Iraq chia 3 thành thế chân vạc, Washington bất lực

Hàng trăm chiến binh al-Qaeda với xe bọc thép và súng máy đã tấn công thị trấn Shirqat phía Bắc Iraq, các đơn vị quân đội địa phương rượt đuổi suốt 2 giờ đồng hồ trên sa mạc nóng bỏng nhưng không làm gì được khi nhóm al-Qaeda lủi ngay vào khu vực tranh chấp giữa chính quyền Iraq với khu tự trị người Kurd.

Khu tự trị người Kurd Iraq có lực lượng vũ trang và cờ riêng.

Tuần trước, hàng trăm chiến binh al-Qaeda với xe bọc thép và súng máy đã tấn công thị trấn Shirqat phía Bắc Iraq, các đơn vị quân đội địa phương rượt đuổi suốt 2 giờ đồng hồ trên sa mạc nóng bỏng nhưng không làm gì được khi nhóm al-Qaeda lủi ngay vào khu vực tranh chấp giữa chính quyền Iraq với khu tự trị người Kurd.

Quân đội Iraq không thể tiến vào vùng kiểm soát của người Kurd nếu không được sự cho phép của chính quyền địa phương khu tự trị. Đó chỉ là một ví dụ về sự mất lòng tin giữa chính quyền trung ương Iraq với các vùng tự trị của người Kurd Iraq đã tạo sơ hở cho al-Qaeda trỗi dậy sau khi Mỹ rút quân khỏi Iraq.

"Chúng tôi phải chờ đợi hơn 2 giờ đồng hồ mới có được sự cho phép cần thiết để truy đuổi al-Qaeda, trong thời gian đó chúng đã biến mất", một sĩ quan quân đội Iraq tham gia truy đuổi al-Qaeda hồi tuần trước cho biết.

Qua vụ al-Qaeda tấn công thị trấn Shirqat, chính phủ Iraq do người Hồi giáo dòng Shi'ite lãnh đạo và chính quyền tự trị người Kurd Iraq đang tính tới phương án hợp tác an ninh và chia sẻ thông tin tình báo chống lại kẻ thù chung.

Sự hợp tác vô cùng hiếm hoi kể từ khi Mỹ rút quân trong khi chính phủ Iraq và cộng đồng người Kurd lại rơi vào cuộc đối đầu tranh chấp lãnh thổ.

Cuộc nội chiến ở nước láng giềng Syria và sự bất mãn trong cộng đồng Hồi giáo dòng Sunni thiểu số tại Iraq đã dẫn đến sự trỗi dậy của nhóm al-Qaeda gây ra những hoạt động bạo lực đẫm máu tại Iraq.

Lực lượng al-Qaeda trỗi dậy tại Iraq và Syria thành lập nhóm Nhà nước Hồi giáo Iraq và vùng Cận Đông hòng kiểm soát cả dải biên giới 2 nước.

al-Qaeda đã từng thống trị hầu hết các khu vực người Sunni sinh sống ở Iraq cho đến khi bị liên quân Mỹ - Iraq đập tan trong các chiến dịch 2006 - 2007.

Năm ngoái, al-Qaeda sáp nhập với một nhóm phiến quân Hồi giáo để lập ra tổ chức Nhà nước Hồi giáo Iraq và vùng Cận Đông (ISIS).

Nhóm ISIS đã kiểm soát toàn bộ dải lãnh thổ trên cả hai bên của biên giới Iraq - Syria đồng thời chiến đấu chống lại cả cộng đồng người Kurd Iraq với cộng đồng người Shi'ite đang nắm quyền điều hành chính phủ Iraq "xé" Iraq thành 3 phần tạo ra thế chân vạc hậu chiến tranh Iraq.

ISIS đã thực hiện các cuộc tấn công thường xuyên và táo bạo nhằm vào các mục tiêu của chính phủ Iraq trong các chiến dịch quân sự. al-Qaeda cũng nhận trách nhiệm về làn sóng đánh bom 4 tháng qua tại các khu vực người Shi'ite Iraq sinh sống và cố tình nhằm vào dân thường.

Các quan chức ở Baghdad nói rằng chính tranh chấp lãnh thổ giữa người Kurd Iraq với chính quyền trung ương đã tạo ra chỗ ẩn náu cho al-Qaeda, lãnh đạo và hang ổ lớn nhất của tổ chức này nằm ở những khu vực tranh chấp.

Sự gia tăng bạo lực ở Iraq đã khiến Washington nhanh chóng tìm cách rút chân khỏi vũng lầy chiến tranh, một thập kỷ sau khi tấn công lật đổ chế độ Saddam Hussein. Sau khi nhậm chức năm 2009, Obama đã nhanh chóng thực hiện cam kết rút quân một cách nhanh chóng cho đến năm 2011 thì kết thúc.

Washington đã hy vọng giữ 1 lực lượng nhỏ ở Iraq tiếp tục cuộc chiến chống khủng bố và đối phó với tàn quân al-Qaeda nhưng lại thất bại trong việc đàm phán với chính phủ Maliki về việc cho phép binh lính Mỹ được quyền miễn trừ đối với luật pháp Iraq.

"Chúng ta phải hiểu rằng khả năng của Mỹ để định hình các sự kiện ở Iraq không cao như mọi người nghĩ, đặc biệt tôi chắc chắn rằng hầu hết người Iraq không muốn Mỹ trở lại quốc gia này", Aaron Zelin, nhà nghiên cứu các nhóm thánh chiến tại viện Washington về chính sách Cận Đông cho biết.

Hồng Thủy (Nguồn: Reuters)

muốn đánh chiếm thì đánh chiếm, đừng có ra chiêu "giúp đỡ"... lợi bất cập hại.