
Cổ nhân từng dạy một câu ngắn gọn nhưng thâm sâu: “Xa lành, gần dữ”. Chỉ năm chữ mà đủ gói cả một đời người. Đó không phải là lời chối bỏ t́nh thân, càng không phải sự vô t́nh vô nghĩa, mà là sự đúc kết của một trí tuệ từng trải, một trái tim từng tổn thương, và một ánh nh́n vượt khỏi cảm xúc nhất thời.
Tuổi trẻ sống v́ t́nh thân, lấy gần gũi làm quư. Nhưng tuổi già, sau bao nhiêu năm tháng bươn chải, người ta bắt đầu khao khát sự yên ổn hơn là sự sum vầy. Những bữa cơm đông đủ anh chị em, tưởng chừng là điều tốt đẹp, nhưng nếu kéo dài sẽ lộ ra từng nếp nhăn của so đo, từng vết sẹo của quá khứ, từng tiếng thở dài không thốt ra thành lời. T́nh thân vốn quư, nhưng cũng là nơi dễ tổn thương nhất. Không ai làm ḿnh đau như người thân, bởi chính họ là những người biết rơ chỗ yếu mềm của ḿnh nhất.
Có một người già sống gần nhà người em trai. Mỗi ngày gặp nhau, ban đầu là những lời thăm hỏi chân t́nh. Rồi dần dần, là những câu góp ư vụn vặt, là sự khác biệt trong cách sống, là những mâu thuẫn không tên từ đời cha mẹ để lại. Cuối cùng, họ tránh mặt nhau. Không phải v́ ghét bỏ, mà là v́ quá thân nên dễ va. Một ngày, người anh lặng lẽ dọn về quê, ở một ḿnh giữa vườn rau và tiếng chim. Từ đó, mối quan hệ tốt lên. Mỗi tháng gọi nhau một lần, mỗi năm gặp một đôi lần, ḷng ai cũng thấy nhẹ, thấy thương, thấy đủ.
Người già như quả chín. Đă không cần ai cắn vào, cũng không muốn bị ai chạm tới. Chỉ cần được yên, được nắng hong, được gió mát. Và nếu có ai đó đến gần, th́ phải là một bàn tay khẽ chạm, một ánh mắt hiểu ư, chứ không phải là sự chen lấn nhau trong không gian quá chật của gia đ́nh, nơi mỗi người mang theo một đời sống riêng.
Sống xa không phải v́ cạn t́nh, mà v́ đă đủ t́nh để hiểu: mỗi người có một cách sống, một tổn thương, một lằn ranh chịu đựng. Sự xa cách là khoảng lùi cho ḷng người êm dịu lại. Là khoảng trống để nhớ nhau hơn, thương nhau nhiều hơn, chứ không phải để quên. Đừng nhầm lẫn giữa xa cách với lạnh nhạt, cũng đừng ngộ nhận rằng gần gũi mới là yêu thương.
Người xưa không dạy chúng ta sống ích kỷ, mà dạy sống biết điều. Cái điều ấy là biết cách giữ ǵn, biết khi nào nên tiến, khi nào nên lui. Đặc biệt trong tuổi già – khi sức đă yếu, ḷng đă mỏi – th́ lui về một chốn b́nh yên, sống riêng nhẹ nhàng, chính là cách yêu thương sâu sắc nhất đối với người thân.
Bởi một khi đă qua nửa đời người, sống sao cho nhẹ ḷng, cho thanh thản, cho không vướng bận oán trách – ấy mới là khôn. Và khôn không phải để hơn ai, mà là để chính ḿnh được b́nh an trong chặng cuối của kiếp người.
Hăy nghe lời cổ nhân, rồi nh́n lại ḿnh. Biết đâu, một quyết định dời đi, là khởi đầu của một t́nh thân mới – lặng lẽ mà sâu bền hơn tất cả những ǵ từng có khi c̣n ở gần.
VietBF@sưu tập