SCOTUS từ chối nỗ lực ngăn chặn các vụ kiện về biến đổi khí hậu ở các tiểu bang do đảng Dân chủ lănh đạo
Ṭa án Tối cao Hoa Kỳ đă bác bỏ yêu cầu vào thứ Hai từ 19 tiểu bang do đảng Cộng ḥa lănh đạo, bao gồm Alabama, nhằm ngăn chặn năm tiểu bang do đảng Dân chủ lănh đạo kiện các công ty dầu mỏ lớn v́ đă đánh lừa công chúng về vai tṛ của nhiên liệu hóa thạch trong biến đổi khí hậu.
Các tổng chưởng lư tiểu bang bảo thủ đă đưa một vụ kiện trực tiếp lên Ṭa án Tối cao, vụ kiện này chỉ trích các vụ kiện được đưa ra tại các ṭa án tiểu bang khác nhau chống lại các công ty như Exxon Mobil, Chevron, ConocoPhillips, Shell và BP. Các thẩm phán không đồng ư thụ lư vụ kiện. Nhiều tiểu bang, như California, Connecticut, Minnesota, New Jersey và Rhode Island, đă tập hợp các vụ kiện đó lại với nhau.
Hầu như mọi vụ án mà Ṭa án Tối cao thụ lư đều là kháng cáo phán quyết của ṭa án cấp dưới. Nhưng ṭa án quan trọng nhất ở Hoa Kỳ có "quyền tài phán ban đầu" đối với một số ít vụ án mà các tiểu bang kiện nhau.
Các tiểu bang do đảng Dân chủ lănh đạo đă kiện các công ty năng lượng đ̣i bồi thường thiệt hại về tiền bạc, nói rằng họ khiến công chúng không hài ḷng hoặc vi phạm luật tiểu bang bằng cách không cho công chúng biết trong nhiều thập kỷ rằng việc đốt nhiên liệu hóa thạch sẽ gây ra biến đổi khí hậu. Các công ty cho biết họ không làm ǵ sai.
Các Tổng chưởng lư từ Alaska, Florida, Georgia, Idaho, Iowa, Kansas, Mississippi, Missouri, Montana, Nebraska, New Hampshire, North Dakota, Oklahoma, South Carolina, South Dakota, Utah, West Virginia và Wyoming đều tham gia vụ kiện vào năm 2024. Vụ kiện này do Steve Marshall, đảng viên Cộng ḥa của Alabama, dẫn đầu.
Để bào chữa, họ nói rằng các tiểu bang do đảng Dân chủ lănh đạo đă vi phạm pháp luật khi kiện các công ty năng lượng lớn tại ṭa án tiểu bang và yêu cầu tiền để trang trải thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra.
Theo các tiểu bang do Đảng Dân chủ lănh đạo, các tiểu bang do Đảng Cộng ḥa lănh đạo đă đi quá xa khi họ yêu cầu "biện pháp cứu trợ bằng lệnh cấm toàn diện hoặc một khoản bồi thường thiệt hại thảm khốc có thể tái cấu trúc hệ thống năng lượng quốc gia". Chỉ có chính phủ liên bang mới có thể kiểm soát lượng khí thải giữa các tiểu bang.
Ṭa án Tối cao có đa số bảo thủ là 6-3, và các công ty dầu mỏ đă thất bại nhiều lần khi cố gắng yêu cầu chính quyền tiểu bang và địa phương hủy bỏ hoặc chuyển các vụ kiện về biến đổi khí hậu lên ṭa án liên bang.
Sunoco và các công ty dầu mỏ khác đă cố gắng ngăn Honolulu kiện vào ngày 13 tháng 1, nhưng Ṭa án Tối cao đă không thụ lư vụ kiện của họ. Điều này xảy ra sau khi Ṭa án Tối cao Hawaii cho phép vụ kiện về biến đổi khí hậu được tiếp tục.
Chính phủ của cựu Tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden đă tuyên bố vào năm 2024 rằng Ṭa án Tối cao không nên thụ lư đơn kháng cáo của ngành công nghiệp về vụ kiện Honolulu hoặc vụ kiện của 19 tiểu bang do đảng Cộng ḥa lănh đạo.
Trong tương lai, chính quyền của Tổng thống Cộng ḥa Donald Trump có khả năng sẽ đấu tranh với những vụ kiện tụng như thế này. Có một lời hứa từ chiến dịch tranh cử của Trump trước cuộc bầu cử năm 2024 là “ngăn chặn làn sóng kiện tụng phù phiếm từ những người cực đoan về môi trường”.
Các tiểu bang do đảng Dân chủ điều hành, đứng đầu là Tổng chưởng lư California Rob Bonta, cho biết trong hồ sơ rằng vụ kiện của đảng Cộng ḥa chống lại họ là "vô căn cứ" và dựa trên sự hiểu lầm về các vụ kiện của họ về biến đổi khí hậu.
Theo họ, các vụ kiện không nhằm mục đích buộc các công ty dầu mỏ phải chịu trách nhiệm về nhiên liệu hóa thạch mà họ sản xuất. Thay vào đó, chúng nhằm mục đích "giải quyết các tác hại cục bộ do hành vi lừa dối bất hợp pháp của các bị đơn tư nhân gây ra".
Ṭa án tối cao của quốc gia đă gây chú ư vào tuần trước với phán quyết 7-2 rằng Ṭa án Cựu chiến binh không phải xem xét lại tất cả các bằng chứng khi xem xét các trường hợp từ chối trợ cấp khuyết tật. Ṭa án chỉ có thể lật ngược quyết định nếu có sai sót rơ ràng.
Tiêu chuẩn này đă bị hai cựu chiến binh Norman Thornton và Joshua Bufkin đặt câu hỏi. Thornton, người đă phục vụ trong Chiến tranh vùng Vịnh, cho biết mức độ khuyết tật PTSD của ông phải cao hơn. Các bác sĩ không thể thống nhất về việc Bufkin có đủ điều kiện hưởng trợ cấp PTSD hay không, v́ vậy ông đă không được hưởng trợ cấp, MSN lưu ư .
Luật sư của họ cho biết vụ án này có thể ảnh hưởng đến rất nhiều cựu chiến binh .
Cùng với Neil Gorsuch, Thẩm phán Ketanji Brown Jackson cho biết phán quyết này đảm bảo rằng Ṭa án Cựu chiến binh sẽ tiếp tục nhượng bộ VA, mặc dù Quốc hội đang cố gắng bảo vệ các cựu chiến binh.
Các nhóm cựu chiến binh ủng hộ thách thức này, khẳng định rằng họ luôn nhận được sự khoan hồng khi yêu cầu bồi thường khuyết tật. Điều này đă được Quốc hội làm rơ hơn khi thành lập Ṭa án Cựu chiến binh vào năm 1988 và yêu cầu ṭa án này tuân thủ lại tiêu chuẩn này vào năm 2002.
Ngược lại, các cựu chiến binh cho rằng ṭa án quá tử tế với VA. Chính phủ liên bang cho biết nhiệm vụ của Ṭa án Cựu chiến binh là xem xét các quyết định để t́m ra những sai lầm rơ ràng, chứ không phải xem xét lại bằng chứng.