Chuyện người Nhật vẫn đứng chờ đèn đỏ trong khi chạy động đất, hoặc em bé 9 tuổi đưa phần bánh người ta cho ḿnh vào thùng phân phối cho mọi người... tưởng rằng rất b́nh thường. Nhưng ở Việt Nam, những câu chuyện này đang gây dư luận lớn. Dường như người Việt Nam ta đang tự xem lại bản thân ḿnh, cách ứng xử, tính cách, tinh thần...
Tôi có một nữ sinh viên học tiếng Việt tại trường Đại học Ngoại ngữ Tokyo. Khi dạy tiếng Việt, tôi luôn luôn dạy cái đẹp, cái tốt, cái văn hóa “ngh́n năm văn hiến” của người Việt Nam ta cho các sinh viên Nhật. Các em sinh viên đó đều yêu Việt Nam hơn.
Thế rồi em nữ sinh viên có đôi mắt đẹp mê hồn đó quyết định đi du học tiếng Việt ở Hà Nội 10 tháng. Em muốn nói chuyện được với trẻ em đường phố, lang thang cơ nhỡ của Việt Nam. Em dự định sau khi tốt nghiệp tiếng Việt, sẽ trở lại Việt Nam, tham gia các hoạt động t́nh nguyện giúp người nghèo.
Hơn 5 tháng sau, tôi nghe tin em bỏ học, rời Hà Nội về Nhật rồi về thẳng quê nhà, một tỉnh xa Tokyo.
Một người đàn ông an ủi cô gái khi ngôi nhà của cô sụp đổ do động đất xảy ra ở Watari, ngày 14/3. Ảnh: Jiji Press/AFP/Getty Images
Hỏi ra mới biết, thời gian ở Hà Nội, em quen với một nam sinh viên nghèo. Hai người nhanh chóng thân nhau, và thường đi ăn, uống cà phê với nhau. Một hôm, hai người đi ăn ở một quán cơm b́nh dân. Trong khi chờ gọi món ăn, em nữ sinh viên người Nhật đó đi vệ sinh, để chiếc điện thoại di động của ḿnh ở trên bàn. Khi trở ra, em không thấy người bạn trai, cùng cái điện thoại di động nữa. Em ngồi chờ 1 tiếng, 2 tiếng, người bạn không quay lại. Anh ta đă biến mất như một ảo ảnh.
Hai năm sau, tôi gặp lại em nữ sinh viên Nhật đó ở trường Đại học Ngoại ngữ Tokyo. Tôi đang giảng bài, th́ em bước vào lớp. Lúc đầu tôi không nhận ra em, v́ chỉ c̣n đôi mắt đẹp là vẫn như xưa, nhưng khuôn mặt bầu bĩnh, xinh xắn, ngây thơ đă rắn rỏi, từng trải.
“Thầy không nhận ra em ư? Em là...”.
Ôi, tôi thật xấu hổ v́ không nhận ra cô nữ sinh xinh đẹp đó.
Chúng tôi đă nói chuyện với nhau nhiều. Khi tôi hỏi lại chuyện ở Hà Nội, em nói: “Thôi, chuyện qua rồi mà. Em sẽ vẫn học tiếng Việt cho đến khi tốt nghiệp”.
Luận văn tốt nghiệp của em ấy viết bằng tiếng Việt và tiếng Nhật, đề tài nói về người phụ nữ Việt Nam. Em ca ngợi sự cần cù, đảm đang, và dũng cảm của người phụ nữ Việt Nam. Sau lễ tốt nghhiệp, chúng tôi chia tay nhau. Em nói hi vọng một ngày nào đó, sẽ quay lại Việt Nam, và được nói chuyện với người Việt Nam. Tôi không nh́n thấy một lời trách móc, oán thán về các kỷ niệm buồn ở Việt Nam.
Hầu hết các sinh viên người Nhật của tôi khi đi du học Việt Nam ở Sài G̣n, lẫn Hà Nội, đều gặp những chuyện khó chịu, nhất là với các lái xe taxi, hoặc trẻ em lang thang bán hàng rong. Có em sinh viên bị trẻ em lang thang hắt nước vào người v́ không chịu mua hàng lưu niệm. Thế nhưng không một ai nói xấu về Việt Nam. Họ bảo rằng, những khó chịu này khác chỉ là chuyện nhỏ...
Người Việt Nam ta quả là anh hùng. Từ nhỏ chúng ta đă được dạy về Thánh Gióng, về Hai Bà Trưng, Bà Triệu, về Trần Hưng đạo, Lư Thường Kiệt, Lê Lợi, Quang Trung... Đến chiến tranh chống Pháp, chống Mỹ... cũng lại toàn là những chuyện anh hùng.
Thế nhưng chiến tranh đă trôi qua 36 năm và Việt Nam vẫn là một trong những nước nghèo trên thế giới. C̣n nước Nhật, vào năm 1968, sau 23 năm kết thúc chiến tranh, họ đă đứng thứ hai thế giới về sức mạnh kinh tế, và giữ vị trí số hai đó suốt 43 năm, chỉ đến năm 2011 mới chịu nhường cho Trung Quốc, để lùi xuống vị trí số ba.
Nhưng vị trí số ba của nước Nhật hoàn toàn khác vị trí số hai của Trung Quốc. Mặc dù ở vị trí số hai từ tháng 2 năm 2011, nhưng thu nhập b́nh quân đầu người của Trung Quốc năm 2010 chỉ là 3700 đôla/năm, bằng 1/10 của nước Nhật. Và cơn động đất khủng khiếp, ngàn năm mới có một lần vừa rồi, và sự cố ṛ rỉ phóng xạ hiện nay, theo dự đoán, cũng chỉ làm ảnh hưởng khoảng 0,2 đến 0,5% đến sự phát triển kinh tế của nước Nhật trong năm 2011.
Những câu chuyện cảm động sau thảm họa động đất ở Nhật Bản đang khiến người Việt nh́n lại ḿnh. Hi vọng sự tự xem lại ḿnh đó thật sự nghiêm túc.
Không hỗn hoạn, không có cảnh cướp bóc, hôi của, giành giật đồ ăn thức uống, người dân đoàn kết cho dù đă có đôi chút hoang mang, cảnh sơ tán tại các khu vực có nguy cơ phơi nhiễm phóng xạ diễn ra trong trật tự.
"Khí đốt và nước đă bị cắt ở Miyagi và ở thành phố Sendai. Một số trường hợp, điện cũng bị cắt", một nhân chứng tại Miyagi cho biết hôm 11/3. "Tuy nhiên, không hề có hoảng loạn trên đường phố hay ở các cửa hàng".
Thay vào đó, mọi người kiên nhẫn xếp hàng bên ngoài các cửa hiệu vốn đă hỏng toàn bộ cửa sổ kính và cửa ra vào. Để tránh tích trữ, các cửa hàng phân phát lương thực và nước uống cho từng người.
Toàn bộ Nội các Nhật Bản làm việc hầu như 24/24 giờ kể từ hôm 11/3. Tất cả, từ thủ tướng, chánh văn pḥng nội các cho tới các bộ trưởng đều vận đồng phục bảo hộ lao động màu xanh nước biển khi xuất hiện trên truyền h́nh.
Đó là những ǵ truyền thông quốc tế đă và đang ca ngợi Nhật Bản trong suốt tuần qua. Điều này hoàn toàn trái ngược với những chuyện thường thấy ở nhiều quốc gia sau khi hứng chịu thiên tai dịch họa.
Hăng tin CNN dẫn lời chuyên gia văn hóa Nhật Bản Gregory Pflugfelder thuộc trường Đại học Columbia cho hay, “không có hiện tượng giành giật của cải ở Nhật Bản và tôi cũng không chắc trong suy nghĩ của người Nhật có những từ vựng đó không nữa”.
Một ông lăo được Lực lượng Pḥng vệ cứu thoát ở thành phố Kesennuma, tỉnh Miyagi.
Pflugfelder có mặt ở Tokyo thời điểm động đất xảy ra. Ông thấy mọi người vẫn xếp hàng rất trật tự tại ga tàu điện ngầm, ngay cả khi nơi này bị đóng cửa trong vài giờ.
“Tại sao một số nền văn hóa đối phó với thảm họa bằng cách biến của cải của người khác thành của chính ḿnh, trong khi những nền văn hóa khác, đặc biệt là người Nhật, lại chứng tỏ ḷng vị tha thậm chí trong thảm họa?”, biên tập viên Ed West của tờ Telegraph viết.
“Các siêu thị giảm giá và chủ cửa hàng mời mọi người uống nước, cùng đoàn kết để sống sót. Thật ấn tượng khi không có chuyện giành giật của cải”, Ed West ngưỡng mộ.
Thế giới từng chứng kiến những cảnh cướp bóc, tội phạm hoành hành trong trận động đất ở Chile, Haiti hồi năm ngoái hay sau cơn băo Katrina tại New Orleans (Mỹ) hoặc một số quốc gia khác bị thiên tai tàn phá trước đây.
Tại Anh, sau trận lụt kinh hoàng năm 2007 ở West Country, nhiều xe cộ bỏ không đă bị đập phá, các thùng nước miễn phí bị đánh cắp.
Ở Chile, nạn cướp bóc và hôi của diễn ra tràn lan sau động đất hồi năm ngoái. Nhà lănh đạo Chile đă phái 10.000 binh sĩ tới vùng lâm nạn để duy tŕ trật tự, trong khi giới chức ở Concepcion, thành phố lớn thứ nh́ nước này, phải nới rộng lệnh giới nghiêm để chặn nạn hôi của.
Tại Haiti, tiếp sau trận động đất là cảnh hỗn loạn trên rất nhiều đường phố. Tiếng súng thỉnh thoảng lại vang lên. Cảnh chen lấn tranh giành những gói bánh quy dinh dưỡng và viên lọc nước quanh những chiếc xe tải của Liên hợp quốc có thể bắt gặp ở nhiều nơi.
Tổng biên tập tờ Bangkok Post là Pichai Chuensuksawadi cho biết: "Ngay cả bây giờ trong các khu cứu hộ người sống sót, cảnh tấn công t́nh dục, cưỡng hiếp vẫn xảy ra do chính quyền Haiti không thể dọn sạch đống đổ nát, do sự tàn phá gây ra từ hơn một năm trước đó".
Tại New Orleans, Mỹ, trong thời kỳ băo Katrina, cảnh cướp bóc diễn ra ở mức độ kinh hoàng. Cảnh cướp xe diễn ra khắp nơi, bệnh viện bị tấn công và bắn nhau diễn ra ở nhiều nơi.
Chiến dịch cứu hộ bị hủy v́ t́nh h́nh an ninh không đảm bảo cho những người t́nh nguyện. Cảnh vệ quốc gia không thể tập trung vào nỗ lực t́m kiếm và cứu hộ v́ họ c̣n bận giải quyết t́nh trạng cướp phá.
V́ thế t́nh h́nh xă hội Nhật Bản quả là điều lạ thường.
Gregory Pflugfelder cho rằng, “người Nhật có ư thức rằng trước hết phải có trách nhiệm với cộng đồng”. C̣n theo Federico D. Pasqual ở tờ The Philippine Star, “người Nhật đang thể hiện điều mà họ được dạy dỗ từ khi c̣n nhỏ, đó là sự trật tự và kiên cường”.
Thomas Lifson viết trên The American Thinker rằng, xă hội Nhật Bản đă được rèn giũa qua nhiều thế hệ để mọi thứ đi vào nề nếp, trật tự và cư xử đúng mực. Chính sức mạnh này đă giúp Nhật Bản vượt lên sau Chiến tranh thế giới thứ 2 và hiện một lần nữa trong thảm họa này.
"Người Nhật được giáo dục rằng sự quy củ và đồng thuận là giá trị cốt lơi", James Picht, The Washington Times, cho biết. Với người Mỹ, luôn đề cao chủ nghĩa cá nhân, th́ những giá trị đó nghe có vẻ không hợp thời.
Những lúc b́nh thường, việc chú ư tới vẻ bề ngoài và các quy tắc có vẻ cứng nhắc, nhưng vào thời điểm khó khăn, những đức tính này sẽ đánh bại nhu cầu "cướp giật". Nền văn hóa Nhật Bản không cao siêu, nó chỉ đơn giản được cấu tạo để phù hợp với việc duy tŕ trật tự xă hội ngay sau một thảm họa lớn.
Với biên tập viên Max Fisher của tờ The Atlantic, "rất hiếm quốc gia được chuẩn bị kỹ càng". "Từ người lính, các nhân viên y tế được huấn luyện cẩn thận, cho tới các bệnh viện dễ dàng hoán chuyển thành trung tâm đối phó t́nh trạng khẩn cấp. Khó t́m được một khía cạnh nào trong đời sống dân chúng Nhật lại không được chuẩn bị kỹ để đối phó với động đất và sóng thần".
Tuy nhiên, cho dù v́ bất cứ lư do ǵ, th́ sức chịu đựng của người Nhật cũng quả thực hiếm thấy và đáng nể. Theo Phó giáo sư Dmitry Evstafyev, Chủ nhiệm Khoa Quan hệ quốc tế thuộc trường Đại học Quốc gia Saint Petersburg (Nga), tinh thần ứng phó với thiên tai ở người Nhật quả thực đáng để học tập.
VN muốn học theo gương người Nhật ư? tôi nghĩ ít nhất cũng 100 năm nữa đấy, trồng người khác với trồng cây. Cả mấy thế hệ thanh niên VN sau 1975 chỉ biết đảng , pác hồ và ăn chơi sa đọa mà thôi cộng thêm sự ru ngũ thâm độc của bọn tàu khựa...thử hỏi và thử nh́n lại xem
Ḿnh không cố ư làm nản chí các bạn, thật sự cả 1 thế hệ thanh niên đă bị Đảng Cộng Sản ru ngủ cả rồi, chỉ biết kiếm tiền bằng mọi thủ đoạn và ăn chơi sa đọa thôi, họ chẳng nghỉ đến ai đâu....!!!!
Bài viết trên và các câu chuyện về nước Nhật thậ đáng cho chúng ta suy gẫm.Hy vong là VN sẻ học hỏi một phần nào đó nhửng cái hay cái đẹp của một nứơc Nhật bản phồn thịnh kỷ luật nghiêm minh. Ḿnh chỉ nói điều này cho cho những ai con dân nước Việt muốn giử ǵn sỉ diện của Nguời VN ḿnh, chứ hệ thống giáo dục hiện nay th́ ḿnh hảy quên đi.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.