Không phải Patriot, IRIS-T của Đức mới là 'át chủ bài' phòng không Ukraine?

[Romano]

Đức đang gửi cho Ukraine hệ thống phòng không IRIS-T thứ 8, và các hệ thống này có thể trợ lực phòng thủ bầu trời cho Kiev như thế nào?Berlin đang chuẩn bị gửi hệ thống phòng không IRIS-T thứ tám tới Ukraine - tờ Kiev Independent dẫn lời Đại sứ Ukraine tại Đức Oleksii Makeiev cho biết vào ngày 24/7.

"Bảy hệ thống đã được chuyển giao, và hệ thống thứ tám đang trên đường đến", ông Makeiev phát biểu trong các bình luận được hãng thông tấn Interfax-Ukraine đưa tin.Năm ngoái, Berlin đã khởi động một sáng kiến nhằm tăng cường năng lực phòng không của Ukraine và đã trở thành một trong những nhà cung cấp hệ thống hàng đầu cho Ukraine, cam kết vào tháng 9 năm nay sẽ gửi tổng cộng 17 hệ thống IRIS-T.

Vào thời điểm đó, Thủ tướng Đức khi đó là Olaf Scholz cho biết Ukraine đã có 7 hệ thống, được sử dụng để bắn hạ hơn 250 tên lửa và máy bay không người lái của Nga.

Sức mạnh của IRIS-T

IRIS-T là một phần không thể thiếu trong hệ thống phòng không nhiều lớp của Ukraine, bao gồm nhiều hệ thống khác nhau, hầu hết do các đồng minh phương Tây cung cấp.

Hệ thống tầm ngắn có thể bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách 12 km và ở độ cao lên tới 8 km, trong khi hệ thống tầm trung có thể bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách 40 km và ở độ cao 20 km.

Các bệ phóng IRIS-T, có thể mang theo 8 tên lửa, có thể di chuyển và được vận chuyển trên các bệ bánh xích hoặc xe tải do nhà sản xuất Diehl Defense của Đức sản xuất.

"Một trong những lợi thế của IRIS-T là khả năng cơ động, giúp cải thiện khả năng sống sót", Fabian Hoffmann, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Đại học Oslo, chuyên về công nghệ tên lửa, phát biểu với tờ Kyiv Independent.

Các tên lửa của IRIS-T, có thể đạt tốc độ khoảng Mach 3 (1.020 mét/giây), được phóng thẳng đứng, nghĩa là không có điểm mù nào ngay phía trên hệ thống.

Chúng được trang bị hệ thống vectơ lực đẩy được kiểm soát giúp cải thiện khả năng cơ động, và hệ thống dẫn đường hồng ngoại phản ứng với nhiệt phát ra từ mục tiêu (IRIS-T là từ viết tắt của "hệ thống hình ảnh hồng ngoại được kiểm soát bằng vectơ lực đẩy đuôi").

Tên lửa IRIS-T cũng có khả năng phát hiện bẫy nhiệt, loại bẫy mà Nga đã trang bị cho một số tên lửa hành trình để khiến chúng khó bị đánh chặn hơn.

Ông Hoffmann nhấn mạnh radar giám sát trên không TRML 4D được sử dụng cho hệ thống phòng không IRIS-T, hoạt động tốt ngay cả trong những môi trường “hỗn loạn".

"Nếu bạn quét tìm thứ gì đó như tên lửa hành trình hoặc thiết bị bay không người lái bay khá gần mặt đất, sẽ có cây cối, núi non, nhiều tòa nhà chắn đường, và bạn phải lọc chúng ra để phân biệt mối đe dọa thực sự", ông Hoffmann nói.

"TRML là hệ thống tầm xa với khả năng lọc nhiễu tuyệt vời và khả năng theo dõi mục tiêu đang bay đến, sau đó dẫn đường cho máy bay đánh chặn đến đó", ông nói thêm.

Tuy nhiên, radar này, giống như chính hệ thống IRIS-T, không hiệu quả lắm đối với một số vũ khí mà Nga sử dụng trong các cuộc tấn công chống lại Ukraine.

Mục tiêu nào IRIS-T không thể bắn hạ?

Hệ thống phòng không do Đức sản xuất được tối ưu hóa để phòng thủ chống lại các mục tiêu bay thấp, cận âm và có tiết diện phản xạ radar thấp như tên lửa hành trình, nhưng theo các chuyên gia, nó không có khả năng đánh chặn tên lửa đạn đạo.

Các tên lửa đạn đạo như Iskander M hoặc Kinzhal của Nga tiếp cận từ độ cao lớn - lần lượt lên đến 50 km (31 dặm) và 20 km (12 dặm) - và sau đó lao xuống với tốc độ cao, lên đến 3.200 km/giờ.

Và trong hầu hết các cuộc tấn công hàng loạt, Nga đạt tỷ lệ thành công cao nhất với tên lửa đạn đạo – ông John Hardie, Phó Giám đốc Chương trình Nga tại Quỹ Bảo vệ Dân chủ, nói với tờ Kyiv Independent. Ông đồng thời cho biết thêm rằng cho đến nay, Ukraine chủ yếu dựa vào hệ thống phòng không Patriot do Mỹ sản xuất để bảo vệ mình khỏi những mối đe dọa như vậy.

Ukraine đang nỗ lực hết sức để tăng số lượng hệ thống Patriot mà họ đang sở hữu - Kiev đã mua ba hệ thống mới nhưng đã yêu cầu tổng cộng mười hệ thống, Tổng thống Volodymyr Zelensky nói với các nhà báo vào ngày 24/7.

"Tôi đã chính thức nhận được xác nhận từ Đức cho hai hệ thống, và từ Na Uy cho một hệ thống", nhà lãnh đạo Ukraine nói, đồng thời cho biết thêm rằng Kiev hiện đang làm việc với Hà Lan để mua thêm một hệ thống nữa.

Diễn biến trên diễn ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố sáng kiến do NATO và EU hậu thuẫn vào ngày 14/7, theo đó các thành viên liên minh sẽ mua các hệ thống vũ khí do Mỹ sản xuất cho Ukraine. Một hệ thống Patriot hoàn chỉnh với tên lửa đánh chặn có giá lên tới hơn 1 tỷ USD.