Tham quyền cố vị rồi kết cuộc cũng phải theo luật. Nước Mỹ không cho phép chính trị kiểu như vậy cho dù là bất cứ ai

[vuitoichat]

Nên nhớ, luật Mỹ cấm công dân tiếp xúc với nước ngoài với tư cách của người đại diện chính phủ Mỹ mà chưa được phép nhưng cũng có một số người tham quyền cố vị rồi kết cuộc cũng phải theo luật. Trong khi đó có một số người không dễ gì buông bỏ quá khứ. Cựu TT Barack Obama (đảng Dân Chủ) là một trong những người như vậy.

TT Obama lúc còn tại vị (Photo by History in HD on Unsplash)

Cựu Tổng thống Obama và câu hỏi về “Chính phủ trong bóng tối”: Có phải Logan Act đang bị phớt lờ?

Có những người rời khỏi quyền lực nhưng chưa bao giờ thực sự rời khỏi quyền lực. Cựu Tổng thống Barack Obama là một trong số đó.

Sau khi kết thúc nhiệm kỳ vào đầu năm 2017 và rời khỏi Nhà Trắng sau chiến thắng bất ngờ của Donald J. Trump trong cuộc bầu cử năm 2016, nhiều người mong đợi Obama sẽ giữ vai trò truyền thống của một cựu nguyên thủ quốc gia: im lặng, tôn trọng người kế nhiệm, và tránh can thiệp vào công việc của chính quyền mới. Thế nhưng, những gì diễn ra sau đó lại khiến công luận đặt câu hỏi: Liệu Obama có đang vi phạm luật pháp liên bang và âm thầm chỉ đạo một chính phủ trong bóng tối?

Tâm điểm của tranh cãi chính là Logan Act, một đạo luật liên bang được ban hành từ năm 1799, nhằm ngăn chặn các công dân Mỹ tự ý can thiệp vào chính sách đối ngoại của đất nước mà không có sự cho phép của chính phủ.

Đạo luật nêu rõ:

"Bất cứ công dân Hoa Kỳ nào, dù đang ở đâu, khi không có sự cho phép của chính phủ, không được liên lạc trực tiếp hay gián tiếp với chính phủ nước ngoài hoặc đại diện của họ nhằm gây ảnh hưởng đến chính sách của Hoa Kỳ."

Vi phạm Logan Act có thể dẫn đến án phạt hoặc tù giam – hoặc cả hai.

Tuy nhiên, chỉ vài tháng sau khi rời nhiệm sở, vào tháng 11 năm 2017, Obama đã có chuyến công du ngoại giao kéo dài 5 ngày, đến gặp gỡ các lãnh đạo của Pháp, Trung Quốc, và Ấn Độ. Đáng chú ý là cuộc gặp kín với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại Paris. Nội dung không được công bố, nhưng các nhà phân tích không thể bỏ qua khả năng Obama đang can thiệp vào đường lối đối ngoại của chính quyền Trump.

Tại Ấn Độ, Obama thậm chí không ngần ngại châm biếm Tổng thống Trump bằng cách tuyên bố ông có "nhiều người theo dõi Twitter hơn", và tại Pháp, ông ám chỉ nước Mỹ "đang tạm thời không có người lãnh đạo".

Liệu đây là phát ngôn tùy hứng, hay là chiến dịch truyền thông có chủ đích nhằm làm suy yếu uy tín của chính quyền Trump trên trường quốc tế?

Một số chuyên gia cho rằng đây không đơn thuần là hành động tự phát của một cựu tổng thống. Nhiều bằng chứng cho thấy Obama đã duy trì mạng lưới ảnh hưởng của mình sau nhiệm kỳ, bao gồm các tổ chức phi lợi nhuận, các quỹ vận động, và đặc biệt là việc duy trì đội ngũ thân cận từng phục vụ trong chính quyền của ông, để âm thầm đối đầu với chính quyền mới.

Hành động này đã bị ví như một cuộc “đảo chánh mềm” – nơi mà một nhóm quyền lực không chính thức cố gắng làm suy yếu hoặc vô hiệu hóa chính phủ hợp pháp đương nhiệm.

Nếu hành động của Obama còn có thể được biện minh bằng “cựu tổng thống có ảnh hưởng quốc tế”, thì vụ việc liên quan đến John Kerry – cựu Ngoại trưởng dưới thời Obama – lại càng nghiêm trọng hơn. Kerry bị cáo buộc đã tiếp xúc với các quan chức Iran để duy trì ảnh hưởng của Thỏa thuận hạt nhân mà chính quyền Trump đang muốn hủy bỏ. Việc này rõ ràng là một hành động chính trị đối ngoại ngầm – vi phạm trắng trợn Logan Act.

Khi đó, dư luận đã kêu gọi truy tố Kerry, nhưng những tranh luận lại chuyển hướng sang… chính Logan Act – rằng nó đã quá cũ, không còn phù hợp. Một số nhà báo thiên tả còn gọi những người nhắc đến đạo luật này là “cực hữu” và “hoang tưởng”.

Nhưng câu hỏi đặt ra là: Luật pháp có còn giá trị nếu chỉ được áp dụng chọn lọc, theo phe phái?

Dù Logan Act chưa từng dẫn đến một vụ truy tố thành công nào trong lịch sử Hoa Kỳ, nhưng đó không phải là lý do để xem nhẹ hành vi vi phạm luật. Những chuyến đi và phát ngôn của Obama – và cả Kerry – đều có thể được xem là vượt quá giới hạn cho phép của một công dân thường, thậm chí là một cựu quan chức.

Sự tồn tại của luật pháp không chỉ nằm ở những án phạt, mà còn ở thông điệp răn đe rõ ràng: Không ai được phép đặt cái tôi cá nhân lên trên lợi ích quốc gia.

Việc cựu Tổng thống Obama tiếp xúc với lãnh đạo các nước, đưa ra những phát ngôn mang tính chỉ trích và chế nhạo Tổng thống đương nhiệm là hành vi ít nhất gây nghi vấn vi phạm luật Logan Act. Không ai ở trên pháp luật – dù là một cựu tổng thống, một ngoại trưởng kỳ cựu, hay một chính trị gia đầy ảnh hưởng như Obama hay Kerry.

Đã đến lúc người Mỹ phải đặt câu hỏi:

Liệu có phải chúng ta đang dung dưỡng một tầng lớp quyền lực chính trị có thể hành động ngoài vòng pháp luật chỉ vì danh tiếng và lý tưởng chính trị?

Nếu không, thì tại sao luật Logan Act – vẫn còn hiệu lực – lại bị xem nhẹ như một mảnh giấy lạc hậu? (Ngọc Hạnh)

mấy thằng đặc vụ BBP biết cái chó gì mà xía mũi vào nước Mỹ của chúng tao??? khôn hồn cút xéo hết đi, kẻo thằng nào dám ló mặt qua đây sẽ bị FBI, ICE còng đầu về tội phản động đấy!! lũ hèn này đang trốn chui ở Đông Âu!!