Xà Trí Giang bị Trung Quốc truy nã từ năm 2012 với cáo buộc điều hành mạng lưới cờ bạc trực tuyến bất hợp pháp, nhưng chỉ bị bắt vào năm 2022.
Thái Lan hồi tháng hai cắt nguồn điện cho một số khu phức hợp ở biên giới Myanmar nhằm đột kích một tổ chức tội phạm xuyên quốc gia được gọi là 14K, từng bị Mỹ và Anh đưa vào danh sách đen vì các hoạt động làm ăn phi pháp.
Trong nhiều năm qua, 14K đã tìm cách thiết lập các hoạt động kinh doanh tại Thái Lan và Myanmar, với dự án lớn nhất đặt tại Shwe Kokko, hay Shwe Kokko Yatai, thành phố mới được phát triển bởi Yatai International Holding Group (YIHG).
YIHG đã đầu tư 15 tỷ USD thành lập Shwe Kokko như một đặc khu kinh tế vào năm 2018, song nơi này lại trở thành địa điểm khét tiếng về lừa đảo qua mạng, hoạt động đánh bạc trực tuyến bất hợp pháp, rửa tiền và buôn người.
Chủ sở hữu của YIHG là Xà Trí Giang (She Zhijiang), 43 tuổi, có cả quốc tịch Trung Quốc và Campuchia, người vừa bị dẫn độ từ Thái Lan về Trung Quốc sau chiến dịch truy lùng một thập kỷ và sau đó là cuộc chiến pháp lý kéo dài hơn ba năm.

Trùm lừa đảo Xà Trí Giang bị cảnh sát Thái Lan áp giải tại sân bay Suvarnabhumi ngày 12/11. Ảnh: Reuters
Xà Trí Giang sinh năm 1982 tại một ngôi làng nghèo ở thành phố Thiệu Đông, tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc. Bỏ học từ năm 14 tuổi nhưng lại có đam mê với bộ môn lập trình máy tính, Xà Trí Giang năm 2002 chuyển đến Philippines để thành lập một doanh nghiệp cờ bạc trực tuyến.
Mạng lưới cờ bạc trực tuyến của Xà Trí Giang chủ yếu nhắm vào công dân Trung Quốc đại lục, nơi hoạt động đánh bạc bị nghiêm cấm. Các hoạt động phi pháp này được cho là đã tạo ra lợi nhuận hơn 298 triệu USD, chủ yếu từ những nạn nhân người Trung Quốc.
Đây là lý do Bộ Công an Trung Quốc (MPS) phát lệnh truy nã Xà Trí Giang từ năm 2012 với cáo buộc điều hành mạng lưới cờ bạc trực tuyến bất hợp pháp, rửa tiền, tổ chức tội phạm xuyên quốc gia.
Dù bị Trung Quốc truy nã, Xà Trí Giang vẫn mở rộng hoạt động kinh doanh cờ bạc trực tuyến của mình, xây dựng các khu phức hợp quy mô lớn ở Campuchia, Myanmar và Thái Lan.
Năm 2017, ông ta được cấp quốc tịch Campuchia, đổi tên thành "Xà Trí Giang Krieng Khai" và đăng ký địa chỉ kinh doanh của tập đoàn YIHG ở đặc khu Hong Kong, dù trụ sở chính đặt tại Bangkok.
YIHG sau đó đã khởi động dự án đặc khu Shwe Kokko ở thị trấn Myawaddy, giáp biên giới Thái Lan, hợp tác với nhóm vũ trang Lực lượng Biên phòng (BGF) do Saw Chit Thu, một lãnh chúa địa phương, lãnh đạo.
Xà Trí Giang cung cấp nguồn vốn, máy móc và vật liệu để xây dựng khu Shwe Kokko, trong khi Saw Chit Thu và 8.000 tay súng vũ trang dưới quyền ông ta chịu trách nhiệm bảo vệ dự án.
Những video quảng cáo hào nhoáng của YIHG mô tả Shwe Kokko là một "xứ sở thần tiên" với những tòa nhà chọc trời, khách sạn, sòng bạc và khu công nghệ cao.
Năm 2019, dưới áp lực của Trung Quốc, chính phủ Campuchia tiến hành chiến dịch trấn áp hoạt động cờ bạc trực tuyến, lừa đảo qua điện thoại và các sòng bạc, buộc những tổ chức tội phạm do các ông trùm gốc Hoa cầm đầu phải dạt sang Myanmar.
Chính phủ Myanmar cùng năm cũng mở một cuộc điều tra đối với YIHG vì công ty này xây dựng vượt quá 59 biệt thự được cấp phép đầu tư và vận hành sòng bạc trước khi đất nước hợp pháp hóa chúng. Tuy nhiên, quá trình điều tra bị gián đoạn sau cuộc đảo chính quân sự năm 2021 tại Myanmar.
Điều này càng khiến Xà Trí Giang thiết lập căn cứ vững chắc ở Shwe Kokko. Ông ta được cho là đã gây dựng quan hệ với những người có ảnh hưởng tại thị trấn Mae Sot của Thái Lan, giáp Shwe Kokko ở phía bên kia biên giới.
Ông ta từng thúc đẩy ý tưởng xây dựng thành phố song sinh Shwe Kokko - Mae Sot, nhưng kế hoạch đã bị hủy bỏ. Năm 2022, ông ta thậm chí còn ra điều trần trước Ủy ban Hạ viện Thái Lan về các động thái nhằm hợp pháp hóa sòng bạc.
Theo các nguồn thạo tin, Xà Trí Giang có quan hệ với băng 14K và đã đồng đầu tư phát triển KK Park, tổ hợp lừa đảo khét tiếng ở Myawaddy, cùng với Wan Kok Koi, ông trùm với biệt danh "Răng Sứt". Người này được Bộ Tài chính Mỹ xác định là một thủ lĩnh thế giới ngầm, điều hành hàng loạt mạng lưới kinh doanh bất hợp pháp lớn.
Xà Trí Giang bị bắt tại Thái Lan vào ngày 12/8/2022 theo lệnh truy nã đỏ của Interpol với cáo buộc lừa đảo công dân nước ngoài ở nhiều quốc gia. Ông ta bị giam tại Nhà tù Trung tâm Klong Prem ở Bangkok để chờ dẫn độ về Trung Quốc.
Tòa án Hình sự Thái Lan đã ra lệnh dẫn độ Xà Trí Giang về Trung Quốc vào cuối tháng 5/2023, song ông ta đã nộp đơn kháng cáo nhằm tìm cách lợi dụng các thủ tục tư pháp của nước sở tại để trốn tránh trách nhiệm pháp lý, tạo ra nhiều thách thức cho vụ án.
Xà Trí Giang thậm chí còn quay một video từ nhà tù nói mình là nạn nhân của những cáo buộc có động cơ chính trị và bị đối xử vô nhân đạo trong trại giam. Ông ta nói rằng mình thành lập YIHG theo chỉ thị của Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc và tuyên bố Shwe Kokko khi đó là một phần của Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI). Tuy nhiên, chính phủ Trung Quốc năm 2020 bác bỏ, tuyên bố họ không có bất kỳ mối liên hệ nào với Xà Trí Giang.
Mặc dù bác bỏ mọi cáo buộc về hành vi sai trái liên quan đến YIHG, Xà Trí Giang lại thừa nhận "khả năng cao" rằng những kẻ lừa đảo đã đến Shwe Kokko để tiêu tiền.
"Thành phố Yatai của chúng tôi mở cửa hoàn toàn cho tất cả mọi người. Đối với một doanh nhân như tôi, việc từ chối khách hàng thực sự rất khó khăn. Đây là điểm yếu của tôi", Xà Trí Giang bao biện.
Tuy nhiên, theo giới quan sát, khó có thể tin rằng YIHG, đơn vị điều hành mọi thứ ở Shwe Kokko, lại không thể ngăn chặn những kẻ lừa đảo ra vào thành phố. Và cũng rất khó tin nếu một công ty nào khác ngoài các băng đảng lừa đảo chọn nơi đây để hoạt động.
Chiến lược của YIHG là "tẩy trắng dự án để tạo ra câu chuyện rằng Shwe Kokko là một thành phố an toàn", Jason Tower, chuyên gia từ Viện Hòa bình Mỹ, người đã dành nhiều năm nghiên cứu hoạt động lừa đảo ở Shwe Kokko, cho biết.
Nhưng theo ông, tính toán của Xà Trí Giang khó thành công. "Doanh nghiệp hợp pháp nào sẽ tới Shwe Kokko? Nó đơn giản là không đủ hấp dẫn. Nền kinh tế nơi đây sẽ tiếp tục là một nền kinh tế lừa đảo", ông nói.
Bộ Công an Trung Quốc cho biết việc dẫn độ thành công Xà Trí Giang là thắng lợi lớn sau cuộc đấu tranh pháp lý phức tạp và kéo dài. Cơ quan này nhấn mạnh đây là thông điệp mạnh mẽ của chính quyền Trung Quốc trước đòi hỏi từ người dân về nỗ lực trấn áp tội phạm cờ bạc trực tuyến và lừa đảo xuyên biên giới.
VietBF@sưu tập