Người Philippines hiện tính thu nhập b́nh quân thua Việt Nam, nhưng không ngờ họ lại c̣n chê VN nghèo. Họ nói bên nước họ đồ ăn nhanh rất phát triển. Chẳng lẽ một nước thu nhập cao hơn họ lại không đủ tiền ăn bằng họ?Hăy cùng theo dơi thực hư ra sao.
“Người Việt Nam chuộng thức ăn truyền thống hơn v́ họ nghèo, họ không có đủ tiền để ra những cửa tiệm đồ ăn nhanh, c̣n ở Philippines, chúng tôi có hàng ngàn cửa hàng đồ ăn nhanh. Các quốc gia nghèo khó như Việt nam th́ không phải là địa chỉ tiềm năng cho các thương hiệu đồ ăn nhanh đến” – Một người Philippines b́nh luận trong nhóm cộng đồng We Are Asean, và dĩ nhiên, b́nh luận này đă gây tranh căi dữ dội.
Gần đây, xung quanh câu chuyện sự phát triển của các thương hiệu đồ ăn nhanh tại Đông Nam Á được đưa ra, cộng đồng mạng Philippines đang muốn “gây chiến” và thể hiện một thái độ khá là “thượng đẳng” với cộng đồng mạng Indonesia và Việt Nam. Những cư dân mạng Philippines cho rằng Philippines đang phát triển, giàu có hơn Việt Nam, bằng chứng là thương hiệu thức ăn nhanh nổi tiếng McDonald’s đă mở hơn 600 cửa hàng tại Philippines trong khi đó, con số cửa hiệu của thương hiệu này tại Việt Nam chỉ là 22. Ngoài ra, những người Philippines dẫn thêm số liệu về số lượng các cửa hàng KFC, Jollibee tại Philippines vượt trội so với phía Việt Nam….
Tài khoản Diwa Assumpta b́nh luận: “Tôi thấy phần lớn người Việt Nam không đủ tiền mua những món ăn đắt tiền ở McDonald’s, v́ thu nhập của họ rất thấp, thấp hơn rất nhiều so với thu nhập của người Philippines”.
“Việt Nam nghèo, đó là lư do v́ sao McDonald’s không mở nhiều cửa hàng ở Việt Nam” – Chalong Thongthang b́nh luận.
“Họ không có được một chuỗi cửa hàng đồ ăn nhanh nào ra hồn, thua xa so với Jollibee của chúng ta”.
“Hăy nh́n sang Việt Nam, họ không có thương hiệu đồ ăn nhanh nào nổi tiếng toàn cầu cả. C̣n Philippines th́ có Jollibee, hăng này có thể cạnh tranh ṣng phẳng với McDonald’s mặc dù McDonald’s là một hăng đồ ăn tên tuổi trên thế giới. Và bây giờ Jollibee có tới hơn 450 cửa hàng trên thế giới và đang không ngừng phát triển” – Mark Joshua.
Trên Quora, độc giả Nathan Wild đặt ra câu hỏi, nếu lựa chọn giữa một cái bánh hamburger nhỏ bé giá 3 đô với một tô bún Việt Nam có nhiều thịt, rau, nhân ḿ hơn với giá 1,5 đô, bạn sẽ chọn món ǵ? Đó là một câu hỏi có lẽ nhiều người thừa biết câu trả lời. Đại đa phần khách du lịch nước ngoài không muốn ghé vào những tiệm đồ ăn nhanh mặc dù chúng quen thuộc với họ, v́ họ biết rằng nền ẩm thực Việt Nam là vô cùng đồ sộ, vĩ đại và đáng thưởng thức.
Tại Philippines, có một món ăn được chế biến từ thịt thừa của các nhà hàng, thịt thải loại mót từ các túi rác… Người Philippines gọi là Pagpag. Pagpag được chế biến bằng gom những thứ thịt đă được vứt đi, kể cả những miếng thịt đă bị cắn dở, có những miếng thịt phần lớn chỉ c̣n phần xương, người ta c̣n chấp nhận lấy cả những miếng thịt lẫn trong những loại rác khác, đem đi rửa sạch và chế biến cùng với cà chua, hành tây… sử dụng để ăn với cơm. Hiện tại, có khoảng gần 2 triệu người dân Philippines vẫn phải sử dụng món ăn này ít nhất 3 lần/1 tuần – tương đương với 2% dân số nước này, và dĩ nhiên con số này hoàn toàn có thể cao hơn. Báo giới Philippines từng cay đắng nói rằng Pagpag là góc khuất của ngành công nghiệp đồ ăn nhanh tại nước này, phản chiếu rơ ràng sự phân biệt giàu nghèo kinh khủng của một quốc gia từng lớn mạnh thứ hai châu Á – sau Nhật Bản.
Theo thống kê của ADB, tỷ lệ hộ nghèo năm 2019 của Philippines tiệm cận con số 20%, c̣n chỉ số đó tại Việt Nam chỉ rơi vào khoảng 3,5%, c̣n thấp hơn cả Thái Lan. Xét về mức thu nhập b́nh quân đầu người, Nikkei cho biết, Việt Nam đă vượt Philippines và chỉ trong 2 năm tới, có thể vượt Philippines về quy mô nền kinh tế. Vậy nên, nói Philippines phát triển và giàu mạnh hơn Việt Nam chỉ qua việc đếm các thức ăn nhanh được mở, e rằng là lộng ngôn và thiếu căn cứ.
Nếu nói về việc tại sao mà các hăng thức ăn nhanh như McDonald’s hay Burger King thất bại tại Việt Nam, đơn giản là người Việt Nam có nhiều lựa chọn tốt hơn cả về tầm giá, độ ngon, dinh dưỡng và cách chế biến.
Theo khảo sát của Bloomberg, mức giá tối thiểu để một người lớn ăn đủ no tại một cửa hàng thức ăn nhanh vào khoảng 5 đô/1 bữa ăn, tương đương khoảng gần 120 ngàn đồng. Với số tiền đó, người Việt có thể dễ dàng lựa chọn những món ăn tốt hơn về nhiều mặt. Người Việt dễ dàng so sánh, nếu sử dụng 4 đô – khoảng 92 ngàn đồng cho bữa ăn, thay v́ lựa chọn Big Mac, họ sẽ chọn ăn bánh ḿ. Tại những tiệm bánh ḿ nổi tiếng, mức giá cho một cái bánh ḿ loại tốt nhất rơi vào tầm giá 2 đô, với số tiền c̣n lại, người Việt Nam vẫn c̣n dư để uống cà phê.
Ngoài ra, người Việt không chỉ có bánh ḿ, họ c̣n có hơn 200 món ăn đường phố khác. Sự đang dạng về ẩm thực truyền thống Việt Nam khiến menu của những thương hiệu đồ ăn nhanh quốc tế bỗng chốc trở thành thiếu thốn.
“Tôi từng đến Hà Nội du lịch và tôi định ghé vào tiệm McDonald’s ở gần Hồ Hoàn Kiếm. Nhưng sau đó tôi quyết định lựa chọn những hàng quán địa phương cho chuyến du lịch ẩm thực. Tôi chỉ phải tốn hơn 5 đô la để thưởng món bún chả, bún đậu mắm tôm, cà phê vỉa hè… Tôi đă hiểu tại sao McDonald’s chỉ mở một cửa hàng tại đây, v́ mở nhiều cạnh tranh không có nổi”- Độc giả tại Quora nhận xét.
Các hăng thức ăn nhanh tự hào về chữ “fast” của họ, nhưng tại Việt Nam, CNBC từng thẳng thắn thừa nhận rằng, sẽ là dại dột nếu đem “fast” ra so sánh với các cửa hàng đồ ăn nhanh Việt Nam. Đầu bếp nổi tiếng thế giới Gordon Ramsay từng nói rằng hệ thống ẩm thực đường phố Việt Nam là “ma trận”. Thực khách có thể t́m thấy các cửa hàng đồ ăn ở bất cứ con phố nào, bất cứ con đường nào, ở bất cứ nơi đâu, từ thành phố đến những vùng quê. Chính v́ sự cạnh tranh lớn như vậy, các cửa hàng bắt buộc phải nhanh, nếu không, họ sẽ bị mất khách vào tay các cửa hàng khác.
Các thương hiệu đồ ăn nhanh quốc tế thường được mở các trung tâm thương mại, những vị trí đắt đỏ và dễ nhận biết, nhưng những nơi đó có hàng trăm ngàn quán ăn đường phố vây quanh. Gần giống như trong binh pháp, thế trận mà những hàng quán Việt Nam “giăng” ra, là lấy nhiều địch ít, lấy nhỏ địch to, bao vây và bóp nghẹt. Tại Việt Nam, hơn 90% dân số sử dụng phương tiện cá nhân, họ ưa sự thuận tiện và dễ dăi, rất hiếm người trẻ ghé vào những tiệm đồ ăn nhanh để ăn sáng v́ các cửa hàng đồ ăn nhanh nước ngoài….chậm chạp và không thuận tiện. Vào buổi trưa, người Việt thích lựa chọn các món cơm, ăn nhanh rồi nghỉ ngơi, c̣n buổi tối, người Việt thích về ăn cùng với gia đ́nh.
Người Việt có thể t́m đến các cửa hàng đồ ăn nhanh, nhưng đó không phải là một lựa chọn hàng đầu, với phần lớn người Việt, đó chỉ là một lựa chọn “ăn trải nghiệm” hoặc “ăn để biết”.
Thực ra, không phải hăng thức ăn nhanh nào cũng thất bại tại Việt Nam, KFC, Lotteria, Jollibee hay các hăng pizza… đều đang để lại nhiều dấu ấn, tuy nhiên, nói là thành công th́ e vẫn c̣n là c̣n thách thức và quá sớm.
Nhiều người Phillipines cho rằng McDonald’s thất bại tại Việt Nam v́ Việt Nam nghèo (?), đúng là người Việt Nam chưa giàu, nhưng chẳng có người Việt Nam nào phải ăn những món ăn như Pagpag cả.
Một trong những chủ đề đang gây tranh căi nảy lửa trên mạng xă hội gần đây đó chính là có ư kiến cho rằng lư do những hăng đồ ăn nổi tiếng trên thế giới nhưng lại thất bại ở thị trường Việt Nam là v́... người Việt nghèo (?!).
Đồ ăn nhanh đang ngày càng phổ biến ở mọi quốc gia trên thế giới bởi độ tiện lợi, giá cả phải chăng, đặc biệt là tiết kiệm được thời gian chế biến. Ở nhiều nước trên thế giới, quy mô của các thương hiệu đồ ăn nhanh ngày càng được mở rộng. Thế nhưng, điều khiến nhiều người nước ngoài bất ngờ là tại Việt Nam, người dân dường như lại không quá ưa chuộng thức ăn nhanh.
(Ảnh minh họa từ Internet)
Gần đây, câu chuyện phát triển của các thương hiệu đồ ăn nhanh tại Đông Nam Á được nêu ra và trở thành đề tài bàn luận trong một group trên Facebook. Theo bài đăng này, số cửa hàng đồ ăn nhanh ở Philippines vượt trội hơn hẳn Việt Nam hay Indonesia. Cũng từ đây mà vấn đề tranh luận lại càng trở nên gay gắt hơn khi có không ít dân mạng Philippines chê bai và cho rằng người dân Việt Nam c̣n nghèo, dẫn đến việc các chuỗi cửa hàng đồ ăn nhanh không phát triển.
Bằng chứng họ đưa ra là một thương hiệu thức ăn nhanh nổi tiếng của Mỹ đă mở hơn 600 cửa hàng tại Philippines trong khi đó, con số cửa hiệu của thương hiệu này tại Việt Nam chỉ là 22. Bên cạnh đó, dân mạng Philippines c̣n dẫn thêm thống kê số lượng các cửa hàng đồ ăn nhanh khác tại Philippines vượt trội so với phía Việt Nam.
Phản biện lại ư kiến trên, nhiều người dùng mạng Việt Nam đă đưa ra lập luận như sau:
Trên thực tế, việc các chuỗi cửa hàng đồ ăn nhanh chưa thật sự thành công ở Việt Nam bởi rất nhiều lư do, nhưng điều cốt lơi chính là người Việt có nhiều lựa chọn tốt hơn cả về giá cả, độ ngon, cách chế biến, đặc biệt là cũng "nhanh" không kém.
Cộng đồng thế giới thường chỉ biết đến ẩm thực Việt Nam qua những món ăn nổi tiếng toàn cầu như bánh ḿ hay phở mà không biết rằng Việt Nam có tới hàng ngh́n món ăn đường phố khác. Sự đa dạng trong ẩm thực ở Việt Nam khiến cho người dân không quá đam mê với những món ăn nhanh từ phương Tây.
Mặc dù người Việt vẫn t́m đến những cửa hàng đồ ăn nhanh của các thương hiệu nổi tiếng trên thế giới, nhưng hầu hết họ không ghé đến thường xuyên bởi chúng không phải là lựa chọn hàng đầu. Bên cạnh đó, không phải tất cả các thương hiệu đồ ăn nhanh du nhập vào Việt Nam đều thất bại, khi vẫn có nhiều thương hiệu và cả các hăng pizza vẫn có chỗ đứng riêng cho ḿnh tại thị trường Việt.
Ngoài ra, c̣n có nhiều ư kiến đóng góp thẳng thắn khác như:
- Nếu lựa chọn giữa một cái bánh hamburger nhỏ bé giá 3 đô với một tô bún Việt Nam có nhiều thịt, rau, nhân hơn với giá chỉ 1,5 đô, bạn sẽ chọn món ǵ?
- Tôi từng đến Hà Nội du lịch và tôi định ghé vào tiệm M. ở gần Hồ Hoàn Kiếm. Nhưng sau đó tôi quyết định lựa chọn những hàng quán địa phương cho chuyến du lịch ẩm thực. Tôi chỉ phải tốn hơn 5 đô la để thưởng món bún chả, bún đậu mắm tôm, cà phê vỉa hè… Tôi đă hiểu tại sao M. chỉ mở một cửa hàng tại đây, v́ mở nhiều cạnh tranh cũng không có nổi.
- Cho dù ngành thức ăn nhanh này giá bán bằng vỉa hè. Cũng chẳng thể địch lại bởi v́ chất lượng của người Việt Nam rất cao ưu tiên chữ “Tươi” lên hàng đầu, mà các ông lớn này toàn chơi đồ công nghiệp, đông lạnh.