Vì sao doanh thu từ thuế quan không thể giúp Mỹ tránh khỏi cuộc khủng hoảng ngân sách dẫn đến chính phủ đóng cửa?

[Romano]

Chính phủ Mỹ đang tiếp tục phải đóng cửa ở tuần thứ hai, và trong khi nguồn thu kỷ lục từ thuế quan tạm thời giúp giảm nhẹ tác động tài chính nhưng không thể thay thế một giải pháp ngân sách lâu dài…Hàng trăm nghìn nhân viên liên bang tại Mỹ đang phải tạm nghỉ việc hoặc làm việc không lương trong bối cảnh chính phủ tiếp tục rơi vào tình trạng đóng cửa. Nhiều hoạt động cốt lõi, bao gồm kiểm tra an toàn thực phẩm và dược phẩm, bị đình trệ do bất đồng giữa đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ về vấn đề ngân sách.

Trong khi đó, chính phủ vẫn đang thu về mức doanh thu kỷ lục từ các khoản thuế quan - điều mà Tổng thống Donald Trump thường tự hào tuyên bố.

Dù số tiền hàng chục tỷ USD này chỉ như “muối bỏ bể” so với tổng chi phí vận hành bộ máy chính phủ Mỹ, nhưng nó có thể phần nào giúp giảm nhẹ tác động của tình trạng đóng cửa - ít nhất là trong ngắn hạn - khi các nhà lập pháp vẫn chưa tìm được tiếng nói chung.

Theo Bộ Tài chính Mỹ, tháng trước chính phủ đã thu về 31,7 tỷ USD từ thuế quan, nâng tổng doanh thu từ đầu năm đến nay lên 190 tỷ USD, tăng 160% so với cùng kỳ năm ngoái.Nguồn thu từ thuế quan được chuyển vào quỹ chung do Bộ Tài chính quản lý, dùng để thanh toán các nghĩa vụ tài chính sẵn có như hoàn thuế cho người dân. Tuy nhiên, quỹ chung này cùng toàn bộ doanh thu từ thuế quan hiện đang bị “đóng băng” cho đến khi Quốc hội thông qua một dự luật ngân sách mới.

Quốc hội và chính quyền Trump có thể tìm cách xoa dịu tình hình bằng việc thông qua một biện pháp đặc biệt, cho phép sử dụng doanh thu thuế quan để chi trả cho những nhân viên đang bị ảnh hưởng. Song, hiện tại cả hai đảng đều không tỏ ra mặn mà với phương án này.

Riêng ngày 1/10, ngày đầu tiên chính phủ bắt đầu đóng cửa, chính phủ đã thu được 315 triệu USD tiền thuế nhập khẩu. Trong khi đó, theo ước tính của Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO), tổng số tiền lương hàng ngày của khoảng 750.000 nhân viên liên bang đang phải nghỉ việc tạm thời là vào khoảng 400 triệu USD.Về phía đảng Cộng hoà, người phát ngôn Nhà Trắng Kush Desai phát biểu với CNN: “Chúng ta không cần những giải pháp mới mẻ nào để giảm thiểu thiệt hại từ việc chính phủ bị đóng cửa do phe Dân chủ gây ra. Điều duy nhất cần làm là họ phải thông qua một nghị quyết tạm thời như đã từng làm nhiều lần trước đây để mở cửa lại chính phủ”.

Trong khi đó, nhiều nghị sĩ Dân chủ lại nhìn nhận nguồn thu từ thuế quan dưới góc độ khác. Họ cho rằng các khoản tiền này thực chất đang được lấy từ túi người dân Mỹ, những người phải gánh chịu giá hàng hóa tăng cao do tác động của thuế.

“Quốc hội nên hủy bỏ các loại thuế thương mại mà ông Trump áp đặt và giúp người dân giảm bớt gánh nặng, thay vì duy trì mức thuế cao khiến giá cả leo thang”, Thượng nghị sĩ Ron Wyden, đại diện bang Oregon và là thành viên cấp cao của Ủy ban Tài chính Thượng viện, nói trên CNN.

Ông nhấn mạnh thêm: “Ngay cả với quy mô khổng lồ, chương trình thuế quan của ông Trump chỉ mang lại một phần rất nhỏ trong tổng nguồn thu cần thiết để chi trả cho quân đội, công viên quốc gia, đường cao tốc, lực lượng thực thi pháp luật liên bang và các dịch vụ thiết yếu khác của chính phủ. Thuế quan của ông Trump chính là vấn đề, chứ không phải giải pháp”, Thượng nghị sĩ Wyden kết luận.