Một đồng tám mươi bảy xu, đúng như vậy. Hàng ngày, cô cố gắng tiêu thật ít tiền khi đi chợ. Cô đi loanh quanh t́m mua thứ thịt và rau rẻ nhất cho bữa ăn hàng ngày, ngay cả lúc cảm thấy hết sức mệt mỏi cô vẫn cố t́m kiếm. Tiết kiệm được đồng nào hay đồng đó.
Della đếm lại số tiền ít ỏi một lần nữa. Không hề có sự nhầm lẫn, chỉ có một đồng tám mươi bảy xu, và ngày mai sẽ là lễ giáng sinh.
Cô sẽ không thể làm ǵ hơn, chỉ c̣n cách ngồi xuống và khóc mà thôi. Ở đó, trong một căn pḥng nhỏ, tồi tàn, cô đang nức nở.
Della sống trong căn pḥng nhỏ nghèo nàn này với chồng của cô, James Dillingham Young, ở thành phố New York.
Họ có một pḥng ngủ, một pḥng tắm và một nhà bếp. James Dillingham Young may mắn hơn cô v́ anh ấy có việc làm. Tuy vậy đó không phải là một công việc kiếm được nhiều tiền. Tiền thuê căn pḥng này chiếm gần hết lương của anh ấy. Della đă cố gắng rất nhiều để t́m một công việc nhưng vận may đă không mỉm cười với cô. Tuy nhiên, cô rất hạnh phúc khi ôm Jim, James Dillingham Young, trong tay mỗi khi anh trở về.
Della đă ngừng khóc. Cô lau khô mặt rồi đứng nh́n một chú mèo xám trên bức tường đồng màu với nó bên cạnh con đường tối ngoài cửa sổ.
Ngày mai là Noel và cô chỉ c̣n một đồng tám mươi bảy xu để mua cho Jim, Jim của cô, một món quà. Cô muốn mua một món quà thật sự có ư nghĩa, một thứ có thể biểu hiện được tất cả t́nh yêu cô dành cho anh.
Della chợt xoay người chạy đến bên chiếc gương treo trên tuờng. Mắt cô sáng lên.
Cho đến bây giờ, gia đ́nh James Dillingham Young chỉ có hai vật quí giá nhất. Một thứ là chiếc đồng hồ vàng của Jim. Chiếc đồng hồ này trước đây thuộc sở hữu của cha anh ta và trước nữa là ông nội anh. Thứ c̣n lại là mái tóc của Della.
Della thả nhanh mái tóc dài óng mượt xuống lưng. Thật tuyệt đẹp, không khác nào như một chiếc áo khoác đang choàng qua người cô. Della cuộn tóc lên lại. Cô đứng lặng đi rồi thút thít một lát.
Della bước chậm răi qua các cửa hàng dọc hai bên đường rồi dừng lại trước bảng hiệu “Madame Eloise”. Tiếp cô là một phụ nữ mập mạp, bà ta chẳng có một chút vẻ “Eloise” nào cả.
Della cất tiếng hỏi: “Bà mua tóc tôi không?”
– “Tôi chuyên mua tóc mà”, bà ta đáp và bảo : “Hăy bỏ nón ra cho tôi xem tóc của cô đi”.
Suối tóc nâu đẹp tụyệt vời buông xuống.
– “Hai mươi đồng” – bà ta định giá, bàn tay nâng niu mái tóc óng ả.
– “Hăy cắt nhanh đi! và đưa tiền cho tôi” – Della nói.
Hai giờ tiếp theo trôi qua nhanh chóng. Cô t́m mua quà cho Jim trong các cửa hiệu trong niềm vui khôn tả. Cuối cùng cô cũng chọn được một thứ. Đó là môt sợi dây đồng hồ bằng vàng. Jim rất quí chiếc đồng hồ của ḿnh nhưng rất tiếc là nó không có dây. Khi Della trông thấy sợi dây này cô biết rằng nó phải là của anh và cô phải mua nó.
Cô trả hai mươi mốt đồng để mua và vội vă trở về nhà với tám mươi bảy xu c̣n lại.
Đến nhà, Della ngắm mái tóc ngắn củn của ḿnh trong gương và nghĩ thầm :”Ḿnh có thể làm ǵ với nó đây?”. Nửa giờ tiếp theo cô nhanh chóng chuẩn bị mọi thứ. Xong Della lại ngắm nghía ḿnh trong gương lần nữa. Tóc của cô bây giờ toàn những sợi quăn quăn khắp đầu. “Chúa ơi, ḿnh trông như một con bé nữ sinh ấy!”. Cô tự nhủ: “Jim sẽ nói ǵ khi thấy ḿnh như thế này?”
Bảy giờ tối, bữa ăn đuợc chuẩn bị gần xong. Della hồi hộp chờ đợi, hy vọng rằng ḿnh vẫn c̣n xinh đẹp trong mắt Jim.
Thế rồi cửa mở, Jim bước vào. Anh ấy trông rất gầy và cần có một cát áo khoác mới. Jim nh́n chằm chằm vào Della. Cô không thể hiểu được anh đang nghĩ ǵ, cô sợ. Anh ta không giận dữ, cũng chẳng ngạc nhiên. Anh đứng đó, nh́n cô với ánh mắt kỳ lạ. Della chạy đến bên Jim ̣a khóc: “Đừng nh́n em như thế, anh yêu. Em bán tóc chỉ để mua cho anh một món quà. Tóc sẽ dài ra mà. Em phải bán nó thôi, Jim à. Hăy nói “Giáng sinh vui vẻ”, em có một món quà rất hay cho anh này!”
– Em đă cắt mất tóc rồi à? – Jim hỏi.
– Đúng thế, em đă cắt và bán rồi, v́ vậy mà anh không c̣n yêu em nữa ư? Em vẫn là em mà! – Della nói.
Jim nh́n quanh rồi hỏi lại như một kẻ ngớ ngẩn: “Em nói là em đă bán tóc à?”
– Đúng, em đă nói vậy, v́ em yêu anh! Chúng ta có thể ăn tối được chưa, Jim?
Chợt Jim ṿng tay ôm lấy Della và rút từ túi áo ra một vật ǵ đấy đặt lên bàn. Anh nói: “Anh yêu em, Della, dù cho tóc em ngắn hay dài. Hăy mở cái này ra em, sẽ hiểu tại sao khi năy anh sững sờ đến vậy”.
Della xé bỏ lớp giấy bọc ngoài và kêu lên sung suớng, liền sau đó những giọt nước mắt hạnh phúc rơi xuống. Trong đó là một bộ kẹp tóc, những chiếc kẹp dành cho mái tóc óng ả của Della. Cô đă mơ ước có đuợc nó khi trông thấy lần đầu tiên qua cửa kính một gian hàng. Những cái kẹp rất đẹp và rất đắt tiền. Bây giờ chúng đă thuộc về cô nhưng tóc cô th́ không c̣n đủ dài để kẹp nữa!
Della nâng niu món quà, mắt tràn đầy hạnh phúc: “Tóc em sẽ chóng dài ra thôi Jim”, nói xong cô chợt nhớ đến dây đồng hồ vàng định tặng cho Jim và chạy đi lấy.
– Đẹp không anh? Em đă t́m kiếm khắp nơi đấy, giờ th́ anh sẽ phải thích thú nh́n ngắm nó hàng trăm lần mỗi ngày thôi. Nhanh lên, đưa nó cho em, Jim, hăy nh́n nó với sợi dây mới này.
Nhưng Jim không làm theo lời Della. Anh ngồi xuống ṿng tay ra sau đầu mỉm cuời nói: “Della, hăy cất những món quà này đi. Chúng thật đáng yêu. Em biết không, anh đă bán chiếc đồng hồ để mua kẹp cho em. Giờ th́ chúng ta có thể bắt đầu bữa tối được rồi em ạ”.
Đó là một câu chuyện cảm động về t́nh yêu của hai bạn trẻ đă hết ḷng yêu nhau.
VietBF@sưu tập