Theo các chuyên gia, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao hoặc dị dạng mạch máu năo có thể đối mặt với nguy cơ đột quỵ đột ngột khi vận động mạnh, đặc biệt là ở các môn thể thao cường độ cao. T́nh trạng này đang có xu hướng trẻ hóa, khiến nhiều người bất ngờ và chủ quan.
Nhóm nguy cơ cao và cơ chế gây đột quỵ khi tập luyện
VTC News dẫn lời bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam, cho biết: những trường hợp đột quỵ trong lúc chơi thể thao hoặc tập thể dục thường gặp ở người có bệnh nền như cao huyết áp, tim mạch, hoặc dị dạng mạch máu năo chưa được phát hiện.
Khi tham gia các hoạt động cường độ cao như đá bóng, chạy bộ, tập gym, nhịp tim tăng nhanh đột ngột có thể kéo theo huyết áp tăng vọt, làm giảm lượng máu nuôi năo. Trong nhiều trường hợp, điều này dẫn tới thiếu máu năo tạm thời hoặc đột quỵ thực sự.
Đột quỵ năo có hai dạng chính:
Nhồi máu năo: Mạch máu bị tắc, khiến năo không được cung cấp đủ oxy, dẫn đến tổn thương năo cấp tính.
Xuất huyết năo: Mạch máu trong năo bị vỡ, máu tràn vào mô năo, gây tổn thương nghiêm trọng và có thể dẫn đến tử vong.
Theo bác sĩ Mạnh, khoảng 80% ca đột quỵ khi chơi thể thao liên quan đến bệnh tim mạch có sẵn. Vấn đề là nhiều người không biết ḿnh mắc bệnh v́ bỏ qua việc khám sức khỏe định kỳ hoặc không thăm khám đúng chuyên khoa.
Ảnh minh họa
Dấu hiệu nhận biết sớm đột quỵ
Các chuyên gia khuyến cáo người dân nên ghi nhớ quy tắc BE FAST để nhận diện sớm đột quỵ:
B (Balance – Thăng bằng): Mất thăng bằng đột ngột, chóng mặt, đau đầu dữ dội.
E (Eyesight – Thị lực): Mờ mắt hoặc mất thị lực một bên.
F (Face – Khuôn mặt): Méo miệng, nhân trung lệch, cười không đều.
A (Arm – Cánh tay): Yếu hoặc liệt tay, chân một bên.
S (Speech – Giọng nói): Nói ngọng, khó nói, phát âm lắp bắp.
T (Time – Thời gian): Gọi cấp cứu 115 ngay khi có dấu hiệu bất thường.
Việc nhận biết và xử lư sớm có thể giúp giảm đáng kể tỷ lệ tử vong và di chứng.
Đột quỵ không c̣n là bệnh “của người già”
Trước đây, đột quỵ thường gặp ở người trên 50 tuổi. Tuy nhiên, theo Thương Hiệu và Pháp Luật, tỷ lệ này đang tăng nhanh ở người trẻ.
Nguyên nhân bao gồm:
Dị dạng mạch máu bẩm sinh.
Lối sống thiếu lành mạnh: hút thuốc, uống rượu, ăn uống kém khoa học, ít vận động.
Căng thẳng kéo dài.
Bệnh mạn tính không lây: tăng huyết áp, tiểu đường.
Đáng lo ngại, nhiều người trẻ không biết ḿnh có nguy cơ v́ không đi khám sức khỏe hoặc bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo sớm.
Để pḥng tránh đột quỵ khi tập thể thao, bác sĩ khuyên:
Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là tầm soát tim mạch và mạch máu năo.
Lựa chọn h́nh thức tập luyện phù hợp thể trạng, tránh gắng sức quá mức.
Khởi động kỹ trước khi vận động và giảm dần cường độ trước khi kết thúc buổi tập.
Ngưng tập ngay nếu xuất hiện triệu chứng bất thường như chóng mặt, đau đầu, khó thở.
Bác sĩ Mạnh nhấn mạnh: “Đột quỵ có thể xảy ra với bất kỳ ai. Việc hiểu rơ nguy cơ và lắng nghe cơ thể sẽ giúp mỗi người bảo vệ bản thân tốt hơn khi chơi thể thao”.