Sự thật về việc Hoàng đế cuối cùng của Trung Quốc mất ngôi sau hơn 100 năm đă được phơi bày, khi các âm mưu và hối lộ triều đ́nh có hệ thống cuối cùng được xâu chuỗi bởi một nhà sử học Trung Quốc.
Bị đưa khỏi nhà khi c̣n là một đứa trẻ ngây thơ và được tung hô là thánh sống, Phổ Nghi bị đưa tới Tử Cấm Thành để lên làm vua khi mới chỉ 2 năm 10 tháng tuổi.
Chỉ vài năm sau đó, khi Trung Quốc ch́m trong cuộc cách mạng Tân Hợi (nổ ra năm 1911), chính người mẹ nuôi của Phổ Nghi, tức Thái hậu Long Dụ (Longyu), kư giấy thoái vị đẩy Phổ Nghi khỏi ngai vàng.
Kể từ đó, những người nghiên cứu lịch sử về thời kỳ kết thúc của hoàng đế cuối cùng vẫn không hiểu rơ tại sao Thái hậu Long Dụ sẵn sàng làm như vậy.
Chân dung Phổ Nghi khi trở thành Hoàng đế nhí.
Jia Yinghua, giáo sư sử học và là cựu quan chức chính phủ, đă t́m ra câu trả lời: Thái hậu Long Dụ được hối lộ 20.000 lượng vàng, và bị đe dọa sẽ bị chặt đầu nếu từ chối.
“Điều xảy ra quá nhạy cảm nên hơn 100 năm sau mới được tiết lộ”, GS. Jia nói. Ông đă viết cuốn sách “The Extraordinary Life of the Last Emperor” (Cuộc đời khác thường của vị hoàng đế cuối cùng) từ tài liệu trong kho bí mật tại Trung Nam Hải – khu tổ hợp của lănh đạo Trung Quốc, và từ các cuộc phỏng vấn với người thân của các cận thần triều đ́nh.
Cuộc đời của Phổ Nghi đă được đạo diễn Bernardo Bertolucci dựng thành phim “The Last Emperor” (Hoàng đế cuối cùng), nhưng đến nay vị hoàng đế nhỏ tuổi này vẫn được người Trung Quốc quan tâm. “Ông ấy không giống ai. Ông ấy sống qua 3 triều đại. Toàn bộ biến động ở Trung Quốc trong suốt thế kỷ qua đă đúc kết lại ở ông ấy”. Ông ấy từ hoàng đế trở thành người làm vườn, và trong những năm cuối cùng ông đă treo bức ảnh chụp cùng chủ tịch Mao ngay trên đầu giường”, GS. Jia nói.
Thái hậu Long Dụ.
Những khoảnh khắc quan trọng trong cuộc đời Phổ Nghi gây chú ư ngay cả đến ngày nay, và nhiều chi tiết cho đến giờ vẫn được coi là quá nhạy cảm để công bố.
“Thời gian thoái vị của ông ấy là thời gian tham nhũng tràn lan mà quan lại triều đ́nh bị mua chuộc hết”, GS. Jia nói.
Triều đ́nh trong những ngày cuối cùng của nhà Thanh trở thành cái bóng của chính ḿnh. Các thế lực nước ngoài, đặc biệt là Anh, đánh bại nhà Thanh trên chiến trường, khai thác những vùng lănh thổ giàu có và bóc lột của cải.
Cạn nguồn thu, triều đ́nh nhà Thanh thậm chí c̣n phải đem cầm tấm áo choàng lụa xa hoa của người tiền nhiệm của Phổ Nghi, tức hoàng đế Quang Tự.
Bên ngoài Tử Cấm Thành, các cuộc nổi dậy nổ ra khắp nơi khi người dân đ̣i nền cộng ḥa.
Để ổn định t́nh h́nh, triều đ́nh cử Viên Thế Khải, viên tướng có tầm ảnh hưởng lớn đối với quân đội phía bắc hùng mạnh, làm Tổng lư nội các (tương đương Thủ tướng bây giờ).
Nhưng theo GS. Jia, Viên Thế Khải quyết lật đổ hoàng đế cuối cùng, bằng cách dỗ dành, đe dọa, sau đó là hối lộ các nhân vật chủ chốt trong triều đ́nh.
Viên Thế Khải.
Không chỉ hối lộ mẹ nuôi của Phổ Nghi, Viên Thế Khải c̣n đút lót thái giám thân cận nhất của bà là Xiao Dezheng, và Hoàng tử Yikuang, một trong những nhân vật có quyền lực nhất trong triều đ́nh.
“Năm 1911, báo The Times nói rằng Hoàng tử Yikuang có 2 triệu đô la bạc trong tài khoản ở ngân hàng Hong Kong và Thượng Hải. Chính t́nh trạng đút lót đă khiến vị vua cuối cùng mất vị”, GS. Jia nói.
Trong khi đó, thái giám nhận được khoản tiền lớn không kém, tương đương hơn 1 tỷ bảng Anh ngày nay. Ông ta đă dùng tiền hối lộ để xây nhà ở Thiên Tân trưng bày nhiều đồ vật quư giá ăn trộm được từ hoàng cung.
Đổi lại, thái giám rỉ tai với Thái hậu rằng bà ta sẽ trở nên giàu có nếu kư giấy thoái vị. “Và nếu bà từ chối, bà sẽ nhận được kết cục như vua Louis XVI trong Cách mạng Pháp: bị chặt đầu”, GS. Jia cho biết.
Viên Thế Khải không dừng lại ở đó. Ông ta gây áp lực lên triều đ́nh bằng cách chủ mưu hàng loạt thư đe dọa.
“Ông ta có quan hệ tốt với Đại sứ quán Nga nên đă nhờ họ viết thư nói rằng, nếu Thái hậu không kư, các thế lực phương Tây sẽ lật đổ triều đ́nh ngay lập tức”, GS. Jia trích tài liệu có được từ Trung Nam Hải cho biết.
Viên Thế Khải cũng lén soạn bức điện tín từ 44 tướng lính quân đội kêu gọi triều đ́nh giải tán.
Sau khi mất ngôi, Phổ Nghi bị ép rời khỏi Tử Cấm Thành và trở thành bù nh́n trong thời gian ngắn tại khu vực Đông Bắc Trung Quốc dưới thời Nhật chiếm đóng.
Sau khi cách mạng Trung Quốc kết thúc, Phổ Nghi được Chủ tịch Mao Trạch Đông đối xử tốt. Ông sống những ngày cuối cùng ở Bắc Kinh, làm công việc chăm sóc cây cối ở vườn bách thảo. Ông qua đời năm 1967 v́ ung thư thận và bệnh tim.
VietBF@ sưu tập