Câu nói có tác dụng 'thao túng' ở nơi làm việc

[june04]

Những câu nói nghe có vẻ vô hại nhưng thực chất là kiểu thao túng tinh vi, khiến mọi người dù không vui vẻ vẫn phải làm theo ý người nói.

"Tất cả chúng ta đều nghĩ..."

Sarah Johston, đồng sáng lập công ty tư vấn việc làm Job Search Journey (Mỹ), cho biết đã gặp nhiều sếp và đồng nghiệp mắc sai lầm khi nói những câu như thể mọi người đều đồng ý với những gì họ nghĩ.

"Cách nói này dễ khiến bạn rơi vào bẫy đồng thuận khi được thốt ra từ miệng một người bạn thích và có nhiều điểm chung. Nói vậy có thể gây nguy hiểm nếu nó chỉ mang tính giả định. Ví dụ, sếp nói nhóm mình thích làm việc từ xa, nhưng đến khi công việc không hiệu quả, xung đột, ông mới biết giả định đó sai lầm", Sarah nói.

Lawrese Brown, chủ một doanh nghiệp định hướng việc làm cho biết, những cụm từ như "mọi người đều nghĩ vậy", "tôi không phải người duy nhất cảm thấy vậy" có thể tạo sức nặng cho lời nói và có vẻ giúp bạn được ủng hộ nhiều hơn.

Tuy nhiên, khi đồng nghiệp gây áp lực với nhau bằng cách nói này, người đó có thể đang ngấm ngầm gửi thông điệp: "Ai có ý kiến khác, nghĩa là đang mâu thuẫn với tập thể".

"Dành cho tôi một phút thôi được không"

"Câu này có vẻ lịch sự, nhưng ném nó cho ai đó mà không quan sát bối cảnh thì chẳng khác gì ép họ phải nói 'có'", Gorick Ng, cố vấn nghề nghiệp tại ĐH Harvard, nói.

Hầu hết ai cũng có một phút rảnh rỗi. Vì vậy, rất khó để đồng nghiệp từ chối bạn, "trừ khi đang cất cánh trên máy bay". "Bạn không thực sự quan tâm đến việc liệu người kia có thời gian hay không. Bạn chỉ nghĩ đến việc họ có thể giúp gì cho mình luôn không", ông nói.

Vì vậy, thay vì hỏi "Bạn có một phút không?" để yêu cầu đồng nghiệp một cách thụ động, nên cân nhắc vào đúng vấn đề. Hãy diễn đạt yêu cầu của mình cụ thể, ví dụ: "Tôi đang tìm hiểu ý nghĩa của vấn đề X. Bạn có chút thời gian để giải thích giúp tôi không hay để lúc khác (hoặc 'hay là tôi nên hỏi người khác?').

Tôi không nói bạn nên làm việc này, nhưng...

Nhà tâm lý học Laura Gallaher cho rằng khi thốt ra câu trên, bạn thực ra muốn áp đặt đối phương "hãy làm việc này". Chiến thuật có tính thao túng vì nó khiến người nghe khó chịu, bất kể họ có muốn làm theo hay không.

Tương tự, những cụm từ như "Bạn có thể làm những gì bạn muốn, nhưng..." là hành động tạo ra sự nghi ngờ trong đầu ai đó về cách họ muốn làm.

"Bạn không đồng ý?" hoặc "Điều này không phải là tốt nhất?"

Các cụm từ này không nhằm mục đích thảo luận mà chỉ ép buộc để đồng ý. Khi sếp làm điều này, có thể sẽ đặt nhân viên vào tình thế phải đồng thuận, nếu đối đầu sẽ khó chịu.

Thay vì dẫn dắt cuộc trò chuyện bằng những cụm từ thao túng, Brown cho biết, tốt hơn nên hỏi đồng nghiệp những câu mở hơn như: "Bạn có thấy khác gì không" hoặc "Theo quan điểm của bạn, điều đó không hiệu quả?".