Sau các cam kết sửa sai của Toyota trong vụ gian lận kiểm tra an toàn xe tại công ty con Daihatsu hồi đầu năm nay, bê bối lại tái diễn và được phát hiện ở chính Toyota và liên quan cả thương hiệu Lexus. Những chiêu trò này bắt đầu từ năm 2014-2015.
Bê bối về kiểm tra an toàn xe của Toyota sẽ còn kéo dài khi Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản (MLIT) vừa xác định được 6 trường hợp hành vi gian lận thử nghiệm kiểm tra an toàn xe. Còn theo báo cáo của Toyota Motor toàn cầu, các sai phạm lần này liên quan đến vấn đề thử nghiệm an toàn túi khí và động cơ.
Hãng xe này cho biết, hiện có 3 phương pháp xác thực trong quy trình chứng nhận đạt an toàn thử nghiệm xe. Thứ nhất, người của tổ chức chứng nhận độc lập sẽ có mặt và chứng thực quá trình thử nghiệm kiểm tra an toàn xe.
Thứ hai là nhà sản xuất tự tiến hành kiểm tra xe và gửi dữ liệu đến tổ chức chứng nhận. Thứ ba là nhà sản xuất ô tô gửi dữ liệu hợp lệ từ các thử nghiệm trong quá trình phát triển mẫu xe. Trong nhiều năm qua, Toyota đã có sai phạm với phương pháp thứ 2 và 3,
Cụ thể, trường hợp gian lận thứ nhất, Toyota đã tự ý thay thế phương pháp thử nghiệm an toàn của túi khí trên xe, liên quan đến các mẫu xe Toyota Crown và Isis vào năm 2014 và 2015.
Theo quy định, bộ phận túi khí phải được triển khai thử nghiệm va chạm trực tiếp để tự bung, nhưng Toyota đã thay thế bằng phương án "hẹn giờ cho túi khí bung". Hãng này cho rằng, cách làm riêng của hãng là tạo ra các điều kiện va chạm nghiêm trọng hơn tiêu chuẩn kiểm tra chứng nhận.
Thế nhưng nhẽ ra trong cả 2 cách sau khi đã tiến hành, cần phải có thêm một cuộc kiểm tra chứng nhận khác trong điều kiện giống với chiếc xe được giao cho khách hàng và gửi dữ liệu, thì Toyota lại sử dụng dữ liệu thử nghiệm trong quá trình phát triển.
Đáng chú ý, Daihatsu cũng từng bị phanh phui việc bung túi khí không đúng kỹ thuật trong vụ bê bối trước đó.
Trường hợp gian lận thứ hai, năm 2015, trong quá trình phát triển mẫu xe Toyota Corolla, để xác nhận tổn thương phần đầu trong trường hợp va chạm giữa người đi bộ và ô tô, Toyota lẽ ra cần phải tiến hành một thử nghiệm ở góc va chạm 50 độ theo quy định, nhưng hãng đã thực hiện góc va đập 65 độ và cho đó là điều kiện thử nghiệm khắc nghiệt hơn.
Trường hợp gian lận thứ ba là cuộc thử nghiệm trong quá trình phát triển Corolla, Sienta và Crown để xác nhận thiệt hại ở đầu và chân khi người đi bộ va chạm với ô tô. Toyota đã sử dụng dữ liệu ngược lại cho các điểm đo bên trái và bên phải được áp dụng để chứng nhận và vị trí tác động thực tế, đồng thời dữ liệu từ một bên va chạm được sử dụng làm dữ liệu cho cả hai bên khi đăng ký chứng nhận an toàn xe. Toyota cho rằng dù sai quy cách nhưng khẳng định không có sự khác biệt về kết quả giữa va chạm bên trái và bên phải của xe.
Trường hợp gian lận thứ tư là cuộc thử nghiệm nhằm xác nhận rò rỉ nhiên liệu do va chạm phía sau trong quá trình phát triển mẫu xe Crown năm 2014 và Sienta năm 2015. Toyota đã sử dụng xe đẩy giả lập có trọng lượng 1.800kg, nặng hơn tiêu chuẩn theo quy định là 1.100kg và dùng dữ liệu này để gửi đi đăng ký chứng nhận an toàn thay vì phải thử lại đúng với xe có trọng lượng 1.100kg.
Trường hợp gian lận thứ năm là cuộc thử nghiệm trong quá trình phát triển mẫu Yaris Cross vào năm 2020 nhằm kiểm tra hư hỏng ở hàng ghế sau do chuyển động của hàng hóa trong khi va chạm. Toyota đã tự thêm các hàng hóa nhiều hơn so với quy định.
Cuối cùng, trường hợp gian lận thứ sáu là bài kiểm tra chứng nhận hiệu suất vận hành trong quá trình phát triển động cơ cho mẫu xe Lexus RX năm 2015. Trong thử nghiệm này, Toyota đã không thể đạt được kết quả mong muốn. Ban đầu, khi có sự cố xảy ra, lẽ ra Toyota nên dừng lại, điều tra nguyên nhân và thực hiện sửa đổi, nhưng thay vào đó, họ đã điều chỉnh bộ điều khiển máy tính để có kết quả đầu ra mong muốn và sử dụng dữ liệu thử nghiệm giả mạo này để nộp cho cơ quan chức năng.
Có thể nói, những phát hiện mới này giáng một đòn nặng nề vào danh tiếng về chất lượng xe của Toyota, nhất là khi Toyota trong năm 2023 được đánh giá là thương hiệu có giá trị nhất toàn cầu, còn Lexus được Kelley Blue Book - công ty có 75 năm hoạt động trong lĩnh vực ôtô – xe máy, trụ sở tại Hoa Kỳ, vinh danh là thương hiệu xe hạng sang được tin cậy nhất trong năm thứ 9 liên tiếp vào năm 2024.
Chủ tịch Toyota Akio Toyoda trong cuộc họp báo hôm thứ hai (3/6) đã phải cúi đầu xin lỗi và phát biểu: “Tôi không nghĩ có thể loại bỏ hoàn toàn những bất thường. Nhưng khi những sai lầm này xảy ra, điều chúng ta cần làm là dừng những gì chúng ta đang làm và sửa chữa điều đó”.
Toyota vẫn có cơ chế cho phép các nhân viên có thể ẩn danh, tố giác hành vi sai trái thông qua "Đường dây nóng". Tuy nhiên, vụ bê bối mới nhất được phát hiện không phải bởi những người tố cáo nội bộ mà bởi một cuộc điều tra được tiến hành theo yêu cầu của Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch.
Không chỉ Toyota đang "chìm sâu" trong khủng hoảng gian lận kiểm tra an toàn xe mà nó đã kéo thành chuỗi khi có thêm Honda, Mazda cũng bị phanh phui. Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản phát hiện Honda đã dùng trọng lượng của mẫu xe thử nghiệm vượt giới hạn hợp pháp (tức các điều kiện thử nghiệm không đủ), trong quá trình thử nghiệm tiếng ồn thực hiện trong thời gian từ tháng 2/2009-10/2017, và chỉnh sửa kết quả thử nghiệm mô-men xoắn, công suất trong thời gian 5/2013-6/2015. Trong khi đó, hãng Mazda bị phanh phui có sử dụng thiết bị bên ngoài nhằm điều chỉnh thời gian bung túi khí trong va chạm, thay vì tự bung.
VietBF@ Sưu tập
