Ban thờ nhằm ngày rằm, mùng một, tết, giỗ khi nào cũng phải có hoa tươi. Xưa các cụ dùng hoa gói nhưng giờ th́ đa số là dùng hoa cắm lọ. Tuy nhiên không phải thích hoa ǵ là cắm hoa đó. Vậy th́ nên và không nên cắm hoa ǵ?
Xưa các cụ hay có loại hoa gói, dùng lá dong riềng, lá bàng gói một bông huệ thơm trắng muốt, bông ngọc lan ngát hương, nhánh hoàng lan thơm mềm như búp tay Phật, kèm thêm nhánh hoa sói, cúc, hay đóa thược dược… tùy mùa) để người dân bày vào chiếc đĩa xinh xắn dâng cúng trên bàn thờ.
Ngày rằm, mồng một, giỗ chạp lễ tết… bàn thờ thơm nức hương trầm và hương hoa, tạo nên không gian linh thiêng rất riêng biệt.
Hoa tươi là đồ cúng không thể thiếu được trên bàn thờ của người Việt. Ngoài mâm cơm, bát hương, chén nước, quả tươi th́ một lọ hoa tươi là vật không thể thiếu. Tuy nhiên không phải hoa nào chúng ta cũng có thể cúng. Có nhiều loại hoa thuộc dạng đại kỵ khi sử dụng để cúng.
1. V́ sao lại có tục cúng hoa tươi?
Theo các phật tử, hoa là sự khởi đầu của quả, hoa làm nhân cho quả, cúng hoa là thể hiện cho việc tu nhân. Hoa đẹp th́ sẽ mang lại quả ngon và lành lặn, cúng hoa đẹp với mong muốn mọi việc sẽ được suôn sẻ, kết quả cầu nguyện được mỹ măn, mỗi khi nh́n thấy hoa là nhớ đến việc tu nhân thiện để tương lại mới nhận được quả báo thiệnTùy mùa mà chọn hoa dâng cúng, nhưng xưa nay dân gian hay chọn một số loại hoa tên đẹp, thơm dâng cúng. Cơ bản là hoa cúc, hồng, sen, huệ… Riêng dịp rằm tháng 7 tháng cô hồn có hoa hồng, hoa cúc, hoa huệ, hoa hoàng lan, ngọc lan… để dâng cúng.
Hoa nào dâng cúng trên bàn thờ cũng cần hiểu ư nghĩa, tùy vùng miền mà linh hoạt dùng hoa, không nên cố chấp quá và càng không nên thoải mái quá bởi có nơi hiếm hoa người dân cắt cây chuối non cắm hoa lục b́nh để cúng.
Hoa cúng không nên kết hợp quá nhiều loại v́ sẽ giảm mất sự thanh tao và mất thẩm mỹ. Nên chọn hoa thơm, tên đẹp, tính chất hoa đẹp, và chỉ nên cúng một màu để tạo sự trang nghiêm.
Nhiều nhà có bàn thờ Phật riêng, hoa cúng Phật nên chọn hoa có màu vàng và đỏ như mẫu đơn, cúc vàng, hồng đỏ… là những màu tượng trưng cho nhà Phật để ban thờ được trang trọng (người kỹ tính c̣n không chọn hoa màu hồng phơn phớt, hoặc màu khác). Chọn những bông hoa nở to, lựa kỹ v́ tháng 7 âm lịch mưa nắng thất thường nhiều bông hoa bị sâu đục lỗ giữa bông, hoặc úa lá.
Bàn thờ gia tiên chọn dâng hoa cúng như bàn thờ Phật, nhưng có thể chọn thêm hoa màu sắc khác. Lưu ư:
- Hoa ly: Là loại hoa luôn rực rỡ và có nhiều nét quyến rũ nhất nhưng nó được xếp vào 1 trong những loại hoa không nên trưng trên bàn thờ lễ Phật nhưng có thể dâng ở gia tiên hoặc nơi thờ thánh. Kiêng dùng hoa ly v́ sợ ly tán, chia ly không tốt cho mối quan hệ của gia đ́nh, ḍng họ
- Hoa huệ nên mua huệ ta, trưng được lâu.
- Hoa cúc vạn thọ tên hay, màu vàng tươi tắn, biểu trưng cho sự may mắn, thịnh vượng (miền Trung dùng nhiều).
- Hoa địa lan thơm, màu xanh, vàng (khác phong lan).
- Hoa lay ơn, hoa đồng tiền, hoa thược dược
Các nhà tâm linh cho rằng, loại hoa không dâng cúng trên ban thờ đầu tiên là chậu hoa cảnh. Cũng không nên dùng hoa nhựa, hoa giả trên ban thờ v́ kém trang nhă, tươi mát. Và hoa cúng là biểu hiện tấm ḷng, do đó không nên dùng lễ giả để biểu thị tấm ḷng chân thật.
Dù đồ giả tuy không mất trang nghiêm, bất kính, hay có lỗi, nhưng chỉ nên trưng ngày thường, c̣n Rằm tháng bảy, các tiết lễ tết, sóc, vọng th́ nên dâng cúng hoa tươi, có hương thơm.
Những hoa không nên đặt trên bàn thờ
Một số hoa đẹp, thơm, bền màu như phong lan, lan móng rồng (lan cua), hoa đại (có nơi gọi là hoa sứ, chămpa) thơm, màu đẹp, nhưng là loại hoa không dâng cúng trên bàn thờ, bởi theo các nhà tâm linh tính chất những hoa đó và tên của hoa không đẹp. Cụ thể:
- Hoa nhài biểu tượng cho sự trong sạch, tinh khiết. Nhưng trong dân gian là loại hoa không đứng đắn, hay gặp nghịch cảnh – không dùng.
- Hoa cúc áo (hoa cứt lợn), xinh xắn, màu đẹp, chữa bệnh rất tốt, nhưng chỉ cắm chơi, không nên thờ cúng bởi tên không đẹp.
- Hoa râm bụt có màu đỏ, bông đẹp cũng không thờ cúng v́ có tên không đẹp.
- Hoa phù dung tên đẹp, nhưng mau tàn, tích không hay nên không dâng cúng.
- Cúc vạn thọ
Là loại hoa tên hay, màu vàng, ở miền Trung hay dùng v́ dễ trồng dễ sống, có màu vàng tươi tắn, sự may mắn và thịnh vượng. Tuy nhiên theo các nhà phong thủy th́ không nên để cúc vạn thọ lên ban thờ để tránh gặp những điều không may mắn, mặt khác hoa cúc vạn thọ có mùi rất hôi nên không được nhiều gia đ́nh sử dụng để thờ cúng tổ tiên.
- Hoa phù dung
Hoa phù dung có tên đẹp nhưng lại mau tàn, có tích không hay nên cũng không được dùng trong việc thờ cúng tổ tiên và đặt lên ban thờ.
Therealtz © VietBF