Tổng thống Mỹ Donald Trump phát tín hiệu sẵn sàng gặp lại ông Kim Jong-un, gợi mở khả năng tổ chức thượng đỉnh Mỹ - Triều. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng khả năng này thấp khi ông Kim đang tập trung củng cố quan hệ với Trung Quốc và Nga.
Một cuộc thượng đỉnh chớp nhoáng giữa Mỹ và Triều Tiên vẫn còn xa vời, mặc dù Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây phát tín hiệu rằng ông sẵn sàng gặp lại ông Kim Jong-un, đồng thời mô tả Bình Nhưỡng là “một dạng cường quốc hạt nhân”, khi ông bắt đầu chuyến công du châu Á tuần trước.
Một số nhà phân tích cho rằng cách dùng từ của ông Trump có thể được diễn giải như một nhượng bộ ngoại giao đối với phía Triều Tiên. Tuy nhiên, những người khác nhận định ông Kim hiện tập trung củng cố quan hệ với Trung Quốc và Nga, trong bối cảnh chiến sự Ukraine, nên khó có thể ưu tiên cho một cuộc gặp mang tính biểu tượng với Washington.
“Khả năng diễn ra vẫn thấp, nhưng không thể loại trừ”, ông Cho Han-bum, chuyên gia tại Viện Thống nhất Quốc gia Hàn Quốc, nói với This Week in Asia.
Theo ông, một cuộc gặp ngắn giữa hai nhà lãnh đạo, dù chưa đạt thỏa thuận về vấn đề phi hạt nhân hóa ngay lập tức, vẫn có thể mở đường cho các cuộc đàm phán chính thức ở cấp chuyên viên.
Ông Cho nói thêm rằng nếu ông Kim Jong-un đã có các cuộc gặp với ông Tập Cận Bình và ông Vladimir Putin, thì việc gặp lại ông Trump sẽ giúp ông củng cố hình ảnh lãnh đạo có tầm quốc tế trong mắt người dân Triều Tiên. Ngược lại, ông Trump có thể tự nhận công trạng là người giảm thiểu mối đe dọa hạt nhân từ Bình Nhưỡng.
“Cả hai đều là những nhà lãnh đạo có cái tôi lớn và sân khấu chính trị dường như đã được dọn sẵn cho họ''.
Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung cũng cho biết ông sẵn sàng ủng hộ một lộ trình giải pháp theo giai đoạn, bao gồm đóng băng, cắt giảm và cuối cùng là loại bỏ chương trình hạt nhân của Triều Tiên.
Ông Trump khẳng định rằng ông cởi mở với khả năng gặp ông Kim trong chuyến thăm Hàn Quốc kéo dài hai ngày bắt đầu từ ngày 29/10, trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao APEC.
Trả lời báo chí trên chuyên cơ Không lực Một khi đang trên đường tới Malaysia – điểm đầu trong chuyến công du châu Á kéo dài 5 ngày – ông Trump nói: “Nếu ông ấy muốn gặp, tôi sẵn sàng. Tôi sẽ làm điều đó”.
Khi được hỏi liệu ông có gặp ông Kim không, ông Trump nhắc lại: “Lần trước tôi chỉ đăng lên mạng rằng mình sẽ đến Hàn Quốc, và nếu ông ấy muốn gặp thì tôi sẵn sàng. Và rồi ông ấy gọi cho tôi trong vòng 10 phút”.
Cuộc gặp đó – diễn ra tại làng đình chiến Bàn Môn Điếm vào tháng 6/2019 – là lần gặp thứ ba giữa hai nhà lãnh đạo, sau Hội nghị Thượng đỉnh Singapore (2018) và Hà Nội (2019).
Ông Trump khẳng định ông có “mối quan hệ tuyệt vời” với nhà lãnh đạo Triều Tiên: “Ông ấy biết tôi sắp đến, phải không? Nếu các bạn muốn loan tin, tôi sẵn sàng 100%. Chúng tôi không có nhiều cách liên lạc ngoài Internet vì họ hầu như không có điện thoại, nhưng ông ấy biết tôi đến”.
Một quan chức cấp cao của Mỹ nói thêm rằng chưa có kế hoạch chính thức nào cho cuộc gặp thượng đỉnh Trump – Kim, song “mọi thứ đều có thể thay đổi”.
Trong khi đó, Bộ trưởng Thống nhất Hàn Quốc Chung Dong-young cho biết có dấu hiệu cho thấy Bình Nhưỡng đang chuẩn bị cho khả năng đối thoại tại Bàn Môn Điếm. “Các nhân viên Triều Tiên đã được nhìn thấy đang dọn dẹp, cắt cỏ và chụp ảnh trong khu vực an ninh chung, điều hiếm thấy trong năm nay”, ông nói.
Bộ Tư lệnh Liên Hợp Quốc cũng tạm ngừng các chuyến thăm dân sự tới khu vực biên giới, làm dấy lên thêm đồn đoán.
“Cơ hội trời ban”
Ông Chung gọi đây là “cơ hội trời ban” để chấm dứt cuộc chiến Triều Tiên kéo dài 72 năm, và kêu gọi cả Washington lẫn Bình Nhưỡng đừng bỏ lỡ thời điểm lịch sử này.
Tuy nhiên, các dấu hiệu khác lại cho thấy khả năng cuộc gặp giảm dần. Truyền thông nhà nước Triều Tiên đưa tin Ngoại trưởng Choe Son-hui sẽ sớm thăm Nga và Belarus, một động thái mà các chuyên gia như ông Yang Moo-jin, Hiệu trưởng Đại học Nghiên cứu Triều Tiên, cho rằng “gần như loại trừ khả năng thượng đỉnh với Mỹ”.
“Khó có thể tưởng tượng một cuộc họp Mỹ - Triều lại diễn ra khi vị Bộ trưởng phụ trách đàm phán với Washington đang ở nước ngoài”, ông nói.
Tuy vậy, ông Kim Jong-un vẫn có thể gửi thông điệp mang tính ngoại giao, khẳng định “cửa đối thoại vẫn mở” dù chưa đến lúc nối lại trực tiếp.
Theo nhà phân tích Doo Jin-ho của Viện Chiến lược Quốc gia Hàn Quốc, về mặt tích cực, ông Kim có thể chấp nhận gặp lại ông Trump, bởi mục tiêu ngoại giao dài hạn của Bình Nhưỡng là được Mỹ công nhận là cường quốc hạt nhân và giảm trừng phạt thông qua đối thoại.
Một cuộc gặp như vậy cũng sẽ giúp nâng cao vị thế của ông Kim, trước thềm Đại hội đảng lần thứ 9 năm tới – khi ông đang củng cố liên minh quân sự với Nga và quan hệ hữu nghị với Trung Quốc.
“Bình Nhưỡng có thể coi đây là ‘cơ hội vàng’”, ông nói.
Ngược lại, những người bi quan cho rằng xác suất diễn ra một cuộc thượng đỉnh chớp nhoáng rất thấp, do Triều Tiên đang ưu tiên ổn định kinh tế và chính trị trong trục Trung – Nga, đặc biệt khi cuộc xung đột ở Ukraine vẫn tiếp diễn.
“Với việc Bình Nhưỡng né tránh trừng phạt quốc tế thông qua Trung Quốc và Nga, họ không có nhiều động lực để vội vã đàm phán với Mỹ”, ông Doo nói thêm. “Chuyến công du Nga – Belarus của bà Choe Son-hui có thể xem như một cách ‘tẩy chay mềm’ thượng đỉnh Mỹ - Triều trong bối cảnh hiện nay”.
