Thượng nghị sĩ đảng Cộng ḥa Mike Lee đă đưa ra một dự luật rút Hoa Kỳ khỏi NATO, được đưa ra sau hội nghị thượng đỉnh liên minh kéo dài hai ngày tại The Hague.
Liên quan đến từ viết tắt của liên minh, nhà lập pháp Utah đă đưa ra Đạo luật Không phải là Tổ chức đáng tin cậy (NATO) để đưa Hoa Kỳ ra khỏi khối, mà ông cho biết đă "chạy hết chặng đường" khi ông cáo buộc các thành viên châu Âu của khối này "bắt người nộp thuế Hoa Kỳ phải trả tiền trong nhiều thập kỷ".
Đạo luật này sẽ chỉ đạo Tổng thống Donald Trump thông báo về việc lên án tư cách thành viên của Hoa Kỳ trong NATO, phù hợp với Điều 13 của hiệp ước liên minh, Lee cho biết.
Tuy nhiên, dự luật này phải đối mặt với triển vọng không chắc chắn do các động thái lưỡng đảng trước đó nhằm ngăn chặn Hoa Kỳ rút khỏi NATO. Cũng tại cuộc họp của liên minh vào thứ Tư, Trump hoan nghênh việc tăng chi tiêu quốc pḥng trong số các thành viên.
Newsweek đă liên hệ với NATO và văn pḥng của Lee để xin b́nh luận.
Dự luật của Lee xuất hiện trong bối cảnh cuộc tranh luận mới về chi tiêu quốc pḥng của châu Âu, các cam kết toàn cầu của Hoa Kỳ và những câu hỏi về vai tṛ tương lai của Hoa Kỳ trong an ninh châu Âu.
Trump trước đây đă nêu nghi ngờ về cam kết của Hoa Kỳ đối với liên minh, việc rút khỏi liên minh này sẽ đại diện cho sự đảo ngược lớn trong chính sách của Hoa Kỳ với những tác động đến an ninh xuyên Đại Tây Dương, hợp tác quân sự và các liên minh toàn cầu.
Đạo luật Không phải là Tổ chức đáng tin cậy (NATO) do Lee đề xuất sẽ yêu cầu tổng thống phải chính thức thông báo cho Hội đồng Bắc Đại Tây Dương về việc Hoa Kỳ rút lui theo Điều 13 của hiệp ước và cấm Hoa Kỳ tài trợ cho liên minh.
Nhưng Quốc hội trước đây đă thực hiện các bước để bảo vệ tư cách thành viên NATO khỏi hành động đơn phương của tổng thống. Vào tháng 12 năm 2023, các nhà lập pháp đă phê duyệt một biện pháp lưỡng đảng như một phần của Đạo luật Ủy quyền Quốc pḥng Quốc gia hàng năm, yêu cầu tổng thống phải có được sự chấp thuận của Thượng viện hoặc một đạo luật của Quốc hội trước khi rút Hoa Kỳ khỏi NATO.
Vào năm 2019, Hạ viện đă thông qua luật để ngăn Trump t́m cách rút Hoa Kỳ khỏi NATO mà không có sự chấp thuận của Quốc hội trong nhiệm kỳ đầu tiên của ḿnh, trong bối cảnh lo ngại về sự hoài nghi của ông đối với liên minh.
Tuần này, Lee cũng đă giới thiệu hai dự luật đi kèm—Đạo luật Báo cáo Chia sẻ Gánh nặng Đồng minh và Đạo luật Báo cáo Chia sẻ Gánh nặng NATO để cho thấy liệu các quốc gia liên minh có đóng góp phần đă hứa của họ vào pḥng thủ tập thể hay không.
Hai dự luật sau này được các thượng nghị sĩ Cộng ḥa Rand Paul và Marsha Blackburn ủng hộ. Blackburn cho biết các dự luật này "sẽ làm sáng tỏ ai đang đóng góp phần công bằng của họ—và ai không".
Trump có thể đă khiến các đồng minh lo lắng về cam kết của ḿnh đối với NATO, nhưng đă ca ngợi thỏa thuận mới của liên minh này nhằm tăng chi tiêu giữa các thành viên lên năm phần trăm tại liên minh đóng vai tṛ trung tâm trong quốc pḥng của Hoa Kỳ kể từ khi thành lập vào năm 1949 và đă tăng quy mô sau cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine.
Trong khi chương tŕnh nghị sự Nước Mỹ Trên Hết của Trump hạ thấp tầm quan trọng của các thể chế đa phương, tổng thống cho biết ông ủng hộ điều khoản pḥng thủ chung theo Điều 5 của liên minh, nói rằng, "Tôi ủng hộ điều đó. Đó là lư do tại sao tôi ở đây", theo Associated Press.
Michael Williams, phó giáo sư về quản trị công và các vấn đề quốc tế tại Trường Maxwell thuộc Đại học Syracuse, đă tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO vào thứ Tư và nói với Newsweek rằng căng thẳng tại cuộc họp liên minh đầu tiên của chính quyền Trump này rất cao.
Nhưng Tổng thư kư liên minh Mark Rutte đă nỗ lực hết sức để khiến tất cả các đồng minh cam kết chi năm phần trăm cho chi tiêu quốc pḥng và đă cố gắng hết sức để xoa dịu Trump, Williams cho biết.
"Câu hỏi đặt ra là liệu người châu Âu có đang lợi dụng hội nghị thượng đỉnh này để câu giờ cho việc phát triển năng lực của riêng họ hay họ thực sự tin rằng Hoa Kỳ vẫn là một đồng minh cam kết", ông nói thêm.
Điều ǵ sẽ xảy ra tiếp theo
Đạo luật Không phải là Tổ chức đáng tin cậy (NATO) đang phải đối mặt với triển vọng không chắc chắn tại Quốc hội, do các động thái lưỡng đảng trước đây nhằm khiến việc rút quân của NATO trở nên khó khăn về mặt pháp lư và chính trị. Ngoài ra, Trump đă cam kết ủng hộ liên minh tại hội nghị thượng đỉnh vào thứ Tư, báo hiệu sự thay đổi so với thái độ hoài nghi trước đây của ông.
|