Giữa lúc Mỹ khoe siêu lá chắn “Vòm Vàng”, Nga khiến thế giới bất ngờ với tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân Burevestnik với tầm bắn gần như vô hạn, được ví như “vũ khí ngày tận thế”. Cuộc đua giành ưu thế chiến lược đang nóng lên hơn bao giờ hết.
Đối thủ của hệ thống “Vòm vàng”
Đầu năm nay, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã khởi động sáng kiến Vòm Vàng (Golden Dome) đầy tham vọng – một kế hoạch toàn diện nhằm xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa có khả năng bảo vệ nước Mỹ khỏi các mối đe dọa hiện đại: tên lửa đạn đạo, vũ khí siêu thanh và tên lửa hành trình tiên tiến. Được thiết kế như một lá chắn thế hệ tiếp theo, Vòm Vàng được kỳ vọng sẽ lấp đầy những lỗ hổng trong hệ thống phòng thủ và giúp Mỹ đảm bảo an ninh trước hàng loạt mối đe dọa từ trên không.
Tên lửa hành trình Burevestnik. Ảnh: RT
Tuy nhiên, ngay cả những hệ thống phòng thủ tinh vi nhất cũng có thể phải đối mặt với những mối đe dọa nằm ngoài khả năng thiết kế của chúng. Trong khi Washington đang thúc đẩy kế hoạch xây dựng một lá chắn phòng thủ mới, Nga lại biến một ý tưởng táo bạo thành hiện thực, đó là phát triển tên lửa hành trình sử dụng năng lượng hạt nhân, có tầm bắn gần như không giới hạn. Đây là loại vũ khí mà “Vòm Vàng” có thể rất khó đối phó.
Nga đang tiến gần đến việc triển khai loại tên lửa hành trình hoàn toàn mới có thể thay đổi căn bản các mô hình phòng không: Tên lửa Burevestnik (phương Tây gọi là SSC-X-9 Skyfall). Nga tuyên bố đã thử nghiệm thành công tên lửa hành trình tầm xa Burevestnik hoạt động bằng năng lượng hạt nhân với tầm bắn không giới hạn, có khả năng xuyên thủng mọi hệ thống phòng thủ tên lửa hiện có. Tổng thống Putin cho rằng tên lửa này là "sản phẩm độc đáo mà chưa có quốc gia nào trên thế giới có được", đồng thời lưu ý Nga đã đạt được tất cả các mục tiêu trong cuộc thử nghiệm.
Với đợt kiểm tra này, tên lửa Burevestnik đã chuyển từ nguyên mẫu thử nghiệm sang loại vũ khí gần như có thể được triển khai hoàn toàn và trở thành tâm điểm chú ý trên toàn cầu.
Việc các nhà hoạch định phòng thủ tên lửa của Mỹ tính toán trước những mối đe dọa như vậy là hoàn toàn phù hợp. Các nhà nghiên cứu tình báo nguồn mở như MT Anderson gần đây đã chia sẻ hình ảnh vệ tinh cho thấy Nga nhiều khả năng đang xây dựng các cơ sở phóng tên lửa Burevestnik gần Vologda. Nếu được xác minh, đây sẽ là giai đoạn tiếp theo trong việc triển khai một loại vũ khí có khả năng thay đổi cục diện xung đột trên không.
Tổng thống Putin lần đầu tiên tiết lộ tên lửa Burevestnik trong bài phát biểu trước Quốc hội Liên bang vào tháng 3/ 2018. Kể từ đó, tên lửa vẫn được giữ bí mật.
Các báo cáo cho biết Nga đã thử nghiệm Burevestnik trong nhiều năm tại các địa điểm như Novaya Zemlya, bãi thử hải quân Nenoksa gần Severodvinsk và thao trường Kapustin Yar. Giờ đây, chương trình phát triển Burevestnik đã tiến triển đáng kể sau khi Nga tuyên bố tên lửa hoàn thành chuyến bay dài 14.000 km.
Tên lửa Burevestnik được ví như “vũ khí ngày tận thế”
Nhìn bề ngoài, Burevestnik trông giống như một tên lửa hành trình thông thường, có cánh gập để chứa tên lửa phóng nhỏ gọn. Nó được phóng từ bệ phóng trên mặt đất, sử dụng động cơ đẩy nhiên liệu rắn, sau đó chuyển sang động cơ phản lực hạt nhân hút không khí khi đạt tốc độ hành trình. Về mặt lý thuyết, động cơ này làm nóng không khí đi vào thông qua một lò phản ứng hạt nhân nhỏ gọn, cho phép tên lửa bay trên không trong nhiều tuần, thậm chí nhiều tháng mà không cần tiếp nhiên liệu.
Một số nguồn tin ước tính tầm hoạt động của tên lửa là 22.000km, trong khi có nguồn tin cho rằng, tầm hoạt động của tên lửa gần như không giới hạn. Một tên lửa như vậy có thể bay trên các khu vực xung đột vô thời hạn, chờ lệnh tấn công. Khi nhận lệnh, nó có thể cơ động hướng đến các mục tiêu từ các hướng khó đoán, khiến việc đánh chặn trở nên cực kỳ khó khăn.
Theo giới quan sát, về cơ bản, Burevestnik được thiết kế để hoạt động như một "vũ khí ngày tận thế" – với nhiệm vụ chính là tấn công trả đũa trong trường hợp chiến tranh hạt nhân nổ ra.
Vượt qua các hệ thống phòng không
Một tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân sẽ có khả năng tấn công bất cứ nơi nào trên thế giới từ bất kỳ hướng nào. Nó có thể khai thác thông tin liên lạc vệ tinh để cập nhật đường bay, tránh bị đánh chặn và thậm chí nhận thông tin mục tiêu mới giữa chuyến bay.
Khả năng vận hành an toàn bằng động cơ chạy bằng năng lượng hạt nhân bắt nguồn từ những đột phá công nghệ đạt được trong giai đoạn 1990 và 2000, khi các nhà khoa học Nga chế tạo thành công các lò phản ứng hạt nhân nhỏ gọn. Những tiến bộ này không chỉ mở đường cho việc chế tạo tên lửa Burevestnik mà còn phục vụ cho các dự án khác như phương tiện không người lái dưới nước Poseidon.
Đáng chú ý, cả Mỹ và Liên Xô đều đã nghiên cứu các khái niệm máy bay chạy bằng năng lượng hạt nhân trong Chiến tranh Lạnh. Mặc dù đã nghiên cứu sâu rộng về các loại máy bay như B-36 và Tu-95, cả hai quốc gia cuối cùng đã từ bỏ dự án này do những thách thức kỹ thuật, chi phí lớn và lo ngại về an toàn bức xạ. Ngày nay, với công nghệ lò phản ứng tiên tiến hơn, Nga dường như đã đạt được điều mà các kỹ sư thời Chiến tranh Lạnh không thực hiện được.
Thách thức với hệ thống phòng thủ Mỹ
Theo một số báo cáo, Nga có thể bắt đầu triển khai tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân Burevestnik sớm nhất vào năm 2025–2026, thậm chí với số lượng lớn. Nhờ tầm bắn gần như vô hạn, loại tên lửa này có thể tuần tra trên những khu vực rộng lớn như Bắc Cực, Siberia hoặc Thái Bình Dương mà vẫn gần như “tàng hình” trước các hệ thống phòng thủ thông thường.
Đối với sáng kiến Vòm Vàng của Mỹ, việc phát hiện và theo dõi những tên lửa như vậy sẽ là một thách thức khổng lồ. Nhiệm vụ này đòi hỏi mức độ phối hợp chưa từng có giữa các lực lượng, đặc biệt là Hải quân Mỹ, cùng việc tận dụng tối đa mạng lưới vệ tinh và các hệ thống giám sát không gian.
Để có thể đối phó với một vũ khí như Burevestnik, Mỹ cần phát triển một hệ thống phòng thủ tên lửa không gian tích hợp toàn diện: từ khả năng theo dõi bằng vệ tinh, xác định nhanh vị trí phóng cho đến năng lực đánh chặn vượt trội so với các hệ thống hiện nay. Ngay cả những tàu chiến tiên tiến được trang bị hệ thống Aegis cũng có thể gặp khó khăn trước mối đe dọa này.
Hiện chưa có giải pháp nào cho bài toán đó. Trong khi Washington vẫn đang loay hoay chuẩn bị, Moscow dường như đang nắm lợi thế. Trong cuộc đua chiến lược đầy rủi ro này, Nga có thể đã đi trước một bước và tạo ra tình huống phức tạp mà lá chắn Vòm Vàng của Mỹ khó có thể hóa giải.
Vietbf @ Sưu tầm
