Quan điểm chính trị của tỉ phú Elon Musk đã thay đổi mạnh từ chỗ kiên định ủng hộ đảng Dân chủ sang đặt niềm tin hoàn toàn vào Tổng thống Donald Trump thuộc đảng Cộng hòa.
Tỉ phú Elon Musk đang làm dậy sóng chính trường tại Washington khi đồng hành và trở thành trợ thủ đắc lực của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong các nỗ lực điều tra và cải cách các cơ quan liên bang.
Nhìn lại những gì đã xảy ra trong quá khứ, dễ dàng nhận thấy sự chuyển biến rất lớn trong mối quan hệ giữa hai nhân vật nổi tiếng này. Ông Musk đã “biến mình từ một người ủng hộ lý tưởng của đảng Dân chủ” dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama “thành một đồng minh nhiệt thành của ông Trump”, tờ The New York Times (NYT) nhận xét.
Từ ủng hộ đảng Dân chủ và không ưa ông Trump ...
Tỉ phú Elon Musk trở thành công dân Mỹ vào năm 2002 và được biết tới là một người ủng hộ đảng Dân chủ trong một thời gian dài. Tuy nhiên, theo một số nguồn tin của NYT, thời gian đó ông Musk hạn chế tiếp xúc với các chính trị gia, trừ các đời lãnh đạo Nhà Trắng, và chấp nhận đóng góp cho các chương trình chính trị một cách miễn cưỡng.
Tổng thống Mỹ Barack Obama (trái) tiếp tỉ phú Elon Musk (phải) ở phòng Bầu dục (Nhà Trắng) hồi tháng 5-2015. Ảnh: obamalibrary.gov
Những năm đầu thập niên 2010, ông Musk duy trì mối quan hệ tốt đẹp với tổng thống lúc bấy giờ là ông Obama và đã đôi lần thăm Nhà Trắng để tìm kiếm sự ủng hộ từ chính quyền dành cho hai công ty công nghệ đầy tham vọng của mình là Tesla và SpaceX.
Năm 2016, tỉ phú Elon Musk tiếp tục ủng hộ đảng Dân chủ, cụ thể ủng hộ cựu Ngoại trưởng Hilary Clinton trong cuộc đua tổng thống với ông Trump. Ông Musk còn chỉ trích ông Trump – khi đó là ứng viên tổng thống bên đảng Cộng hòa – “có vẻ không có kiểu tính cách sẽ gây ảnh hưởng tốt cho nước Mỹ”.
Bất chấp chiến thắng của ông Trump trong năm đó, ông Musk vẫn không thay đổi quan điểm. Đến năm 2020, khi ông Trump thất bại trước ứng viên Dân chủ là ông Joe Biden, tỉ phú Elon Musk được cho là đã mô tả ông Trump là “kẻ thất bại lạnh lùng”.
Năm 2022, ông Trump đã cáo buộc tỉ phú Elon Musk là một kẻ nói dối. Đáp lại, ông Musk viết trên mạng xã hội Twitter (nay là X) rằng mình không ghét ông Trump, nhưng tin rằng đã đến lúc chính trị gia này “nên từ bỏ” ý tưởng trở lại Nhà Trắng.
Ông Musk còn ủng hộ một ứng viên khác cạnh tranh với ông Trump trong cuộc đua nội bộ đảng Cộng hòa khi giúp Thống đốc bang Florida, ông Ron DeSantis khởi động chiến dịch tranh cử năm 2023.
... trải qua nhiều bất hòa dưới thời Tổng thống Biden ...
Nhà báo Mỹ Ryan Broderick lưu ý rằng cho đến khoảng năm 2018, tỉ phú Elon Musk đã đăng những dòng tweet những nội dung ủng hộ chủ nghĩa tự do mới, gồm cả vấn đề quyền của người đồng tính, song tính, chuyển giới (LGBT), nhưng “sự thay đổi diễn ra khá mạnh mẽ sau đó”.
Những bất hòa giữa ông Musk và đảng Dân chủ lộ ra dưới thời của Tổng thống Biden. Ông Musk phản đối kế hoạch xây dựng công đoàn lao động ở Tesla và không được Nhà Trắng mời dự một hội nghị lớn về xe điện năm 2021, dù lúc bấy giờ Tesla đã trở thành một trong những công ty xe điện lớn nhất thế giới.
Dưới thời ông Biden, các công ty của tỉ phú Elon Musk phải đối mặt với một số cuộc điều tra của giới chức liên bang xoay quanh các vấn đề mối quan hệ với người lao động, thương vụ mua lại Twitter và tính năng tự lái của xe Tesla.
Song song đó, mối quan hệ kinh doanh tại Thung lũng Silicon đã khiến ông Musk kết nối gần gũi hơn với các chính khách Cộng hòa, nổi bật nhất là lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ, ông Kevin McCarthy.
Sau khi được bầu làm Chủ tịch Hạ viện Mỹ đầu năm 2023, ông McCarthy đã mời ông Musk tới dự và phát biểu tại tiệc chúc mừng, song vị tỉ phú đã không tới.
Tháng 11-2023, ông Musk nói NYT rằng ông sẽ không tiếp tục bỏ phiếu cho ông Biden trong cuộc bầu cử năm 2024. Tuy nhiên, ông Musk khi đó khẳng định mình không ủng hộ ông Trump.
... đến sự lựa chọn quyết định sau vụ ông Trump bị ám sát hụt
Tháng 3-2024, tỉ phú Elon Musk đã gặp ông Trump – khi đó là một ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa. Từ đó, hai người duy trì các cuộc đối thoại về các vấn đề xe điện và công nghệ.
Tuy nhiên, các nhà phân tích đồng thuận rằng sự kiện đánh dấu bước ngoặt dẫn tới sự ủng hộ nhiệt thành của ông Musk dành cho ông Trump chính là vụ ứng viên Cộng hòa bị ám sát hụt hôm 13-7-2024 tại TP Butler (bang Pennsylvania).
Chỉ vài phút sau khi ông Trump trải qua vụ ám sát hụt, ông Musk viết trên X rằng bản thân “hoàn toàn ủng hộ Tổng thống Trump và hy vọng ông ấy sẽ nhanh chóng hồi phục”.
Sau đó, ông Trump cũng thể hiện sự tôn trọng dành cho ông Musk, mô tả vị tỉ phú này là một người yêu nước và chia sẻ với ông niềm tin rằng nước Mỹ “đang gặp rắc rối lớn, đang trong tình trạng cực kỳ nguy hiểm”.
Ông Trevor Traina – cựu Đại sứ Mỹ tại Áo và là một nhà vận động gây quỹ của đảng Cộng hòa – cho rằng ông Musk và ông Trump có thể nhận thấy một số điểm tương đồng của nhau.
Ông Traina cho rằng tỉ phú Elon Musk “đã phải đi lên con đường giống như ông Trump”, trong đó có việc cùng bị chỉ trích và cấm cản vì các phát ngôn gây tranh cãi, và vụ ông Trump bị ám sát hụt giúp ông Musk nhận ra “đã đến lúc phải hành động” để đứng về phía ứng viên Cộng hòa này.
Ngày 5-10-2024, khi ông Trump trở lại Butler trong sự kiện được coi là quan trọng nhất trong quá trình vận động tranh cử, tỉ phú Elon Musk là một trong những nhà tài trợ giàu có của đảng Cộng hòa phát biểu trước cử tri.
Theo NYT, ông Musk là một trong những người đã vận động hành lang để ông Trump chọn Thượng Nghị sĩ JD Vance làm phó tướng trong liên danh tranh cử và đã “ăn mừng rất nồng nhiệt” khi ông Trump công bố quyết định trên.
Trả lời phỏng vấn đài PBS hồi tháng 10-2024, cây bút David Fahrenthold của NYT còn tiết lộ rằng tỉ phú Elon Musk đã thuyết phục ông Trump cam kết công khai rằng nếu thắng cử, chính quyền mới sẽ trao cho ông vị trí lãnh đạo tại một cơ quan có trách nhiệm hoặc quyền hạn liên quan tới chi tiêu và các quy định của chính phủ liên bang.
Ngày nay, ý tưởng này đã thành sự thật khi ông Musk là người đứng đầu Bộ Hiệu suất chính phủ (DOGE) – cơ quan đang tham gia mạnh mẽ vào các cuộc điều tra của Tổng thống Trump liên quan cáo buộc tham nhũng và lãng phí trong bộ máy chính quyền ở Washington.
Giới quan sát phỏng đoán nguyên nhân ông Musk thay đổi quan điểm
Tạp chí Newsweek cho rằng sự ủng hộ của ông Musk dành cho ông Trump liên quan tới các bất đồng của tỉ phú này với các quy định và chính sách hiện hành của Mỹ.
Ông Musk dường như muốn vận động chính quyền mới ở Washington bãi bỏ các quy định về thám hiểm không gian – những ràng buộc mà mà tỉ phú này coi là lỗi thời, cản trở sự đổi mới và tiến bộ – vốn ảnh hưởng tới mục tiêu cốt lõi của SpaceX.
Ông Musk được dự đoán sẽ gặp bất lợi nếu ứng viên Dân chủ - bà Kamala Harris chiến thắng và thực hiện cam kết tranh cử về chính sách thuế. Trong khi đó, khi được Tổng thống Trump bổ nhiệm thành một quan chức liên bang như vị trí lãnh đạo DOGE, ông Musk có thể được giảm thuế và hoãn vô thời hạn một số khoản thuế thu nhập.
Ông Musk cũng chia sẻ với ông Trump quan điểm trong vấn đề quyền LGBT. Ông Musk bị con mình – một người chuyển giới – cắt đứt quan hệ và phản đối các chính sách thân thiện với cộng đồng LGBT của chính quyền Tổng thống Biden.
