Hẳn chúng ta ai cũng biết rằng càng về già, chúng ta càng ngủ ít lại. Có nhiều lư do được đưa ra để giải thích cho hiện tượng này, các lư do bao gồm: ảnh hưởng của các loại thuốc, căng thẳng tâm lư, nghỉ hưu hoặc đơn giản hơn chỉ là một lư giải về mặt lư thuyết rằng người già cần ngủ ít hơn.
Số lượng tế bào thần kinh càng ít đi càng khiến giấc ngủ của con người ta ngắn lại. Photo Courtesy: huffingtonpost.com
Cali Today News - Thế nhưng một nghiên cứu mới đây của Trung tâm Y tế Beth Israel Deaconess và các nhà nghiên cứu của trường Đại học Toronto, lần đầu tiên đă đưa ra một lư do về thần kinh cho hiện tượng này. Cụ thể hơn, họ giải thích rằng một cụm cụ thể của tế bào thần kinh liên quan đến quy định về mô h́nh giấc ngủ, được gọi là hạt nhân preoptic ventrolateral, có thể chết từ từ khi bạn già đi. Nhà nghiên cứu Clifford Saper, MD, Ph. D., Chủ tịch Hội Thần kinh học tại Trung tâm Y tế Beth Israel Deaconess cho biết:
“Các phần của các tế bào này bị lăo hoá theo thời gian, v́ thế khi bạn già đi, bạn càng khó ngủ hơn lúc c̣n trẻ.”
Saper lưu ư rằng vào thời điểm con người bước vào độ tuổi 70, giấc ngủ của họ bị rút ngắn đi mất 1,5 giờ đồng hồ so với giấc ngủ khi họ c̣n ở tuổi đôi mươi.
“Họ không c̣n cảm thấy được nghỉ ngơi nữa. Họ tỉnh dậy bởi v́ họ không thể ngủ thêm được nữa, nhưng họ vẫn cảm thấy mệt mỏi vào ban ngày. Đó là t́nh trạng của chứng mất ngủ măn tính.”
Những phát hiện mới này được công bố trên tạp chí Brain. Người ta hy vọng một ngày nào đó những phát hiện này sẽ giúp phát triển một loại thuốc giúp chữa bệnh mất ngủ mà không gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến các chức năng khác như các loại thuốc ngủ hiện nay.
Trong nghiên cứu của ḿnh, đầu tiên Saper đă tiến hành thí nghiệm trên những con chuột trong pḥng thí nghiệm. Sau đó, ông tiếp tục theo dơi trên con người. Ông đă phân tích dữ liệu của gần 1000 đối tượng đă tham gia vào cuộc nghiên cứu về bộ nhớ và sự lăo hoá vào năm 1997. Những người này đều là những người khoẻ mạnh ở độ tuổi 65. Họ đă đồng ư mang một thiết bị đồng hồ có kích thường nhỏ trên cổ tay từ 7 đến 10 ngày mỗi hai năm. Chiếc đồng hồ này sẽ ghi lại tất cả những chuyển động của họ. Sau khi họ qua đời, năo bộ của họ được hiến tặng cho các nhà khoa học để nghiên cứu có thể tiếp tục. Saper chọn 45 bộ năo để kiểm tra, trên cơ sở có hoặc không có hạt nhân preoptic ventrolateral vẫn c̣n nguyên vẹn. Ông đă liên kết các tế bào thần kinh được t́m thấy trong những bộ năo này với dữ liệu về các hoạt động, hành vi của họ trong năm cuối cùng của cuộc đời họ. Ông phát hiện ra rằng nếu một người càng có ít tế bào thần kinh này th́ giấc ngủ của người đó sẽ bị gián đoạn nhiều hơn trong năm cuối cùng của cuộc đời họ. Năo bộ chứa số lượng tế bào thần kinh lớn nhất (hơn 6000) thuộc về những người có giấc ngủ dài hơn và không bị gián đoạn.
Một phát hiện quan trọng của nghiên cứu: mối liên hệ giữa việc tế bào thần kinh giảm và ngủ ít đi thậm chí c̣n rơ rệt hơn ở những người đă chết v́ mắc bệnh Alzheimer. Saper nói:
“Phát hiện đáng ngạc nhiên nhất là những người bị bệnh Alzheimer bị mất các tế bào này nhanh hơn người b́nh thường. Họ là những người có số lượng tế bào thần kinh ít nhất và giấc ngủ bị gián đoạn nhiều nhất so với những người không mắc bệnh này. Nếu có thể phát triển loại thuốc giúp bệnh nhân Alzheimer ngủ suốt đêm mà không gây ảnh hưởng đến các tế bào thần kinh khác, điều này có thể sẽ giúp một số người già thoát ra khỏi nhà dưỡng lăo trong tương lai.”
Linh Lan