Chính phủ Mỹ đối mặt nguy cơ đóng cửa lâu nhất trong lịch sử

[Romano]

Tình trạng đóng cửa Chính phủ Mỹ, ban đầu được dự đoán chỉ diễn ra trong 2-3 tuần, giờ đây đang có nguy cơ kéo dài tới tháng 11...“Để chính phủ hoạt động trở lại, hoặc Nhà Trắng phải đạt được thỏa thuận, hoặc Đảng Dân chủ phải nhượng bộ. Tuy nhiên, hiện chưa có dấu hiệu nào cho thấy cả hai khả năng này sẽ xảy ra. Nếu tình trạng đóng cửa kéo dài, đây có thể trở thành lần đóng cửa chính phủ lâu nhất trong lịch sử Mỹ”, các nhà phân tích tại công ty tư vấn Beacon Policy Advisors nhận định trong một báo cáo gần đây.

Kể từ ngày 1/10, chính phủ Mỹ đóng cửa do bế tắc tại Quốc hội về dự thảo ngân sách mới, khiến nhiều cơ quan liên bang phải tạm dừng hoạt động. Tính đến thứ Hai (20/10), chính phủ Mỹ đã đóng cửa được 20 ngày, trong khi kỷ lục đóng cửa lâu nhất là 34 ngày, xảy ra gần 7 năm trước trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump.

Tuần trước, Kalshi - sàn giao dịch dự đoán hoạt động dưới sự quản lý của Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai Mỹ (CFTC) - dự báo lần đóng cửa chính phủ này có thể kéo dài khoảng 41 ngày, tăng đáng kể so với dự báo 14 ngày được đưa ra hai tuần trước.

Dự báo này dựa trên phân tích rằng ngày 1/11/2025 là thời điểm bắt đầu đăng ký mở cho chương trình y tế toàn diện Obamacare - thời điểm người dân Mỹ được phép đăng ký hoặc thay đổi các gói bảo hiểm y tế cho năm tiếp theo. Đây được nhiều người xem là yếu tố có thể thúc đẩy một thỏa thuận tại Quốc hội Mỹ.

Bởi lẽ, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng đóng cửa hiện nay là bế tắc giữa Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa về việc gia hạn trợ cấp cho chương trình này. Do đó, nhiều chuyên gia nhận định rằng sau khi các vấn đề liên quan đến Obamacare trở nên rõ ràng hơn trong giai đoạn đăng ký mở, Quốc hội Mỹ sẽ phải đạt được một thỏa thuận ngân sách để giải quyết tình hình.

Tuy nhiên, các nhà phân tích của Beacon lưu ý rằng các khoản trợ cấp cho Obamacare thực chất chỉ hết hạn vào cuối năm 2025.

“Do đó, thời hạn thực sự để hành động đối với các khoản trợ cấp này là ngày 31/12/2025”, nhóm chuyên gia nhận định.

Nếu Quốc hội không gia hạn các trợ cấp bảo hiểm y tế nâng cao của chương trình trước khi kết thúc năm 2025, người tham gia sẽ phải đối mặt với mức phí bảo hiểm cao hơn đáng kể bắt đầu từ năm 2026. Theo ước tính của tổ chức Kaiser Family Foundation, mức phí bảo hiểm trung bình có thể tăng 114%, từ 888 USD lên 1.904 USD mỗi năm, nếu các trợ cấp này không được gia hạn.

Ngoài ra, tình trạng đình trệ tại các sân bay Mỹ do thiếu nhân lực cũng được coi là một yếu tố có thể thúc đẩy việc chấm dứt đóng cửa chính phủ, đặc biệt nếu tình trạng gián đoạn đi lại trở nên nghiêm trọng hoặc thu hút sự chú ý lớn trên truyền thông. Nhân viên kiểm soát không lưu và nhân viên kiểm tra an ninh hàng không phải đi làm ngay cả khi không được trả lương. Do đó, một số người được dự báo có thể phản đối bằng cách không đến làm việc.

Nhà phân tích Chris Krueger tại công ty nghiên cứu Washington Research Group, trực thuộc công ty TD Cowen, cũng cho rằng "cú sốc về giao thông và/hoặc phí bảo hiểm Obamacare" có thể là một số nhân tố tiềm năng giúp bế tắc ngân sách được giải quyết và chính phủ mở cửa trở lại. Tuy nhiên, ông cho rằng thời điểm này có thể còn khá xa, có thể vào khoảng Lễ Tạ ơn (ngày 27/11).

Theo ước tính gần đây của Bộ Tài chính Mỹ, việc chính phủ liên bang đóng cửa khiến nền kinh tế Mỹ thiệt hại khoảng 15 tỷ USD mỗi tuần. Một số chuyên gia cảnh báo thiệt hại có thể còn lớn hơn nếu Nhà Trắng thực hiện kế hoạch sa thải hàng loạt nhân viên chính phủ như từng tuyên bố

Hơn một tuần trước, Nhà Trắng đã đưa ra hơn 4.100 thông báo sa thải, nhưng vào ngày 15/10, Thẩm phán Susan Illston thuộc Tòa án Quận Bắc California đã ban hành lệnh tạm thời ngừng thực hiện đợt sa thải này. Trước đó, Giám đốc Văn phòng Ngân sách Nhà Trắng (OMB) Russ Vought cho biết chính phủ có thể sẽ sa thải hơn 10.000 nhân viên trong bối cảnh chính phủ đóng cửa kéo dài.

Trong một cuộc thăm dò trên mạng xã hội X do trang MarketWatch thực hiện, 47% người tham gia cho biết mối lo ngại lớn nhất của họ về việc đóng cửa chính phủ là tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Con số này cao hơn nhiều so với lo ngại về gián đoạn đi lại (25%) và ảnh hưởng đến việc trả lương cho công chức tạm nghỉ việc (15%).

Khi thực hiện cuộc thăm dò tương tự trên các nền tảng mạng xã hội khác, câu trả lời về “tác động tiềm tàng đến nền kinh tế” cũng nhận được nhiều phản hồi nhất.

Dù vậy, các nhà phân tích của Wolfe Research dẫn đầu là ông Tobin Marcus vẫn tỏ ra lạc quan.

"Nếu quân đội vẫn nhận được lương và các khoản thanh toán khác được chi trả sau khi chính phủ hoạt động trở lại, chúng tôi cho rằng tác động dài hạn của việc chính phủ đóng cửa là không lớn. Mặc dù việc này có thể tạm thời ảnh hưởng đến niềm tin của người tiêu dùng và giảm mức chi tiêu của nhóm công chức, nhưng nhìn chung, những tác động này không quá nghiêm trọng”, ông Marcus nhận xét với trang MarketWatch.