Vào ngày 24/2/2022 Putin đă lệnh tổng tấn công Ukraina. Các thành phố lớn như Kiev, Kharkov, Odessa đều bị bắn tên lửa, tên lửa hành tŕnh. Các lực lượng không quân Nga đánh bom, trực thăng bắn các cơ sở pḥng không của Ukraina.
Vào ngày 25/2/2022 quân Nga đă tiến sâu vào Ukraina, chiếm nhà máy điện nguyên tử Chernobyl. Ngoài đó bao vây và pháo kích nhiều phố lớn. Tuy nhiên sau ngày đầu bị sốc, quân Ukraina đă nhanh chóng tỉnh giấc. Nhiều máy bay, trực thăng, xe tăng, thiết giáp của Nga bị hạ. Quân Nga không thành công chiếm được bất kỳ thành phố chiến lược nào. Đảo Rắn, sân bay Hostomel đều bị quân Ukraina tái chiếm.
Vào ngày 26/2/2022 quân Nga bao vây Kiev nhưng không tiến vào được thành phố v́ pḥng thủ rất chặt. Gián điệp Nga dột nhập Kiev không thành công ám sát tổng thống Ukraina. Nhiều binh sĩ Nga bị bắt cho thấy độ tuổi c̣n rất trẻ 18-20. Các thành phố khác cũng bị pháo kích. Một toà nhà chung cư tại trung tâm Kiev bị trúng tên lửa. Nga đă bị loại khỏi SWIFT thanh toán quốc tế. Roman Abramovics đă trao Chelsea cho quỹ từ thiện.
Vào ngày 27/2/2022 Quân Nga dường như không thành công tiến thêm bước nào. Ngoại ô Kharkov quân Nga bị phục kích tổn thất rất lớn, một vài nhóm quân lọt vào thành phố, giao tranh rất quyết liệt. Nhiều nơi trên thế giới biểu t́nh chống Nga. Putin cũng nói "bóng gió" về việc sử dụng vũ khí nguyên tử và rằng Mỹ đă từng ném 2 quả bom nguyên tử xuống Nhật Bản để kết thúc chiến tranh th́ Nga cũng có quyền làm như vậy.
Vào ngày 28/2/2022 các bên Nga và Ukraina có cuộc đàm phán tại biên giới Belarus, tuy nhiên chưa có kết quả. Đồng tiền rúp mất giá 40%, 315 tỷ USD của ngân hàng trung ương Nga bị đóng băng.
Vào ngày 1/3/2022 phát hiện thực phẩm của quân Nga hết hạn tới cả 7 năm. Quảng trường tự do Kharkov và tháp truyền h́nh ở Kiev bị tấn công tên lửa. Thị trường cổ phiếu Nga giảm 80-90% so với lúc trước chiến tranh.
Vào ngày 2/3/2022 Kiev và Kharkov tiếp tục bị bao vây. Putin mệt mỏi, tức giận và tâm lư có vấn đề theo t́nh báo. Phương Tây tăng cường trừng phạt Nga và hỗ trợ Ukraina.
Vào ngày 3/3/2022 thiếu tướng Nga tư lệnh Sư đoàn Dù số 7 Andrei Sukhovetsky tử trận. Quân Nga chiếm được Kherson. Các hăng làm ăn lớn Phương Tây đều đồng loạt rút khỏi Nga.
Vào ngày 4/3/2022 có 163 nhà đoạt giải Nobel lên án Nga, các hăng lớn tiếp tục rút khỏi Nga như Microsoft, Ikea... Nga tiiếp tục vây hăm nhiều thành phố Ukraina.
Trong cuối tuần ngày lễ Mẹ vừa qua, Đệ Nhất Phu Nhân Jill Biden đă bất ngờ viếng thăm Romania, Slovakia và Ukraine, gặp gỡ cùng Đệ Nhất Phu Nhân của Ukraine là bà Olena Zelenska. Phu nhân Biden đă chia sẻ vài tâm t́nh của ḿnh sau chuyến đi này qua một tản văn vừa đăng trên CNN.
Những bà mẹ Ukraine đă dạy tôi điều ǵ về cuộc chiến này
Jill Biden
Bạn không thể đến một vùng chiến sự và rời đi mà ḿnh chẳng bị thay đổi ǵ. Bạn không cần phải dùng mắt để thấy được nỗi buồn v́ bạn có thể cảm nhận được nó bằng con tim.
Chuyện đau buồn th́ cứ lộ trên mặt người. Tựa như một đám mây mờ đă phủ xuống. Những giọt nước mắt của những bà mẹ cứ thường trực trên khóe mắt, như thể họ khó cầm được nỗi buồn. Họ nắm tay con hoặc vuốt tóc con ḿnh như thể họ không thể kham nổi sự chia ĺa thể lư. Họ mang những bộ mặt cương nghị nhưng cảm xúc của họ hiện rơ trên đôi vai trĩu nặng cùng nỗi bất an gánh trong ḿnh.
Thiếu vắng một điều ǵ đó. Tiếng cười, ngôn ngữ chung của phụ nữ.
Các bà mẹ Ukraine tại các trường học Romania và Slovakia mà tôi đến thăm đă kể cho tôi nghe về nỗi kinh hoàng trong cuộc di tản về phía Tây dưới những quả bom rơi từng mỗi đêm. Nhiều người đă phải trải qua những ngày không có thức ăn và ánh sáng mặt trời khi phải trốn dưới hầm trú bom.
Một người mẹ trẻ mà tôi gặp ở Uzhhorod, Ukraine đă kể với tôi rằng khi cô và gia đ́nh của cô đánh liều ra ngoài t́m thức ăn th́ những lính Nga sẽ bắn vào hàng người đang chờ một mẩu bánh ḿ. Những bà mẹ Ukraine này rất biết ơn người dân Romania và Slovakia đă giúp đỡ họ. C̣n một người mẹ khác là Anna đă nói với tôi rằng, "không có ranh giới nào giữa những con tim chúng ta".
Những người lính biên pḥng đă kể cho tôi nghe những câu chuyện về hàng ngàn người mang theo chút ít hành lư băng vào Slovakia. Một biển người tuyệt vọng, những người mà cuộc sống của họ đă vĩnh viễn bị đổi thay vào ngày 24 tháng Hai, cái ngày mà Nga đi xa hơn trong một cuộc chiến xâm lược phi nghĩa đă bắt đầu từ nhiều năm trước.
Trong cái lạnh của tháng Hai, nhiều người đến bằng chân không, vượt bộ nhiều dặm đường. Họ chạy trốn trong cơn sợ hăi, mang theo khát khao có thể được trở về nhà. Một cậu bé 11 tuổi đă tự ḿnh đến với số điện thoại liên lạc gia đ́nh được ghi vào tay. Rồi có cả những chú chó, mèo cũng chạy giặc cùng với chủ. Những người lính bảo tôi, “Chúng tôi chưa chuẩn bị cho những điều như vậy”.
Olena Zelenska, phu nhân của Tổng thống Ukraine, đă rời nơi trú ẩn và các con để đến thăm tôi và kêu gọi sự giúp đỡ cho người dân quê hương cô. Cô ta không cầu xin thực phẩm, áo quần hay vũ khí. Cô ấy xin tôi giúp cô lo cho sự đau khổ của tất cả những người đang bị ảnh hưởng từ cuộc chiến vô nghĩa và bạo tàn của Vladimir Putin.
Cô ấy kể cho tôi nghe về những vụ hăm hiếp phụ nữ và trẻ em. Nhiều trẻ em đă chứng kiến cảnh người ta bị bắn và sát hại, nhà ḿnh bị đốt cháy. Cô nói với tôi, “Tôi muốn mau trở về nhà, tôi chỉ muốn nắm tay các con".
Chúng tôi đă chúc lành nhau trong ngày lễ Mẹ. Tôi bảo với cô ta rằng tôi đang có mặt ngay tại Ukraine để những bà mẹ Ukraine thấy rằng chúng ta đang ở cùng họ và tôi đang mang theo những con tim của người dân Mỹ trong người. “Xin cảm ơn,” Zelenska trả lời, “Người dân Ukraine rất biết ơn sự trợ giúp của người dân Mỹ.”
Kahlil Gibran đă từng viết rằng, "Nỗi sầu càng đậm, niềm vui càng đầy". Sự hy vọng của tôi là điều này đúng với những bà mẹ mà tôi đă gặp. Nhưng điều đó chỉ có thể xảy ra một khi cuộc chiến này chấm dứt.
Ông Putin, xin hăy chấm dứt cuộc chiến vô nghĩa và tàn bạo này.
Nhă Duy (chuyển dịch)
BERTRAND RUSSELL NHẬN ĐỊNH VỀ NƯỚC NGA XÔ VIẾT
Nguyễn Đ́nh Đăng
Bertrand Russell (1872 - 1970) - mà ngày 18/5 này sẽ là kỷ niệm 150 năm ngày sinh - là triết gia, nhà logic học, toán học và phê b́nh xă hội người Anh, đoạt giải Nobel văn học năm 1950 v́ các bài viết đề cao các lư tưởng nhân văn và tự do tư tưởng.
Ông từng lên án chế độ toàn trị của Stalin cũng như lên án Hoa Kỳ trong chiến tranh Việt Nam, và là người thẳng thừng ủng hộ giải trừ vũ khí hạt nhân. Năm 1966, cùng với Jean-Paul Sartre và một số người khác, ông đă lập Ṭa án Tội ác Chiến tranh tại Stockholm để điều tra chính sách và sự can thiệp quân sự của Mỹ ở Việt Nam.
Hai cuốn sách "Tự do là ǵ?" (What is Freedom?) (1952) và "Dân chủ là ǵ?" (What is Democracy?) của Bertrand Russell đă được NXB Batchworth Press xuất bản trong ấn bản đầu tiên. Trong ấn bản của NXB Fact and Fiction năm 1961, Russell có sửa một số đoạn.
Những đoạn sửa này, được dịch dưới đây, cho thấy những nhận định của ông về nước Nga Xô Viết thời Stalin và t́nh h́nh thế giới trong thời kỳ đầu của chiến tranh lạnh có nhiều tương đồng với bối cảnh nước Nga dưới chế độ của Putin cũng như cuộc xâm lược do Putin khởi xướng chống Ukraine hiện nay.
VỀ TỰ DO:
- Tôi không nghĩ rằng trong quá khứ lịch sử lại có một nơi nào ít tự do hơn ở nước Nga của Stalin hiện nay.
- Về tự do mà nói, nước Nga Xô Viết chắc chắn c̣n tệ hơn thậm chí cả nước Đức Quốc xă. Đức Quốc xă c̣n cho phép đi ra nước ngoài, và cũng cho phép người ngoại quốc đi lại trong nước Đức nếu không có phản đối đặc biệt nào chống lại họ. C̣n nhà nước Nga không cho một người Nga nào thoát ra, thậm chí kể cả vợ của người ngoại quốc. Người ngoại quốc chỉ được vào Nga nếu người Nga coi họ là vô hại hoặc cả tin, và chỉ được phép nh́n thấy những ǵ nhà nước Xô Viết cho là tốt đối với họ.
- Việc kiểm soát mọi h́nh thức công bố độc đoán tới mức những niềm tin kỳ cục nhất về phương Tây trở thành hầu như phổ quát. Nếu bạn nói cho một người dân ở Moscow rằng các thành phố ở phương Tây có đường tàu điện ngầm th́ y sẽ phẫn nộ hoặc thương hại nh́n bạn tùy theo y nghĩ bạn đang định lừa y hoặc chính bạn bị lừa.
- Phần trăm của sự khác nhau giữa người giàu và người nghèo ở nước Nga hiện đại lớn hơn ở bất cứ một nước văn minh nào.
- Tôi sẽ chống lại, hầu như bằng bất kỳ giá nào, sự khuếch trương chính thể độc tài chuyên chế Xô Viết sang thế giới phương Tây; và chừng nào mối đe dọa đó c̣n treo lơ lửng trên đầu chúng ta, tự do phải có các giới hạn rất rơ ràng.
- Mọi sự khác biệt của ứng xử trong cuộc sống riêng tư và trong các quan hệ quốc tế rất liên quan tới chủ đề về tự do, bởi lẽ những sự can thiệp nghiêm trọng nhất vào tự do trong thế giới hiện đại được biện minh bởi sự sợ hăi chiến tranh, và nguy cơ chiến tranh chủ yếu là do chủ nghĩa dân tộc.
- Chừng nào c̣n một cường quốc thấm đẫm tinh thần xâm lược đế quốc chủ nghĩa th́ c̣n phải có sự thù địch tự vệ đối với cường quốc đó nhằm bảo vệ tự do quốc gia. Song để ǵn giữ tự do quốc gia trong các t́nh huống như vậy, tự do cá nhân tất yếu chịu tổn thất.
- Cái mà phương Tây ủng hộ về cơ bản là niềm tin rằng nhà nước tồn tại v́ các cá nhân, chứ không phải các cá nhân v́ nhà nước. Chính nguyên tắc này đang bị đe dọa. Tôi không thể h́nh dung điều ǵ quan trọng hơn đối với tương lai của loài người.
VỀ DÂN CHỦ:
- Phải nói rằng cách dùng từ dân chủ của nước Nga hiện nay là cực kỳ vô liêm sỉ, chệch xa khỏi cách hiểu trước kia.
- Sự khủng bố dĩ nhiên lấn át ở nước Nga hiện đại. Ở nước Nga Sa hoàng trước đây, những tín đồ Ly giáo ít nhiều bị hành quyết cho tới khi cách mạng xảy ra. Kể từ khi cách mạng nổ ra, bất kỳ mọi sự sai lệch nào khỏi chính thống cộng sản, dù nhỏ đến mấy, đều khiến người mắc sai lệch phải trả giá bằng cái chết hoặc bị tra tấn.
- Có nhiều động cơ khiến Nhà nước Xô Viết trở thành nguồn của sự hiểm nguy đối với các nước phương Tây. Đầu tiên đó là một thứ tín ngưỡng được cho là cần phải quảng bá. Kế đến là khả năng đạt được vinh quang. Và có lẽ mạnh hơn cả là khát vọng tuyệt đối giành quyền lực.
- Nếu một cuộc chiến tranh thế giới thứ ba bùng nổ, lạy Chúa, rơ ràng sự cừu địch và hung hăng trong chính sách của Nga kể từ năm 1945 sẽ là nguyên nhân chính, bất kể tia lửa cuối cùng nào khơi mào sự bùng nổ.
- Song hầu như nước nào cũng khao khát chiến thắng hơn là ḥa b́nh. Thói xấu xa đó không có thuốc chữa chừng nào sự căng thẳng Đông - Tây c̣n tiếp diễn, song có lẽ chúng ta có thể hy vọng - cho dù hiện nay hy vọng là không tưởng - rằng một ngày nào đó trong tương lai các quốc gia sẽ đồng ư kiềm chế lên lớp nhau về niềm tin vào sự đồi bại của nhau.
- V́ thế, mặc dù không ai phủ nhận các nước phương Tây có thể bị buộc phải tham chiến, một người lành mạnh có thể cảm thấy cuộc chiến tranh đó, thậm chí một cuộc chiến thắng lợi (Bom khinh khí đă khiến không thể có một cuộc chiến thắng lợi.)
- Người Nga được để ngỏ cửa gây chiến với chúng ta, nếu họ quyết định như vậy, và nếu vậy, chúng ta phải chấp nhận thách thức bằng mọi giá, song chúng ta sẽ không khôn ngoan nếu, hiểu rơ sự xấu xa của hệ thống Cộng sản, chúng ta lại đi ủng hộ một cuộc chiến tranh.
Nguyễn Đ́nh Đăng dịch từ Stephen Hayhurst, Russell's Anti-Communist Rhetoric Before and After Stalin's Death, The Journal of the Bertrand Russell's Archives (McMaster University Library Press) n.s. 11 (Summer 1991) pp 67 - 82.
Một hội nghị trực tuyến giữa các chuyên gia Hoa Kỳ và các quốc gia liên quan đến khu vực sông Mekong vừa được tổ chức ngay trước thềm Thượng đỉnh Hoa Kỳ - ASEAN nhằm thúc đẩy mối quan tâm và sự tham gia tích cực, hiệu quả hơn nữa của các quốc gia khi các vấn đề về Mekong đang ngày càng ảnh hướng đến an ninh và thịnh vượng trong khu vực.
Hội nghị trực tuyến mang tên “Chủ nghĩa Đa phương Mekong và Hội nghị Cấp cao Đặc biệt Hoa Kỳ-ASEAN” do Trung tâm Stimson, có trụ sở tại Washington, tổ chức hôm 9/5 có sự tham dự của Đại biện phái bộ Hoa Kỳ tại Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) - Kate Rebholz, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Singapore - Bilahari Kausikan, và các chuyên gia nghiên cứu cấp cao về châu Á của Thái Lan, Việt Nam, Lào và Trung tâm Stimson.
Nội dung của hội nghị không chỉ bàn thảo về các vấn đề trên sông Mekong, mà quan trọng hơn là đưa ra cái nh́n toàn cảnh thu hút sự chú ư và đề xuất các cách thức mà ASEAN, với tư cách là một thể chế, có thể tương tác tốt hơn với khu vực, và cách thức mà Hoa Kỳ có thể tham gia hiệu quả hơn thông qua ASEAN nhằm cải thiện kết quả hợp tác trong khu vực giữa các nước thuộc tiểu vùng sông Mekong, theo lời Giám đốc Chương tŕnh Đông Nam Á, Brian Eyler, của Trung tâm Stimson.
Phát biểu tại hội nghị, Đại diện phái bộ của Hoa Kỳ Kate Rebholz nói rằng từ công việc trực tiếp với ASEAN, bà nhận thấy ảnh hưởng hàng ngày của sông Mekong đối với khu vực rộng lớn hơn cũng giống như cách mà ASEAN đóng góp vào an ninh thịnh vượng thống nhất ở Ấn Độ Dương-Thái B́nh Dương. Cũng v́ vai tṛ rất quan trọng của tiểu vùng sông Mekong đối với ḥa b́nh và ổn định của ASEAN nên Hoa Kỳ đă cam kết tăng cường năng lực và khả năng phục hồi bền bỉ của khu vực này thông qua sông Mekong, để từ đó tăng cường năng lực và khả năng phục hồi bền bỉ của ASEAN.
Thời gian qua, Hoa Kỳ đă có các chương tŕnh hành động thể hiện cam kết này thông qua Chương tŕnh Đối tác Mekong-Hoa Kỳ (MUSP) để giải quyết những thách thức chính ở Đông Nam Á, trong đó bao gồm cứu trợ thiên tai, quản lư và điều hành nguồn nước, các vấn đề về sức khỏe và ứng phó đại dịch, vận chuyển năng lượng, khí hậu, môi trường, b́nh đẳng giới…
Theo lời bà Kate Rebholz, việc tập trung ưu tiên vào các lĩnh vực trên của Hoa Kỳ tạo điều kiện cho cả ASEAN và khu vực Ấn Độ - Thái B́nh Dương phát triển khi hỗ trợ cho các tổ chức đa phương như ASEAN và MUSP cùng hợp tác, làm việc cùng với nhau thông qua các chương tŕnh cung cấp đào tạo kỹ thuật cho các giới chức từ tất cả các nước ASEAN.
Đến nay, đă có hơn 1.700 giới chức chính phủ của ASEAN đă được đào tạo về các chủ đề từ quản lư nước cho đến kinh tế kỹ thuật số, đại diện phái bộ Mỹ cho biết.
Ngoài ra, Hoa Kỳ c̣n có Chương tŕnh Mekong Connections cung cấp các khoản tài trợ nhỏ cho các tổ chức cộng đồng ở Campuchia, Thái Lan và Việt Nam nhằm khám phá các giải pháp sáng tạo cho những thách thức xuyên quốc gia.
Đại diện của Mỹ nói trong cam kết của Hoa Kỳ về một khu vực Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương được kết nối tự do và cởi mở, ASEAN chính là trọng tâm của cam kết đó.
Hội nghị Đặc biệt Hoa Kỳ - ASEAN diễn ra từ ngày 12-13/5, được tổ chức tại thủ đô của Mỹ nhằm kỷ niệm 45 năm quan hệ giữa Mỹ và khối ASEAN, đồng thời thể hiện cam kết lâu dài của Hoa Kỳ đối với khu vực Đông Nam Á cũng như bàn thảo về cách thức Hoa Kỳ có thể mở rộng vai tṛ của ḿnh trong việc cung cấp các giải pháp bền vững cho các thách thức khu vực như đại dịch COVID-19, biến đổi khí hậu, phát triển bền vững và phát triển nguồn nhân lực.
Theo lời cựu Thứ trưởng Singapore, Bilahari Kausika, việc Mỹ tổ chức hội nghị đặc biệt với ASEAN ngay vào thời điểm chiến tranh vẫn đang diễn ra ở Ukraine và khi đang đối diện với hàng loạt các thách thức toàn cầu khác cho thấy Hoa Kỳ không hề “mất tập trung” vào khu vực Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương nói chung và Đông Nam Á nói riêng như dự đoán của một số người.
Đề cập đến “Sáng kiến Hạ lưu sông Mekong” do chính quyền Obama khởi động và rất được hoan nghênh lúc đầu, nhưng sau đó bị xao nhăng trong nhiệm kỳ tiếp theo và chỉ được chú ư tới vào cuối nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump, cựu quan chức của Singapore nói rằng “điều chúng tôi cần ở Mỹ là sự chú ư nhất quán ở cấp cao v́ điều đó báo hiệu rằng Mỹ nhận ra tầm quan trọng chiến lược của sông Mekong”.
“Tiền rất có ích, nhưng chủ yếu không phải là vấn đề hàng đầu, mà các đối tác như Nhật Bản và Úc cũng có thể cung cấp, nhưng chỉ có Hoa Kỳ, chỉ Hoa Kỳ mới có thể mang đến sức nặng chiến lược đi kèm với sự chú ư nhất quán ở cấp cao”, ông Bilahari Kausika nói thêm.
Bất chấp tầm quan trọng rất lớn của Mekong, vấn đề này trong thời gian qua đă không được quan tâm đầy đủ, thậm chí từ phía các quốc gia KLMV (bốn nước thuộc tiểu vùng sông Mekong là Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam), theo nhận định của các chuyên gia.
Trong khi TS. Satu Limaye, Giám đốc Trung tâm Đông Tây ở Washington DC, và các chuyện gia khác cho rằng vấn đề Biển Đông nổi cộm và các thách thức khác trong khu vực như vấn đề đô thị hoá, giải quyết di sản chiến tranh… đang chi phối sự chú ư của các nước trong khu vực tiểu vùng sông Mekong, th́ TS. Lê Đình Tĩnh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược ngoại giao, Học viện Ngoại giao Việt Nam, cho rằng nguyên nhân có thể đến từ mức độ nhận thức của các quốc gia. Ngoài ra, “tự do đi lại” là một vấn đề nhạy cảm trong khu vực, liên quan đến vấn đề xuyên biên giới. Chính v́ vậy, theo ông, giải pháp cần phải đến từ việc vận động chính sách và hợp tác giữa các quốc gia.
Chiến tranh Ukraina: Kiev cũng đă phản công ngay trên lănh thổ Nga?
Một nhà máy hóa chất ở Dzerzhinsk, miền tây nước Nga phát nổ dữ dội hôm 04/05/2022, sau nhiều vụ hỏa hoạn tại một số cơ sở quân sự khác ngay trên lănh thổ Nga, từ một viện nghiên cứu quân sự ở Tver, phía tây bắc Matxcơva, cho đến một nhà máy sản xuất đạn dược ở Perm, cách thủ đô Nga khoảng 1.100 km về phía đông, hay hai kho nhiên liệu ở Bryansk, gần biên giới với Belarus và Ukraina. Phải chăng Ukraina đă khởi động một cuộc chiến tranh phá hoại để chống Nga?
Trong một phân tích ngày 08/05, hăng tin Pháp AFP, đang tự hỏi là loạt sự cố trên đây tại Nga chỉ là trùng hợp ngẫu nhiên, hay đó là dấu hiệu cho thấy là chính quyền Ukraina đang thực hiện một chiến dịch phá hoại ngay bên trong nước Nga để đáp trả cuộc chiến tranh xâm lược mà Matxcơva đă khởi động vào ngày 24/02.
Nghi vấn lại càng dày đặc trong bối cảnh Kiev liên tục bị Matxcơva tố cáo về việc cho lực lượng đột nhập tấn công phá hoại cơ sở hạ tầng trên đất Nga, chẳng hạn như vụ phá hủy một kho xăng dầu tại thành phố Belgorod ở miền tây, chỉ cách biên giới Ukraina 35 cây số, bị cho là đă do hai chiếc trực thăng Ukraina thực hiện.
Một cuộc chiến tranh phá hoại bí mật do Ukraina tiến hành?
Theo AFP, kể từ khi xảy ra vụ hỏa hoạn tại Viện Nghiên Cứu Trung Ương của Lực Lượng Hàng Không Vũ Trụ Nga ở thành phố Tver hôm 21/04, đă khiến ít nhất 17 người thiệt mạng, mỗi vụ hỏa hoạn ở Nga, đặc biệt là ở những cơ sở nhạy cảm, luôn bị t́nh nghi là dấu hiệu cho thấy nước này đang hứng chịu một cuộc tấn công bí mật do Ukraina hay những người ủng hộ Kiev tiến hành.
Theo AFP, mặc dù chưa có ai lên tiếng tự nhận ḿnh là tác giả các sự cố, nhưng giới phân tích cho rằng một số vụ nổ, đặc biệt là tại hai kho nhiên liệu, một quân sự và một dân sự, ở thành phố Bryansk, gần vùng biên giới với Ukraina và Belarus hôm 25/04, là do chính lực lượng Ukraina gây ra nhằm tấn công kẻ đang xâm lược nước ḿnh.
Một cố vấn của TT Zelensky: Ukraina không phủ nhận hay xác nhận
Về các vụ hỏa hoạn tại Nga, ông Mykhaylo Podolyak, cố vấn tổng thống Ukraina, đă gọi đó là dấu hiệu cho thấy là trời đang trừng phạt Nga. Trong một tin nhắn đăng trên mạng Telegram, nhân vật này tuyên bố: “Các kho nhiên liệu lớn (tại Nga) thường xuyên bốc cháy... v́ nhiều lư do khác nhau… Nghiệp chướng thật độc ác.”
Trong bài trả lời phỏng vấn của nhật báo Mỹ New York Times hôm 30/04, Oleksiy Arestovych, một cố vấn khác của ông Volodymyr Zelensky, cũng duy tŕ thái độ mập mờ về vai tṛ của Ukraina trong các “sự cố” tại Nga, khi nói thẳng rằng “Chúng tôi không xác nhận mà cũng không phủ nhận”, đồng thời nhắc lại ví dụ của Israel vốn không bao giờ thừa nhận các cuộc tấn công và ám sát bí mật của họ.
Tâm lư lo ngại dâng cao tại Nga
Theo AFP, trong bối cảnh b́nh thường, trên một đất nước rộng lớn như Nga, các vụ hỏa hoạn tại những nhà máy ở những vùng xa xôi thường ít được quan tâm. Thế nhưng vào lúc tâm lư lo ngại về một chiến dịch phá hoại có phối hợp từ phía Ukraina dâng cao, hơn một chục vụ nổ trong thời gian qua đă làm mạng xă hội Nga dậy sóng.
Các đám cháy trong tháng Tư vừa qua, đă thiêu rụi một căn cứ không quân ở phía bắc Vladivostok và một nhà máy điện ở Sakhalin, dù xảy ra tại miền viễn đông Nga, cách xa Ukraina, cũng đă làm dấy lên nhiều mối nghi ngờ.
Riêng về vụ nổ gần đây nhất tại nhà máy hóa chất Dzerzhinsk hôm 04/05, Igor Sushko, một tay đua người Ukraina, người thường xuyên loan tải h́nh ảnh hoặc video về các hành vi được cho là phá hoại - mà không đưa ra bằng chứng - b́nh luận: “Những người phá hoại Nga chống lại Putin đang tiếp tục công việc anh hùng của họ”.
Cơ sở hạ tầng vùng giáp giới Ukraina bị tấn công?
Đối với một số chuyên gia được AFP trích dẫn, vụ hỏa hoạn ở hai kho dầu tại Bryansk, nguồn vận chuyển nhiên liệu qua châu Âu, xuất phát từ các hành vi có chủ ư và có liên quan đến chiến tranh. Vụ này nằm trong một loạt những vụ tấn công dùng đến trực thăng hay drone, cũng như những hành động phá hoại rơ ràng nhắm vào cơ sở hạ tầng ở các tỉnh Kursk và Belgorod, gần biên giới Ukraina.
Giáo sư Phillips O'Brien, chuyên nghiên cứu về chiến lược tại Đại Học St Andrews ở Scotland, cho biết: “Không có ǵ để khẳng định đó là những hành vị phá hoại của Ukraina, ngoài thực tế là hầu hết các vụ hỏa hoạn đều nhắm vào các mục tiêu chiến lược hoặc quân sự”.
Thế nhưng, theo ông, những cuộc tấn công như vậy “hoàn toàn có thể nằm trong chiến lược của Ukraina”.
Nga đích danh tố cáo Kiev là thủ phạm
Về phía Nga, chính quyền hai tỉnh Belgorod và Kursk đă quy trách nhiệm cho những “kẻ phá hoại” đến từ Ukraina.
Theo Vyacheslav Gladkov, thống đốc vùng Belgorod, cuộc tấn công ngày 01 tháng 04 vào một kho nhiên liệu là kết quả của một vụ không kích do trực thăng Ukraina bay rất thấp để tiến vào thực hiện trên lănh thổ Nga.
Truyền thông Nga cũng cho biết là hôm 01/05 vừa qua, một cây cầu xe lửa đă bị đánh sập ở quận Suzhansky của tỉnh Kursk của Nga, giáp với Ukraina. Thống đốc vùng Kursk Roman Starovoyt đă không ngần ngại cáo buộc Ukraina là đă phá hoại cây cầu, đồng thời tố cáo thêm vụ quân đội Ukraina pháo kích vào các trạm kiểm soát biên giới trong hai ngày liên tiếp 29 và 30/4.
Theo chính quyền địa phương, cây cầu xe lửa rơ ràng đă bị hư hại do bị đánh ḿn. Một ủy ban của Nga đang điều tra vụ việc theo hướng hoạt động khủng bố.
TT Ukraina phủ nhận
Dẫu sao th́ trên mặt chính thức, chính quyền Ukraina luôn luôn khẳng định rằng nước họ không hề tấn công vào lănh thổ của Nga, bác bỏ các cáo buộc từ phía Nga.
Tổng thống Ukraina ngày 02/05 vừa qua đă khẳng định rằng quân đội nước ông không hề tiến hành các hoạt động trên lănh thổ Nga. Theo ông Zelensky, xung đột chỉ giới hạn trong lănh thổ Ukraina và chưa lan sang Nga, nhấn mạnh rằng quân đội Ukraina không hề có các hoạt động tác chiến trên đất Nga.
Tổng thống Zelensky c̣n nói thêm rằng quân đội Ukraine đang bảo vệ quê hương của họ và không có ư định chiếm đóng lănh thổ Nga.
Anh Quốc ủng hộ việc đánh qua Nga
C̣n theo New York Times, Anh Quốc là nước không ngần ngại ủng hộ việc Ukraina tấn công vào Nga. Theo ông James Heappey, một quan chức trong văn pḥng ngoại trưởng Anh cho rằng đó là những cuộc tấn công “hoàn toàn hợp pháp”, do vai tṛ của các kho nhiên liệu và đạn dược trong cuộc xâm lược của Nga vào Ukraina.
Riêng đối với một số quan chức Lầu Năm Góc Hoa Kỳ, các lực lượng Nga ở Ukraina đang gặp khó khăn v́ nguồn tiếp tế yếu kém, và các cuộc phá hoại nhắm vào các cơ sở hạ tầng tại Nga sẽ tác hại mạnh hơn đến nỗ lực chiến tranh của Matxcơva.
Thống đốc Donetsk Oblast Pavlo Kyrylenko ngày 11/5 cho biết “thực tế không có khu định cư nào” mà lực lượng Nga không tấn công, bao gồm các thành phố Sloviansk, Kramatorsk, Bakhmut và Pokrovsk.
****
Luhansk Oblast cắt liên lạc.
Serhiy Haidai hôm 11/5 cho biết thông tin liên lạc di động trong khu vực bị gián đoạn và t́nh h́nh nhân đạo đang rất nghiêm trọng. Hàng viện trợ c̣n lại rất ít và việc giao hàng gặp khó khăn do đường xá bị hư hỏng.
****
Quân đội Pḥng thủ Lănh thổ Odessa t́m thấy chiếc amphorae cổ đại trong khi đào chiến hào.
Theo Lữ đoàn 126 trong một bài đăng trên Facebook vào ngày 11 tháng 5. Các thùng chứa cổ có niên đại từ thế kỷ 4 đến thế kỷ 5 trước Công nguyên, các hiện vật đă được tặng cho Bảo tàng Khảo cổ học Odessa.
****
Financial Times: EU có thể chi 195 tỷ USD để độc lập năng lượng từ Nga.
Theo dự thảo đề xuất của Ủy ban Châu Âu, số tiền này có thể được chi trong ṿng 5 năm tới. Đề xuất sẽ được báo cáo vào tuần tới.
****
Nga bắn 18 tên lửa vào các khu dân cư ở Komyshuvakha, Zaporizhzhia Oblast`.
Yuri Karapetyan, người đứng đầu cộng đồng Komyshuvakha, cũng cho biết một người đă thiệt mạng, ba người bị thương và khoảng 60 ngôi nhà bị hư hại.
****
Lực lượng Ukraine đẩy lùi 9 cuộc tấn công của Nga ở Donbas ngày 11/5.
Chiến dịch Liên hợp cho biết quân đội Ukraine đă phá hủy 8 xe tăng Nga, 6 xe bọc thép chiến đấu, 5 phương tiện khác và một vũ khí pḥng không.
****
Các đơn vị pḥng không Ukraine cũng bắn rơi 4 máy bay không người lái Orlan-10 trên bầu trời Donbas.
****
Vereshchuk: Ukraine đề nghị đổi tù binh Nga lấy những người bảo vệ Azovstal bị thương.
“Vẫn chưa có thỏa thuận nào cả. Các cuộc đàm phán đang diễn ra ”, Phó Thủ tướng Iryna Vereshchuk cho biết.
****
Vụ tấn công bằng tên lửa của Nga nhằm vào Kharkiv Oblast, báo cáo tử vong.
Cuộc tấn công của Nga đă phá hủy một nhà kho nông nghiệp ở thị trấn Lozova và giết chết một thường dân, Thị trưởng Serhiy Zelensky cho biết.
****
Nga tiến hành cuộc tấn công tên lửa vào Poltava Oblast.
Tên lửa được phóng từ một máy bay quân sự của Nga. Thông tin chi tiết, bao gồm cả thương vong và thiệt hại, vẫn đang được làm rơ, Thống đốc Dmitry Lunin cho biết. Trước đó, lực lượng Nga đă phóng một tên lửa ở Odessa Oblast.
****
Zelensky: Chiến tranh sẽ kết thúc khi Ukraine giành lại được tất cả các lănh thổ của ḿnh.
Tổng thống Volodymyr Zelensky nói rằng mong muốn tiếp tục đàm phán của ông đang giảm đi hàng ngày sau khi nh́n thấy bằng chứng về các vụ thảm sát và hành động tàn bạo mà người Nga đă gây ra trên khắp đất nước.
****
Các cuộc tấn công của Nga vào kho nhiên liệu của Ukraine dẫn đến thiệt hại 227 triệu USD.
Theo ước tính của Trường Kinh tế Kyiv, tổng số thiệt hại trực tiếp do cuộc chiến đang diễn ra của Nga vượt quá 94,3 tỷ USD.
****
Lực lượng Nga bắn Dnipropetrovsk Oblast ba lần, làm hư hại cơ sở hạ tầng.
Quân Nga liên tục nă đạn vào Zelenodolsk, cách Kryvyi Rih 50 km về phía nam. Thống đốc Dnipropetrovsk Oblast Valentyn Reznichenko không báo cáo bất kỳ thương vong nào.
****
Bộ Tổng tham mưu: Các lực lượng vũ trang đă giải phóng một khu định cư khác ở Kharkiv Oblast.
Quân đội Ukraine đă tiến hành một cuộc phản công thành công chống lại người Nga tại làng Pytomnyk phía bắc Kharkiv, quân đội Ukraine cho biết.
Phần Lan hôm 12/5 nói họ sẽ nộp đơn gia nhập NATO “ngay lập tức”, và Thụy Điển dự kiến cũng sẽ làm theo, cho thấy việc Nga xâm lược Ukraine đang dẫn đến sự mở rộng liên minh quân sự phương Tây mà Tổng thống Vladimir Putin t́m cách ngăn chặn.
Việc hai nước Bắc Âu quyết định từ bỏ thái độ trung lập mà họ đă duy tŕ trong suốt Chiến tranh Lạnh sẽ là một trong những thay đổi lớn nhất đối với an ninh châu Âu trong nhiều thập niên.
Thông báo của Phần Lan khiến Điện Kremlin phẫn nộ, vốn luôn gọi đây là mối đe dọa trực tiếp đối với Nga và đưa ra đe dọa sẽ phản ứng.
Động thái này diễn ra ngay khi cuộc chiến của Nga ở Ukraine đang đi vào một bước ngoặt khác, với việc các lực lượng Ukraine đẩy lui quân Nga ra khỏi khu vực xung quanh thành phố lớn thứ hai Kharkiv, bước tiến nhanh nhất của họ kể từ khi buộc Nga phải rút khỏi thủ đô Kyiv và phía đông bắc hơn một tháng trước.
Tổng thư kư NATO Jens Stoltenberg nói Phần Lan sẽ được “chào đón nồng nhiệt” và hứa hẹn một tiến tŕnh gia nhập sẽ diễn ra “suôn sẻ và nhanh chóng”. Ông nói tư cách thành viên Phần Lan sẽ thúc đẩy cả an ninh của Phần Lan và của liên minh.
Phần Lan và Thụy Điển là hai quốc gia EU lớn nhất vẫn chưa gia nhập NATO. Đường biên giới dài 1.300 km của Phần Lan sẽ làm tăng gấp đôi biên giới giữa liên minh do Hoa Kỳ dẫn đầu với Nga, và các lực lượng bảo vệ NATO sẽ cách vùng ngoại ô phía bắc của thành phố St Petersburg chỉ mất vài giờ lái xe.
“Phần Lan phải nộp đơn xin gia nhập NATO ngay lập tức”, Tổng thống Sauli Niinisto và Thủ tướng Sanna Marin cho biết trong một tuyên bố chung. “Chúng tôi hy vọng rằng các bước cần thiết để đưa ra quyết định này cho một quốc gia gia nhập sẽ được thực hiện nhanh chóng trong ṿng vài ngày tới”.
Khi được hỏi liệu việc Phần Lan gia nhập NATO có gây ra mối đe dọa trực tiếp đối với Nga hay không, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói: “Chắc chắn rồi. Sự mở rộng của NATO không làm cho lục địa của chúng ta ổn định và an toàn hơn”.
“Điều này không thể không khiến chúng tôi rất lấy làm tiếc và là lư do cho các phản ứng tương ứng từ phía chúng tôi”, ông nói thêm mà không nêu rơ các phản ứng ǵ có thể xảy ra.
Các quan chức Nga trước đây từng lên tiếng về các biện pháp bao gồm cả việc bố trí các tên lửa trang bị vũ khí hạt nhân trên Biển Baltic.
Khi được hỏi hôm thứ Tư rằng liệu Phần Lan có khiêu khích Nga bằng cách gia nhập NATO hay không, ông Niinisto nói: “Câu trả lời của tôi là chính (Putin) đă gây ra điều này. Hăy nh́n vào gương đi”.
Năm nhà ngoại giao và quan chức nói với Reuters rằng các đồng minh NATO mong muốn cả hai nước nhanh chóng được cấp phép trở thành thành viên, mở đường cho việc tăng cường hiện diện quân đội ở khu vực Bắc Âu để bảo vệ họ trong thời gian phê chuẩn kéo dài một năm.
Lễ duyệt binh trên Quảng trường Đỏ bất ngờ bị gián đoạn, Trung Quốc và Nga có hành động kỳ lạ
Trần Phong
Chuyên gia các vấn đề thời sự người Hoa Tần Bằng đă có bài b́nh luận về điểm kỳ lạ trong Lễ duyệt binh trên quảng trưởng đỏ ở Nga hôm 9/5. Sau đây là những nội dung chính trong bài b́nh của ông đăng trên Epoch Times tiếng Trung.
Thứ Hai, ngày 9 tháng Năm, là ngày kỷ niệm chiến thắng chống phát xít của Nga. Trước đây, một trong những trọng tâm của thế giới là liệu ngày đó ông Putin có tuyên bố tổng động viên toàn quốc để mở rộng cuộc chiến chống Ukraina hay không.
Kết quả là, cục diện này không xảy ra nhưng nhiều điềm đáng chủ ư khác đă xảy ra, không chỉ tại Quảng trường Đỏ ở Moscow, địa điểm chính, ông Putin đột ngột rời đi trước khi cuộc duyệt binh kết thúc, và các màn tŕnh diễn trên không dự kiến được tổ chức ở nhiều thành phố cũng bị hủy đột ngột, bao gồm Moscow, St.Petersburg, Yekaterinburg, v.v.
Hơn nửa giờ sau khi lễ duyệt binh bắt đầu, Tổng thống Nga Vladimir Putin, cùng với Bộ trưởng Quốc pḥng Shoigu, bất ngờ được một lượng lớn vệ sĩ vây quanh, sải bước và quay trở lại Điện Kremlin. Sau đó, cuộc duyệt binh được tuyên bố kết thúc, trong khi hầu hết các phi cơ vẫn xếp hàng dài và máy bay chưa cất cánh.
Về mặt thời gian, cuộc duyệt binh kết thúc một cách vội vàng. Lúc 15:16 giờ địa phương, ông Putin phát biểu; khoảng 19 phút sau, bài phát biểu của ông Putin kết thúc và lễ duyệt binh bắt đầu. 15h59, ông Putin bất ngờ rời Quảng trường Đỏ và tiến vào Lăng mộ Chiến sĩ vô danh (Vườn Alexander) lúc 16h06, nơi ông đặt hoa cùng một số cựu chiến binh. Sau đó, ông biến mất bên trong cổng cung điện của Điện Kremlin.
Động thái đột ngột này khiến thế giới bên ngoài không khỏi hoang mang. Cư dân mạng Trung Quốc theo dơi buổi truyền h́nh trực tiếp cũng không khỏi choáng váng, ban đầu nhiều người cho rằng ông Putin chỉ đi tạm hoặc đi vệ sinh th́ bất ngờ, quan chức Nga tuyên bố mọi người đă rời đi. Kênh Phoenix chuyên tuyên truyền đối ngoại của ĐCSTQ đă lúng túng khi nói rằng cuộc duyệt binh này “rất khác”.
Về lư do hủy bỏ buổi tŕnh diễn hàng không, ông Dmitry Peskov nói với các phóng viên: “Do thời tiết, phần tŕnh diễn trên không của lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng trên Quảng trường Đỏ ở Moscow đă bị hủy bỏ”.
Lời giải thích này được xem là chưa thuyết phục, v́ theo dự báo thời tiết địa phương, sẽ có mưa và gió nhẹ ở Matxcova trước 7 giờ tối hôm đó.
Chuyên gia b́nh luận các vấn đề thời sự Tần Bằng nói: Cách nói của nhà nghiên cứu, “gió mạnh”, tôi không biết đó là ngôn ngữ kỹ thuật hay ngôn ngữ ngoại giao thuần túy. Tuy nhiên, tôi có xu hướng nghĩ rằng đó là sự kiện thứ hai, có nghĩa là, một sự kiện giống như một cuộc đảo chính có thể đă xảy ra.
Các cơn gió được cho là có tốc độ khoảng 15 dặm/giờ trong cuộc diễu binh ở Moscow và trước đó, lúc 11 giờ sáng theo giờ địa phương, các cơn gió giật với tốc độ khoảng 30 dặm/giờ đă được báo cáo. Nói cách khác, trong cuộc duyệt binh, tốc độ gió đă giảm xuống, đó là gió nhẹ (tốc độ gió duy tŕ 15-25 dặm/giờ), và sẽ không ảnh hưởng đến quá tŕnh cất và hạ cánh của máy bay.
Văn pḥng báo chí của Quân khu Trung tâm, Yekaterinburg, thành phố lớn thứ tư nơi các chuyến bay tŕnh diễn bị hủy, đă từ chối b́nh luận khi bị truyền thông địa phương thúc ép.
Ngoài sự di chuyển của ông Putin và màn tŕnh diễn hàng không, một số nội dung khác trong ngày diễu binh cũng rất đáng được quan tâm. Hai ngày trước, ngày 7/5, Matxcơva đă tổ chức buổi tổng duyệt cuối cùng cho lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng trên Quảng trường Đỏ.
Vào thời điểm đó, các phương tiện truyền thông chính thức của ĐCSTQ cũng đưa ra nhiều điểm nổi bật, bao gồm: 1. Vào cuối lễ duyệt binh, ông Putin sẽ đặt ṿng hoa tại Lăng mộ của Chiến sĩ Vô danh; 2. Dự kiến sẽ có 11.000 người binh lính, 131 vũ khí và trang thiết bị hiện đại, 77 máy bay cánh cố định và Trực thăng tham gia; 3. Cuộc duyệt binh c̣n có sự tham gia của máy bay chỉ huy chiến lược “máy bay ngày tận thế” Ilyushin Il-80 hoạt động như một đài chỉ huy trên không khi xảy ra chiến tranh hạt nhân; 4. Trên khắp đất nước, 28 thành phố sẽ tổ chức các cuộc diễu hành quân sự với 2.400 vũ khí và thiết bị quân sự, và hơn 460 máy bay dự kiến sẽ tham gia.
Trên thực tế, xét về kết quả là ông Putin đă đến đặt hoa và rời đi trước khi tàn cuộc, không có máy bay chiến đấu nào tham gia diễn tập trên Quảng trường Đỏ ở Moscow. Các cuộc triển lăm hàng không ở nhiều thành phố cũng bị hủy bỏ, c̣n trang bị chính bị cắt giảm nhiều so với lúc diễn tập, các chiến sĩ tham gia diễn tập càng thêm hoang mang.
Ngoài ra, cuộc duyệt binh này c̣n ít người tham dự hơn dự kiến: không thấy tướng Gerasimov, tổng tham mưu trưởng, trên khán đài cũng không có nhà lănh đạo nước ngoài. Ông Gerasimov đă đến Ukraina để kiểm tra vài ngày trước, có tin đồn rằng ông đă bị quân đội Ukraina đột kích và bị thương nặng ở đùi. Theo quy định, để bác bỏ tin đồn, nhiều khả năng Nga sẽ thu xếp để ông tham dự.
Về nguyên nhân của vụ tai nạn diễu binh, trên mạng có lời giải thích rằng đă có một cuộc biểu t́nh phản chiến quy mô tương đối lớn diễn ra trên Quảng trường Đỏ ở Moscow, gia đ́nh các quân nhân hy sinh đă yêu cầu ông Putin giải thích. Tuy nhiên, ông Tần bằng nói ông có chút nghi ngờ về tuyên bố này, Nga là một quốc gia bán dân chủ và sẽ có các cuộc diễu hành phản chiến, nhưng Quảng trường Đỏ sẽ được dọn sạch b́nh thường trước khi cuộc tập trận diễn ra, v́ vậy nó khó có thể xuất hiện ở đó.
Do đó, ông nói “tôi có xu hướng nghĩ rằng lư do thực sự khiến Putin ra đi sớm như sau: v́ cuộc chiến đang diễn ra không suôn sẻ, một số thế lực nội bộ có thể muốn gây bất lợi cho Putin; và trước đó đă có tin đồn rằng Putin sẽ gửi quân đến Ukraina. Sau lễ duyệt binh và lễ duyệt binh đang đến gần, Putin cảm nhận được sự bất ổn của quân đội, ông đă hủy bỏ cuộc duyệt binh trên không (v́ sợ bị máy bay tấn công) nên đă bỏ đi ngay khi bộ đội mặt đất tŕnh diễn xong.
Theo quan điểm hiện tại, môi trường chính trị thế giới rất bất lợi cho Nga, và hầu hết các nước đều lên án cuộc chiến tranh tấn công Ukraina. Ngày 9/5, Đại sứ Nga tại Ba Lan Andreyev đă bị bao vây bởi những người biểu t́nh khi đặt ṿng hoa tại một nghĩa trang ở Vác-sa-va. Nhiều người biểu t́nh cầm cờ Ukraina và hô vang các khẩu hiệu như “phát xít” và “kẻ giết người”. Ông Andreyev cũng bị tạt sơn đỏ.
ĐCSTQ cũng rất kỳ lạ, trước bài phát biểu của ông Putin, chương tŕnh phát sóng trực tiếp đă bị dừng và các b́nh luận cũng bị cấm. Trước đó, một lệnh nội bộ đă được ban hành để cấm phát sóng lại. Mạng lưới truyền h́nh chính thức từng được phép phát sóng trực tiếp, đă tuyên bố rất bối rối vào ngày hôm đó: “Chương tŕnh phát sóng trực tiếp cuộc duyệt binh trên Quảng trường Đỏ ở Moscow ban đầu dự kiến tổ chức vào chiều nay đă bị hủy bỏ v́ một số lư do.”
V́ sao Tân Hoa Xă và CCTV bất ngờ hủy phát sóng trực tiếp trước bài phát biểu của ông Putin? Đánh giá về toàn văn bài phát biểu của ông Putin được ĐCSTQ phát hành sau đó, lư do rất có thể là: bởi v́ ĐCSTQ có thể đă hy vọng được xem toàn văn bài phát biểu của Putin trước đó, nhưng không thực hiện được, v́ vậy người ta lo lắng rằng có thể có nội dung không thuận lợi (như một số cam kết trước đây của ĐCSTQ), do đó, tạm thời quyết định hủy phát sóng trực tiếp.
Sau khi xem xét, người ta thấy rằng không có ǵ đáng lo ngại, nên các bản dịch gốc tiếng Nga và tiếng Trung của bài phát biểu của Putin đă được phát hành.
Ông Tần Bằng nói rằng cả chế độ Trung Quốc và Nga bây giờ đều trở nên căng thẳng, điều này hoàn toàn khác với cảm giác tinh thần phấn chấn và thậm chí là bất khuất khi bắt đầu chiến tranh.
Ư đồ của Nga muốn sáp nhập thêm nhiều vùng lănh thổ Ukraina ngày càng rơ. Ngoài bán đảo Crimée và khu vực miền đông Donbass, Matxcơva có chủ trương sáp nhập thêm tỉnh miền nam Kherson của Ukraina trong năm nay. Quan chức một chính quyền địa phương, do các lực lượng ly khai thân Nga dựng lên, thông báo sẽ sớm yêu cầu Matxcơva ra quyết định về vấn đề này.
Hăng tin Pháp AFP dẫn lời Kirill Stremooussov, phó chỉ huy ủy ban quân quản thành phố Kherson, cho biết « sẽ có một yêu cầu (gửi đến tổng thống Nga) để sáp nhập hoàn toàn vùng Kherson vào lănh thổ Liên bang Nga ». Theo viên chỉ huy này, « cơ sở pháp lư sẽ sẵn sàng trước cuối năm nay », và vùng Kherson sẽ không tổ chức trưng cầu dân ư, bởi cộng đồng quốc tế trước đó cũng đă không công nhận cuộc trưng cầu dân ư về việc sáp nhập bán đảo Crimée vào nước Nga năm 2014.
Ngay sau tuyên bố nói trên của viên chỉ huy ly khai, trên Twitter, ông Mykhaïlo Podoliak – cố vấn của tổng thống Ukraina - khẳng định « quân đội Ukraina sẽ giải phóng Kherson, bất kể quân chiếm đóng có giở tṛ chơi chữ ǵ đi chăng nữa ». Trong thông điệp nói trên, cố vấn của tổng thống Ukraina cũng dùng từ « gauleiter », một từ tiếng Đức chỉ quan chức hành chính cấp địa phương thời chế độ Quốc Xă trước đây, để nói về các thành phần ly khai thân Nga.
Tuyên bố của quan chức ly khai thân Nga ở Kherson được đưa ra trong lúc lănh đạo cơ quan t́nh báo quốc gia Mỹ DNI Avril Haines vừa báo động hôm thứ Ba 10/5, về việc tổng thống Nga đang chuẩn bị cho một cuộc xung đột kéo dài tại Ukraina, với « nhiều mục tiêu ngoài khu vực Donbass ».
Tỉnh Kherson – là một trong 24 tỉnh của Ukraina – nằm ở vị trí chiến lược, phía bắc bán đảo Crimée, và án ngữ con đường đi từ miền đông tới thành phố cảng miền tây nam Odessa. Thủ phủ tỉnh Kherson cách Odessa hơn 150 km. Cho đến nay, Kherson được coi là thành phố quan trọng duy nhất mà quân đội Nga tuyên bố kiểm soát được hoàn toàn, trong hai tháng rưỡi chiến tranh tại Ukraina. Thứ Sáu tuần trước, ông Andreï Tourtchak - một quan chức cao cấp của Quốc Hội Nga, tổng thư kư đảng cầm quyền Nước Nga Thống Nhất – trong chuyến đi tới Kherson, khẳng định Nga sẽ hiện diện « vĩnh viễn » tại miền nam Ukraina.
Chiến tranh Ukraina : Xét xử quân nhân Nga đầu tiên v́ tội ác chiến tranh
Lănh đạo cơ quan công tố Ukraina, thông báo hôm qua, 11/05/2022, binh sĩ Nga Vadim Shishimarin, 21 tuổi, sẽ bị xét xử v́ tội ác chiến tranh ở Ukraina. Đây là phiên ṭa đầu tiên về tội danh này, kể từ khi Nga xâm lược Ukraina ngày 24/02/2022. Vadim Shishimarin, hiện bị giam giữ, phải đối mặt với án tù chung thân, nếu bị kết tội « tội ác chiến tranh » và « giết người có chủ đích ». Hiện có hơn 10.700 cáo buộc « tội ác chiến tranh » liên quan đến 622 nghi phạm đă được báo cáo lên văn pḥng cơ quan công tố Ukraina.
Dầu mỏ từ lâu đă là nguồn thu nhập quan trọng của Nga, và Châu Âu “nghiện” dầu mỏ của họ. Nhưng giờ đây, Moscow đang phải đối mặt với một thách thức chưa từng có: Nếu lục địa này cấm nhập khẩu hàng triệu thùng dầu thô của Nga, liệu cường quốc dầu mỏ này có thể t́m được khách hàng mới không?
Liên minh châu Âu (EU), đă từng rất do dự trong việc cấm năng lượng của Nga, hiện đang thực hiện các bước để ngăn chặn ḍng chảy dầu và các sản phẩm tinh chế của Nga đến hầu hết các quốc gia thành viên trong năm nay khi cuộc chiến ở Ukraine kéo dài. Nếu khối này nhất trí được một lệnh cấm vận như vậy, điều đó sẽ "tấn công" thẳng vào trọng tâm của nền kinh tế Nga - vốn đang tiếp tục thu lợi nhuận từ lĩnh vực năng lượng khổng lồ của ḿnh.
Mỹ, Canada, Vương quốc Anh và Australia đă cấm nhập khẩu dầu của Nga, và Nhật Bản cho biết họ sẽ hành động tương tự "về nguyên tắc" sau cuộc họp G7 vào cuối tuần qua. Điều đó, nếu kết hợp với lệnh cấm vận của EU, sẽ khiến khoảng một nửa nền kinh tế toàn cầu hạn chế đối với dầu mỏ của Nga.
Moscow sẽ không bị tê liệt chỉ sau một đêm. Các quốc gia như Ấn Độ vẫn tận dụng các đợt giá dầu Nga giảm sâu để tiếp tục mua hàng trăm ngh́n thùng dầu mỗi ngày từ nước này. Và các khoản thu nhập từ thuế của Điện Kremlin đă tăng nhanh do sự gia tăng tổng thể giá cả trên toàn cầu do cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine.
Nhưng theo thời gian, việc mất châu Âu - điểm đến của hơn một nửa lượng dầu xuất khẩu của Nga - sẽ giáng một đ̣n mạnh vào Điện Kremlin, làm giảm doanh thu của Chính phủ do các lệnh trừng phạt khắc nghiệt khác ngày càng gia tăng. Điều đó sẽ khiến quốc gia này phải vật lộn để t́m đủ khách hàng mới lấp đầy khoảng trống mà EU rút đi. Cơ quan Năng lượng Quốc tế và các nhà phân tích khác dự đoán sản lượng dầu của Nga sẽ giảm mạnh.
Henning Gloystein, giám đốc chương tŕnh năng lượng của công ty tư vấn Eurasia Group cho biết: "Điều đó làm tổn thương nước Nga, không c̣n nghi ngờ ǵ nữa".
Tầm quan trọng của thị trường Châu Âu
Moscow chủ yếu dựa vào nguồn thu từ lĩnh vực dầu khí hùng mạnh của ḿnh. Trong tháng 1/2022, lĩnh vực này chiếm 45% ngân sách của Chính phủ liên bang.
Và Châu Âu từ lâu đă trở thành khách hàng hàng đầu của Nga. Năm ngoái, khoảng 1/3 lượng dầu nhập khẩu vào châu lục này đến từ Nga, theo IEA. Trước khi Nga thực hiện "chiến dịch đặc biệt" ở Ukraine, châu Âu nhập khẩu khoảng 3,4 triệu thùng dầu mỗi ngày từ Nga.
Con số đó đă giảm nhẹ sau đó. Kể từ cuối tháng Hai, phần lớn các nhà kinh doanh dầu mỏ ở châu Âu đă tránh xa dầu thô của Nga - được vận chuyển bằng đường biển, v́ phải đối mặt với chi phí vận chuyển tăng cao và khó đảm bảo nguồn tài chính cũng như những bảo hiểm cần thiết. Châu Âu đă nhập khẩu khoảng 3 triệu thùng dầu mỗi ngày từ Nga vào tháng 4/2022, theo Rystad Energy.
Nhưng sau hơn hai tháng chiến tranh ở Ukraine, Liên minh châu Âu c̣n muốn tiến xa hơn nữa. Các nhà lănh đạo EU đă đề xuất một lệnh cấm đối với tất cả nhập khẩu dầu thô từ Nga trong ṿng 6 tháng và chấm dứt nhập khẩu các sản phẩm tinh chế từ nước này vào cuối năm nay.
How's Germany doing as it scrambles to cut its reliance on Russian energy?
Here’s a look at the progress so far – how much imports of Russian coal, oil and gas have fallen since the war in Ukraine broke out 🏭⛽️🛢️ pic.twitter.com/Az3txguXX5
Các cuộc đàm phán đang diễn ra. Trong khi các quốc gia như Đức đang chạy đua để giảm bớt sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga, th́ những quốc gia khác cho biết họ sẽ không sẵn sàng tham gia vào kế hoạch đó. Chính phủ Hungary cho biết họ sẽ cần từ 3 đến 5 năm để cắt giảm nguồn dầu mỏ của Nga. Các quốc gia không giáp biển khác như Slovakia và Cộng ḥa Séc, vốn chủ yếu dựa vào nguồn cung cấp bằng đường ống, cũng muốn có những sản phẩm tương tự.
Tuy nhiên, kế hoạch của EU sẽ gây áp lực lên nền kinh tế Nga, nền kinh tế mà Quỹ Tiền tệ Quốc tế dự đoán sẽ giảm 8,5% trong năm nay dù EU không cấm nhập khẩu dầu, bước vào thời kỳ suy thoái sâu.
Các nhà phân tích của Rystad Energy và Kpler (một công ty nghiên cứu khác) tính toán rằng Nga sẽ cần phải cắt giảm sản lượng khoảng 2 triệu thùng/ngày - tức khoảng 20% - do lệnh cấm vận nói trên.
Các chuyên gia tại Bruegel, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Brussels, viết: "Dầu mỏ là nguồn cung cấp tiền tệ chính cho Nga, và kể từ khi Mỹ và các đồng minh áp dụng các biện pháp trừng phạt tài chính đối với Nga th́ dầu mỏ đă trở thành huyết mạch quan trọng cho nền kinh tế Nga…".
Ấn Độ tăng mua, Trung Quốc tụt hậu
Lệnh cấm vận từ thị trường nhập khẩu khổng lồ như châu Âu sẽ có những mặt trái. Nếu kết quả là giá dầu thô tăng, Moscow thực sự có thể có được nhiều nguồn thu hơn cho Chính phủ từ thuế dầu, ít nhất là trong ngắn hạn.
Tuy nhiên, điều đó lại ảnh hưởng đến khả năng chuyển hướng dầu của Nga đến những người mua khác, và điều đó sẽ không hề dễ dàng.
Một phần đáng kể lượng dầu xuất khẩu của Nga sang châu Âu được chuyển đến khối này qua đường ống. Việc định tuyến lại những thùng dầu đó đến các thị trường ở châu Á sẽ đ̣i hỏi cơ sở hạ tầng mới tốn kém mà sẽ mất nhiều năm để xây dựng.
Trong khi đó, dầu đi bằng đường biển có thể t́m được người mua thay thế. Ấn Độ - quốc gia tiêu thụ khoảng 5 triệu thùng dầu mỗi ngày - đă tăng mạnh nhập khẩu từ Nga kể từ khi chiến tranh nổ ra.
Dầu thô Urals – sản phẩm chính của Nga - được định giá tương ứng với dầu Brent – loại dầu tham chiếu cho thị trường toàn cầu. Trước khi xảy ra xung đột giữa Nga và Ukraine, dầu Urals được giao dịch ở mức rẻ hơn vài US cent so với dầu Brent. Hiện tại, mức chiết khấu của loại dầu này lên tới 35 USD/thùng, khiến nó trở nên hấp dẫn hơn nhiều đối với những người mua không bị ràng buộc bởi các lệnh trừng phạt.
Dữ liệu từ Rystad Energy cho thấy nhập khẩu dầu thô của Ấn Độ từ Nga đă tăng lên gần 360.000 thùng/ngày trong tháng 4, tăng gấp 5 lần so với tháng 1.
Matt Smith, nhà phân tích dầu mỏ hàng đầu thuộc Kpler cho biết: "Vào thời điểm mà những người khác sẵn sàng trốn tránh hoặc xa lánh dầu thô của Nga, họ (Ấn Độ) dường như là những người hưởng lợi lớn nhất từ việc giá giảm như vậy".
Về phía ḿnh, Ấn Độ đă giảm thiểu mức tăng đột biến nhập khẩu dầu Nga. Trong một tuyên bố vào tuần trước, Bộ Dầu mỏ và Khí đốt tự nhiên Ấn Độ cho biết nước này nhập khẩu dầu từ khắp nơi trên thế giới, trong đó có một lượng đáng kể từ Mỹ.
Trong một tuyên bố phát đi, Bộ này cho biết: "Bất chấp những mô tả theo cách khác, năng lượng mua từ Nga vẫn rất nhỏ so với tổng mức tiêu thụ của Ấn Độ".
Trung Quốc, trước đây là khách mua dầu lớn nhất của Nga, cũng được cho là sẽ tích cực tận dụng cơ hội giá dầu Nga được chiết khấu lớn.
Dữ liệu từ Rystad, Kpler và OilX cho thấy nhập khẩu dầu từ Nga vào Trung Quốc đă tăng kể từ khi xảy ra chiến tranh ở Ukraine, nhưng không đáng kể.
OilX, sử dụng dữ liệu công nghiệp và vệ tinh để theo dơi sản lượng và ḍng chảy dầu, nhận thấy rằng nhập khẩu của Trung Quốc từ Nga qua đường ống và đường biển chỉ tăng 175.000 thùng mỗi ngày trong tháng 4 - tăng khoảng 11% so với khối lượng trung b́nh của năm 2021. Nhập khẩu qua đường biển trong tháng 5 theo những dữ liệu sơ bộ cho thấy sẽ tăng mạnh hơn thế.
Tuy nhiên, nhu cầu về năng lượng của Trung Quốc đă giảm do nước này đang tăng cường những nỗ lực ngăn chặn sự lây lan của virus COVID-19 bằng cách áp đặt các hạn chế cứng rắn đối với các thành phố lớn, như các lệnh phong tỏa. Đó là lư do khiến "Trung Quốc không ‘đổ xô’ đi mua tất cả mọi thứ", và điều đó khiến Moscow rơi vào khó khăn trong việc tiêu thụ dầu thô của ḿnh.
Hoa Kỳ không tin rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin muốn đối đầu quân sự với liên minh NATO, Bộ trưởng Quốc pḥng Hoa Kỳ Lloyd Austin tuyên bố ngày 11/5, trong lúc Moscow vất vả đạt được các mục tiêu ở Ukraine sau ba tháng xâm lược.
"Khi bạn nh́n vào tính toán của ông Putin, theo quan điểm của tôi - và tôi chắc rằng ông chủ tịch có quan điểm của riêng ḿnh - nhưng quan điểm của tôi là Nga không muốn đối đầu với liên minh NATO", ông Austin nói trong một cuộc điều trần tại Quốc hội Mỹ.
Cùng ngày 11/5, Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto kêu gọi Tổng thống Nga Vladimir Putin nên tự soi gương nếu Phần Lan quyết định gia nhập NATO để tăng cường an ninh cho chính ḿnh.
Nhà lănh đạo Phần Lan dự kiến vào ngày 13/5 sẽ xác nhận rằng Helsinki sẽ nộp đơn xin trở thành thành viên của liên minh quân sự phương Tây do Mỹ dẫn đầu để đáp trả cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.
Ông Niinisto đưa ra phát biểu này đáp câu hỏi của phóng viên khi gặp Thủ tướng Anh tại Helsinki để kư hiệp ước hợp tác quốc pḥng hỗ tương rằng liệu Phần Lan có sợ Nga xâm lược hay không.
Nga có thể cắt nguồn cung cấp khí đốt cho Phần Lan vào ngày 13/5
Các chính trị gia chủ chốt của Phần Lan đă được cảnh báo rằng Nga có thể cắt nguồn cung cấp khí đốt cho Phần Lan vào ngày 13/5 do khả năng nước này gia nhập NATO, hăng truyền thông Iltalehti của Phần Lan dẫn nguồn tin giấu tên cho biết.
Phần Lan cho biết họ sẽ đăng kư gia nhập NATO 'ngay lập tức', với Thụy Điển, cho thấy việc Nga xâm lược Ukraine sẽ dẫn đến sự mở rộng liên minh quân sự phương Tây mà Vladimir Putin muốn ngăn chặn.
Finland said it would apply to join NATO 'without delay,' with Sweden expected to follow suit, suggesting Russia's invasion of Ukraine will bring about the very expansion of the Western military alliance that Vladimir Putin aimed to prevent https://t.co/Orl7oglNae 1/5 pic.twitter.com/9peSJmFWZb
Trong tuyên bố chung ngày 12-5, Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto và Thủ tướng Sanna Marin cho biết Phần Lan sẽ nộp đơn xin gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
"Phần Lan phải nộp đơn xin gia nhập NATO ngay lập tức", tuyên bố chung của ông Niinisto và bà Marin nêu.
Như vậy, theo Hăng tin Reuters, Phần Lan đă chính thức quyết định việc gia nhập NATO.
Trước đó, một số nước, trong đó có Mỹ, đă cam kết đảm bảo an ninh cho Phần Lan và Thụy Điển trong thời gian hai nước này xin gia nhập NATO và đến khi họ được chấp thuận vào liên minh này.
Lithuania, một quốc gia vùng Baltic, cùng ngày hoan nghênh quyết định tuyên bố gia nhập NATO của Phần Lan, theo Reuters.
"Phần Lan đă quyết định gia nhập liên minh. NATO sẽ trở nên mạnh hơn. Các quốc gia vùng Baltic sẽ an toàn hơn", Ngoại trưởng Lithuania Gabrielius Landsbergis cho biết.
Các nước vùng Baltic là ba quốc gia nằm sát cạnh nhau gồm: Latvia, Estonia và Litva (Lithuania). Ba quốc gia này nằm sát cạnh Nga và Phần Lan.
Theo Đài CNN, ngày 12-5, Đan Mạch và Estonia đă hoan nghênh quyết định gia nhập NATO của Phần Lan.
"Đây là thông điệp mạnh mẽ từ tổng thống và thủ tướng Phần Lan. Đan Mạch dĩ nhiên sẽ chào đón Phần Lan gia nhập NATO. Điều này sẽ củng cố NATO và an ninh chung của chúng ta. Đan Mạch sẽ làm mọi thứ để quá tŕnh gia nhập diễn ra nhanh chóng sau khi Phần Lan chính thức nộp đơn", Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cho biết.
Trong khi đó, Thủ tướng Estonia Kaja Kallas nói Estonia ủng hộ "tiến tŕnh nhanh chóng" để Phần Lan gia nhập NATO, đồng thời cho biết thêm rằng đơn xin gia nhập của Phần Lan sẽ nhận được "sự ủng hộ hoàn toàn" của nước này.
Ngoại trưởng Thụy Điển Ann Linde th́ nhận định các lănh đạo Phần Lan đă đưa ra một thông điệp quan trọng, và Thụy Điển sẽ quyết định việc gia nhập NATO sau khi xem xét báo cáo từ các cơ quan tham vấn về chính sách an ninh của nước này.
Thụy Điển và nước láng giềng Phần Lan đă đứng ngoài NATO trong suốt chiến tranh lạnh. Tuy nhiên, việc Nga sáp nhập Crimea năm 2014 và chiến dịch quân sự đặc biệt của Matxcơva tại Ukraine hiện nay đă khiến hai nước này suy nghĩ lại về chính sách an ninh của họ.
Thụy Điển và Phần Lan đều lo ngại họ sẽ trở nên dễ tổn thương trong suốt quá tŕnh xin gia nhập, vốn có thể mất tới một năm để được tất cả các nước thành viên NATO chấp thuận.
Theo Reuters, Thụy Điển có thể sẽ có động thái tương tự sau phát ngôn của các lănh đạo Phần Lan.
Sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt nhằm "phi quân sự và phi phát xít hóa Ukraine", Phần Lan và Thụy Điển quyết định xem xét khả năng gia nhập NATO, từ bỏ chính sách không liên minh quân sự trong nhiều thập kỷ.
Các thành viên đảng Dân chủ Xă hội cầm quyền của Thụy Điển ngày 15/5 dự kiến ra quyết định chấm dứt quan điểm phản đối gia nhập NATO đă được duy tŕ nhiều thập kỷ. Động thái của đảng Dân chủ Xă hội được đánh giá gần như chắc chắn sẽ dẫn đến quyết định nộp đơn gia nhập NATO của Thụy Điển.
Phần Lan có đường biên giới dài hơn 1.300 km với Nga. Họ trở thành nước trung lập thông qua hiệp ước hữu nghị với Liên Xô năm 1948, với kỳ vọng ngăn tái diễn cuộc chiến Phần Lan - Liên Xô năm 1939 từng khiến hơn 80.000 binh sĩ nước này thiệt mạng.
Xuyên suốt thời Chiến tranh Lạnh, quốc gia Bắc Âu duy tŕ tôn chỉ không liên kết, bất chấp sức ảnh hưởng từ cả hai khối do Liên Xô và Mỹ dẫn đầu. Sau khi Liên Xô tan ră năm 1991, Phần Lan dần chuyển trọng tâm đối ngoại sang phương Tây, đánh dấu với quyết định gia nhập EU năm 1995.
Thụy Điển cũng chọn hướng đi tương tự sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, gia nhập EU vào năm 1995 và tăng cường hợp tác với NATO. Thụy Điển đă tránh tham gia bất kỳ liên minh quân sự nào trong hơn 200 năm qua.
Nếu kịch bản Phần Lan gia nhập NATO thành hiện thực, quốc gia 6 triệu dân này sẽ vẽ lại bản đồ an ninh châu Âu theo cách chưa từng có và điều đó có thể là “cơn ác mộng tồi tệ nhất” của Tổng thống Putin. NATO sẽ có thêm 1.340km biên giới chung với Nga. Về mặt biểu tượng, việc kết nạp Phấn Lan c̣n giúp liên minh quân sự này củng cố sự đoàn kết và có thêm nguồn lực hỗ trợ Ukraine đẩy lùi chiến dịch quân sự của Nga.
Sự tham gia của Phần Lan sẽ mở rộng ảnh hưởng của NATO đến tận Bắc Cực – một khu vực ngày càng trở nên quan trọng về mặt địa chính trị do có tài nguyên thiên nhiên dồi dào và vị trí chiến lược quan trọng. Đây là nơi cả Nga, Phần Lan và Mỹ đều có tuyên bố chủ quyền. Các nhà phân tích cho rằng, Phần Lan sẽ giúp thúc đẩy năng lực quân sự của NATO ở Bắc Âu v́ nước này có một lực lượng quân đội tinh nhuệ với nhiều vũ khí, trang bị hiện đại và chính sách huy động lực lượng linh hoạt. Các lực lượng Phần Lan thường tham gia tập trận chung với quân đội NATO v́ thế họ có thể phối hợp một cách hiệu quả và gia tăng đáng kể khả năng răn đe với Nga.
PUTIN LO SỢ THỰC SỰ KHI BẮT ĐẦU THẤY TÁC ĐỘNG CỦA CÁC LỆNH CẤM VẬN
Alexander Litvin, đăng trên “ Thời báo Obozrevatel”
Kim Văn Chinh dịch
Trong lễ mừng 9-5, chúng ta không thấy một Putin “mạnh mẽ” và hiếu chiến như giai đoạn trước: ông không nói đến các từ như “chiến dịch quân sự đặc biệt”, “phi phát xít hóa Ukraina”, “phi quân sự hóa Ukraina”, đe dọa hạt nhân, đe dọa các nước viện trợ cho Ukraina sẽ nhận phản ứng “nhanh như chớp” của Nga, không tuyên bố chiến tranh, không có lệnh tổng động viên toàn phần hay bộ phận….
Một mặt áp lực của các lực lượng trong nội bộ nước Nga càng ngày càng mạnh và kiên quyết hơn (các vụ cháy nổ vô cớ, các tai nạn khắp nơi là một trong các chỉ dấu của áp lực).
Mặt khác thực tế chiến trường chắc cũng đủ cho thấy càng leo thang chiến tranh th́ nước Nga và bản thân Putin sẽ càng bị sụp đổ nhanh và đau đớn hơn.
Nhưng c̣n một mặt thứ ba nữa: Pu tin bây giờ mới nhận ra các lệnh trừng phạt nó tác động xấu đến nước Nga mạnh chừng nào. Và khả năng tự “thay thế nhập khẩu” hoặc chịu đựng cấm vận của Nga là vô vọng.
Việc băi bỏ duyệt binh có máy bay bay trên trời là một chỉ dấu.
Máy bay SU-34 được coi là hiện đại nhất của Nga khi bị bắn hạ ở Ukraina người ta phát hiện ra là phải dùng thiết bị dẫn đường nhập ngoại bằng một miếng dán thêm vào gắn ở cabin buồng lái.
Máy bay không người lái của Nga th́ b́nh xăng phải làm bằng chai nhựa PVC như chai nước với cái nắp b́nh xăng đúng là nắp b́nh nước dân dụng…
***
Putin đă không tính toán hết đến các biện pháp trừng phạt nặng đối với Nga khi quyết định chiến tranh chống lại Ukraine. Ông ta dự kiến rằng t́nh h́nh sẽ chỉ lặp lại kịch bản trả đũa như hồi 2014 sáp nhập Crimea.
Một nhà kinh tế nổi tiếng, cựu Thứ trưởng Bộ Tài chính Nga, nguyên Phó Giám đốc thứ nhất của Ngân hàng TW Nga Sergey Aleksashenko đă nói về điều này trong một cuộc phỏng vấn với Tổng biên tập OBOZREVATEL Orest Sokhar.
"Sau khi sáp nhập Crimea, điều ǵ về kinh tế đă xảy ra? Không có ǵ nghiêm trọng cả, một số biện pháp trừng phạt đă áp dụng nhưng không gây thiệt hại đáng kể. V́ vậy, khi Putin được xem toàn bộ danh sách các biện pháp trường phạt, ông ấy cho rằng, việc áp đặt các lệnh trừng phạt lần này sẽ diễn ra theo cách tương tự như lần trước: tức là mọi trừng phạt sẽ tác động nhẹ nhàng, từng bước một, và sau đó mọi thứ sẽ dần đi vào quên lăng. Ông ấy không nghĩ rằng các lệnh trừng phạt sẽ mạnh, nhanh đến vậy ", Aleksashenko nói.
Ngoài ra, Putin cũng không ngờ tới cái gọi là các biện pháp trừng phạt mang tính đạo đức. Khi các công ty nước ngoài, như một cách ủng hộ Ukraine và để thể hiện thái độ không hợp tác với kẻ xâm lược Nga, họ cũng quyết định rời khỏi thị trường Nga.
“Đây là những ǵ được gọi là trừng phạt đạo đức, khi các công ty phương Tây rời khỏi thị trường Nga, không phải v́ các lệnh trừng phạt được áp dụng đối với Liên bang Nga, mà v́ họ thấy rằng không nên và không muốn kinh doanh tại Nga trong hoàn cảnh nước Nga gây chiến với Ukraine. Và không ai ngờ được là ngoài BP (British Petrolium) với các khoản đầu tư lớn của ḿnh vào Rosneft, mà c̣n hơn 100 công ty đầu tư và công nghệ quốc tế đă quyết định rời bỏ Nga", - cựu thứ trưởng nói.
Cũng theo chuyên gia này, Putin đă biết việc này và rất hy vọng vào khả năng của Nga để có thể tiến hành các biện pháp gọi là thay thế nhập khẩu. "Tôi nghĩ rằng trong 8 năm qua từ 2014, ông ấy đă được nghe nói rất nhiều về những thành công của các hăng Nga trong việc thay thế nhập khẩu đến nỗi ông ấy tin rằng Nga đang đủ sức đối phó với mọi thứ", Aleksashenko nói.
Tuy nhiên, trên thực tế, t́nh h́nh bi thảm hơn nhiều. Với các lệnh trường phạt lần này, nền công nghiệp và kinh tế nước Nga sẽ không chịu đựng được.
A.L.
Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc hôm 12/5 thông qua một nghị quyết với đa số ủng hộ thiết lập một cuộc điều tra về các cáo buộc quân đội Nga vi phạm nhân quyền tại các khu vực của Ukraine bị quân Nga chiếm hồi đầu cuộc xâm lược.
Hội đồng có trụ sở tại Geneva đă bỏ phiếu thông qua nghị quyết với 33 thành viên bỏ phiếu ủng hộ và 2 phản đối (là Trung Quốc và Eritrea). Có 12 phiếu trắng.
Nga gần đây đă bị đ́nh chỉ khỏi Hội đồng Nhân quyền có 47 thành viên của LHQ. Tuy nhiên, họ vẫn có thể tham gia phiên họp với tư cách là quan sát viên nhưng đă chọn không làm như vậy để phản đối nghị quyết mà họ cho là do động cơ chính trị.
TÁC ĐỘNG CỦA CHIẾN TRANH UKRAINE ĐẾN QUÁ TR̀NH CHUYỂN ĐỔI NĂNG LƯỢNG TOÀN CẦU
Hường Hoàng
TheLEADER - Trong khi những ảnh hưởng tiêu cực của biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, liệu cuộc chiến ở Ukraine có làm cho quá tŕnh chuyển đổi năng lượng xanh toàn cầu diễn ra mạnh mẽ hơn, hay ngược lại?
Cuộc chiến ở Ukraine đă tạo ra một cú sốc năng lượng toàn cầu: giá nhiên liệu tăng cao và rủi ro địa chính trị gia tăng. Các quốc gia đang có phản ứng rất khác nhau về vấn đề chuyển đổi năng lượng sạch trước t́nh h́nh này.
LỢI ÍCH
Cuộc chiến ở Ukraine đă buộc các nước trên thế giới phải đánh giá lại sự phụ thuộc năng lượng của họ vào dầu khí của Nga. Nga cung cấp đến 25% lượng tiêu thụ dầu, 45% lượng khí đốt và 45% lượng than đá của châu Âu. Đức c̣n phụ thuộc nhiều hơn với 33% lượng tiêu thụ dầu, hơn 66% lượng khí đốt và 50% lượng than đá nhập khẩu từ Nga. Đây là nước tiêu thụ năng lượng lớn nhất châu Âu và là khách hàng quan trọng nhất của Nga.
Sau khi Nga mang quân đến Ukraine, việc loại bỏ dầu và khí đốt của Nga đă trở thành một mệnh lệnh an ninh cấp bách của châu Âu. Đây là một động lực lớn trong quá tŕnh chuyển đổi năng lượng sạch ở châu Âu. Vào ngày 8/3/2022, Ủy ban châu Âu (EC) đă công bố chiến lược năng lượng mới mang tên REPowerEU. Đây là chiến lược được thiết kế nhằm cắt giảm 66% lượng nhập khẩu năng lượng của Nga trong năm nay và hoàn toàn không phụ thuộc vào dầu khí của Nga vào năm 2027.
Chiến lược này tập trung vào hoạt động đa dạng hóa nguồn cung cấp khí đốt bằng cách tăng cường nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG), nhập khẩu dầu từ các nhà cung cấp khác, tăng cường sản xuất và nhập khẩu khí biomethane và hydro tái tạo; cắt giảm mạnh hoạt động sử dụng nhiên liệu hóa thạch tại hộ gia đ́nh, ṭa nhà, trong hoạt động công nghiệp và hệ thống điện, đồng thời giải quyết những vấn đề tắc nghẽn về cơ sở hạ tầng.
Người ta hy vọng rằng chiến lược này sẽ giúp châu Âu đẩy nhanh tiến tŕnh chuyển đổi năng lượng sạch; giảm sự phụ thuộc vào những nhà cung cấp không đáng tin cậy và nguồn nhiên liệu hóa thạch không ổn định; từ đó độc lập hơn về năng lượng. Trong khi đó, vào ngày 6 tháng 4 năm 2022, Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng phụ trách về kinh tế và khí hậu của Đức - ông Robert Habeck - đă công bố kế hoạch “tăng tốc” mở rộng các nguồn năng lượng tái tạo “trên biển, trên đất liền và trên mái nhà”.
Nếu kế hoạch này được thực hiện, năng lượng được sản xuất từ những nguồn tái tạo của Đức có thể đạt ít nhất 80% vào năm 2030 và gần 100% vào năm 2035. Anh và Mỹ cũng đang có những kế hoạch tương tự. Rơ ràng, cuộc chiến ở Ukraine cũng như những lo ngại về an ninh năng lượng ngày càng gia tăng đă khiến cho các nước châu Âu cũng như các nước khác cần phải coi việc xem xét lại mốc thời gian chuyển đổi năng lượng là một vấn đề cấp bách. Điều này có thể ảnh hưởng đến kết quả của mục tiêu đạt mức phát thải các bon ṛng bằng 0 và hạn chế sự nóng lên 1,5ºC trên toàn cầu vào cuối năm 2100.
BẤT LỢI
Cho đến khi nguồn năng lượng tái tạo trở nên dồi dào hơn, các quốc gia sẽ tiếp tục phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Để đối phó với t́nh trạng thiếu hụt nguồn cung cấp khí đốt, các nước châu Âu đă t́m cách tăng sản lượng than trong nước và mở cửa trở lại các nhà máy nhiệt điện than. Ví dụ, Đức – quốc gia sản xuất khoảng 25% điện năng từ than đá - đă đặt mục tiêu chấm dứt sử dụng than vào năm 2030. Tuy vậy, quốc gia này hiện đă công bố một trữ lượng than để đảm bảo nguồn cung. Hoăn đóng cửa một số nhà máy than, Đức tận dụng những nhà máy đó trong khoảng thời gian này để giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu khí đốt của Nga.
Hy Lạp - quốc gia sản xuất khoảng 10% điện năng từ than đá - đă đặt mục tiêu chấm dứt việc sử dụng than vào năm 2023. Hiện nước này đă đặt mục tiêu đẩy mạnh khai thác than và kéo dài hoạt động của các nhà máy nhiệt điện than đến năm 2028.
Ba Lan, quốc gia sản xuất khoảng 70% sản lượng điện từ than đá, đặt mục tiêu chấm dứt việc sử dụng than vào năm 2049. Tuy vậy, bây giờ, ngay cả việc nước này có đạt được mục tiêu này vào khoảng thời gian xa vời đó hay không cũng là một dấu chấm hỏi.
Trong khi đó, Mỹ đă tăng cường nhập khẩu dầu, kể cả từ những quốc gia bị cô lập trước đây, như Venezuela và Iran. Sản lượng dầu và khí đốt được khai thác bằng phương pháp khoan và thủy lực cắt phá của nước này cũng sẽ tăng mạnh. Mặc dù việc sử dụng các nguồn nguyên liệu hóa thạch như than và một số loại nguyên liệu khác được coi là một biện pháp tạm thời hoặc một giải pháp an ninh năng lượng ngắn hạn, cũng có những lo ngại rằng điều này có thể tạo ra sự phụ thuộc lâu dài và làm ảnh hưởng đến các kế hoạch khử các bon của thế giới. Biện pháp này cũng có thể làm gia tăng lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính trong nhiều năm tới, khiến những mục tiêu toàn cầu về khí hậu vượt quá tầm với.
Theo dữ liệu từ IHS Markit, mặc dù chỉ nhập khẩu 5% khí đốt và 10% dầu từ Nga, Trung Quốc cũng không thoát khỏi cú sốc năng lượng toàn cầu. Ông Xizhou Zhou, Phó chủ tịch phụ trách năng lượng và năng lượng tái tạo của IHS Markit, cho biết: “Nếu thiếu hụt khí tự nhiên, Trung Quốc có thể sẽ phải tăng sản lượng than trong nước như là một biện pháp cuối cùng của nước này nhằm bảo vệ an ninh năng lượng”. Hơn nữa, việc Bắc Kinh cam kết giới hạn mức tiêu thụ than trong thập kỷ này đồng nghĩa với việc lượng tiêu thụ than và lượng phát thải của nước này có thể vẫn sẽ tiếp tục tăng trong vài năm sắp tới.
(World Economic Forum, Bloomberg, Financial Time)
Hàng trăm phương tiện, bao gồm cả xe tăng chiến đấu chủ lực Challenger 2 đă đến Ba Lan như một phần đóng góp của lực lượng Anh trong cuộc tập trận Swift Response của NATO.
Hundreds of vehicles including Challenger 2 main battle tanks arrive in Poland as part of British forces' contribution to NATO exercise Swift Response. 🚚🇬🇧 #WeAreNATOpic.twitter.com/XWAXjKQhy7
— Ministry of Defence 🇬🇧 (@DefenceHQ) May 12, 2022
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
