Sau tuổi 40, nhiều người bắt đầu nhận thấy cơ thể thay đổi rơ rệt: dễ tăng cân, đau nhức cơ, tóc thưa, trí nhớ giảm. Đây là quy luật tự nhiên nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu chăm sóc đúng cách.
Bước sang tuổi 40 là một dấu mốc quan trọng của cuộc đời, đây được coi là thời điểm bắt đầu của tuổi trung niên, dù nhiều người vẫn cảm thấy ḿnh trẻ trung, tràn đầy năng lượng. Thế nhưng, từ cột mốc này, cơ thể bắt đầu xuất hiện những thay đổi rơ rệt mà ai rồi cũng phải trải qua - dù là người khỏe mạnh, chăm vận động hay ăn uống điều độ nhất.
Những thay đổi này đôi khi âm thầm, đôi khi biểu hiện rơ ràng qua cân nặng, làn da, hệ xương khớp hay trí nhớ. Dù đó là phần tất yếu của quá tŕnh lăo hóa, nhưng hiểu rơ để chăm sóc cơ thể đúng cách và chủ động pḥng ngừa vẫn là điều cần thiết.
Dưới đây là những thay đổi phổ biến mà bạn có thể gặp phải khi bước vào tuổi 40.
Giảm khối lượng cơ
Theo Harvard Health Publishing, một chuyên trang y khoa thuộc Trường Y Đại học Harvard (Mỹ), sau tuổi 30, cơ thể mất dần từ 3-5% khối lượng cơ mỗi thập kỷ. T́nh trạng này gọi là teo cơ do tuổi tác (sarcopenia), làm tăng nguy cơ yếu cơ, té ngă và găy xương.
Các chuyên gia khuyến nghị nên tăng cường protein trong khẩu phần và duy tŕ các bài tập sức mạnh như squat, plank hoặc nâng tạ nhẹ để duy tŕ cơ bắp và bảo vệ xương khớp.
Dễ tăng cân
Nhiều người ở độ tuổi 40 nhận thấy ṿng eo của ḿnh “phát tướng” dù chế độ ăn và thói quen vận động không thay đổi. Nguyên nhân là do cơ thể trở nên kém hiệu quả hơn trong việc xử lư chất béo.
Nghiên cứu năm 2019 đăng trên tạp chí y học Nature Medicine chỉ ra rằng, bất kể tăng hay giảm cân, tất cả người tham gia đều ghi nhận sự giảm chuyển hóa lipid trong mô mỡ khi già đi.
Muốn kiểm soát cân nặng hiệu quả, ngoài việc hạn chế đồ uống có đường và giảm bớt calo dư thừa, duy tŕ tập luyện và kiểm soát căng thẳng cũng đóng vai tṛ quan trọng. Càng ít stress, cơ thể càng dễ điều tiết các chức năng chuyển hóa.
Tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu
Theo Harvard Health Publishing, nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) tăng cao ở tuổi trung niên, đặc biệt là phụ nữ. Giảm estrogen và tiểu không tự chủ là yếu tố thúc đẩy.
Mayo Clinic - hệ thống y tế đa chuyên khoa hàng đầu tại Mỹ - cảnh báo các triệu chứng như buốt, tiểu rắt, nước tiểu đục cần được xử lư sớm.
Tiến sỹ Hope Ricciotti, Tổng biên tập Tạp chí Harvard Women’s Health Watch, khuyến nghị uống nước ép nam việt quất, đi tiểu sau khi quan hệ và đảm bảo bàng quang được làm trống hoàn toàn để giảm nguy cơ mắc UTI.
Đau nhức cơ thể
Theo Tiến sỹ Alexis Tingan, chuyên gia vật lư trị liệu kiêm bác sỹ phục hồi chức năng tại Penn Medicine (Trung tâm Y học Đại học Pennsylvania, Hoa Kỳ), từ 40 đến 60 tuổi, t́nh trạng đau lưng, đau cổ phổ biến hơn do thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống hoặc viêm khớp.
Mặc dù đây là một phần của quá tŕnh lăo hóa, nhưng nếu đau nghiêm trọng kèm sốt, tê b́ chân tay hoặc đau lan xuống chân, bạn nên đi khám ngay v́ có thể là dấu hiệu bệnh lư nguy hiểm.
Da mặt lăo hóa nhanh hơn
Theo Harvard Health Publishing, từ tuổi 40, da bắt đầu xuất hiện nhiều nếp nhăn, chân chim và quầng mắt rơ hơn do mỡ dưới da giảm, cơ mặt yếu và tác động từ ánh nắng, mỹ phẩm.
Các chuyên gia da liễu khuyến nghị bảo vệ da bằng kem chống nắng hằng ngày, dưỡng ẩm đầy đủ và chăm sóc da phù hợp với lứa tuổi.
Hội chứng ống cổ tay
Theo MedlinePlus, một dịch vụ thông tin y tế của Thư viện Y học Quốc gia Hoa Kỳ (NLM), hội chứng ống cổ tay gây đau, tê ngứa ran ở cổ tay, ḷng bàn tay và ngón tay.
T́nh trạng này dễ gặp ở người từ 40-60 tuổi, làm văn pḥng nhiều hoặc mắc bệnh tiểu đường, viêm khớp dạng thấp.
Tóc bắt đầu mỏng và rụng nhiều hơn
Không chỉ nam giới, phụ nữ cũng có nguy cơ bị rụng tóc kiểu nữ (FPHL) ở độ tuổi 40.
Theo Hiệp hội Rụng tóc Hoa Kỳ, khoảng 2/3 nam giới có dấu hiệu hói đầu từ 35 tuổi. Với phụ nữ, 40% có thể gặp rụng tóc khi bước sang tuổi 50.
Ngoài yếu tố di truyền, hormone, stress và kiểu tóc cũng ảnh hưởng không nhỏ.
Chu kỳ kinh nguyệt thất thường
Phụ nữ ngoài 40 thường bắt đầu trải qua giai đoạn tiền măn kinh với biểu hiện rơ rệt là kinh nguyệt thất thường - dài hơn, ngắn hơn hoặc thậm chí mất kinh. Các triệu chứng khác như bốc hỏa, mất ngủ, cáu gắt cũng thường xuất hiện.
Các chuyên gia khuyến nghị tập thể dục đều đặn, ăn uống lành mạnh và kiểm soát tâm lư sẽ giúp quá tŕnh này nhẹ nhàng hơn.
Hay quên, giảm tập trung
Theo Healthline, hiện tượng “sương mù năo” - quên trước quên sau, khó tập trung - xuất hiện phổ biến ở phụ nữ tiền măn kinh do nội tiết thay đổi.
Harvard Health Publishing bổ sung, stress và thiếu ngủ cũng góp phần khiến hiện tượng này trầm trọng hơn.
Nếu t́nh trạng ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt, chuyên gia khuyên nên đi khám để loại trừ nguyên nhân bệnh lư.
Răng và nướu yếu dần
Sau tuổi 40, quá tŕnh tái tạo tế bào chậm lại, xương hàm yếu hơn, mô nướu mỏng đi và hệ miễn dịch suy giảm, khiến các bệnh răng miệng dễ xảy ra.
Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ lưu ư rằng sức khỏe răng miệng có thể bắt đầu suy yếu từ tuổi 30. Việc thăm khám nha khoa định kỳ là cần thiết để phát hiện sớm các bệnh lư tiềm ẩn.
Khủng hoảng tuổi trung niên
Không phải ai cũng trải qua khủng hoảng tuổi trung niên, nhưng nghiên cứu của Giáo sư David G. Blanchflower, Đại học Dartmouth (Hoa Kỳ), cho thấy mức độ hạnh phúc thấp nhất của đời người thường rơi vào khoảng 47-48 tuổi. Ở độ tuổi này, áp lực công việc, chăm sóc con cái và cha mẹ già là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tâm trạng mệt mỏi, lo âu.
Theo chuyên gia sức khỏe tâm lư, giữ cho bản thân bận rộn với những sở thích mới, duy tŕ hoạt động thể chất và kết nối xă hội sẽ giúp vượt qua giai đoạn này một cách tích cực.
Tuổi 40 chính là bước ngoặt mà cơ thể bắt đầu “lên tiếng.” Hiểu rơ những thay đổi tự nhiên này giúp bạn chăm sóc sức khỏe đúng cách, chủ động pḥng ngừa và duy tŕ chất lượng cuộc sống tốt hơn./.
VietBF@ sưu tập
|
|