Nigeria sẵn sàng hợp tác với Mỹ trong cuộc chiến chống các nhóm phiến quân Hồi giáo

[Romano]

Chính phủ Nigeria mới đây tuyên bố sẵn sàng hợp tác với Mỹ trong cuộc chiến chống các nhóm phiến quân Hồi giáo, song nhấn mạnh mọi hỗ trợ quân sự từ Washington phải tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia Tây Phi này.Tuyên bố được đưa ra ngày 2/11 (giờ địa phương), một ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo khả năng tiến hành hành động quân sự “nhanh chóng” tại Nigeria, với lý do chính quyền tại Abuja không ngăn chặn được tình trạng bạo lực nhằm vào người theo Cơ đốc giáo.

“Chúng tôi hoan nghênh sự hỗ trợ của Mỹ, miễn là sự hỗ trợ đó công nhận toàn vẹn lãnh thổ của chúng tôi”, ông Daniel Bwala, cố vấn của Tổng thống Nigeria Bola Tinubu, nói với Reuters, đồng thời kêu gọi giảm căng thẳng giữa hai quốc gia.

Ông Bwala cũng bày tỏ hy vọng rằng “khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau và trao đổi, sẽ đạt được kết quả tích cực trong nỗ lực chung chống khủng bố”, bất chấp việc ông Trump trước đó gọi Nigeria là “quốc gia ô nhục”.

Nigeria, quốc gia đông dân nhất châu Phi với hơn 200 triệu người, bị chia rẽ sâu sắc giữa miền bắc chủ yếu là người Hồi giáo và miền nam đa số là người Cơ đốc giáo. Trong hơn 15 năm qua, các nhóm cực đoan như Boko Haram và Nhà nước Hồi giáo Tây Phi (ISWAP) đã gieo rắc bạo lực ở vùng đông bắc, khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng và hàng triệu người phải di dời.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng phần lớn nạn nhân là người Hồi giáo, và các vụ bạo lực mang tính sắc tộc, kinh tế và chính trị nhiều hơn là tôn giáo. Ông Ladd Serwat, chuyên gia của tổ chức giám sát xung đột ACLED (Mỹ), nhận định: “Các nhóm như Boko Haram hay ISWAP thường tuyên bố chống Cơ đốc giáo, nhưng trên thực tế, bạo lực mà chúng gây ra không phân biệt tôn giáo và tàn phá cả cộng đồng Hồi giáo lẫn Cơ đốc giáo.”

Theo số liệu của ACLED, trong 1.923 vụ tấn công vào dân thường tại Nigeria từ đầu năm 2025, chỉ khoảng 50 vụ có động cơ tôn giáo nhắm vào người Cơ đốc giáo. Ông Serwat cũng bác bỏ cáo buộc của một số nhóm cực hữu Mỹ cho rằng “hơn 100.000 người Cơ đốc giáo đã bị sát hại ở Nigeria từ năm 2009”, cho rằng con số này “không có cơ sở dữ liệu nào chứng minh”.

Phản ứng trước việc chính quyền ông Trump đưa Nigeria trở lại danh sách “Các quốc gia cần đặc biệt quan tâm” vì vi phạm tự do tôn giáo, cùng với Trung Quốc, Nga, Myanmar, Triều Tiên và Pakistan, Tổng thống Tinubu đã bác bỏ cáo buộc này.

Ông nhấn mạnh Nigeria cam kết bảo vệ quyền tự do tín ngưỡng và luôn duy trì sự cân bằng giữa hai tôn giáo lớn trong các bổ nhiệm chính trị và quân sự. Tuần trước, ông Tinubu đã bổ nhiệm một người theo Cơ đốc giáo làm Bộ trưởng Quốc phòng, động thái được xem là nỗ lực củng cố đoàn kết tôn giáo trong chính phủ.

Các chuyên gia cảnh báo rằng bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ tại Nigeria sẽ đối mặt với thách thức lớn về địa lý và hậu cần. Sau khi rút quân khỏi Niger vào năm ngoái, Washington hiện thiếu điểm tựa chiến lược ở khu vực.

Các nhóm phiến quân thường xuyên di chuyển qua Cameroon, Chad và Niger, khiến việc xác định mục tiêu tấn công trở nên khó khăn. Theo giới phân tích, nếu xảy ra không kích, Mỹ sẽ buộc phải phối hợp chặt chẽ với chính quyền và quân đội Nigeria, tuy nhiên, ông Trump lại từng đe dọa sẽ cắt viện trợ cho họ.