Nghệ An (5)...
Ví dụ, hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam cùng làm ngơ, không yêu cầu giải tŕnh, không điều tra về scandal Airbus thú nhận đă trả “hoa hồng” khi bán cho Việt Nam ba vận tải cơ quân sự loại C-295 trong giai đoạn từ 2009 đến 2014 và do đưa hối lộ cho 20 quốc gia khác để được chọn làm nhà thầu cung cấp phi cơ, nên tháng 3/2020, Airbus cam kết nộp 3,9 tỉ Mỹ kim tiền phạt để Anh, Pháp, Mỹ đóng hồ sơ vụ tập đoàn này đưa hối lộ từ 2008 đến 2015 (6)...
Không phải tự nhiên mà tại một kỳ họp Quốc hội diễn ra hồi cuối năm 2013, ông Nguyễn Ḥa B́nh, lúc đó là Viện trưởng Viện Kiểm sát Tối cao, đề nghị Quốc hội kiểm soát việc mua sắm phương tiện – thiết bị phục vụ quốc pḥng, an ninh như chiến đấu cơ, chiến hạm, tàu ngầm,… Theo ông B́nh, dù những thông tin liên quan đến các thương vụ loại đó là “nhạy cảm” nhưng chi phí dùng cho việc mua sắm là tiền của dân thành ra phải kiểm soát để bảo đảm tiền bạc được sử dụng đúng mục đích, thậm chí Quốc hội Việt Nam nên thành lập một hội đồng thẩm định nhu cầu và những hợp đồng mua sắm phương tiện – thiết bị cho quân đội, công an.
Lúc ấy, ông Lê Việt Trường, người đang giữ vai tṛ Phó chủ nhiệm Uỷ ban Quốc pḥng - An ninh (Ủy ban QPAN) của Quốc hội Việt Nam, cũng nghĩ như vậy. Ông Trường đề nghị phải thực hiện nguyên tắc công khai minh bạch cả trong mua sắm thuộc lĩnh vực quốc pḥng, an ninh (7)…
Nên lưu ư, trước khi đảm nhận vai tṛ Viện trưởng Viện Kiểm sát Tối cao, ông B́nh từng là Thiếu tướng, Tổng cục phó Tổng cục Cảnh sát Bộ Công an. Ông Trường có tám năm làm việc liên tục tại Ủy ban QPAN của Quốc hội Việt Nam với tư cách Ủy viên Thường trực rồi Phó Chủ nhiệm ủy ban này. Những đề nghị như vừa dẫn lại chắc chắn không phải cho… vui. Đó là những khuyến cáo nghiêm túc nhưng đến nay, sau gần một thập niên mua sắm vũ khí, phương tiện quốc pḥng vẫn được giữ… bí mật!
***
Thực tế cho thấy, càng ngày càng nhiều viên tướng tại Việt Nam bắt tay nhau, mang danh dự, trách nhiệm đổi lấy tiền để bỏ túi, kể cả lúc quốc gia, dân tộc đang vùng vẫy trong thảm họa như đại dịch COVID-19, vậy lấy ǵ bảo đảm yếu tố “trên dưới một ḷng” để có thể giảm tai họa, giành chiến thắng nếu xảy ra xung đột?
Những cá nhân được phong tướng cho khỏi... “tâm tư” nhằm khuyến khích những cá nhân này cương quyết đặt... “trung với đảng” lên đầu, bất kể năng lực thế nào, tư cách những cá nhân ấy ra sao th́ họ sẽ đưa những người lính Việt nói riêng và xứ sở nói chung tới đâu nếu xảy ra xung đột?
V́ sao thực trạng tướng lănh của quân đội nhân dân Việt Nam lại như thế? V́ sao lại cố t́nh lờ đi những vấn nạn không chỉ đe dọa năng lực thực sự của quân đội mà c̣n đe dọa cả vận mệnh quốc gia? Không cổ súy, t́m mọi cách để hướng quân đội đến “trung với đảng”, có thể tránh được thực trạng này cũng như hóa giải được các ẩn họa không?
Cựu tướng David Petraeus trả lời phỏng vấn về cuộc chiến Nga – Ukraine
Hồ Bạch Thảo và Hồ Động Đ́nh lược dịch
LGT: Ngày 16-3-2022, ông Peter Bergen, nhà phân tích an ninh quốc gia của đài CNN có bài phỏng vấn tướng hồi hưu David Petraeus, về cuộc chiến Nga – Ukraine. Tướng Petraeus từng là Giám đốc CIA, từng giữ chức Tư Lệnh quân Mỹ trong chiến tranh Iraq và Afghanistan. Sau đây là bản dịch:
PETER BERGEN: Việc Nga thi thố quân sự ở Ukraine có làm cho ông ngạc nhiên không?
DAVID PETRAEUS: Chỉ một phần nào thôi, chứ không hoàn toàn. Có rất nhiều lý do giải thích tại sao Nga thi thố kém: Trước tiên họ chống lại đạo quân Ukraine quyết chiến và hoàn toàn có khả năng; bao gồm các đơn vị hành quân đặc biệt, lực lượng hiện đại, lực lượng lãnh thổ, và ngay cả thường dân; tất cả những người này cương quyết không cho Nga đạt được mục tiêu. Họ chiến đấu cho sự sống còn của quốc gia, cho quê hương và cho cả cách sống của họ. Họ có lợi thế trên sân nhà, am hiểu địa h́nh và cộng đồng.
Riêng quân đội Nga chứng tỏ thiếu chuyên nghiệp đến độ kinh ngạc. Rõ ràng là họ có các tiêu chuẩn rất kém khi thi hành những chiến thuật căn bản như hành quân phối hợp giữa thiết giáp, bộ binh, kỹ thuật, pháo binh và súng cối. Họ rất kém trong việc bảo trì xe cộ, súng ống; phải bỏ đi rất nhiều những thứ đó. Họ cũng rất tồi trong việc tiếp tế và hậu cần.
Chúng ta biết rõ, trong nhiều thập niên, từ thời Liên Xô cho đến nước Nga ngày nay; họ luôn luôn thiếu sức mạnh cốt lõi mà quân Mỹ và Tây phương có, đó là các sĩ quan chuyên nghiệp về hành quân và huấn luyện.
Và một phần của sự khó khăn là trong quân đội Nga có số lính quân dịch rất lớn. Khó mà biết được có bao nhiêu lính quân dịch tham gia cuộc chiến ở Ukraine; nhưng chúng ta biết quân đội Nga có khoảng 20% đến 25% lính quân dịch. Đặc biệt, phần lớn lính quân dịch phải phục vụ tại các đơn vị nhạy cảm như hậu cần, gồm những người lái xe vận tải, xe chở nhiên liệu, và những người lính trong các đơn vị bảo tŕ.
Quân Nga gặp khó khăn khi không đi vào những con đường chính; vì xe của họ rất dễ bị sa lầy. Lúc này đường xá không đóng băng nhiều đến độ xe có thể di chuyển dễ dàng. Ngay cả những chiếc xe có bánh dây xích cũng bị kẹt trong bùn. Hơn nữa quân Nga không thực hiện bảo trì xe cộ một cách hữu hiệu.
Xe bọc thép của Nga bị phá hủy ở thành phố Bucha, phía tây Kyiv, ngày 4/3/2022. Nguồn: НARIS MESSINIS/ AFP/ Getty Images
Tôi đă từng phục vụ trong các đơn vị cơ giới hóa, với sự kết hợp của xe tăng và thiết giáp chở quân. Và mỗi khi dừng lại, người lái xe và các thành viên trong đoàn đều ở bên ngoài để làm công việc bảo tŕ như kiểm tra bánh xe và châm dầu nhớt… Nếu anh không thực hiện công việc bảo tŕ ngăn ngừa sự cố, th́ sẽ có những chiếc xe bị hư hỏng như vậy.
Ngoài ra, trang thiết bị của quân Nga không hoàn toàn tối tân, được sản xuất từ hàng chục năm trước; chắc chắn họ không có trang thiết bị nào tốt như của Mỹ.
Vũ khí chiến lược thiếu chính xác. Điều này được nhấn mạnh bởi thực tế là họ đă không thể phá hủy các đường băng ở Ukraine trong giờ chiến đấu đầu tiên như cách chúng tôi đă làm ở Iraq hồi năm 2003 để loại bỏ hoàn toàn mọi cơ hội cất cánh của Không quân Iraq. Thực tế là Không quân Ukraine vẫn hoạt động. Tuy khiêm tốn như nó có và nhiều tổn thất mà nó vốn phải chịu, nhưng nó vẫn đang tiếp tục hoạt động.
Vũ khí chính xác của Nga đang thiếu. Chúng ta có thể thấy điều này với tần suất tuyệt đối của Nga tấn công vào cơ sở hạ tầng dân sự, như bệnh viện ở Mariupol, các cơ sở y tế khác và trung tâm chính phủ ở Kharkiv - trừ khi họ thật sự có ư định nhắm vào những mục tiêu đó, rơ ràng là không thuộc loại kinh khủng.
Họ cũng gặp khó khăn trong nhiệm vụ rất cơ bản là tản quân. Một đoàn xe không bao giờ nằm bít kín đường trên xa lộ chính, để làm mồi cho máy bay không người lái hoặc pháo binh, như chúng ta thấy gần đây. Một đoàn xe dài 40 dặm mà chúng ta đă thấy bên ngoài thủ đô Kyiv; đây là bằng chứng của sự kiểm soát lưu thông không hiệu quả, do thiếu kỷ cương, cơ cấu tổ chức và quy tŕnh. Và sau đó, họ mất nhiều ngày chỉ để phân tán đoàn xe dài 40 dặm đó vào trong tán cây, thay v́ ở ngoài trời.
Họ cũng không có khả năng kết hợp lợi thế rất lớn của họ, đó là sự kết hợp giữa bộ binh và không quân.
Họ không thật sự yểm trợ phía trước cho bộ binh; mà chỉ chuyên về việc oanh kích mà thôi.
Chiến tranh mạng của Nga cũng không mấy ấn tượng, có lẽ do họ đă lạm dụng nó trong quá khứ và người Ukraine, với sự trợ giúp nào đó, đă học được cách đối phó với nó. Bằng chứng là Nga đă không thể đánh gục hệ thống chỉ huy trên mạng của Ukraine, cũng như không thể ngăn được Tổng thống Volodymyr Zelensky dùng mạng xă hội và internet. Cho nên, khả năng tác chiến trên mạng của họ dường như chỉ có ấn tượng trong các chiến dịch trước đó, khi người Nga chiếm Crimea hồi năm 2014, nhưng hiện tại th́ chiến tranh mạng của họ rất yếu.
Trên hết, ta thấy rõ chiến dịch thiếu hiệu quả do bởi Nga chủ quan với ước tính sai lầm, rằng họ có thể chiếm Kyiv được ngay; và đặc biệt họ có thể lật đổ chính quyền hiện hữu rồi thay thế bằng một chính quyền thân Nga.
V́ vậy,đánh giá trên mọi lĩnh vực củaNga, bắt đầu bằng đánh giá t́nh báo và sự hiểu biết về chiến trường và kẻ thù của họ, sau đó là mọi khía cạnh của chiến dịch, cho đến các hoạt động ở các đơn vị nhỏ, đều cho thấy chúng tệ hạiđến mức không thể ngờ tới.Và họ đang đối mặt với một kẻ thù hoàn toàn quyết tâm, có khả năng đáng kinh ngạc, rất sáng tạo và tháo vát, cũng như chiến đấu ngay trên sân nhà.
Phần lớn dân chúng [Ukraine] căm thù người Nga, và sự căm ghét đó ngày càng sâu sắc hơn qua mỗi cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng dân sự.
Người Nga chẳng những không thể giành được chiến thắng bằng nhân tâm, mà họ c̣n bị căm ghét.
BERGEN: Thời gian và biển người với vũ khí dồi dào có đứng về phía Nga không?
PETRAEUS: Tôi nghĩ là không, nhưng biển người với số lượng vũ khí tấn công lâu dài, th́ khả năng hủy diệt tuyệt đối của bom đạn, hỏa tiễn, rocket, pháo và súng cối của Nga rơ ràng là một mối quan tâm lớn.
Rõ ràng là họ không đủ lực lượng chiếm hoặc kiểm soát thủ đô Kyiv và một vài thành phố chính. Nhưng họ có hỏa tiễn, bom, pháo; và họ sẵn sàng sử dụng chúng để bắn phá bừa bãi.
Và do đó, họ tiếp tục cách tiếp cận mà họ đă sử dụng ở Chechnya, đặc biệt ở thành phố Grozny; và ở Syria, đặc biệt là thành phố Aleppo; nơi họ tiêu diệt các thành phố bằng cách bỏ bom bừa băi. Và đây sẽ là một cuộc đấu sức bền bỉ giữa sự sẵn sàng phá hủy các thành phố của người Nga và khả năng sống sót sau sự tàn phá đó của người Ukraine.
BERGEN: Chiến tranh nơi thành phố có lợi cho Ukraine không?
PETRAEUS: Có lợi rất nhiều. Thông thường nên dùng qui tắc bấm trên đầu ngón tay; với chiến tranh ở thành phố, phe tấn công tối thiểu phải mạnh gấp 5 lần phe phòng thủ. Trong trường hợp này chắc phải lớn hơn, vì phía Ukraine tỏ ra rất hiệu quả; họ hợp tác chặt chẽ với nhau để ngăn cản quân Nga chiếm các khu vực đô thị theo cách mà bộ binh và vũ khí tổng hợp thường làm, chẳng hạn như cách quân đội Mỹ dọn sạch rồi sau đó chiếm giữ các thành phố trong cuộc chiến Iraq, hay như Ramadi và Fallujah, cũng như các khu vực của Baghdad và các thành phố khác.
Tấn công vào một thành phố lớn đòi hỏi phải chiếm mọi chung cư, thanh lọc các phòng, rồi phải để quân ở lại từng chung cư, đề phòng quân địch không tái chiếm; cho nên phải tăng cường thêm nhiều quân. Quân Nga không có đủ quân dự phòng để đi theo làm điều đó, ngay cả đối với Kyiv và một số thành phố khác.
Để người Nga chắc chắn có được thành công ở một số thành phố, trận chiến ở thành phố Mariupol là một cuộc chạy đua giữa sự chết đói của những người Ukraine hiện vẫn c̣n ở lại thành phố, gồm các lực lượng vẫn đang chiến đấu rất kiên cường, với người Nga sẵn sàng tiếp tục tàn phá hàng loạt và sự thương vong của những người dân vô tội trong một thành phố đang kháng cự, nhưng bị bao vây.
BERGEN: Nếu Putin quyết định cố gắng chiếm toàn bộ Ukraine, ông ấy sẽ cần một quân đội lớn cỡ nào?
PETRAEUS: Tôi không rơ. Tôi nghĩ, toàn bộ quân đội của ông ta không thể làm được điều này, và nhớ rằng, có một yếu tố hạn chế rất lớn, đó là sự bất lực rơ ràng của Putin trong việc thay thế các lực lượng hiện đang chiến đấu. Bằng cách nào và khi nào ông ta thay thế các lực lượng của ḿnh? Tôi không rơ lắm.
Thật ra, lính quân dịch của Nga chỉ được luân chuyển một năm, v́ vậy không có ǵ ngạc nhiên khi họ thể hiện các tiêu chuẩn rất kém về mọi thứ, v́ họ hầu như không đạt được điều đó thông qua đào tạo cơ bản và nâng cao, sau đó là phối hợp trong đơn vị và bây giờ th́ họ đang chiến đấu (và các nhiệm vụ của họ ngoài chiến trường được biết sẽ kết thúc vào tháng 4, trừ khi Putin gia hạn thêm).
BERGEN: Các quan chức Mỹ nói rằng, Nga đang yêu cầu Trung Quốc viện trợ quân sự và các h́nh thức viện trợ khác. Ông nghĩ ǵ về điều này?
PETRAEUS: Báo cáo của các quan chức Hoa Kỳ rất thú vị ở một số khía cạnh. Nếu chính xác, thứ nhất, nó chỉ ra rằng Nga đang sử dụng hết một số hệ thống vũ khí và đạn dược – điều này cho thấy, Nga đă tính toán sai lầm nghiêm trọng trong rất nhiều khía cạnh của cuộc chiến mà họ phát động.
Thứ hai, điều này cho thấy một vấn đề rất khó khăn đối với Trung Quốc. Việc Trung Quốc bỏ phiếu trắng tại cuộc bỏ phiếu của Đại hội đồng Bảo an LHQ, trong đó có 141 nước lên án Nga v́ hành động gây chiến vô cớ, là điều khiến Trung Quốc bỏ phiếu trắng. Sẽ là một vấn đề rất khác nếu Trung Quốc chấp nhận yêu cầu của Nga và do đó tích cực sát cánh với một quốc gia đang thật sự trở thành đế chế độc ác, là mục tiêu của các lệnh trừng phạt chưa từng có và đang tách rời khỏi nền kinh tế toàn cầu. Điều này cũng có thể dẫn đến một số lệnh trừng phạt đối với Trung Quốc.
Thứ ba, ngoài những vấn đề đó, Chủ tịch Tập Cận B́nh rơ ràng phải bực ḿnh với cuộc xâm lược của Nga, v́ đối tác thương mại lớn nhất của Ukraine là Trung Quốc.
Cuối cùng, Tập là người đă vượt qua Thế vận hội Olympic, có thể hy vọng sẽ không có kịch tính trong những tháng sau đó để chuẩn bị cho Đại hội Đảng vào mùa thu, trong đó ông chắc chắn sẽ được bầu lại cho nhiệm kỳ thứ ba, sự kiện chưa từng có, với tư cách là Chủ tịch, trong khi vẫn giữ quyền lănh đạo Đảng và Quân ủy Trung ương. Do đó, Putin có thể đặt Tập vào một t́nh thế rất khó xử.
Cho nên, không có ǵ ngạc nhiên khi cả Nga và Trung Quốc đều tuyên bố rằng, không có yêu cầu viện trợ nào như vậy của Nga được đưa ra.
BERGEN: Ông nghĩ rằng Ukraine cần gì nhất?
PETRAEUS: Rõ ràng là cần vũ khí chống tank Javelin của Mỹ. Không chỉ riêng Javelin, họ cần vũ khí chống tank của các nước khác nữa, và hoả tiễn phòng không cầm tay như UK AT thì rất tốt. Đã có 17.000 vũ khí chống tăng đưa vào Ukraine trong một tuần qua; đây là một số lượng khổng lồ.
BERGEN: Mỹ có nên bắt đầu trang bị vũ khí cho Ukraine sau khi Putin chiếm Crimea hồi năm 2014?
PETRAEUS: Quốc hội đă cho phép chuyển giao vũ khí Javelin cho Ukraine và sau đó nó đă bị tŕ hoăn dưới thời chính quyền Obama. Trong thời kỳ đầu của chính quyền Trump, Javelins cuối cùng đă được chuyển giao, nhưng lúc đó đă gặp phải nhiều vấn đề khi Tổng thống Donald Trump đă giữ lại các thiết bị trong một thời gian.
Nỗ lực của chính quyền Biden trong việc trang bị vũ khí cho Ukraine và các hành động của các đối tác phương Tây của chúng ta thật sự khá ấn tượng, đặc biệt là trước khi bắt đầu cuộc xâm lược, cũng như sau đó. Anh thấy rằng Đức, là nước chỉ gửi mũ bảo hiểm trước cuộc xâm lược, sau đó đă đồng ư cung cấp vũ khí sát thương. Thậm chí, EU đă đồng ư gửi các thiết bị quân sự trị giá 500 triệu Euro và các khoản viện trợ khác cho Ukraine. V́ vậy, đă có những thay đổi chính sách chỉ vài ngày sau khi cuộc xâm lược bắt đầu.
BERGEN: Điều đó có làm cho ông ngạc nhiên không?
PETRAEUS: Tôi nghĩ, phải ghi công Hoa Kỳ, NATO và Liên hiệp châu Âu. Tôi nghĩ rằng, chính quyền Biden đă hoạt động khá ấn tượng và tôi nói điều này với tư cách là người đă công khai chỉ trích chính quyền Biden về quyết định rút quân khỏi Afghanistan và việc tiến hành rút quân hồi tháng 8 năm 2021.
BERGEN: Dĩ nhiên, để đọc được suy nghĩ của Putin là điều không dễ, nhưng ông nghĩ việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan có thể đă nằm trong tính toán của Putin?
PETRAEUS: Rơ ràng là không thể nói được, nhưng điều mà người ta có thể nói một cách tự tin là một số đối thủ tiềm tàng của Mỹ đă nắm bắt được việc rút quân đó để nói: "Thấy chưa? Chúng tôi đă nói với các bạn rằng, Mỹ không phải là một đối tác và đồng minh đáng tin cậy, và chúng tôi đă nói với các bạn rằng Mỹ là một cường quốc đang suy tàn".
Rất vui, khi tôi nghĩ rằng, các hành động của Hoa Kỳ và của các đồng minh của chúng ta trên khắp thế giới đối với Ukraine, cho thấy rằng Hoa Kỳ là một đối tác đáng tin cậy và không phải là một cường quốc đang suy tàn. Thay v́ ‘Làm cho nước Nga vĩ đại trở lại’, những ǵ Putin đă làm là ‘Làm cho NATO vĩ đại trở lại’.
BERGEN: Đă có những cảnh báo từ ṭa Bạch Ốc của ông Biden về việc Putin có thể sử dụng vũ khí hóa học. Điều đó có đáng tin không? Bởi v́ điều này có vẻ như phóng lao, không thể quay đầu trở lại.
PETRAEUS: Sẽ là phóng lao, mặc dù Nga đă phóng lao đó trước đây. Họ đă sử dụng chất độc thần kinh Novichok để chống lại các đối thủ của chế độ như Sergei Skripal và Alexei Navalny. Rơ ràng là chất độc thần kinh. Không rơ liệu họ có số lượng lớn không và liệu chúng có thể được đưa tới nơi cần sử dụng hay không, nhưng rơ ràng điều này phải là một mối lo ngại nghiêm trọng.
Chắc chắn, chính quyền Biden đă t́m cách ngăn cản Putin sử dụng vũ khí hóa học bằng cách phơi bày khả năng đó. Thật ra, có một cách khác mà chính quyền này đă làm rất ấn tượng, là đưa các sản phẩm t́nh báo đă hoàn thiện và biến chúng thành các thông báo có thể công bố công khai mà không tiết lộ nguồn và phương pháp, điều này thật sự khá độc đáo.
Thật ra, tôi nghĩ rằng điều này rất hiệu quả v́ nó đă tạo dựng được uy tín của chính quyền Biden đối với Ukraine. Anh không thể bác bỏ những ǵ chính quyền [Biden] đang nói là có thể xảy ra, v́ rất nhiều điều họ nói về các kế hoạch và mục tiêu của Putin ở Ukraine, vốn ban đầu bị bác bỏ hoặc bị coi là khó xảy ra, nhưng bây giờ đă thành sự thật.
BERGEN: Rơ ràng, người Nga đang bị thiệt hại rất nặng, theo các quan chức Mỹ.
PETRAEUS: Đúng, rõ ràng là số quân Nga chết trong 2 tuần đầu tiên của cuộc chiến [ở Ukraine], theo một số nguồn tin, vào khoảng 5.000 quân; nhiều hơn số quân Mỹ chết suốt 20 năm trong cuộc chiến ở Iraq. Thật đáng kinh ngạc.
BERGEN: Đối với Putin, liệu ông ta có vững về mặt chính trị, hay điều đó không rơ ràng?
PETRAEUS: Chỉ có thời gian mới trả lời được. Ông ta dường như vẫn c̣n nắm rất chặt quyền lực. Nhưng khi nào th́ những người mẹ của những liệt sĩ [chết ở Ukraine] bắt đầu thật sự cất lên tiếng nói của ḿnh? Điều ǵ xảy ra khi sự sụp đổ kinh tế thật sự ập đến? Khi nào th́ sự sụp đổ của đồng rúp, sự sụp đổ của nền kinh tế; việc thị trường chứng khoán Nga không thể mở cửa trở lại, sự rời bỏ Nga của những tập đoàn lớn, đă dành nhiều thập niên để gầy dựng ở đó như McDonald hay Starbucks?
Thật ra, theo thống kê của một giáo sư ở đại học Yale, 380 công ty đă ngừng hoạt động ở Nga. Không ai có thể đoán trước kết quả của các lệnh trừng phạt, tài sản bị đóng băng, chia tách doanh nghiệp và các hành động khác sẽ ra sao đối với nước Nga và người dân Nga.
BERGEN: Ông nghĩ ǵ về cuộc tấn công của Nga vào căn cứ của Ukraine gần biên giới Ba Lan: Điều này báo hiệu điều ǵ cho một cuộc xung đột có thể mở rộng?
PETRAEUS: Cuộc tấn công của Nga vào căn cứ huấn luyện lớn của Ukraine gần Lviv, mà tôi đă đến thăm khi c̣n trong quân ngũ, chắc chắn được phát động để cố gắng ngăn chặn luồng vũ khí và nguồn cung cấp viện trợ vào Ukraine từ Ba Lan, khoảng 12 dặm về phía tây, và có lẽ để phá vỡ địa điểm mà tại đó các t́nh nguyện viên nước ngoài có thể đang được đào tạo trước khi gia nhập lực lượng Ukraine.
Do gần biên giới, rơ ràng điều này làm dấy lên lo ngại về các cuộc tấn công xảy ra ở một nước NATO – điều này sẽ yêu cầu NATO phải đáp trả theo cam kết trong Điều 5 của NATO. Với những nỗ lực có thể hiểu được của các nhà lănh đạo NATO nhằm tránh mở rộng chiến tranh, cuộc tấn công vào căn cứ huấn luyện bên ngoài Lviv rơ ràng là báo động đỏ và tôi tin rằng các nhà lănh đạo NATO đă tham khảo ư kiến về các biện pháp ứng phó có thể xảy ra, nếu xung đột mở rộng hơn nữa.
BERGEN: Sau cuộc chiến Iraq năm 2003 khởi sự, một ký giả đă từng hỏi ông: “Cho tôi biết chiến tranh sẽ kết thúc như thế nào?” Nay xin hỏi lại, chiến tranh Ukraine sẽ kết thúc ra sao?
PETRAEUS: Tôi nghĩ, vài khả năng có thể xảy ra, nhưng tôi không biết khả năng nào dễ xảy ra nhất. Bây giờ rõ ràng là chưa kết thúc, quân Nga sa lầy, đẫm máu, xấu hơn cả thời Xô Viết ở Afghanistan hồi thập niên 1980.
Vũng lầy này sẽ gây ra thiệt hại khủng khiếp về nhân mạng, tàn phá, di dời, giảm dân số các khu vực đô thị, một thảm họa nhân đạo rất lớn, cũng như những tổn thất khủng khiếp cho nước Nga mà không có kết quả thuyết phục cho Nga. Chúng tôi đang nói về điều này trong tương lai gần; nói cách khác, trong một hai năm tới.
Cũng có thể có một sự dàn xếp thương lượng v́ cả Putin và Zelensky đều nhận ra rằng, cả hai đều không thể đạt được hoàn toàn những ǵ họ muốn và cả hai bên đều phải chịu đựng sự hủy diệt rất lớn. Chẳng hạn, điều này có thể được đề xuất bởi tổng thống Phần Lan, hoặc thủ tướng Israel, hoặc tổng thống Pháp, hoặc cựu thủ tướng Đức Angela Merkel, hoặc chủ tịch Trung Quốc, kể tên một số người đối thoại có thể có.
Dĩ nhiên c̣n có một khả năng khác, đó là Putin có thể từ bỏ quyền lực bằng cách nào đó. Một nhà lănh đạo mới có thể nhận ra sự điên rồ của những điều Putin đă làm và rút quân khỏi Ukraine, có thể cố gắng đạt được một thỏa thuận nào đó để giữ thể diện, nhưng dù sao cũng cho phép Nga thoát khỏi sự tham gia tốn kém, không lối thoát, không rơ ràng.
Thật ra mà nói, nhà lănh đạo sau Putin cũng có thể tàn nhẫn, không cảm xúc và chuyên quyền như Putin, do vậy, chúng ta nên giữ b́nh tĩnh, lạc quan, khi nó xảy ra ở Nga.
Không thể loại trừ khả năng thứ tư, đó là Ukraine sẽ thắng. Họ thật sự đánh bại người Nga trên chiến trường, và dần dà, chiến trường thực tế đó diễn ra ở Moscow. Và có thể Ukraine thậm chí chiếm lại Donbas, áp đặt các điều khoản lên Nga.
Có ít nhất bốn khả năng đó. Thật không may, điều rất có thể xảy ra trong tương lai không xa là sự tiếp tục của một vũng lầy đẫm máu đối với nước Nga mà phần lớn là sự thiếu quyết đoán, với một số thành công của Nga và một số thất bại tốn kém – và kinh tế của Nga ngày càng thất bại nặng nề, lạm phát, thất nghiệp và thiếu thốn xảy ra cho người dân Nga.
Trước quyết định xâm lược Ukraina, Putin đă tin rằng, ông ta hiện có đủ sức mạnh và nguồn lực để mở rộng lănh thổ và ảnh hưởng địa chính trị lên các nước láng giềng một thời đă từng là một phần của Liên bang Xô viết trước đây.
Hơn hai mươi năm trước, một cuộc chiến tàn khốc đă đưa Vladimir Putin lên nắm quyền. Kể từ đó, chiến tranh vẫn là một trong những công cụ chính để giải quyết mọi vấn đề của Putin trong suốt triều đại của ḿnh. Vladimir Putin tồn tại nhờ chiến tranh, đă phát triển mạnh mẽ nhờ chiến tranh. Bây giờ chúng ta hăy hy vọng rằng một cuộc chiến tranh cuối cùng sẽ hạ gục được Putin.
Vào tháng 8 năm 1999, một Vladimir Putin khi đó chưa được nhiều người biết đến đă được bổ nhiệm làm thủ tướng khi người tiền nhiệm của ông từ chối dung túng cho một cuộc tái xâm lược hoàn toàn Chechnya. Tuy nhiên, Putin lại sẵn sàng làm như vậy, và để đáp lại sự ủng hộ vô điều kiện của họ, Putin đă trao cho quân đội sự tự do và quyền lực lớn hơn, cho phép họ trả thù cho thất bại nhục nhă năm 1996 trong máu và lửa.
Vào đêm ngày 31.12.1999, một Boris Yeltsin già nua và tàn tạ chấp nhận bước xuống, rời khỏi chính trường, trao chức vụ tổng thống lạI cho Putin. Vào tháng 3 năm 2000, sau khi nổi tiếng với lời hứa sẽ đưa nước Nga trở lại vũ đài chính trị thế giới với một sức mạnh mới, Putin đắc cử tổng thống và ngoại trừ bốn năm tạm nghĩ xă hơi để làm thủ tướng (2008-2012), nhưng tực tế là Putin đă cai trị nước Nga kể từ đầu năm 2000.
Vladimir Putin là một trung tá của KGB, nhưng trong vai tṛ là nhà lănh đạo sắt thép của Nga, với hơn 22 năm cầm quyền, Putin đă phát triển vượt bậc về tầm vóc và kinh nghiệm, Putin sớm tỏ ra xuất sắc trong công việc tấn công vào nền dân chủ thế giới, đặc biệt là thành công trong việc khai thác điểm yếu và chia rẽ các quốc gia phương Tây.
Putin đă mất nhiều năm để tiêu diệt người Chechnya và cài đặt thành công một chế độ bù nh́n ở đó. Vào năm 2008, chỉ bốn tháng sau khi NATO lên tiếng hứa hẹn về một con đường gia nhập khối NATO cho Ukraina và Georgia, Putin đă tập hợp quân đội của ḿnh để “tập trận” tại biên giới Georgia [ Gruzia] và xâm lược đất nước này trong 5 ngày, công nhận nền độc lập của hai “nước cộng ḥa” ly khai. Vào thời điểm đó, các nước phương Tây, Mỹ và khối NATO chỉ lên tiếng chỉ trích nhưng thực tế là đă không có phản kháng ǵ bằng hành động hay trừng phạt.
Vào năm 2014, khi người dân Ukraina, sau một cuộc cách mạng màu cam đẫm máu, lật đổ tổng thống thân Nga Viktor Yanukovych, là người đă quay lưng hoàn toàn với châu Âu để liên kết với Moskva, Putin đă nhanh chóng xâm lược và sáp nhập Crimea [Crưm] vào nước Nga.
Khi phương Tây lên tiếng, họ đă đáp trả bằng các lệnh trừng phạt, nhưng chẳng hề hấn, thấm thía ǵ với Putin, ông ta nâng cao phản ứng và kích động các cuộc nổi dậy ở Donbas, một khu vực nói tiếng Nga của Ukraine, sử dụng lực lượng của ḿnh để tiêu diệt một quân đội Ukraina yếu ớt và tạo ra hai "nước cộng ḥa" ly khai mới, Donetsk và Luhansk và một cuộc chiến ngầm đă bắt đầu âm ỉ kể từ đó.
Putin hiểu rất rơ phương Tây, điều mà phương Tây c̣n thiếu để có thể chống lại ông ta, chống lại nước Nga chính là sự đoàn kết, vào thời điểm năm 2014, phương Tây chưa có được sự đoàn kết, đồng ḷng trong hầu hết mọi vấn đề hay quyết định lớn, V́ vậy, cứ sau mỗi lần ra tay, phương Tây đă chống trả yếu ớt bằng những nghị quyết lên án, bằng những lời tuyên bố chỉ trích, lên án, nhưng Putin bất cần những điều đó, c̣n trừng phạt ư? Đa số các biện pháp trừng phạt đó chỉ là phạt lấy lệ, làm cho có, cũng chỉ v́ mức độ giao thương đang lớn, không quốc gia nào, công ty nào muốn phá hủy một mối làm ăn đang phát triển cả, Putin hiểu điều này và ông ta không sợ và chính v́ sự ỷ y vào một phương Tây từ nào vẫn thế, sẽ không có chuyện ǵ lớn xảy ra nếu ông ta làm cú mạnh hơn, thôn tính cả một đất nước Ukraine. Lần này, Putin đi đôi hia bảy dặm, nhảy những bước thật xa, làm những điều mà phương Tây hoàn toàn không ngờ đến.
Putin là một người có vóc dáng hơi nhỏ về thể chất, và lớn lên ở Leningrad thời hậu chiến trong một thời điểm rất khó khăn. Cuộc sống thiếu thốn, khó khăn rơ ràng đă dạy cho Putin một bài học: "Nếu bạn là cậu bé nhỏ con hơn, bạn hăy đánh trước, đánh mạnh và tiếp tục đánh. Và những cậu bé lớn hơn bạn sẽ học cách sợ bạn và sẽ lùi bước." Đó là một bài học mà Putin đă khắc cốt ghi tâm.
Ngân sách quân sự của Hoa Kỳ cho năm 2021 là khoảng 750 tỷ đô la, ngân sách kết hợp của Châu Âu là 200 tỷ đô la, cộng chung phương Tây đă chi ra trong năm 2021 là gần 1.000 tỷ Mỹ kim trong khi nước Nga chỉ đủ sức chi ra khoảng 65 tỷ đô la.
Tuy nhiên, một quốc gia có chi phí quốc pḥng nhỏ hơn vẫn khiến phương Tây cảm thấy sợ hăi hơn nhiều so với việc sức mạnh của phương Tây làm cho nước Nga sợ hăi. Đó là lợi thế của việc chiến đấu như một con chuột bị dồn vào chân tường và đối diện với cái chết, sẵn sàng cào cấu những chú mèo to xác nhưng lại sợ bị thương.
Putin hẳn đă rất vui mừng khi phương Tây, mong muốn đóng băng cuộc xung đột đang diễn ra ở Donbass, đă lặng lẽ đồng ư bỏ chuyện chiếm đoạt bán đảo Crimea ra khỏi bàn thảo luận, nhượng bộ một cách hiệu quả việc sáp nhập bất hợp pháp Crimea vào nước Nga.
Và ở thời điểm 2014, với các lệnh trừng phạt,Putin nhận thấy chúng không đủ sức gây tổn hại cho chế độ nên đă tự tin mạnh mẽ hơn để tiếp tục xây dựng quân đội và mở rộng quyền lực của ḿnh.
Putin nhận thấy rằng Đức, cường quốc kinh tế lớn nhất ở châu Âu, không sẵn sàng từ bỏ khí đốt và thị trường của ḿnh. Putin cũng tự tin cho rằng, ông ta có thể mua các chính trị gia châu Âu, bao gồm cả các cựu thủ tướng Đức và Pháp, và cài đặt họ vào hội đồng quản trị của các công ty do nhà nước kiểm soát. Putin thấy rằng ngay cả những quốc gia trên danh nghĩa phản đối hành động của ông ta vẫn lặp đi lặp lại những câu thần chú “ngoại giao”, “thiết lập lại”, “cần b́nh thường hóa quan hệ”. Putin biết, họ sẽ không thể buông bỏ khí đốt, năng lượng của Nga, "giận th́ giận, mà thương th́ thương", chỉ là vài câu, nạt vài tiếng cho có lệ để người chung quanh biết là những nước phương Tây có phản đối, có chỉ trích, nhưng quyền lợi của các đại công ty và nền kinh tế của các nước phương Tây vẫn luôn đặt lên hàng đầu, và Putin biết rất rơ việc này.
Putin bắt đầu sát hại các đối thủ của ḿnh ở trong và ngoài nước. Khi cựu TT Barack Obama, vào năm 2013, đă nhẫn tâm phớt lờ “lằn ranh đỏ” của chính ḿnh đặt ra ở Syria, từ chối can thiệp sau vụ xả khí độc của Bashar al-Assad vào một khu dân cư ở Damascus, Putin đă chú ư điều này.
Vào năm 2015, Putin đă gửi lực lượng của riêng ḿnh vào Syria, phát triển căn cứ hải quân của ḿnh ở Tartus và giành được một căn cứ không quân mới ở Khmeimin. Trong bảy năm tiếp theo đó, Putin đă sử dụng Syria như một băi thử nghiệm cho quân đội của ḿnh, cung cấp kinh nghiệm thực địa vô giá cho quân đội của ḿnh để trau dồi chiến thuật, sự phối hợp và thử nghiệm thiết bị cùng vũ khí của họ, đồng thời ném bom và tàn sát hàng ngàn người Syria, và Bashar al-Assad giành lại quyền kiểm soát đất nước.
Vào tháng 1 năm 2018, Putin bắt đầu đối đầu trực tiếp với các cường quốc phương Tây tại Mali, nơi mà chính quyền quân sự, với sự hỗ trợ của Nga, đă buộc phái bộ chống người Isis của Pháp ra khỏi đất nước.
Nga cũng tích cực tham gia vào Libya, khai triển lực lượng dọc theo sườn phía nam của Địa Trung Hải, nhằm đe dọa trực tiếp các lợi ích của châu Âu.
Lần nào cũng vậy, phương Tây cũng lên tiếng phản đối, chỉ trích và trừng phạt chút chút nhưng hoàn toàn không làm ǵ cả. Và mỗi lần như vậy, Putin ghi nhớ cách hành xử của phương Tây với những lần ông ta ra tay.
Và với chiến trường Ukraine, đây là con bài cược đặt tiền nhiều nhất mà Putin đặt lên bàn đánh với phương Tây. Putin rơ ràng tin rằng ḿnh đủ mạnh để công khai thách thức phương Tây bằng cách phát động một cuộc chiến tranh quy mô lớn trên bộ. Putin đă hành động như vậy chỉ v́ ông ta tin rằng phương Tây, rồi sẽ giống như những lần trước đây, nói đúng hơn là phương Tây đă liên tục thất bại và yếu đuối trước một Putin trong 22 năm qua, đă khiến ông ta tự tin một cách mù quáng, rằng lần này phương tây vẫn yếu đuối như trước đây và ông ta sẽ lại thắng.
Putin có thể là một thiên tài chiến thuật, nhưng Putin không có khả năng tư duy chiến lược. Cả thế giới này đă gần như bị hoàn toàn cô lập trong hai năm qua v́ đại dịch Covid-19, cả thế giới mệt mỏi, chán chường, thụ động, lười biếng khiến cho Putin anh ta dường như ngày càng trở nên hoang tưởng về sức mạnh được thấm nhuần tư tưởng chính thống giáo và chủ nghĩa tân đế quốc.
Khi nói đến Ukraine. Putin đă tự tin rằng, người dân Ukraine sẽ tràn ra đường chào đón, vẫy cờ, hoan nghênh các vị cứu tinh Nga đến giải phóng đất nước hay họ chỉ đứng im, chấp nhận đầu hàng và sẵn sàng bị thống trị?
Putin đă sai lầm. Người Ukraine đang chiến đấu, mặc dù yếu hơn nhưng họ vẫn đang chiến đấu hết ḿnh. Giáo viên, nhân viên văn pḥng, nội trợ, nghệ sĩ, sinh viên, nhà văn, y tá, bác sĩ, vũ công đang cầm súng và ra ngoài để bắn những người lính Nga của ông ta, nhiều người trong số những người lính Nga này c̣n rất trẻ và hoàn toàn không hiểu tại cao họ đang có mặt ở Ukraine, để làm ǵ?
Sau cú sốc ban đầu khi Putin phát lệnh tấn công, các nền dân chủ phương Tây cuối cùng dường như đă hiểu rơ mối đe dọa hiện hữu mà Putin gây ra đối với trật tự thế giới thời hậu chiến, đối với châu Âu, và đối với “cách sống” của chúng ta mà Putin rất coi thường. Các biện pháp trừng phạt để nghiền nát nước Nga đang được đưa ra, với những cái giá vô cùng đắt cho một quốc gia, một thế hệ, một lớp người dân Nga.
Vũ khí đang đổ vào Ukraine. Nước Đức dường như đă nhận ra chỉ sau một đêm rằng nước này không c̣n có thể tiếp tục phụ thuộc túi dầu của nước Nga mà bỏ qua sự an ninh của ḿnh, và nước này cần một đội quân của riêng ḿnh, một đội quân thực sự và có sức mạnh. Nước Nga đang bị cô lập hàng loạt trên phương diện quốc tế, nền kinh tế và năng lực của nước này sẽ bị suy giảm nghiêm trọng trong những tuần và tháng tới.
Nhưng điều này là không đủ. Miễn là Putin vẫn c̣n nắm quyền, ông ta sẽ tiếp tục sử dụng quyền lực để gây hại các nước phương Tây nhiều nhất có thể. Bởi v́ Putin ghét bỏ các quốc gia phương Tây và các nền dân chủ tự do, giàu mạnh của họ.
Chúng ta có thể thực sự tin rằng mối đe dọa hạt nhân của Putin chỉ là những lời đe dọa rỗng tuếch hay không? Thưa không, trong chiến tranh vào thời đại công nghệ và vũ khí tối tân như hiện nay, chừng nào Putin c̣n tiếp tục cai trị nước Nga, sẽ không có ai được an toàn, sẽ không có quốc gia nào được cho là an toàn, kể cả nước Mỹ với chi phí quốc pḥng gần 780 tỷ Mỹ kim cho năm 2022.
Phương Tây không thể trực tiếp gửi quân đến đánh xáp lá cà với quân Nga, chén kiểu không thể đọ với chén mẻ được, phương Tây chỉ có một cách duy nhất để thoát khỏi cuộc khủng hoảng này là làm cho thất bại của Putin ở Ukraine trở nên thảm hại đối với nước Nga và người Nga cũng như các lợi ích thực sự của nước này, thất bại và ảnh hưởng phải thực sự lớn, lớn đến mức giới tinh hoa của chính Putin sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc phải loại bỏ ông ta.
Các biện pháp trừng phạt của phương Tây cần nhằm vào những người thực sự có thể thực hiện các hành động của Putin: toàn bộ bộ máy hành chính và an ninh cấp cao của ông. Không chỉ vài chục người đă được nhắm mục tiêu, mà c̣n hàng ngh́n quan chức cao cấp trong chính quyền, quân đội và các cơ quan an ninh. Những người này không phải là tỷ phú, nhưng tất cả đều là triệu phú, với nhiều thứ để mất. Phương Tây phải tàn phá cuộc sống của vài ngàn người này, và để họ biết phán xét ai là người đáng chịu trách nhiệm và loại bỏ.
Phương Tây cần chiếm giữ các dinh thự xa hoa ở Anh và Tây Ban Nha, cấm các kỳ nghỉ ở Barcelona, Mallorca, Dubai, đẩy các con cái của họ ra khỏi các đại học danh tiếng Harvard và Oxford, chỉ khi họ không c̣n lối thoát và không có hàng hóa nhập khẩu để tiêu tiền trộm cắp của chúng. Lúc đó, hăy để họ quyết định xem họ có muốn theo Putin xuống vực sâu hay không.
Trong 22 năm qua, nước Nga đă trở thành con mồi ngoan ngoăn của một chế độ tham nhũng và độc tài. Nước Nga xứng đáng có được tự do, thực sự, là thứ tự do mà Ukraine đă có được trong ba thập niên. Một lệnh ngừng bắn ở Ukraine là bước đầu tiên quan trọng, khẩn cấp và việc Nga phải rút quân hoàn toàn là bước thứ hai. Và bước sau cùng, Putin phải ra đi.
Ai sẽ làm được những điều phi thường này, chỉ có những người dân Nga, giới tinh hoa của nước Nga, những thành phần ăn trên ngồi trước trong chính quyền, quân đội, lực lượng an ninh, họ sẽ làm được, nếu họ có được sự hiểu biết, đoàn kết và can đảm, lôi cổ một tên độc tài xuống khỏi ghế và ném hắn ta xuống vực thẳm, là mồ chôn của những nhà độc tài.
Việt Linh, 03/16/2022
Trước những thông tin từ phía Mỹ cho rằng Nga đă yêu cầu Trung Quốc hỗ trợ quân sự cho cuộc chiến ở Ukraina, Bắc Kinh vào hôm qua, 15/03/2022 đă lại chính thức cải chính, khẳng định đó chỉ là tin “thất thiệt”. Tuy nhiên, khả năng Trung Quốc giúp Nga về quân sự đă được đặt ra với câu hỏi là liệu Bắc Kinh có dám công khai hỗ trợ Matxcơva về mặt này hay không, và nếu có th́ giúp đến đâu.
Thái độ nghi kỵ của Mỹ đối với Trung Quốc không phải là không có cơ sở v́ cho đến nay, Bắc Kinh luôn từ chối chỉ trích cuộc xâm lược Ukraina của Nga, thậm chí c̣n hỗ trợ Mátxcơva giảm thiểu tác hại của các biện pháp trừng phạt kinh tế của phương Tây.
Tuy nhiên, riêng trong lănh vực quân sự, vũ khí, nhiều chuyên gia, cả Trung Quốc lẫn phương Tây, được hăng tin Mỹ AP trích dẫn, đều cho rằng khó có khả năng Bắc Kinh công khai ra mặt chi viện vũ khí cho Mátxcơva.
Theo ông Thời Ân Hoằng (Shi Yinhong), giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại Học Nhân Dân Bắc Kinh: “Trung Quốc sẽ rất thận trọng và cố gắng hết sức sao cho viện trợ của họ và các loại hỗ trợ khác không được sử dụng trên chiến trường Ukraina”. Đối với vị giáo sư này, Trung Quốc “không hề có động cơ để cung cấp bất kỳ hỗ trợ nào cho hoạt động của Nga ở Ukraina”.
Ông Sam Roggeveen, giám đốc Chương Tŕnh An Ninh Quốc Tế tại Viện Lowy của Úc cũng thấy rằng Bắc Kinh không có “lợi ích rơ ràng” nào trong việc hỗ trợ Mátxcơva. Thậm chí nước Nga suy yếu có thể có tăng cường lợi thế kinh tế và chiến lược của Trung Quốc.
Trong bối cảnh các quan chức Trung Quốc luôn tuyên bố rằng sự toàn vẹn lănh thổ và chủ quyền của tất cả các nước cần được tôn trọng, giám đốc Viện Nghiên Cứu Châu Âu và Châu Á tại Đại Học Luật và Khoa Học Chính Trị Thượng Hải nhận định:.
“Hoạt động quân sự của Nga ở Ukraine về bản chất đă trở thành một cuộc xâm lược và Trung Quốc sẽ không bao giờ cung cấp vũ khí để giúp một quốc gia tấn công một nước có chủ quyền khác và điều đó không phù hợp với luật pháp quốc tế”.
Riêng ông DrewThompson, cựu quan chức bộ Quốc Pḥng Mỹ hiện đang làm việc tại Trường Lư Quang Diệu ở Singapore, th́ thận trọng hơn khi cho rằng Trung Quốc cũng không muốn thấy xung đột trở nên tồi tệ hoặc bị lôi kéo vào cuộc như là một kẻ đồng phạm. V́ vậy đối với ông Thompson, bất kỳ sự ủng hộ nào mà Trung Quốc sẽ dành cho Nga “được đo lường và cân nhắc cẩn thận”.
Theo giới phân tích, không thể loại trừ hoàn toàn khả năng Bắc Kinh đáp ứng lời cầu viện của Mátxcơva, nhưng nếu có hỗ trợ, th́ đó sẽ là những vật phẩm nhỏ như khẩu phần lương thực, đạn dược, chứ không thể là chiến đấu cơ hay xe tăng.
Theo chuyên gia Drew Thompson, Trung Quốc hoàn toàn không muốn bị quốc tế trừng phạt, do đó sẽ thiên về việc cung cấp cho Nga các loại linh kiện phụ tùng thay thế, các thiết bị lưỡng dụng không vi phạm các lệnh trừng phạt hoặc nằm dưới ngưỡng trả đũa của quốc tế. Trung Quốc cũng có thể chia sẻ với Nga các kết quả giám sát và thông tin t́nh báo.
Một ví dụ được ông Thompson nêu bật: Trực thăng Nga có khả năng sử dụng hỏa châu để chống lại các tên lửa tầm ngắn di động như Stinger. Trung Quốc có thể bán loại thiết bị này cho Nga nếu tương thích với các hệ thống của Nga..
Và đây chính là một vấn đề khác. Theo chuyên gia Roggeveen, Nga hầu như không thể tích hợp vũ khí của Trung Quốc vào các lực lượng vũ trang của ḿnh trong một sớm một chiều.
Tôi mà sợ bị bọn Nga giết, th́ đă chẳng tới đây.
Hiếu Lê – Cựu chiến binh Mỹ gốc Việt t́nh nguyện sang Ukraine tham chiến chống Nga. Hiếu Lê sinh ra và lớn lên tại San Francisco, trong một gia đ́nh Việt Nam sang Mỹ tị nạn Cộng sản sau khi Sài g̣n thất thủ năm 1975.
Bất chấp những thông tin tích cực vào đầu tuần này, một thỏa thuận giữa Nga và Ukraine để giải quyết chiến tranh dường như vẫn c̣n lâu mới có thể xảy ra.
Chiến sự đang trở nên tồi tệ hơn, các hoạt động xung quanh Kyiv đang diễn ra và Mariupol đă bị tàn phá trong những ngày gần đây.
Sự kiện nổi bật trong ngày:
1. Có vẻ như thỏa thuận giữa hai bên Nga và Ukraine thậm chí c̣n lâu mới xong so với dự kiến, khó có khả năng được kư kết trong những ngày tới.
2. Nga tuyên bố sẽ tấn công các lô hàng vũ khí mà Phương Tây chuyển cho Ukraine.
3. Người Nga đột nhập vào trung tâm Mariupol, thành phố có thể thất thủ trong vài ngày tới.
4. Lầu Năm Góc cho biết quân đội Nga vẫn c̣n nhiều dự trữ vũ khí, không có chuyện Nga chịu thua lúc này.
Một đoạn phim quay trên mũ chống đạn do một t́nh nguyện viên nước ngoài chiến đấu bên phía Ukraine thực hiện đă xuất hiện. Trong video, lính lê dương nước ngoài và các đồng đội của anh ta bị Nga tấn công và sau đó t́m chỗ ẩn nấp trong một ṭa nhà dân sự.
Đoạn video sau bắt đầu lan truyền trên mạng 18/3, có lẽ là đoạn video đầu tiên chúng ta có thể thấy các thành viên của quân đoàn nước ngoài Ukraine chiến đấu chứ không phải lực lượng chính quy của Nga hay Ukraine.
Đoạn phim cho thấy các t́nh nguyện viên nước ngoài đi trên một chiếc xe dân dụng và sau đó bị tấn công. Họ rời khỏi chiếc xe và sau đó t́m nơi ẩn náu trong một khu dân cư. Có thể nghe thấy tiếng súng máy.
Ukraine tuyên bố 20.000 t́nh nguyện viên nước ngoài đang chiến đấu trong quân đoàn nước ngoài, chủ yếu là người Mỹ và người Anh.
Trực thăng chiến đấu Ka-52 của Nga tấn công các mục tiêu trên bộ. Một đoạn video hành động xung quanh sân bay Gostomel do một phi công Nga lái máy bay Ka-52 ghi lại.
Combat footage from a Ka-52 helicopter during the first days of the war, from the assault on Gostomel. The helicopter has to land due to sustained damage. Pilots are alive and still flying. pic.twitter.com/GJOJhljzGD
Một trong những nữ diễn viên sân khấu và điện ảnh nổi tiếng nhất của Ukraine, Oksana Shvets, cũng chết trong vụ đánh bom ở Kyiv.
67-year-old famous actress Oksana Shvets has been killed in a Russian missile attack on her apartment in Kyiv according to the Young Theater, where she was part of the troupe.
She worked in theater and film for decades and was awarded some of Ukraine’s highest honors.
Klicsko: Sáu ṭa nhà, bao gồm cả một trường mẫu giáo, bị hư hại ở Kiev
Vitaly Klitschko nói rằng 6 ṭa nhà, bao gồm cả một trường mẫu giáo, đă bị hư hại ở một khu vực của Kyiv có tên là Podil trong một cuộc tấn công rạng sáng thứ Sáu.
Друзі! Дорогі кияни! Ворог продовжує атакувати столицю. Зранку житловий квартал в Подільському районі обстріляний орками. Одна людина загинула, 19 постраждали, із них четверо дітей. Пошкоджені 6 житлових будинків, дитсадок та школа. На місці працюють рятувальники та медики. pic.twitter.com/w9aIrqogPx
Volodomir Zelensky đến thăm bệnh viện của Vorzev gần Kyiv. Theo đoạn video của AFP, tổng thống Ukraine cũng đă nói chuyện tại viện với người dân Kiev và người lái xe của nhà báo người Mỹ Brent Renaud, người đă chết ở Irpiny.
VIDEO: Ukrainian President Volodymyr Zelensky visits patients at a hospital in Vorzel in the Kyiv region that came under fire during its evacuation.
At the hospital, Zelensky spoke with injured Kyiv residents and the driver of US journalist Brent Renaud who was killed in Irpin pic.twitter.com/ghrWiCgouV
Mỹ cung cấp cho Ukraine 800 tên lửa pḥng không, 9.000 tên lửa chống tăng
Sau bài phát biểu của Tổng thống Ukraine Zelenskyy trước lưỡng viện Hoa Kỳ, Tổng thống Biden kư gói viện trợ an ninh lên đến 800 triệu USD cho Ukraine bao gồm 800 lên lửa pḥng không Stinger, và 9.000 tên lửa chống tăng các loại.
Ngoài các loại vũ khí được liệt kê ở trên, sự hỗ trợ trước đây của Hoa Kỳ đă cam kết dành cho Ukraine bao gồm:
Hơn 600 tên lửa pḥng không Stinger;
Khoảng 2.600 tên lửa chống tăng Javelin;
Năm máy bay trực thăng Mi-17;
Ba tàu tuần tra;
Bốn radar theo dơi hệ thống phản pháo và máy bay không người lái phản kích;
Bốn hệ thống radar chống súng cối;
200 súng phóng lựu và đạn;
200 súng ngắn và 200 súng máy;
Gần 40 triệu viên đạn nhỏ và hơn 1 triệu quả lựu đạn, súng cối, pháo các loại;
70 Xe bánh đa dụng cơ động cao (HMMWV) và các loại xe khác;
Thông tin liên lạc an toàn, hệ thống phát hiện chiến tranh điện tử, áo giáp, mũ chống đạn và các thiết bị chiến thuật khác;
Thiết bị quân y hỗ trợ điều trị và sơ tán;
Thiết bị rà phá bom ḿn và vật liệu nổ; và
H́nh ảnh vệ tinh và khả năng phân tích.
Hơn 2.500 thi thể của lính Nga tử trận trên các chiến trường Ukraine được chất trong 12 toa xe chở về tỉnh Gomelsky Belarus.
Tuy nhiên, nhiều thi thể đă bị phân hủy nhưng vẫn không thể xử lư hết....
More than 2,500 bodies of Russian soldiers killed on the battlefields of Ukraine were loaded in 12 wagons transported to the Gomelsky province of Belarus.
However, many bodies were decomposed but still could not be disposed of.... 😨😰 pic.twitter.com/4K8lhuStGY
Chỉ sau 3 tuần đưa quân xâm lược Ukraine, quân đội Nga, quân đội được cho là hùng mạnh thứ 2 trên thế giới, đă bị quân đội Ukraine, quân đội lớn thứ 22 trên thế giới, dồn vào thế bí.
Hai ngày trước, thêm một tướng của Nga đă bị quân Ukraine bắn hạ ở Mariupol. Như vậy, chỉ trong 3 tuần giao tranh, đă có 10 sĩ quan cao cấp của Nga bỏ mạng trên chiến trường Ukraine, gồm:
1- Thiếu tướng Andrey Sukhovetsky, sinh năm 1974, là Phó tư lệnh Quân đoàn Bộ binh 41 và là cựu chỉ huy Sư đoàn Không kích số 7 của Không quân Nga. Tướng Sukhovetsky đă bị một tay súng bắn tỉa của Ukraine giết chết ngày 28/2/2022. Putin cũng đă xác nhận thông tin tướng Sukhovetsky bị giết chết.
2- Thiếu tướng Vitaly Gerasimov, sinh năm 1977, là tham mưu trưởng, kiêm phó tư lệnh Quân đoàn Bộ Binh 41. Tướng Gerasimov đă bị giết ngày 7/3, bên ngoài thành phố Kharkiv, thuộc miền đông Ukraine.
3- Thiếu tướng Andrei Kolesnikov, sinh năm 1977, là Tư lệnh quân đoàn 29 thuộc Quân khu phía Đông của Quân đội Nga. Tướng Kolesnikov đă bỏ mạng hôm 11/3.
4- Thiếu tướng Oleg Mityaev, sinh năm 1974, là Tư lệnh sư đoàn súng trường cơ giới số 150 của Nga. Tướng Mityaev đă bị trung đoàn cực hữu Azov bắn chết hôm 15/3, khi ông ta tiến vào thành phố cảng Mariupol.
5- Đại tá Konstantin Zizevsky, thuộc Trung đoàn Cận vệ Tấn công Trên không 247, cũng đă bỏ mạng hôm 5/3, trong một chiến dịch hải quân bảo vệ hai tỉnh ly khai Donetsk và Luhansk.
6- Đại tá Andrei Zakharov đă bị Lực lượng Vũ trang Ukraine giết chết trong một cuộc phục kích vào một đội thiết giáp của Nga ở Kyiv hôm 10/3.
7- Trung tá Vệ binh Yuri Agarkov, phục vụ trong Lữ đoàn Không kích 56, là tham mưu trưởng và chỉ huy một trung đoàn súng trường cơ giới. Ông ta đă bị giết chết cùng với đại tá Konstantin Zizevsky hôm 5/3.
8- Trung tá Dmitry Safronov, chỉ huy Lữ đoàn Thủy quân lục chiến số 61 của Lực lượng Vũ trang Nga, đă bỏ mạng trong trận Chuhuiv ở Kharkiv. Bộ Quốc pḥng Ukraine công bố tin này ngày 6/3.
9- Trung tá Denis Glebov, Phó Tư lệnh của 11th Separate Airborne Assault Brigade, thuộc Lực lượng Vũ trang Nga, cũng đă bỏ mạng trong trận chiến ở Chuhuiv, Bộ Quốc pḥng Ukraine công bố. Nga đă trao tặng ông Huân chương Dũng cảm cho ông này sau khi ông ta qua đời.
10- Tiểu lănh chúa Chechnya, Tướng Magomed Tushaev, là người đứng đầu trung đoàn cơ giới 141 của Vệ binh Quốc gia Chechnya, được cho là đă thiệt mạng trong một cuộc tấn công của Ukraine vào một đoàn xe 56 chiếc, gần Hostomel. Tuy nhiên, cái chết của ông Tushaev vẫn chưa xác định, hiện tại chỉ có quân đội Ukraine và báo Daily Mail đưa tin, phía Chechnya không xác nhận.
Lực lượng Chechnya được cho là đă được tuyển dụng với nhiệm vụ ám sát Tổng thống Zelensky, gia đ́nh ông Zelensky và các thành viên khác của chính phủ Ukraine.
***
V́ sao có quá nhiều tướng tá của Nga bỏ mạng?
Một số nhà phân tích lư giải, sở dĩ quân Nga bị thiệt hại nặng nề, có lẽ là do phía Ukraine biết cách khai thác thông tin liên lạc bằng vô tuyến UHF/ VHF của Nga, để biết được tướng tá của họ đang ở đâu.
Dù quân đội Nga đă mă hóa và bảo mật các thiết bị liên lạc, nhưng họ cần có mạng 4G để hoạt động. Điều thú vị là, chính Nga đă cho nổ tung các tháp phát sóng điện thoại di động, nơi mạng 4G mă hóa các lệnh của họ.
Cho nên các mệnh lệnh của chỉ huy Nga không được mă hóa, mà phát sóng rơ ràng trên tần số UHF / VHF. Điều này giúp phía Ukraine biết các đơn vị của Nga đang ở đâu, làm ǵ, để Ukraine có thể thực hiện các cuộc tấn công bằng tên lửa và pháo binh rất chính xác vào các đoàn xe hành quân của Nga.
Hơn nữa, các thiết bị gây nhiễu vô tuyến của Ukraine đă khiến quân đội Nga sử dụng sim điện thoại địa phương và các sim này bị theo dơi dễ dàng. Chính những người sử dụng sim điện thoại này đă tự làm lộ họ.
Nếu người Ukraine biết số điện thoại của một tướng tá Nga nào đó, họ sẽ biết chính xác người đó đang ở đâu. Không quá khó để điều một máy bay không người lái, tên lửa hoặc một đội bắn tỉa đến vị trí của đương sự để tiêu diệt mục tiêu.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
