Bắc Kinh tố Hà Nội vi phạm thỏa hiệp tìm dầu

Vụ TQ cắt dây cáp tàu VN

BẮC KINH 28-5 (TH) - Bắc Kinh hôm Thứ Bảy đổ vạ cho Hà Nội vi phạm một thỏa thuận giữa hai nước, dẫn đến chuyện tàu tuần Trung Quốc cắt cáp tàu thăm dò địa chấn lòng biển của Việt Nam hai ngày trước đó.

Bản đồ vị trí tàu thăm dò Bình Minh 02 bị ba tàu hải giám Trung Quốc cắt cáp ở khu vực lô 148 cách đường cơ sở (bờ biển) tỉnh Phú Yên 120 hải lý. (Hình: TTXVN)

Trong vụ này, một chiếc tàu thăm dò địa chấn của PetroVietnam, đang khảo sát ngoài khơi Phú Yên, thì bị 3 tàu tuần của Trung Quốc mà họ gọi là “hải giám” tiến đến “thả dây cáp, cắt cáp thăm dò của tàu Bình Minh 02”, theo Thông Tấn Xã Việt Nam.

TTXVN nói “đại diện Bộ Ngoại Giao đã gặp đại diện đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội trao công hàm phản đối hành động nói trên của Trung Quốc, yêu cầu phía Trung Quốc chấm dứt ngay, không để tái diễn những hành vi vi phạm quyền chủ quyền của Việt Nam đối với thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, đồng thời bồi thường thiệt hại cho phía Việt Nam.”

Ngược lại với những cáo buộc của Hà Nội, Bắc Kinh đổ lỗi cho Việt Nam là đã vi phạm thỏa hiệp giữa hai nước về vấn đề này.

“Lập trường của Trung Quốc về biển Ðông rất rõ rệt và không thay đổi.” Phát Ngôn Viên Bộ Ngoại Giao Trung Quốc Jiang Yu (Khương Du) nói tại Bắc Kinh “Chúng tôi chống các lại hoạt động dầu khí do Việt Nam tiến hành; những hành động này đi ngược lại lợi ích và quyền pháp lý của Trung Quốc trên biển Ðông và vi phạm thỏa hiệp đã đạt được giữa hai nước về vấn đề này.”

Thông tấn Reuters thuật lời bà Jiang Yu nói thêm rằng “Trung Quốc cam kết gìn giữ hòa bình và ổn định trên biển Ðông. Chúng tôi sẵn sàng làm việc chung với các bên liên quan để tìm giải pháp cho các tranh chấp”.

Tuy tố cáo phía Việt Nam “vi phạm thỏa hiệp đã đạt được giữa hai nước về vấn đề này,” bà Jiang Yu không cung cấp thêm chi tiết gì về thỏa hiệp này.

Vụ tấn công

Chi tiết vụ tàu Trung Quốc ngăn chặn và cắt dây cáp tàu Việt Nam được một viên chức Tập Ðoàn Dầu Khí Quốc Gia Petro Vietnam nói trong cuộc họp báo ở Hà Nội hôm Thứ Sáu. Theo tường thuật của Thông Tấn Xã Việt Nam, tàu thăm dò địa chấn Bình Minh 02 lúc đó đang khảo sát ở các lô 125, 126, 148 và 149 trên thềm lục địa Việt Nam.

Tàu này đã khảo sát một đợt vào năm ngoái và từ tháng 3 đến nay, tàu này tiến hành đợt 2. Nơi tàu Bình Minh 02 bị cắt cáp nằm ở lô 148, cách đường cơ sở tỉnh Phú Yên 120 hải lý. TTXVN cũng thuật lại buổi họp báo của viên chức Petro Vietnam, trong đó viên chức này tố cáo tàu Trung Quốc đổ cho tàu Bình Minh 02 “vi phạm chủ quyền của Trung Quốc”.

Tàu Bình Minh 02 có một số “tàu bảo vệ”. Tuy nhiên, các tàu này lại không thấy có hành động gì khi tàu hải giám Trung Quốc cắt cáp và uy hiếp cái tàu mình phải “bảo vệ”.

Hà Nội nói Trung Quốc vi phạm chủ quyền Việt Nam khi ngang ngược cắt dây cáp dò tìm dầu khí của tàu Việt Nam trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam trên thềm lục địa. Ngược lại, Trung Quốc lại nói Việt Nam xâm phạm quyền pháp lý của Bắc Kinh trên biển Ðông.

Theo Công Ước Quốc Tế về Luật Biển thì đặc quyền kinh tế của một quốc gia trên thềm lục địa kéo dài 200 hải lý tính từ đường cơ sở (bờ biển). Trong trường hợp này, vụ việc xảy ra cách bờ biển Phú Yên 120 hải lý, tức sâu trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Nếu như lời tuyên bố của Khương Du, vùng đặc quyền kinh tế trên thềm lục địa của Việt Nam không tới 120 hải lý? Việt Nam đồng ý với Bắc Kinh như vậy dù trên nguyên tắc tới 200 hải lý? Không những vậy, các nước còn có thể xác định thềm lục địa ra bên ngoài giới hạn này gọi là thềm lục địa mở rộng, tới 350 hải lý tính từ đường cơ sở.

Thỏa thuận về tìm dầu?

Vì phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Quốc nói về một thỏa thuận giữa hai nước về vấn đề tìm dầu, một câu hỏi được đặt ra ở đây là nhà cầm quyền Hà Nội đã có những thỏa thuận ngầm gì với Trung Quốc về vấn đề dò tìm, khai thác dầu khí trên biển Ðông với Trung Quốc mà không hề công bố cho dân biết? Lời tuyên bố của bà Jiang Yu đại diện Bắc Kinh là sự bịa đặt, hay thực sự Hà Nội đã làm ngược với điều đã thuận với Bắc Kinh?

Có rất nhiều dấu hỏi được đặt ra ở đây mà chỉ có Bắc Kinh hoặc Hà Nội mới có câu trả lời.

Trong khi Bắc Kinh đổ tội cho Hà Nội vi phạm thỏa thuận liên quan đến tranh chấp chủ quyền biển đảo và khai thác dầu khí biển Ðông, hồi tháng 10 năm ngoái, Bắc Kinh đã cho tàu dò tìm hoạt động ở khu vực đảo Tri Tôn, đảo phía Nam của quần đảo Hoàng Sa mà Việt Nam vẫn xác định chủ quyền. Quần đảo này Bắc Kinh đã cướp của Việt Nam từ tháng 1 năm 1974.

Tuần qua, Bắc Kinh loan báo chuẩn bị đưa dàn khoan lớn nhất do họ mới chế tạo đến một khu vực ở biển Ðông để tìm dầu từ tháng 7, 2011. Không ai biết tàu này sẽ được đặt ở đâu vì đến nay Bắc Kinh vẫn giữ bí mật.

Ngày 7 tháng 5 năm 2009 rồi lập lại ngày 14 tháng 4 năm 2011, Bắc Kinh gửi công hàm cho Ủy Ban Luật Biển Quốc Tế (UNCLOS) tuyên bố hơn 80% biển Ðông nằm trong phạm vi hình chữ U thường được gọi là “Lưỡi Bò” là thuộc chủ quyền của Trung Quốc “không thể tranh cãi”. Việt Nam, cả hai dịp, đều đưa công hàm phản bác yêu sách “Lưỡi Bò” ngang ngược của Bắc Kinh.

Toàn thể biển Ðông, trong đó có các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, rộng 1.7 triệu km2. Trung Quốc đòi chiếm như vậy đến hơn 1.36 triệu km2. Nhiều khu vực của Việt Nam, Phi Luật Tân, Indonesia và Brunei bị lấn rất sâu vào bên trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý.

Ngày 14 tháng 4, 2011 khi tiếp Tướng Quách Bá Hùng, phó chủ tịch quân ủy trung ương Trung Quốc, báo đài chính thức ở Việt Nam thuật lời ông Phùng Quang Thanh, bộ trưởng quốc phòng Việt Nam nói rằng hai bên “chia sẻ quan điểm không cần né tránh vấn đề tranh chấp chủ quyền trên biển Ðông và phải giải quyết bằng đàm phán hòa bình”.

Dầu khí ngoại quốc bỏ hợp đồng với Việt Nam

Ngày 3 tháng 6 tới đây, một diễn đàn về an ninh khu vực sẽ được tổ chức ở Singapore mà tin tức cho hay có cả sự tham dự của Lương Quang Liệt, bộ trưởng quốc phòng Trung Quốc. Trên diễn đàn này hồi năm ngoái, Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Robert Gates tuyên bố Hoa Kỳ chống lại tất cả các hành động đe dọa các công ty hoạt động trên biển.

Các công ty dầu khí Anh Quốc và Hoa Kỳ đã phải từ bỏ hợp đồng dò tìm dầu ký với Việt Nam sau khi bị Bắc Kinh đe dọa.

Talisman, công ty dầu khí lớn hàng thứ 3 của Canada gần đây loan báo năm nay sẽ khoan thăm dò tại các lô 133 và 134 ký với Việt Nam nhưng các lô này cũng bị Trung Quốc gọi là lô WAB-21 ở bên trong vùng “Lưỡi Bò”. Theo hãng tin Bloomberg thuật lời James Edmiston, giám đốc điều hành công ty dầu khí ở Houston Hoa Kỳ là Harvest Natural Resources Inc., rằng Trung Quốc “đã biểu lộ họ rất quan tâm đối với chuyện này và họ có thể can thiệp cách này hay cách khác”.

Tháng 10 năm ngoái, tàu kéo dây cáp dò tìm ty dầu khí của công ty Úc, Neon Energy, đã do 4 tàu hải quân Việt Nam hộ tống.

Công ty Exxon Mobil loan báo hồi tháng 3 vừa qua là khoan tìm dầu khí trong tháng 4 tại lô 119 (thềm lục địa ngoài khơi Ðà Nẵng, Quảng Ngãi) ký với Tập Ðoàn Dầu Khí Việt Nam. Không thấy có tin tức gì loan báo hoạt động của Exxon-Mobil ở đây có gặp trở ngại gì không và công tác đã hoàn tất chưa.

Năm 2008, Exxon Mobil đã phải từ bỏ dò tìm dầu khí ở các lô 135 và 136, khu vực Tư Chính - Vũng Mây thuộc bồn trũng Nam Côn Sơn. Trước đó, năm 2007, công ty Anh quốc BP cũng bỏ chạy khỏi một lô khác ở Nam Côn Sơn. Cả hai công ty BP và Exxon Mobil đã bị áp lực của Trung Quốc.

theo nv