Israel lo ngại trước làn sóng mua máy bay F-35 tại Trung Đông

[june04]

Không quân Israel cùng các cơ quan an ninh của nước này đang theo dõi sát sao mối quan tâm của các quốc gia trong khu vực, bao gồm Saudi Arabia, Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ, về việc mua tiêm kích tàng hình F-35 từ Mỹ. Bất cứ thương vụ bán F-35 dều có thể thách thức lợi thế quân sự vượt trội của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tại Trung Đông.


Chiến đấu cơ F-35 do Hãng Lockheed Martin của Mỹ sản xuất. Ảnh tư liệu: PAP/TTXVN

Năm 2020, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) từng chính thức đề xuất mua F-35, song thương vụ không tiến triển vì nhiều lý do. Ngoài ra, Maroc, Ai Cập và Bahrain cũng từng bày tỏ quan tâm.

Nguồn tin an ninh chia sẻ với trang Walla rằng các cuộc đàm phán vẫn đang diễn ra và thương vụ nào cũng cần Mỹ phê duyệt. Sau khi Mỹ đồng ý, quốc gia mua phải gửi yêu cầu chính thức lên Quốc hội Mỹ để được thông qua. Các quan chức Israel cảnh báo rằng nếu Mỹ cân nhắc bán F-35 cho các nước láng giềng, Israel sẽ cần phải điều chỉnh lại chiến lược quốc phòng.

Song song đó, Bộ Quốc phòng Israel đang theo dõi dự án phát triển tiêm kích F-47 – máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu. Boeing đã giành được hợp đồng trị giá 20 tỷ USD để phát triển loại máy bay này, vốn được kỳ vọng sẽ thay thế F-22. Dự kiến, F-47 sẽ được đưa vào phục vụ trong quân đội Mỹ từ năm 2027 đến 2029.

F-47 được đánh giá là sẽ vượt trội so với F-35, với tầm bay 1.800 km và tốc độ vượt Mach 2. Máy bay này sẽ được trang bị công nghệ tàng hình thế hệ mới, trí tuệ nhân tạo và kho vũ khí đa dạng hơn. Giá dự kiến vào khoảng 170 triệu USD mỗi chiếc. Hiện tại, F-47 vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm và chưa có thông số kỹ thuật hay lộ trình xuất khẩu chính thức.

Trong chương trình F-35 hiện nay, có nhiều hệ thống radar khác nhau, trong đó Israel giữ lợi thế nhờ tích hợp các hệ thống do nước này tự phát triển. Những hệ thống này tăng cường khả năng tình báo và sức mạnh tấn công, mang lại năng lực mà các dòng máy bay khác không có. Nếu các quốc gia Arab sở hữu F-35, Mỹ có thể hạn chế tính năng của máy bay, từ đó thu hẹp lợi thế của Israel.

Bộ Quốc phòng Israel đang chuẩn bị cho Bản ghi nhớ viện trợ an ninh tiếp theo từ Mỹ. Thỏa thuận năm 2016 có trị giá 38 tỷ USD dự kiến sẽ được cập nhật. Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã ám chỉ rằng thỏa thuận mới có thể bao gồm những thay đổi không hoàn toàn có lợi cho Israel.

Đội máy bay F-35 của Không quân Israel đã đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo ưu thế trên không tại 7 chiến trường, gây tổn thất nặng nề cho các đối thủ của Israel. Việc duy trì ưu thế công nghệ trên không sẽ là điều kiện tiên quyết trong bất kỳ thỏa thuận viện trợ tương lai nào từ Mỹ, nhất là khi Trung Đông tiếp tục phát triển các loại vũ khí tiên tiến.

Tính đến giữa năm 2025, Israel đang sở hữu khoảng 45 tiêm kích F‑35I "Adir" đang hoạt động, nằm trong tổng số 75 chiếc đã được ký hợp đồng. Các lô tiếp theo sẽ tiếp tục giao đến từ năm 2028.