Vào ngày 24/2/2022 Putin đă lệnh tổng tấn công Ukraina. Các thành phố lớn như Kiev, Kharkov, Odessa đều bị bắn tên lửa, tên lửa hành tŕnh. Các lực lượng không quân Nga đánh bom, trực thăng bắn các cơ sở pḥng không của Ukraina.
Vào ngày 25/2/2022 quân Nga đă tiến sâu vào Ukraina, chiếm nhà máy điện nguyên tử Chernobyl. Ngoài đó bao vây và pháo kích nhiều phố lớn. Tuy nhiên sau ngày đầu bị sốc, quân Ukraina đă nhanh chóng tỉnh giấc. Nhiều máy bay, trực thăng, xe tăng, thiết giáp của Nga bị hạ. Quân Nga không thành công chiếm được bất kỳ thành phố chiến lược nào. Đảo Rắn, sân bay Hostomel đều bị quân Ukraina tái chiếm.
Vào ngày 26/2/2022 quân Nga bao vây Kiev nhưng không tiến vào được thành phố v́ pḥng thủ rất chặt. Gián điệp Nga dột nhập Kiev không thành công ám sát tổng thống Ukraina. Nhiều binh sĩ Nga bị bắt cho thấy độ tuổi c̣n rất trẻ 18-20. Các thành phố khác cũng bị pháo kích. Một toà nhà chung cư tại trung tâm Kiev bị trúng tên lửa. Nga đă bị loại khỏi SWIFT thanh toán quốc tế. Roman Abramovics đă trao Chelsea cho quỹ từ thiện.
Vào ngày 27/2/2022 Quân Nga dường như không thành công tiến thêm bước nào. Ngoại ô Kharkov quân Nga bị phục kích tổn thất rất lớn, một vài nhóm quân lọt vào thành phố, giao tranh rất quyết liệt. Nhiều nơi trên thế giới biểu t́nh chống Nga. Putin cũng nói "bóng gió" về việc sử dụng vũ khí nguyên tử và rằng Mỹ đă từng ném 2 quả bom nguyên tử xuống Nhật Bản để kết thúc chiến tranh th́ Nga cũng có quyền làm như vậy.
Vào ngày 28/2/2022 các bên Nga và Ukraina có cuộc đàm phán tại biên giới Belarus, tuy nhiên chưa có kết quả. Đồng tiền rúp mất giá 40%, 315 tỷ USD của ngân hàng trung ương Nga bị đóng băng.
Vào ngày 1/3/2022 phát hiện thực phẩm của quân Nga hết hạn tới cả 7 năm. Quảng trường tự do Kharkov và tháp truyền h́nh ở Kiev bị tấn công tên lửa. Thị trường cổ phiếu Nga giảm 80-90% so với lúc trước chiến tranh.
Vào ngày 2/3/2022 Kiev và Kharkov tiếp tục bị bao vây. Putin mệt mỏi, tức giận và tâm lư có vấn đề theo t́nh báo. Phương Tây tăng cường trừng phạt Nga và hỗ trợ Ukraina.
Vào ngày 3/3/2022 thiếu tướng Nga tư lệnh Sư đoàn Dù số 7 Andrei Sukhovetsky tử trận. Quân Nga chiếm được Kherson. Các hăng làm ăn lớn Phương Tây đều đồng loạt rút khỏi Nga.
Vào ngày 4/3/2022 có 163 nhà đoạt giải Nobel lên án Nga, các hăng lớn tiếp tục rút khỏi Nga như Microsoft, Ikea... Nga tiiếp tục vây hăm nhiều thành phố Ukraina.
Phát ngôn viên Bộ Quốc pḥng Ukraine Oleksandr Motuzyanyk hôm thứ Sáu 15/4 cho biết rằng lần đầu tiên kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược, Nga đă sử dụng máy bay ném bom tầm xa để tấn công thành phố cảng Mariupol bị vây hăm.
Ông Motuzyanyk cho biết Nga đang tập trung nỗ lực đánh chiếm các thành phố Rubizhne, Popasna và Mariupol.
Bên trong khu gang thép Azovstal ở Mariupol bị bao vây, lực lượng mỗi lúc một rơi rụng của Ukraine đang cố thủ vào lúc khi Nga cố giành toàn quyền kiểm soát thành phố lớn nhất của Ukraine mà Nga có thể chiếm được tính đến nay.
Các lực lượng Ukraine ở vào thế rất bất lợi v́ bị áp đảo về mặt số lượng và bị bao vây khi cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine đă kéo dài được 7 tuần.
Khu gang thép Azovstal nằm ở phía đông của thành phố cảng miền nam Ukraine. Nhà máy này nằm trong một khu công nghiệp nh́n ra Biển Azov và có diện tích hơn 11 km vuông, với vô số ṭa nhà lớn, ḷ cao và hệ thống đường ray. Nhà máy đă bị tàn phá sau nhiều tuần bị pháo kích, oanh tạc.
Oleh Zhdanov, một nhà phân tích quân sự ở Kyiv, đưa ra nhận xét: “Nhà máy Azovstal là một không gian rộng lớn với rất nhiều ṭa nhà mà người Nga đơn giản là không thể t́m thấy lực lượng Ukraine được”.
Một phó chỉ huy quân ly khai của Nga cho biết trên truyền h́nh nhà nước Nga hôm 11/4 rằng Moscow đă chiếm được 80% cảng Mariupol, nhưng hoạt động kháng cự vẫn tiếp diễn và các lực lượng Ukraine đều cố gắng "thoát về phía nhà máy Azovstal". Ông ta mô tả nhà máy như là một "pháo đài trong một thành phố".
Một trợ lư của thị trưởng Mariupol hôm 13/4 nói rằng Nga đă lên kế hoạch tổ chức lễ kỷ niệm chiến thắng tại thành phố này vào ngày 9/5, vốn là ngày mà Moscow thường kỷ niệm chiến thắng trước Đức Quốc xă trong Đệ nhị Thế chiến bằng một cuộc duyệt binh hàng năm trên Quảng trường Đỏ.
Nhà phân tích quân sự Zhdanov nói ông thấy có rất ít khả năng là lực lượng Ukraine sẽ phá ṿng vây của Nga từ bên ngoài.
Trong một diễn biến khác, Phó Thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk cho biết hôm 15/4 rằng đă đạt được thỏa thuận về 9 hành lang nhân đạo để sơ tán dân thường khỏi thành phố Mariupol bị bao vây, bao gồm cả đi bằng ô tô riêng.
Các con đường sơ tán khác bao gồm các tuyến đi từ Berdiansk, Tokmak, Enerhodar và Sievierodonetsk.
(Reuters)
Ukraine hôm thứ Sáu 15/4 cho biết lực lượng của họ đang cố phá ṿng vây của Nga quanh Mariupol và giao tranh đă bùng phát xung quanh bến cảng và khu gang thép Illich của thành phố ở miền nam.
"T́nh h́nh ở Mariupol rất khó khăn, gian khổ. Giao tranh đang diễn ra ngay lúc này. Quân đội Nga liên tục gọi thêm các đơn vị bổ sung để xông vào thành phố", phát ngôn viên Bộ Quốc pḥng Ukraine, Oleksandr Motuzyanyk, cho biết.
"Nhưng cho đến nay, phía Nga vẫn chưa hoàn toàn chiếm được thành phố", ông nói trong một cuộc họp được phát trên truyền h́nh.
Ông Motuzyanyk cho biết Nga đă sử dụng máy bay ném bom tầm xa để tấn công Mariupol lần đầu tiên kể từ khi nổ ra cuộc xâm lược vào ngày 24/2, và ông nói rằng các lực lượng khác của Nga đang tập trung nỗ lực để chiếm các thành phố Rubizhne và Popasna ở miền đông Ukraine.
Ông nói việc Nga bị mất tàu chiến hàng đầu ở Biển Đen, tàu Moskva, là sự kiện lớn. Tuy nhiên, ông nói rằng ông không được phép cung cấp thông tin về vụ Bộ Quốc pḥng Nga nói họ đă bắn tên lửa trúng vào một nhà máy gần thủ đô Kyiv trong đêm qua.
Hôm 15/4, Nga cho biết họ đă kiểm soát hoàn toàn khu gang thép Illich của Mariupol và khẳng định sẽ tấn công nhiều hơn vào các mục tiêu ở Kyiv.
Moscow gọi các hành động của họ ở Ukraina là một "chiến dịch đặc biệt" nhằm tiệu diệt khả năng quân sự của Ukraine và nhổ tận gốc những ai bị Nga coi là theo chủ nghĩa dân tộc nguy hiểm, nhưng Ukraine và phương Tây cho rằng Nga đă phát động một cuộc chiến tranh xâm lược vô cớ.
(Reuters)
Các doanh nghiệp toàn cầu đang chịu thiệt hại hàng chục tỷ USD bởi các hoạt động của họ tại Nga chịu tác động nặng nề, họ chật vật với việc bán tài sản, đóng cửa các nhà máy, doanh nghiệp, đương đầu với các lệnh trừng phạt, theo các công bố công khai mới nhất cũng như hồ sơ doanh nghiệp.
Chi phí để rời khỏi Nga của các doanh nghiệp phương Tây sẽ trở nên rơ ràng hơn trong những tuần tới khi mà các doanh nghiệp công bố bản kết quả kinh doanh đầu tiên tính từ khi căng thẳng Nga – Ukraine leo thang.
Tính toán của các chuyên gia kinh tế tại đại học Yale cho thấy khoảng hơn 600 doanh nghiệp phương Tây đă công bố họ sẽ kết thúc hoặc giảm quy mô hoạt động tại Nga.
Thiệt hại từ việc phải rút khỏi Nga có bao gồm chi phí bán toàn bộ, hoặc một phần các loại tài sản, từ giếng dầu cho đến các nhà máy ô tô hay các khoản vay tiêu dùng mà các doanh nghiệp dang nắm giữ.
Thiệt hại mà các doanh nghiệp phải chịu sẽ không chỉ dừng lại ở riêng trong ngành năng lượng mà trải rộng trong tất cả các ngành nghề. Khoảng 20% trong số các doanh nghiệp thuộc S&P 500 có chi nhánh tại Nga, số liệu của công ty cung cấp dữ liệu Calcbench cho hay.
Doanh nghiệp năng lượng của Anh BP chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Doanh nghiệp này có thể thiệt hại đến khoảng 25 tỷ USD sau khi bán khoảng gần 20% cổ phần tại doanh nghiệp
Trong khi đó, công ty viễn thông Thụy Điển Ericsson AB trong tuần này đă phải trích lập dự pḥng 900 triệu kronor tương đương với khoảng 95 triệu USD cho chi phí thanh lư tài sản cũng như nhiều chi phí khác bắt nguồn từ việc tŕ hoăn hoạt động tại Nga vô thời hạn. Phát ngôn viên của Ericsson từ chối b́nh luận về thông tin này.
Việc phải điều chỉnh lại hoạt động tại Nga nhiều khả năng sẽ gây ra rất nhiều ảnh hưởng lên lợi nhuận của các doanh nghiệp phương Tây, theo giám đốc điều hành tại công ty môi giới Kroll LLC – bà Carla Nunes. Bà Nunes nói: “Tại Mỹ, lạm phát và các vấn đề của chuỗi cung ứng đều có ảnh hưởng”.
Câu trả lời cho việc liệu một công ty sẽ giải quyết những vấn đề c̣n tồn tại ở Nga như thế nào phụ thuộc vào liệu doanh nghiệp đó có bán tài sản hay không hay đơn giản chỉ ngừng kinh doanh tại Nga, giáo sư ngành kế toán tại đại học University of Texas tại Austin – ông John McInnis phân tích.
Theo luật kế toán của Mỹ và quốc tế, những quyết định liên quan đến việc liệu có bán tài sản c̣n tùy thuộc vào giá trị kỳ vọng của nó. Đối với những loại tài sản hiện đang bị phong tỏa tạm thời, điều này có thể đồng nghĩa các doanh nghiệp có thể điều chỉnh trong một khoảng thời gian mà không cần phải gấp rút bán thanh lư.
Cho đến nay, McDonald chưa công bố kế hoạch cụ thể về việc sẽ làm ǵ với 847 nhà hàng tại Nga. Nga và Ukraine trước đây từng đóng góp khoảng 9% trong tổng doanh thu 23 tỷ USD của hăng. Doanh nghiệp sở hữu chuỗi kinh doanh bánh burger này khẳng định việc đóng cửa sẽ chỉ diễn ra trong ngắn hạn và vẫn giữ nguyên lực lượng nhân sự 62.000 người tại Nga.
Nhiều công ty đang bán tài sản của họ tại Nga chứ không chờ đợi thêm. Heineken và Carlsberg, hăng sản xuất bia lớn thứ 2 và thứ 3 trên thế giới, vào tháng trước công bố sẽ rút khỏi Nga hoàn toàn. Theo chia sẻ của đại diện Carlsberg, một trong những doanh nghiệp phương Tây có nhiều hoạt động nhất tại Nga, hoạt động kinh doanh tại Nga sẽ được coi như bán tài sản và được đánh giá lại ở mức giá công bằng. C̣n đối thủ Heineken cho biết việc rút khỏi thị trường Nga sẽ được thực hiện trong đợt bán tài sản ước tính khoảng 400 triệu USD.
Giá trị tài sản đi xuống mạnh tại Nga, các doanh nghiệp sẽ chật vật trong việc t́m kiếm bên mua cho doanh nghiệp hoặc liên doanh của họ, hoặc họ sẽ bị buộc phải bán với giá siêu rẻ.
Trong tuần này, ngân hàng Pháp Société Générale công bố thu nhập của ngân hàng có thể giảm khoảng 3 tỷ USD sau khi bán cổ phần tại ngân hàng cho vay Rosbank và chi nhánh bảo hiểm cho một trong những người giàu nhất Nga. Giá trị thương vụ không được công bố tuy nhiên nhiều người cho rằng ngân hàng cũng chịu thiệt hại đến cả tỷ USD.
Hơn 5 triệu người đă chạy khỏi Ukraine kể từ khi Nga bắt đầu cuộc chiến vào ngày 24 tháng 2, Liên Hợp Quốc cho biết hôm thứ Sáu 15/4/2022.
Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR) đă thống kê được khoảng 4,8 triệu người tị nạn chiến tranh ở Ukraine, trong khi Tổ chức Di cư quốc tế của Liên hợp quốc (IOM) biết khoảng 215.000 công dân không phải Ukraine khác cũng bị buộc phải rời khỏi Ukraine.
Phần lớn những người tị nạn, khoảng 2,7 triệu người, đă tới Ba Lan.
"Rất có thể" Phần Lan sẽ nộp đơn gia nhập NATO do kết quả của cuộc tấn công của Nga vào Ukraine, Bộ trưởng Ngoại giao Phần Lan Tytti Tuppurainen cho biết hôm thứ Sáu.
"Tất cả đều có khả năng xảy ra, nhưng quyết định vẫn chưa được đưa ra", người đứng đầu Bộ này nói với Sky News. Nhấn mạnh rằng người Phần Lan dường như đă quyết tâm và phần lớn đă ủng hộ tư cách thành viên NATO.
Theo báo chí địa phương, sự ủng hộ đối với tư cách thành viên NATO ở Phần Lan đă tŕ trệ ở mức khoảng 20-25% trong nhiều thập kỷ, nhưng hiện đă đạt tới 70%.
Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin hôm thứ Tư cho biết ư định tham gia của Helsinki có thể được quyết định trong ṿng vài tuần sau một cuộc tranh luận tại quốc hội.
Trước đó, Nga đă cảnh báo Phần Lan và Thụy Điển rằng việc họ có thể gia nhập NATO sẽ gây ra những hậu quả về an ninh quốc gia không chỉ cho họ mà cho cả châu Âu.
Marija Zaharova, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Nga, cho biết hôm thứ Sáu rằng tư cách thành viên NATO sẽ không củng cố an ninh quốc gia của họ.
Phó Thư kư Hội đồng Bảo an Nga, Dmitry Medvedev, hôm thứ Năm cho biết Nga sẽ buộc phải tăng cường khả năng quân sự của ḿnh, đặc biệt là ở các khu vực Baltic và Scandinavia, nếu Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO.
Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson phát biểu vào cuối tháng 3 rằng, không giống như trước đây, bà sẽ không c̣n loại trừ việc Thụy Điển tham gia Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương. Hôm thứ Hai, đảng cầm quyền Dân chủ Xă hội Thụy Điển thông báo họ sẽ khởi động chính sách NATO để tranh luận nội bộ do cuộc chiến ở Ukraine.
Ở #Washington, một h́nh chiếu của lá cờ #Ukrainian đă xuất hiện trên tường của đại sứ quán # Nga. Các nhân viên đại sứ quán Nga đă cố gắng che lá cờ bằng đèn chiếu, nhưng bất thành.
Chỉ huy của tàu tuần dương "Moscow", Anton Kuprin, đă chết trong vụ nổ và cháy trên tàu. Điều này đă được cố vấn cho Bộ trưởng Bộ Nội vụ của #Ukraine Anton Gerashchenko báo cáo.
Thuyền trưởng Anton Kuprin đă ra lệnh ném bom đảo #Snake vào ngày đầu tiên của cuộc chiến.
The commander of cruiser "Moskva", Anton Kuprin, died during explosion and fire on board. This was reported by the adviser to Minister of Internal Affairs of #Ukraine Anton Gerashchenko.
Nguồn tin của Washington Post trong chính phủ #US xác nhận rằng tàu tuần dương "#Moscow" đă bị trúng tên lửa #Ukraine
Bộ Quốc pḥng Nga tiếp tục tuyên bố rằng không rơ v́ lư do ǵ đă xảy ra hỏa hoạn trên tàu #cruiser khiến kho đạn phát nổ.
The Washington Post's source in the #US government confirmed that cruiser "#Moskva" was hit by #Ukrainian missile#Russian Defense Ministry continues to claim that for an unknown reason there was a fire on the #cruiser, which caused ammunition to explode.https://t.co/RV1GWQUNC1
NGA CẤM THỦ TƯỚNG, QUAN CHỨC ANH NHẬP CẢNH V̀ 'HÀNH ĐỘNG THÙ ĐỊCH CHƯA TỪNG CÓ'
Nga cấm thủ tướng Anh và hơn một chục quan chức cao cấp khác của Anh nhập cảnh nước này để đáp trả các chế tài của Anh áp đặt lên Nga về hoạt động quân sự của nước này ở Ukraine.
Bộ Ngoại giao Nga loan báo bước đi này nhắm vào ông Boris Johnson, một số bộ trưởng Anh và cựu thủ tướng Theresa May, vào ngày thứ Bảy.
Tuyên bố của bộ dẫn ra "các hành động thù địch chưa từng có của chính phủ Anh, đặc biệt là trong việc áp đặt các chế tài nhắm vào các quan chức hàng đầu" ở Nga.
"Các hành động thù ghét Nga của nhà chức trách Anh, với mục tiêu chính là kích động thái độ tiêu cực đối với đất nước chúng ta, hạn chế quan hệ song phương ở hầu hết các lĩnh vực, gây phương hại đến sự an lạc và lợi ích của người dân Anh. Bất cứ cuộc tấn công bằng chế tài nào chắc chắn sẽ phản tác dụng đối với những người khởi xướng chúng và nhận lại sự phản kháng quyết đoán," tuyên bố nói.
Tối ngày thứ Sáu, bộ thông báo trục xuất 18 nhà ngoại giao của Liên minh Châu Âu khỏi Moscow để trả đũa việc khối này tuyên bố 19 nhà ngoại giao từ phái bộ Nga tại EU và Cộng đồng Năng lượng Nguyên tử Châu Âu là những người không được hoan nghênh.
Liên minh Châu Âu nói việc trục xuất là vô căn cứ và các nhà ngoại giao EU bị nhắm mục tiêu đang làm việc trong khuôn khổ công ước Vienna về quan hệ ngoại giao.
CHIẾN HẠM MOSKVA CH̀M VÀ NHỮNG G̀ CH̀M THEO?
Lê Tây Sơn
Bạn hẳn xem những bộ phim thủy chiến với cảnh chiếc tàu đi đầu treo cờ chỉ huy bay phần phật. Người ta gọi đó là flagship – kỳ hạm. Nó tượng trưng cho sức mạnh của một hạm đội hải quân và cũng là biểu tượng dũng mănh của một trận hải chiến. Soái hạm Moskva là một chiếc như vậy. Việc Moskva bị ch́m mang lại nhiều ư nghĩa hơn là một con tàu bất đắc dĩ trở thành phế vật của thủy cung…
Cho đến thời điểm này vẫn chưa có thông tin tuyệt đối chính xác tại sao Moskva bị cháy. Chỉ có một thứ chính xác: Moskva (được xem là là bá chủ vùng biển nó neo đậu, vừa tấn công được đối phương vừa pḥng thủ bầu trời và bảo vệ hạm đội Nga ở Hắc Hải) đă bị… xoá sổ!
Trong khi Bộ Quốc pḥng Nga đưa ra “phiên bản” giải thích: Một ngọn lửa không rơ nguồn gốc đă làm nổ kho đạn dự trữ gây ra cháy nổ khiến Moskva bị hỏng kết cấu sau đó bị ch́m trong biển động lúc đang được kéo đến một cảng gần đó. Ukraine đưa ra phiên bản khác: Moskva bị trúng tên lửa hành tŕnh Neptune chống hạm do chính nước này sản xuất. Các quan chức quốc pḥng Mỹ và phương Tây có vẻ ủng hộ phiên bản Ukraine.
Lư do đơn giản, một con tàu hiện đại, đắt tiền (khoảng $750 triệu), “diện mạo quốc gia” phải được bảo vệ nhiều lớp trước mọi nguy cơ cháy nổ. Tàu Moskva được trang bị nhiều tên lửa chống hạm, pḥng không, ngư lôi, pháo và hệ thống pḥng thủ tên lửa; có nghĩa là nó mang theo một lượng lớn chất nổ trên tàu nên thiết kế phải cực kỳ đặc biệt. Một điều chắc chắn nữa: Moskva bỗng dưng “thám hiểm” thủy cung” là tổn thất lớn nhất trong thời chiến đối với một tàu hải quân trong ṿng 40 năm qua và nó sẽ đặt ra những câu hỏi khó trả lời không chỉ đối với Moscow mà c̣n đối với các nhà hoạch định quân sự trên toàn thế giới về sức mạnh thật sự của những con tàu như thế.
Lần cuối cùng một con tàu lớn cỡ Moskva bị ch́m trong chiến tranh là khi nào?
Đó là ngày 2 Tháng Năm 1982 khi tàu tuần dương Argentina General Belgrano bị đánh ch́m do ngư lôi phóng từ tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân HMS Conqueror của Anh, trong cuộc chiến quần đảo Falkland. General Belgrano và Moskva có kích thước tương tự, mỗi chiếc dài khoảng 600 feet (182 mét) và trọng lượng choán nước 12,000 tấn. Nhưng thủy thủ đoàn khoảng 1.100 người trên tàu General Belgrano đông gấp đôi thủy thủ đoàn của Moskva, khoảng 500 người. Nga không tiết lộ số thương vong, c̣n General Belgrano mang theo 323 thủy thủ đoàn xuống đáy đại dương.
Việc tổn thất tàu Moskva có ư nghĩa ǵ đối với cuộc xâm lược của Nga tại Ukraine?
Ảnh hưởng lớn nhất là uy tín và ḷng kiêu hănh của Nga. Là soái hạm của Hạm đội Hắc Hải, Moskva là “vũ khí” đắt tiền nhất của Nga trong cuộc chiến Ukraine. Dù Moscow sàng lọc cẩn thận tin tức về cuộc chiến tại quốc nội, nhưng chắc chắn rất khó che giấu sự vắng mặt đột ngột của một con tàu danh tiếng như thế. Cái chết của soái hạm Moskva, “thiên thần hộ vệ” của Hạm đội Hắc Hải c̣n làm dấy lên nghi ngờ về khả năng chiến đấu thực sự của các khu trục hạm Nga, vốn được quảng cáo là “bất khả chiến bại” và được các nước cuồng Nga nói nống lên: “Quân thù sẽ phải khóc ṛng khi nh́n thấy” và “run rẩy quy hàng”.
Nhóm phân tích Mason Clark, Kateryna Stepanenko và George Barros tại Viện nghiên cứu Chiến tranh (Institute for the Study of War-ISW) nhận định: “Cả hai lời giải thích nguyên nhân đắm tàu Moskva đều chỉ ra ba khiếm khuyết nghiêm trọng của tàu Nga: Pḥng không kém, quy tŕnh an toàn quá lỏng lẻo và bất lực trong việc kiểm soát thiệt hại, dập lửa”. Carl Schuster, cựu thuyền trưởng Hải quân Mỹ, nói: “Vụ soái hạm Moskva ch́m đă đặt ra câu hỏi về năng lực của Hải quân Nga 10 năm sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố sẽ khôi phục năng lực, tinh thần và tính chuyên nghiệp của hải quân”. Khôi phục kiểu ǵ không biết, chỉ biết, không chỉ có hải quân mà nhiều khu vực khác của quốc pḥng Nga cũng rất tệ hại. Có vẻ Putin không hoàn thành được bất kỳ lời hứa nào trong việc cải cách quân đội, trừ những màn tŕnh diễn rỗng tuếch tại các buổi duyệt binh.
Việc tàu Moskva bị tên lửa Ukraine đánh ch́m sẽ khiến hải quân Nga phải điều chỉnh hoạt động, phải di chuyển các tàu chiến khác ra xa lănh thổ Ukraine và xem lại hệ thống đánh chặn trên không. Nhiệm vụ chính của Moskva là pḥng không cho lực lượng hải quân Nga ở Hắc Hải. Tàu ch́m sẽ làm suy yếu khả năng này trong thời gian tới, ít nhất là cho đến khi được bổ sung tàu mới. C̣n đến bao giờ bổ sung là câu hỏi lớn. Vụ tàu Moskva ch́m cũng được các chuyên gia xem là bài học cho Trung Quốc. Họ tin rằng vụ việc sẽ được nghiên cứu kỹ lưỡng ở Đông Á, đặc biệt nếu nguyên nhân được xác định là do tên lửa Ukraine. Các nhà phân tích đang t́m kiếm bất kỳ manh mối nào để có thể liên hệ đến cuộc xung đột quân sự tiềm tàng giữa Trung Quốc với Đài Loan.
Bắc Kinh không loại trừ sử dụng vũ lực để chiếm Đài Loan, khiến căng thẳng với Mỹ, nước cam kết cung cấp vũ khí pḥng thủ cho ḥn đảo này. Timothy Heath, nhà nghiên cứu quốc pḥng cấp cao của RAND Corp, cho biết cuộc tấn công vào tàu Moskva sẽ nhắc cả Trung Quốc và Mỹ về “tính dễ bị tổn thương của tàu chiến mặt nước” trong các cuộc đụng độ quân sự. Heath nói: “Hải quân Mỹ sẽ phải đưa những con tàu nổi ra ngoài tầm bắn của các tên lửa chống hạm mà Bắc Kinh đặt trên lục địa Trung Quốc. C̣n Trung Quốc sẽ nhận thức được rằng các tên lửa chống hạm rẻ tiền giống như tên lửa mà Ukraine cho là đă bắn trúng Moskva mà Đài Loan đă mua sẽ gây nguy hiểm cho bất kỳ cuộc xâm lược đường biển tiềm tàng nào”.
Thomas Shugart, cựu chỉ huy tàu ngầm của Hải quân Mỹ, hiện là nhà phân tích tại Trung tâm An ninh mới của Mỹ, nhận xét thêm: “Có quá nhiều t́nh huống chiến tranh. Trong khi hệ thống pḥng không của Moskva không cùng đẳng cấp với hệ thống Aegis hiện đại hơn trên các tàu khu trục của Hải quân Mỹ th́ tên lửa chống hạm của Ukraine cũng không bằng của Trung Quốc. Ngoài ra các tàu chiến thời Liên Xô như Moskva thường nổi tiếng với khả năng tấn công chứ không phải khả năng pḥng thủ hay kiểm soát thiệt hại sau khi bị nạn.
Hoa Kỳ sắp gửi đạn dược, vũ khí và các thiết bị khác sang Ukraine để hỗ trợ nước này chống Nga xâm lược.
Tại Căn cứ Không quân Dover ở Delaware, binh sĩ không quân chất các trang bị quân sự lên các thùng xe tải để tiếp tế cho Ukraine.
Mỹ đă cam kết hỗ trợ tổng cộng hơn 5,4 tỷ USD cho Ukraine, bao gồm viện trợ an ninh và phi an ninh.
Đầu tuần này, Tổng thống Joe Biden loan báo chính quyền của ông sẽ cung cấp thêm 800 triệu USD viện trợ quân sự để giúp tăng cường khả năng pḥng thủ của Ukraine trước kế hoạch tấn công của Nga tại miền đông.
Một thông tin khác liên quan, trước những cảnh báo của Moscow về "hậu quả quân sự và chính trị" đối với Phần Lan và Thụy Điển nếu hai nước này gia nhập NATO, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nhắc lại chính sách "Mở cửa" của NATO và khẳng định NATO "không phải là mối đe dọa cho bất kỳ ai không tấn công NATO."
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price tuyên bố: “Tùy theo quyết định của liên minh NATO và chỉ có liên minh NATO mới quyết định tư cách thành viên của NATO như thế nào”.
MỸ & ĐÔNG NAM Á CẦN LẬP LIÊN MINH QUÂN SỰ ĐỂ CHỐNG TRUNG QUỐC
Tiến sĩ Luật Cù Huy Hà Vũ - Gửi bài từ Orange County, Hoa Kỳ
15 tháng 4 2022
Sau bài v́ Cục diện an ninh mới ở ĐNA trước một Trung Quốc bành trướng chúng tôi giới thiệu bài tiếp theo của TS Cù Huy Hà Vũ về đề tài an ninh và địa chính trị Đông Nam Á:
ASEAN không đồng thuận về mối đe dọa từ Trung Quốc đang liên tục bành trướng, tăng cường quân bị nên cần một liên minh quân sự mới với Hoa Kỳ là đối tác an ninh.
Mỹ có lợi ích sớm thấy một tổ chức ở Đông Nam Á quy tụ các nước có quan điểm an ninh cứng rắn đối với Trung Quốc và may mắn thay, một tổ chức như vậy đă manh nha với một sáng kiến mới đây của Indonesia.
Cuối tháng 12/2021, Cục trưởng Cục An toàn Hàng hải Indonesia tuyên bố sẽ mời cục trưởng hàng hải Brunei, Malaysia, Philippines, Singapore và Việt Nam họp cùng vào tháng 2/2022 để thảo luận về những biện pháp ứng phó chung đối với Trung Quốc ở Biển Đông. Thế nhưng, hội nghị này đă không diễn ra và điều này đă có thể nh́n thấy trước.
VN TỪNG MUỐN DỰA VÀO TRUNG QUỐC ĐỂ CỨU CHẾ ĐỘ XHCN
Với chính sách “ba không” (Không tham gia liên minh quân sự; không liên kết với nước này để chống nước kia; không cho nước ngoài đặt căn cứ quân sự hoặc sử dụng lănh thổ Việt Nam để chống lại nước khác), rồi “bốn không” (thêm “không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế”) Việt Nam khước từ mọi h́nh thức liên kết chống Trung Quốc.
Thế nhưng chính sách quốc pḥng này mâu thuẫn nghiêm trọng với bất khả xâm phạm lănh thổ của Việt Nam khi mà Trung Quốc lăm le dùng vũ lực thôn tính phần c̣n lại của quần đảo Trường Sa.
Bằng chứng là bên cạnh việc liên tục tập trận bắn đạn thật trên Biển Đông, láng giềng phương Bắc này mới đây đă quân sự hóa hoàn toàn ít nhất ba trong số các đảo nhân tạo trong quần đảo này. Nó c̣n mâu thuẫn với quá khứ chiến tranh khi Hà Nội là đồng minh quân sự của Liên Xô và Trung Quốc. Vậy tại sao Việt Nam lại có một chính sách oái oăm như vậy?
Một đoàn quay phim thăm bộ đội VN ở Trường Sa – h́nh minh họa. ẢNH: TK PHAM
Trước sự sụp đổ của khối Đông Âu (1989-90) và Liên Xô mà các lănh đạo ĐCSVN coi là “thành tŕ cách mạng thế giới” ban lănh đạo Việt Nam nhận thức rằng Trung Quốc cùng ư thức hệ cộng sản là chỗ dựa c̣n lại để duy tŕ và bảo vệ chế độ toàn trị của họ trước sự tấn công của “các thế lực thù địch”, mà ở đây là áp lực dân chủ hóa từ phương Tây, nhất là từ Hoa Kỳ.
Điều này khiến họ quay ngược quan điểm về Trung Quốc, từ “kẻ thù trực tiếp và nguy hiểm nhất” với mưu đồ “bành trướng”, “bá quyền” (Hiến pháp Việt Nam 1980) – hệ quả của cuộc xâm lược 1979 - sang “đồng minh cộng sản”. Trên cơ sở đó, Hà Nội đă đề xuất b́nh thường hóa quan hệ giữa hai nước với ban lănh đạo Trung Quốc và đầu tháng 9/1990, Hội nghị Thành Đô (Trung Quốc) đă được tổ chức vào cho mục đích này.
Giải thích về hội nghi cấp cao Việt – Trung này với Bộ Chính trị Đảng Nhân dân Cách mạng Campuchia bao gồm Thủ tướng Hun Sen, vào tháng 12 cùng năm, Bộ trưởng quốc pḥng Việt Nam, Đại tướng Lê Đức Anh nói: “Mỹ và phương Tây muốn cơ hội này để xoá chủ nghĩa cộng sản. Nó đang xoá ở Đông Âu. Nó tuyên bố là xoá chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới. Rơ ràng nó là kẻ thù trực tiếp và nguy hiểm. Chúng ta (Việt Nam và Campuchia) phải t́m đồng minh. Đồng minh này là Trung Quốc”.
Brunei th́ chưa thấy phải cấp bách đối phó với Trung Quốc v́ Bắc Kinh vẫn chưa gây hấn với nước Hồi giáo này. Singapore do không bị “đường 9 đoạn” trùm lên nên không có lư do thiết thân để phải tính chuyện ứng phó vũ trang với cường quốc phương Bắc.
MỘT LIÊN MINH CÁC NƯỚC CÙNG CHÍ HƯỚNG
Như vậy, chỉ c̣n Indonesia, Malaysia, Philippines là có thể đứng chung chiến tuyến chống Trung Quốc.
Tuy nhiên, ba nước Đông Nam Á này chắc sẽ không tự ḿnh lập ra một liên minh pḥng thủ, bởi lẽ mọi tổ chức quân sự đa phương không có sự tham gia của Mỹ sẽ không hiệu quả, thậm chí không hoạt động được. Đó chính là bài học rút ra từ Tổ chức Hiệp ước Đông Nam Á (SEATO), được thành lập năm 1955 nhằm ngăn chặn chủ nghĩa cộng sản ở châu Á theo học thuyết Truman.
Các nước Đông Nam Á này yếu về quân sự nên không thể can dự vào các cuộc xung đột do các nước lớn tiến hành, bất luận trực tiếp hay ủy nhiệm, mà ở đây là Nội chiến Lào và Chiến tranh Việt Nam, nếu không được dẫn dắt ít nhất bởi một nước lớn.
Vậy để chiến lược ngăn chặn Trung Quốc ở Biển Đông thành công, Mỹ không có cách nào khác là phải cùng Indonesia, Malaysia, Philippines thành lập một tổ chức quân sự cho Đông Nam Á. Điều thuận lợi là một số nhân tố theo hướng này đă có sẵn.
Mỹ và Philippines đang là đồng minh của nhau theo Hiệp ước pḥng thủ chung kư năm 1951 trong bối cảnh Chiến tranh lạnh. Thời kỳ này, Philippines là tiền đồn quân sự và là căn cứ hậu cần quan trọng nhất của Mỹ ở Đông Nam Á với căn cứ không quân Clark và căn cứ Subic.
Năm 1992, sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc với sự sụp đổ của Liên Xô, Mỹ đă triệt thoái khỏi hai căn cứ này. Nhưng từ 2012, ngay sau khi Tổng thống Obama “xoay trục sang châu Á”, quân đội Mỹ đă quay trở lại trong khuôn khổ tập trận chung hàng năm. Tháng 4/2014, hai bên kư Thỏa thuận hợp tác quốc pḥng nâng cao (EDCA), để quân đội Mỹ được tăng cường tiếp cận các căn cứ của Philippines.
Tiếp theo, Indonesia và Malaysia đang là đối tác quân sự của Mỹ. Hàng năm kể từ 1995, Hải quân Indonesia và Hải quân Hoàng gia Malaysia tập trận song phương với Hải quân Mỹ trong khuôn khổ Hợp tác huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu trên biển – CARAT giữa Mỹ và các nước Đông Nam Á. Hai nước này cũng tiến hành các cuộc tập trận song phương với Philippines.
Ngoài ra, ba nước Indonesia, Malaysia và Philippines đă có một cơ chế hợp tác quân sự ba bên nhằm thực hiện Tuyên bố chung về các biện pháp khẩn cấp tại những vùng biển có mối quan tâm chung, được kư giữa bộ trưởng ngoại giao và bộ trưởng quốc pḥng ba nước ngày 5/5/2015. Theo đó, ba nước sẽ tuần tra chung trên không và trên biển để ngăn chặn nạn bắt cóc và tấn công tàu thuyền và các hoạt động tội phạm khác tại hai vùng biển Sulu và Sulawesi nằm giữa ba nước.
Cuối cùng, liên minh quân sự đa phương trong khu vực Ấn độ – Thái B́nh Dương do Mỹ khởi xướng đă có tiền lệ. Đó là Bộ tứ kim cương – QUAD (Mỹ, Australia, Nhật Bản và Ấn Độ) và AUKUS (Australia, Anh, Mỹ).
Tóm lại, theo nhận định của tôi, Hoa Kỳ, Indonesia, Malaysia và Philippines không phải là những kẻ xa lạ trong hợp tác quốc pḥng. Chỉ cần bốn nước này thống nhất ngăn chặn Trung Quốc độc chiếm biển Đông là có ngay một tổ chức pḥng thủ chung cho Đông Nam Á. Bởi những ǵ cần làm sau đó cơ bản chỉ là vấn đề phối hợp hoạt động quân sự song phương và đa phương mà các nước này đă có với nhau theo một thiết kế tổng thể cho an ninh khu vực.
Với tầm nh́n phát triển, tổ chức quân sự tiềm năng này sẽ mở rộng cửa cho các quốc gia Đông Nam Á c̣n lại, Việt Nam trước hết, cũng như liên kết với QUAD, AUKUS và các liên minh quân sự tiềm năng khác có cùng chí hướng. Cũng như vậy, trên cơ sở Hiệp ước pḥng thủ chung Mỹ – Philippines, cơ chế an ninh tập thể này sẽ hoan nghênh các hiệp định quân sự song phương giao kết giữa các thành viên, trước hết giữa Mỹ và Indonesia, Mỹ và Malaysia, Indonesia và Malaysia.
Trên tinh thần đó, theo tôi chính quyền Tổng thống Joe Biden cần điều chỉnh Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái B́nh Dương bằng cách ghi rơ các công cụ thực hiện là “các liên minh hiệp ước hiện tại và tiềm năng được hiện đại hóa; các quan hệ đối tác linh hoạt, bao gồm một ASEAN được trao quyền và một liên minh hiệp ước Đông Nam Á tiềm năng …”
Một trong những tác động tích cực có thể nh́n thấy trước của tổ chức pḥng thủ tập thể này một khi được thiết lập là ASEAN sẽ có thế hơn trong đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông với Trung Quốc. Hay chí ít buộc nước bành trướng phương Bắc này ngừng sử dụng đàm phán để “câu giờ” cho mục đích xâm chiếm các đảo và thực thể c̣n lại bị “đường 9 đoạn” trùm lên.
Một cách chung nhất, cơ chế an ninh này sẽ giúp ASEAN phát triển mạnh mẽ v́ hiệp hội này lúc đó về cơ bản sẽ chỉ c̣n phải giải quyết các vấn đề chính trị, kinh tế và văn hóa-xă hội, những vấn đề không quá khó để đạt đồng thuận.
Vấn đề đặt ra là nếu Việt Nam không muốn có bất kỳ liên minh quân sự nào với Hoa Kỳ và/hoặc tham gia một cấu trúc an ninh tập thể của Đông Nam Á như nêu trên, liệu phần lănh thổ c̣n lại của nước này ngoài Biển Đông có thoát nổi lưỡi hái của “đồng chí tốt” Trung Quốc đang văng tới?
Bài thể hiện quan điểm riêng của tác giả, một luật gia, học giả và nhà bất đồng chính kiến, cựu tù nhân chính trị Việt Nam, từng là cán bộ Bộ Ngoại giao Việt Nam trong 30 năm, hiện sống tại Hoa Kỳ.
Soái hạm đồ sộ siêu vũ trang « Moskva » bị đánh ch́m xuống Hắc Hải, được cho là bị hỏa tiễn Neptune của Ukraina tấn công, khiến giờ đây tầm hoạt động của hải quân Nga bị thu hẹp. Ngay hôm sau, tên lửa Nga phá hủy một phần nhà máy Vizar ở ngoại ô Kiev, nơi sản xuất …hỏa tiễn Neptune. Khó thể nói đây là sự t́nh cờ.
iDNES: Quân đội quảng cáo của Nga - Thất bại của những dự án từng khiến phương Tây kinh ngạc
Tác giả: Jiří Vojácek/ Đỗ Ngọc, biên dịch
Cuộc xâm lược của Nga ở Ukraina trong những tuần qua, khiến thế giới bất ngờ. Sau vài tuần giao tranh, thế giới càng bất ngờ hơn bởi khả năng tác chiến kém cỏi, khí tài hỏng hóc, lạc hậu của quân Nga, hầu như không đạt được mục tiêu nào như dự kiến.
Mặc dù nhiều năm trước đây các nhà chuyên môn đă đánh giá là Nga xây dựng quân đội của ḿnh không lành mạnh, nhưng đối với Kremlin th́ nguồn ngoại tệ từ xuất khẩu vũ khí quan trọng hơn nhiều so với sức mạnh chiến đấu của quân đội ḿnh. Ngược lại bộ máy tuyên truyền khổng lồ của Nga luôn phóng đại cho thế giới thấy, Nga có một đội quân hiện đại, tinh nhuệ ở tất cả các binh chủng.
Sau khi Liên Xô sụp đổ, Nga thừa kế ngành công nghiệp quốc pḥng đồ sộ. Chủ yếu vũ khí Nga sản xuất nhằm xuất khẩu. Một thời gian dài, hai khách hàng lớn của Nga là Trung Quốc và Ấn Độ.
Nhưng lợi nhuận xuất khẩu vũ khí to lớn và béo bở này phần lớn chảy vào túi các quan chức và tướng tá Nga khiến nền công nghiệp quốc pḥng Nga dậm chân tại chỗ. Trong khi đó, khách hàng ngày càng đ̣i hỏi vũ khí hiện đại, đa dạng và chất lượng. Cho đến đầu thế kỷ 21, th́ đối với công nghiệp quốc pḥng Nga không những Trung Quốc, Ấn Độ mà c̣n nhiều nước khác được liệt vào loại khách hàng khó tính (ví dụ Việt Nam).
Để giữ chân khách hàng, Nga tung ra hàng loạt dự án đồ sộ. Những dự án được quảng bá ầm ĩ, tuyên truyền rầm rộ, khiến nhiều nước phương Tây choáng ngợp, đôi khi tỏ ư lo ngại. Sự thật có như vậy không. Hăy lướt qua những dự án quân sự được Nga quảng cáo ầm ĩ sau đây.
Dự án Armata
Đây là một dự án được Nga làm rùm beng cách đây gần chục năm. Từ bộ khung gầm sàn Armata, Nga tung ra hàng loạt siêu chiến xa: Tăng thế hệ mới, xe thiết giáp hạng nặng, chiến xa bộ binh tiêu chuẩn, pháo tự hành, xe bọc thép chuyển quân bánh lốp.
Trong năm loại chiến xa trên, nổi bật nhất là tăng T-14, thường được gọi nôm na là tăng Armata. Tăng T-14 được thiết kế từ những dự án hồi thập niên 1980 của Liên Xô cũ (Objekt 195, Objekt 490, Objekt 477), chỉ có vài nét mới so với thế hệ tăng thời Liên Xô cũ. Hiện có 15 chiếc T-14 được sản xuất gần như thủ công tại nhà máy vũ khí của công ty Uralvagonzavod. Bảy năm qua, 15 chiếc tăng này đi hết lễ duyệt binh này đến lễ kỷ niệm khác. Gợi nên một sự thật buồn về khoảng cách giữa tham vọng và khả năng thực lực của công nghiệp quốc pḥng Nga.
Đă hai lần chính phủ Nga cấp tiền cho công ty Uralvagonzavod nhằm xây dựng dây chuyền sản xuất hàng loạt. Cả hai lần, tiền đều tiêu tán vào những món nợ trước, hoặc bị biển thủ.
Thiết giáp hạng nặng BVP T-15 trông hoành tráng đấy, nhưng hiện tại quân đội Nga chưa cần đến, v́ trong kho c̣n hàng ngàn xe kiểu cũ c̣n chưa dùng hết.
Số phận xe chuyển quân bánh xích Kurganec-25 cũng mờ mịt. Chẳng ai hiểu tại sao Nga phải sản xuất xe mới trong khi xe cũ được nâng cấp có thể c̣n dùng hàng chục năm.
Xe bọc thép bánh lốp Bumerang cũng có số lận đận. Xe này được thiết kế với sự hợp tác của vài đối tác phương Tây trước sự kiện Crimea. Sau khi chiếm Crimea, Nga tách ra khỏi đối tác, làm riêng, sau khi đă biết được cách làm. Cũng như Kurganec-25, tương lai của Bumerang cũng không rơ ràng v́ trong biên chế quân Nga c̣n có hàng ngàn xe BTR đủ dùng hàng chục năm.
Duy nhất có thể được sản xuất hàng loạt là pháo tự hành Koajicjia. Nhưng nó không được làm trên bộ khung gầm bánh xích đa năng Armata như hứa hẹn, mà chỉ được dựng trên bộ khung bánh xích của T-72, tham vọng khi thiết kế hai ṇng cũng bị rút xuống c̣n một ṇng.
Tóm lại dự án Armata được quảng bá ầm ĩ, ḥng lôi kéo khách hàng nước ngoài bỏ tiền đầu tư, nhưng cho tới nay chưa có khách hàng nào quan tâm một cách nghiêm túc. Dự án Armata được thổi phồng ồn ào giờ thành quả bóng xịt.
Dự án tàu sân bay
Đề tài tàu sân bay Nga không mới, nó nổi nên từ sau thế chiến thứ 2. Đô đốc [Sergey] Gorskov nắm hải quân Xô-viết từ thập niên 1950 đến 1980, đă xây dựng hải quân Nga dưới thời của hai bộ trưởng quốc pḥng Grecek và Ustinov thành một lực lượng hùng hậu thứ hai thế giới chỉ sau Mỹ.
Một lực lượng tàu chiến đông đảo, đặc biệt là lực lượng tàu ngầm đa dạng, khiến phương Tây luôn lo ngại. Nhưng có một điều đô đốc Gorskov không làm được, là xây dựng lực lượng tàu sân bay đối trọng với lực lượng tàu sân bay Mỹ.
Nga chưa bao giờ đóng được tàu sân bay nào lớn hơn loại “Tuần dương hạm trực thăng”. Đây là loại tàu sân bay nhỏ, lai với tàu chở trực thăng.
Kỹ nghệ tàu sân bay đặc biệt phức tạp và rất tốn kém. Thập niên 1960-1970 Nga – Xô thử thiết kế tàu sân bay tương đương lớp “Kitty Hawk” của Mỹ. Nhưng những dự án 1160, 1153 Orel chỉ dừng lại trên bản thiết kế. Gần với hiện thực nhất là dự án Uljanovsk. Lớp tàu sân bay này nằm giữa lớp tàu Forrestal và Nimitz của Mỹ. Nhưng tàu sân bay Uljanovsk mới làm được 40% th́ Liên Xô sụp. V́ những khó khăn kinh tế, cuối cùng tàu sân bay tham vọng của Liên Xô cũng bán sắt vụn.
Sau khi Liên Xô sụp đổ, khả năng hoạt động toàn cầu của hải quân Nga coi như bằng không. V́ vậy thỉnh thoảng lại có vài dự án ḥng vực dậy tham vọng tàu sân bay. Năm 2015, Nga giới thiệu dự án 23000E. Nhiều quan chức Nga khẳng định là dự án chuẩn bị đưa vào sản xuất. Sau nhiều lần thay đi đổi lại, dự án 23000E được thay bằng dự án 11430 Lamantin khiêm tốn hơn nhiều. Cả hai dự án này đều dựa trên lớp tàu Uljanovsk đă hóa sắt vụn, cả hai mới chỉ trên mô h́nh và được quảng cáo inh ỏi ở các hội chợ vũ khí. Cuối cùng th́ cả hai dự án trên cũng kết thúc với hai mô h́nh cùng với chiến dịch PR ầm ĩ.
Có lẽ, để thay thế tuần dương già cỗi Admiral Kuznecov, Nga phải đặt mua tàu sân bay của Trung Quốc, nước đă vượt Nga trong lĩnh vực này từ chính những dự án cũ của Liên Xô.
Một dự án tàu phóng lôi rất hứa hẹn “23560 Lider” cuối cùng kết thúc bằng những quảng cáo om ṣm, và một mô h́nh trong văn pḥng của giám đốc công ty United Shipbuilding Corportion, sau khi xác định không có kinh phí, cũng như cầu tàu không đủ lớn để sản xuất loại tàu này.
Vũ khí siêu thanh
Trong tất cả các lĩnh vực quốc pḥng, vũ khí siêu thanh thường bị ngộ nhận nhiều nhất.
Tên lửa siêu thanh là tên lửa khi bay phải đạt tốc độ gấp năm lần tốc độ âm thanh. Với lợi thế tốc độ này của tên lửa, đối phương có rất ít thời gian xác định mục tiêu để đánh chặn. Ngay cả những tổ hợp tên lửa pḥng thủ tập trung cũng không đủ thời gian xác định mục tiêu để hóa giải, tương tự như vậy đối với hệ thống pháo bảo vệ chiến hạm lớp CIWS.
Nga thường lợi dụng những sự không rơ ràng, mập mờ về khái niệm “siêu thanh” để quảng bá cho những dự án vũ khí siêu thanh của ḿnh, ḥng hù dọa phương Tây.
Từ thời Xô viết cho tới Nga bây giờ, họ rất quan tâm và đổ rất nhiều tiền vào lĩnh vực này. Tuy vậy Nga không bao giờ và cũng không thể chi nhiều vào lĩnh vực này bằng phương Tây.
Để so sánh, Mỹ đă thành công dự án tên lửa siêu thanh X-51 Waverider vào tháng 5 năm 2013, sau khi tên lửa này đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn về tốc độ, sức bền. Từ thời điểm đó Mỹ phát triển chương tŕnh của ḿnh bằng những chương tŕnh nhỏ hơn, phối hợp rất nhiều công ty của NASA và quân đội Mỹ, cùng một số công ty sản xuất vũ khí.
Ngược lại, Nga phát triển từ dự án tên lửa X-51 sau đó gọi là 3M22 Zirkon. Năm 2020, quan chức Nga hân hoan tuyên bố đă thành công, sau nhiều lần thử nghiệm, nhưng cho tới nay vẫn chưa trang bị cho quân đội. Chẳng biết thành công đến đâu, nhưng dựa hơi vụ này, Nga thổi phồng khả năng vũ khí siêu thanh của ḿnh, ví dụ như trường hợp tên lửa Ch-47M2 Krizal. Tên lửa này vừa được sử dụng ở Ukraina và được loa lên là “bước ngoặt của cuộc chiến”.
Cái gọi là “tên lửa siêu thanh Krizal” thực tế là tên lửa đạn đạo Iskander đă được cải tiến chút ít. Loại này không phóng từ mặt đất mà lắp vào chiến đấu cơ MIG-31 và phóng từ trên cao. Khi phóng đi th́ nó hoạt động như một tên lửa đạn đạo b́nh thường, khi hết nhiên liệu và đạt được độ cao th́ nó lao xuống mục tiêu, khi đó nó đạt được tốc độ siêu thanh như 99% những loại tên lửa được dùng trong Thế chiến Thứ hai.
Đúng vậy, ngay cả bom bay V-2 của phát xít Đức lao xuống mục tiêu ở Luân đôn cũng đạt tốc độ này. Gọi Ch-47M2 Krizal là tên lửa siêu thanh là lừa đảo. Tên lửa siêu thanh là phải đạt tốc độ siêu thanh trên đường từ lúc xuất phát cho tới mục tiêu, điều này Krizal không làm được. “Siêu thanh” kiểu Krizal th́ cũng như đem chiếc dương cầm nhà bạn lên độ cao cần thiết thả xuống nó cũng siêu thanh như Krizal.
Máy bay tàng h́nh SU-57
Sau khi Liên Xô sụp đổ, Nga tiếp nhận rất nhiều dự án phát triển máy bay khu trục từ thập niên 1980. Nhưng cuối cùng chỉ giữa lại dự án PAK FA, dự án máy bay tàng h́nh thế hệ thứ 5. Dự án này được giao cho công ty Suchoj, công ty sản xuất máy bay khu trục chủ lực của Nga. Tháng 8 năm 2011 Suchoj ra mắt hai mẫu máy bay tàng h́nh, nhưng khi hạ cánh cả hai đều bị hư hại, khiến cả dự án phải làm lại.
Ngày 10 tháng 6 năm 2014 chiếc máy bay mẫu thứ năm bay thử, thậm chí bốc cháy trước mắt phái đoàn quân sự Ấn Độ. Vào tháng 2 năm 2018 hai chiếc máy bay tàng h́nh thế hệ thứ năm Su-57 được điều sang Syrie nhằm để quảng cáo và cũng chỉ trụ lại ở đó hai ngày.
Năm 2018, một đ̣n giáng mạnh vào dự án FGFA, dự án máy bay tàng h́nh thế hệ thứ 5 của Nga, bởi Ấn Độ và Nga chung một chương tŕnh phát triển S-57, từ đó cung cấp máy bay tàng h́nh thế hệ 5 cho Ấn Độ. Nói ngắn gọn là Ấn Độ chi tiền cho Nga làm loại này. Sau nhiều lần trục trặc, Ấn Độ rút lui khỏi dự án này.
Tháng 2 năm 2018, Putin tuyên bố sau ba năm sẽ cung cấp chiếc máy bay đầu tiên, sau năm năm sẽ sản xuất hàng loạt, nhưng cho đến nay cũng chưa thấy động đậy ǵ.
Tháng 3 năm 2015, thứ trưởng quốc pḥng Nga, Jurji Brisov cho biết, quân Nga sẽ mua ít máy bay thế hệ 5 để dành tiền mua loại rẻ tiền hơn là Su-30SM hay Su-35S. Lệnh trực tiếp từ Putin, Bộ Quốc pḥng Nga cuối cùng cũng đặt hàng vài chục chiếc Su-57. Nhưng vấn đề là lấy đâu ra tiền, nhất là thiệt hại trong cuộc chiến với Ukraina hiện giờ vô cùng khủng khiếp.
Vấn đề bây giờ là Ấn Độ không hợp tác (không chi tiền), Trung Quốc đă có máy bay thế hệ thứ 5 của ḿnh, dạng khách hàng như Iran, Venezuela... th́ không đủ uy tín tài chính để duy tŕ dự án.
Máy bay không người lái Ochotnik
Việc Mỹ sử dụng ồ ạt máy bay không người lái trong cuộc chiến ở Afganistan khiến Nga giật ḿnh, thấy ḿnh tụt hậu. Trong trang bị của quân đội Nga cũng có máy bay không người lái, nhưng hạng mục này từ lâu đă bị bỏ quên, do cách nh́n nhận chiến lược bảo thủ của tướng lĩnh Nga.
Cũng như bao nhiêu lần trước đây, phiên bản cũ kỹ được hứa hẹn thay thế bằng một dự án hoành tráng được quảng cáo tốn rất nhiều giấy mực.
Tổ hợp công nghiệp vũ khí MIG giới thiệu mẫu MIG-Skat. Nga, ngoài vài loại máy bay không người lái do thám nhỏ hoặc drone, th́ mẫu không người lái cỡ lớn như Ochotnik mới chỉ có trên mô h́nh, mặc dù loại cỡ lớn như vậy đă có trong biên chế quân đội Mỹ 20 năm qua.
Mặc dù vậy, bộ máy tuyên truyền Nga mở hết cỡ khi giới thiệu dự án Ochotnik của MIG, phối hợp dự án Su-57 của Suchoj. Một dự án đầy tham vọng khi phối hợp tác chiến giữa máy bay tàng h́nh thế hệ 5Su-57 với dàn Ochotnik, kết hợp thăm ḍ, bảo vệ lẫn nhau, với Su-57 có người lái là trung tâm. Máy bay không người lái sẽ bảo vệ máy bay có người lái.
Cuối năm ngoái, thứ trưởng Bộ Quốc pḥng Nga Krivorucko nói về chiếc máy bay Ochotnik này như sau: “Đây là chiếc drone có hệ thống hoạt động độc lập rất cao. Có thể tự ḿnh giải quyết một loạt những nhiệm vụ phức tạp, phối hợp nhuần nhuyễn với các drone khác, và với máy bay có người lái. Chiếc drone này tổng hợp ưu việt của ngành công nghiệp quốc pḥng Nga, nó không hề kém bất cứ loại drone tương tự nào của phương Tây, và có nhiều mặt c̣n vượt trội“.
Sự thật th́ khác hẳn, chiếc Ochotnit mẫu cất cánh và hạ cánh rất chệch choạng. Nó bay một quăng đường đă được lập tŕnh trước... và chấm hết. Những máy bay không người lái của Liên Xô cách đây 50 năm cũng làm được y như vậy.
Su-75 “Checkmate”
Gần đây một số công ty vũ khí Nga quảng bá một sản phẩm khiến nhiều người cho rằng có thể trở thành hiện thực. Đó là máy bay chiến đấu một động cơ thế hệ thứ 5, dự án “Checkmate” – Suchoj Su-75.
Năm 2021 tại hội chợ MAKS-2021 giới thiệu mô h́nh chiếc máy bay này (chính thức gọi là “nguyên mẫu không bay”). Công nghiệp hàng không cùn ṃn của Nga cố gắng trưng ra trước mắt các nhà báo một mẫu vật đẹp mắt, với rất nhiều hiệu ứng, mục đích duy nhất là để lôi kéo đầu tư nước ngoài.
Trong khi đó Mỹ đă đưa vào hai loại chiến đấu cơ thế hệ thứ 5, loại nhẹ F-35, và loại nặng hơn, đắt tiền hơn là F-22. Nga theo h́nh mẫu này cũng muốn để tổ hợp MIG làm loại thế hệ 5 hạng nhẹ, (MIG đă đem trưng bày mấy mẫu ở vài hội chợ vũ khí), Suchoj làm loại hạng nặng.
Nhưng v́ không đủ kinh phí, Nga rút hai dự án này lại, thay v́ làm hai, bây giờ chỉ làm một. Dự án Su-75 “Checkmate” máy bay thế hệ 5 hạng nhẹ được trao cho Suchoj. Su-75 có tốc độ Mach 2, tàng h́nh, giá thành chỉ dưới 30 triệu đô, chỉ bằng 1/5 giá thành của F-35 Mỹ. Quảng bá lôi kéo khách hàng lần này là hệ thống “kiến trúc mở” Matrjoska.
Đây là hệ thống chẩn đoán điện tử, cho phép máy bay lập tŕnh lại từ xa trên không, có khả năng rất nhanh, thay đổi mục tiêu tác chiến. Các nhà chuyên môn th́ cho rằng, đây lại chiêu tṛ quảng cáo ngoài khả năng, v́ họ biết công nghiệp hàng không Nga từ lâu không quan tâm tới những hệ thống tương tự này. Những hệ thống này cần nhiều năm kinh nghiệm với sự phát triển của nó.
Không biết Su-75 có bán được cho các nước như Ả Rập Xê-út, Thổ Nhĩ Kỳ, Các Tiểu vương quốc Ả Rập, hay các nước như Uganda, Ai Cập trả tiền cho dự án này hay không, c̣n phải chờ kết quả cuộc chiến với Ukraina ngă ngũ. Hay đây chỉ là ảo tưởng hào nhoáng của các tướng lĩnh Nga, những người không chịu chấp nhận một thực tế là công nghệ quốc pḥng của Nga ngày một tụt hậu.
Máy bay vận tải chiến lược. Máy bay ném bom. Máy bay khu trục.
Máy bay ném bom chiến lược Nga hiện tại vẫn chủ yếu dựa vào lớp Tupolev Tu-95 thiết kế từ thập niên 1950, loạt này được bổ sung thêm một số máy bay chiến thuật loại nhỏ Tu-22M4, thiết kế từ thập niên 1960-1970. Chiếc máy bay lớn nhất hiện vận hành bây giờ là Tu-160, c̣n gọi là “Thiên nga trắng”. Năm 2008, Nga triển khai dự án PAK DA phát triển máy bay ném bom thế hệ mới, nhằm thay thế loại cũ. Văn pḥng thiết kế công ty Tupolev được giao nhiệm vụ này.
Phó thủ tướng Nga Rogozin được giao theo dơi dự án này, năm 2012 cho biết, máy bay sẽ có tốc độ siêu thanh, dễ ràng vượt qua hệ thống pḥng không của Mỹ. Nghe đâu Nga cũng lôi kéo Trung Quốc vào dự án này nhưng không thành công.
Nhưng rồi dự án viể vông siêu thanh Tu cánh rời sập tiệm, Tupolev quay lại với giải pháp máy bay cánh liền, copy của B-2 Mỹ. Từ năm 2008, Nga chưa đưa ra một nguyên mẫu nào cho kế hoạch hiện thực vào năm 2024-2025, trong thời gian đó, Mỹ đă thiết kế và sản xuất máy bay ném bom hoàn toàn mới B-21 Raider.
Từ lâu Ukrana là nhà cung cấp máy bay vận tải hạng lớn Antonov cho Nga, khi quan hệ rạn nứt, Nga phải t́m giải pháp thay thế. Lúc đầu rộ lên tin là Nga sẽ tự sản xuất AtonovAn-124, sau đó phát hiện rằng, không có những công ty Ukraina tham gia th́ không làm được.
Vậy là một dự án máy bay vận tải cỡ lớn PAK VTA được h́nh thành, thay thế cho An-124 đang cạn dần phụ tùng thay thế.
Trước khi các nhà thiết kế ngồi vào bàn thiết kế, báo chí Nga đă rùm beng lên tiếng là chiếc máy bay mới, có tốc độ vượt âm thanh như Concord ngày nào, bề mặt của máy bay có khả năng tích hợp năng lượng phục vụ cho động cơ, máy bay có tải trọng 200 tấn xuyên lục v.v... Sự thật th́ như thế nào, năm 2016, Nga moi lại thiết kế Iljusin II-106 từ thời Liên Xô cũ để dựa vào đó làm máy bay vận tải mới, nếu năm 2030 mà cất cánh được th́ sẽ là điều thần kỳ.
Từ nhiều ngày qua vùng Donbass đă trong tư thế sẵn sàng để đương đầu với quân đội Nga. Tuy nhiên ở hai bên bờ giới tuyến nơi phía Nga và Ukraina đang dàn binh bố trận, dân cư chia bị rẽ hơn bao giờ hết như là trường hợp tại làng Sviatohirsk. Dân chúng tại đây nói tiếng Nga và một phần lớn cương quyết không sơ tán.
Bộ Quốc pḥng Nga tuyên bố tấn công các mục tiêu ở thủ đô Kiev để đáp trả các đợt đột kích do lực lượng Ukraine tiến hành trên lănh thổ Nga.
RiaNovosti hôm nay (15/4) dẫn lời Thiếu tướng Igor Konashenkov, phát ngôn viên Bộ Quốc pḥng Nga, xác nhận lực lượng Nga đă khai hỏa một tên lửa Kalibr vào nhà máy Zhulyansky Vizar ở ngoại ô thủ đô Ukraine, phá hủy khu vực sửa chữa các hệ thống tên lửa pḥng không của Kiev.
Ông Konashenkov tuyên bố Moscow sẽ đáp trả các vụ đột kích do Ukraine thực hiện trên lănh thổ Nga bằng các cuộc tấn công thẳng vào Kiev.
"Số lượng và quy mô các đợt tấn công tên lửa ở Kiev sẽ tăng lên để đáp trả việc Ukraine thực hiện bất cứ đợt tấn công có tính chất khủng bố hoặc phá hoại nào trên lănh thổ Nga", đại diện Bộ Quốc pḥng Nga khẳng định.
Phát ngôn của ông Konashenkov được đưa ra sau khi truyền thông ghi nhận một loạt vụ nổ lớn xảy ra ở Kiev rạng sáng nay và một phần thành phố mất điện. C̣i báo động không kích được cho là cũng đă vang lên ở nhiều thành phố trên khắp Ukraine.
Trước đó, ngày 13/4, quân đội Nga từng cảnh báo có thể tiến hành các đợt không kích nhắm thẳng vào "các trung tâm đầu năo ra quyết định, bao gồm cả ở Kiev" nếu Ukraine tiếp tục đột kích các mục tiêu trên lănh thổ Nga.
Sau khi rút lực lượng khỏi khu vực gần Kiev, Nga đang tái tập trung lực lượng ở phía Đông để trợ giúp lực lượng ly khai kiểm soát vùng Donbass, gồm hai tỉnh Lugansk và Donetsk.
Trong thông báo cùng ngày, ông Konashenkov xác nhận lực lượng Nga đă kiểm soát nhà máy luyện kim Ilyich, một trong những cứ điểm cuối cùng của Ukraine ở thành phố cảng Mariupol – đô thị lớn chiến lược thuộc tỉnh Donetsk.
Nga loại khỏi ṿng chiến đấu 30 nhân viên công ty quân sự tư nhân Ba Lan.
Theo tướng Konashenkov, được Interfax dẫn lời, quân đội Nga đă loại khỏi ṿng chiến đấu 30 nhân viên một công ty quân sự tư nhân của Ba Lan ở tỉnh Kharkov.
Ông Konashenkov cũng thông báo, 13 cơ sở quân sự Ukraine, gồm 2 kho vũ khí, 10 khu vực tập trung quân nhân và thiết bị quân sự, đă bị phá hủy trong các đợt tập kích vào đêm 14 rạng sáng 15/4.
Hai viên chức nói với CBS News rằng Nga đă gửi một công hàm chính thức tới chính quyền Biden cảnh cáo Mỹ không nên trang bị thêm vũ khí cho Ukraine. Công hàm được gửi tới Bộ Ngoại giao cho thấy Moscow không hài ḷng với quyết định của Tổng thống Biden trong việc tiếp tục phê duyệt chuyển giao vũ khí khi giao tranh chuyển sang miền đông Ukraine.
Công hàm sử dụng cùng một loại ngôn ngữ mà Nga đă sử dụng trong một thời gian để phản đối những nỗ lực của phương Tây nhằm hỗ trợ quân đội Ukraine chống lại các lực lượng Nga xâm lăng. Ngoại trưởng Antony Blinken trước đây đă mô tả chiến lược này là một phần trong kế hoạch gia tăng sức mạnh của Kyiv trên bàn đàm phán, nhằm nỗ lực t́m ra một kết thúc cho cuộc chiến trong lúc đàm phán.
Tờ Washington Post lần đầu tiên đưa tin về công hàm của Nga gởi cho Mỹ, và dẫn lời các viên chức Nga cho biết các chuyến hàng vũ khí có thể mang lại “hậu quả khó lường”. Công hàm được đưa ra khi Tổng thống Biden trong tuần này đă thông qua việc mở rộng gói viện trơ quân sự mà Hoa Kỳ cung cấp cho Ukraine, bao gồm cả vũ khí trị giá 800 triệu Mỹ Kim bao gồm cả pháo binh như pháo tầm trung có thể rất lợi trong giai đoạn tiếp theo của cuộc chiến ở miền đông Ukraine.
Theo Ṭa Bạch Ốc, Hoa Kỳ đă cung cấp tổng cộng 2 tỷ Mỹ Kim hỗ trợ quân sự cho Ukraine kể từ khi Tổng thống Biden nhậm chức. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy nói với CNN trong một cuộc phỏng vấn hôm thứ Sáu rằng thế giới nên chuẩn bị cho khả năng Tổng thống Vladimir Putin có thể sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật chống lại Ukraine.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
