Những thử thách Nga phải đối mặt khi dồn sức vào xung đột Ukraine

[Romano]

Tổng thống Putin khát khao thay đổi trật tự quốc tế và khôi phục vị thế nước Nga. Tuy nhiên, khi dồn sức vào xung đột Ukraine để theo đuổi các mục tiêu đó, Nga cũng phải đối diện với không ít thử thách.
Trong xung đột vũ trang với Ukraine, mục tiêu của Nga không dừng lại ở câu chuyện lãnh thổ. Tổng thống Putin còn muốn xóa bỏ trật tự thế giới thời hậu Chiến tranh Lạnh, tái thiết không gian ảnh hưởng Xô viết, cho phép Nga được lấy lại vị thế cường quốc thế giới ngang hàng với Mỹ. Những hội nghị thượng đỉnh song phương gần đây, như cuộc họp giữa Tổng thống Mỹ Trump và người đồng cấp Nga Putin ở Alaska vào tháng 8/2025, đã phản ánh sự công nhận mang tính biểu tượng đối với khát vọng đó, khi Ngoại trưởng Nga Lavrov xuất hiện tại Alaska trong chiếc áo có dòng chữ CCCP (viết tắt bằng tiếng Nga của từ “Liên Xô”).

Nguồn lực hao mòn và sự phụ thuộc vào Trung Quốc
Moscow dành nhiều nguồn lực, nhân lực và ý chí chính trị để phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt” nhằm vào quốc gia láng giềng Ukraine. Quân đội Nga đã hứng chịu những tổn thất không nhỏ để có những bước tiến từ từ ở miền Đông Ukraine, đặc biệt là vùng Donbass. Để khôi phục lực lượng vũ trang như ban đầu, Nga sẽ phải mất thêm nhiều năm nữa cũng như các nguồn đầu tư hàng tỷ USD.

Bên cạnh đó, Moscow đã phải phụ thuộc nhất định vào một số quốc gia như Trung Quốc, Triều Tiên và Iran. Do bị phương Tây cấm vận, Nga thiếu nhiều linh kiện cần thiết để sản xuất vũ khí và họ phải phụ thuộc vào nhập khẩu từ Trung Quốc. Nga phải tăng cường bán dầu cho Trung Quốc để có tài chính nhập hàng của Trung Quốc, đất nước hiện chiếm tới gần 40% doanh thu của Nga từ xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch trong năm 2025 tính đến thời điểm này (tháng 9). Trung Quốc cũng đã trở thành nguồn tín dụng nước ngoài chính của Nga.

Nhưng ngay cả khi xung đột quân sự chấm dứt hoàn toàn thì cũng chưa có gì bảo đảm chắc chắn Ukraine sẽ không còn thù địch với Nga.

Khoảng trống trên những mặt trận khác
Trong lúc Nga dồn sức lực và tâm trí vào Ukraine thì tại các mặt trận địa chính trị khác như châu Phi, nhiều quốc gia lại đang ra sức giành ảnh hưởng. Tình hình tương tự xảy ra ở Trung Đông, đặc biệt là tại Syria. Moscow từng tự hào rằng nhân tố Nga trong nội chiến Syria là một phần trong sự nổi lên của Nga, mở đường cho nước này vươn lên hàng ngũ các đại cường quốc và chứng tỏ họ có thể phóng chiếu sức mạnh cũng như qua mặt được Washington ở địa bàn này. Nhưng nay Syria trở thành bằng chứng về việc Nga đã bị căng mỏng sức lực. Chính quyền Tổng thống Syria Assad, từng được ông Putin ca ngợi là đóng vai trò sống còn đối với Nga, đã sụp đổ nhanh chóng vào cuối năm 2024. Các nước khác như Thổ Nhĩ Kỳ, Israel, các quốc gia vùng Vịnh và cả Mỹ đã nhanh chóng tiếp cận để gây ảnh hưởng tại Syria.Vùng Nam Kavkaz từng được coi là sân sau của Nga. Trong thời gian dài, Azerbaijan và Armenia phụ thuộc vào Nga về bảo đảm an ninh, nguồn cung vũ khí cũng như sự trung gian hòa giải cho các xung đột. Nga từng ngầm hứa bảo đảm an ninh cho Armenia thông qua Tổ chức Hiệp ước an ninh tập thể (CSTO) cũng như mối quan hệ sâu sắc giữa quân đội hai nước và việc lực lượng gìn giữ hòa bình Nga được triển khai ở vùng Nagorno-Karabakh. Thế nhưng trong năm 2023, Azerbaijan đã chiến thắng hoàn toàn Armenia trong tranh chấp lãnh thổ. Và hiện nay, chính Mỹ là bên xúc tiến hòa đàm giữa hai quốc gia Nam Kavkaz này - điều khó có thể tưởng tượng đến chỉ cách đây 4 năm.

Tại châu Âu, khối quân sự NATO đã mở rộng thêm để kết nạp Phần Lan và Thụy Điển lần lượt vào các năm 2023 và 2024. Nhiều nước NATO cũng đã gia tăng chi tiêu quốc phòng do tâm lý đề phòng Nga kể từ khi nước này phát động chiến dịch tấn công Ukraine.

Trong thời gian diễn ra xung đột Ukraine, nền kinh tế Nga có sự tăng trưởng. Tuy nhiên, kinh tế Nga hiện nặng về công nghiệp quốc phòng, ưu tiên sản xuất đạn pháo, tên lửa và UAV chứ không hẳn là tập trung đầu tư vào trí tuệ nhân tạo (AI), công nghiệp xanh và microchip dù Nga cũng có nỗ lực đi theo hướng này. Nền kinh tế pháo đài có thể giúp Nga đứng vững trong cuộc đối đầu với Ukraine và phương Tây nhưng có thể đồng thời là lực cản trong việc phát triển các công nghệ dân sự phục vụ sự lớn mạnh của Nga sau này.