Khi cơn bão vật giá tràn qua nước Mỹ
New York những ngày này nói riêng và nước Mỹ nói chung đang sống trong bầu không khí lạ lùng: lạm phát đã hạ nhiệt đôi chút, nhưng giá cả vẫn lầm lì đứng ở mặt bằng cao. Tiền lương không theo kịp giá chợ, hóa đơn siêu thị, tiền điện, tiền gas… tất cả cộng lại thành một nỗi mệt mỏi âm ỉ trong mỗi gia đình. Và trong bối cảnh ấy, một cái tên lại nổi lên như “liều thuốc giải” tạm thời cho cơn khủng hoảng chi phí sinh hoạt: Walmart.
Ngày càng nhiều người Mỹ, từ lao động thu nhập thấp cho tới tầng lớp trung lưu, thậm chí khá giả, đang kéo nhau về Walmart để mua từng bó rau, ký thịt, bộ quần áo, vật dụng gia đình… với hy vọng tiết kiệm được thêm vài đồng trên mỗi hóa đơn. Báo cáo tài chính quý mới nhất cho thấy hoạt động kinh doanh tại thị trường Mỹ của Walmart đang bùng nổ, doanh số tăng mạnh, và công ty khẳng định họ đang giành thị phần từ các đối thủ cạnh tranh.
Đế chế “siêu rẻ” đầu tư hàng tỷ đô để giữ giá thấp
Không phải ngẫu nhiên mà Walmart trụ vững và còn bứt phá giữa bối cảnh ví tiền người dân bị siết chặt. Trong nhiều năm, tập đoàn này đã tận dụng quy mô khổng lồ của mình để ép giá đầu vào, đồng thời rót hàng tỷ USD vào những khoản đầu tư chiến lược: tăng lương cho nhân viên, chỉnh trang lại hệ thống cửa hàng, xây dựng mạng lưới logistics phục vụ mua sắm online và giao hàng nhanh. Những khoản đầu tư tưởng chừng chỉ là chuyện nội bộ doanh nghiệp ấy giờ đang hóa thành lợi thế cạnh tranh sắc bén.
Trong quý vừa qua, doanh số Walmart tại Mỹ tăng 4,5%. Số lượt khách đến cửa hàng tăng, và mỗi lần ghé, họ cũng chi tiêu nhiều hơn. Công ty đủ tự tin nâng dự báo doanh thu và lợi nhuận cho cả năm, cho thấy họ tin rằng mùa mua sắm cuối năm sẽ rất sôi động. Ở một thời điểm mà nhiều gia đình phải cân nhắc từng món hàng bỏ vào giỏ, Walmart lại tạo cho họ cảm giác: “đến đây vẫn còn cách để tiết kiệm”.
Tầng lớp trung lưu – thượng lưu lặng lẽ “xuống phố”
Nếu như trước đây, hình ảnh gắn liền với Walmart thường là những người lao động thu nhập thấp, thì hiện nay, bản đồ khách hàng đã thay đổi. Lãnh đạo Walmart cho biết tăng trưởng những quý gần đây được dẫn dắt mạnh bởi các hộ gia đình trung lưu và thượng lưu – những người vốn quen mua sắm ở các chuỗi cao hơn, nay cũng phải tính toán lại. Khi bữa ăn, quần áo, đồ gia dụng đều tăng giá, ngay cả những người có thu nhập ổn định cũng bắt đầu “săn rẻ”. Họ tìm đến Walmart không chỉ vì giá thấp, mà vì có thể giải quyết gần như mọi nhu cầu trong một lần ghé: từ rau củ, thịt cá, tã sữa cho đến quần áo, đồ điện tử, vật dụng cho mùa lễ.
CEO Doug McMillon tự tin tuyên bố trong thông cáo: “Chúng tôi đang giành thêm thị phần, cải thiện tốc độ giao hàng và quản lý tồn kho tốt. Chúng tôi ở vị thế thuận lợi để có một cú về đích mạnh mẽ cho năm nay và xa hơn thế nữa.” Nói cách khác, cơn bão vật giá khiến nhiều doanh nghiệp lao đao, nhưng lại đẩy Walmart trở thành “bến đỗ an toàn” của người tiêu dùng.
Cuộc chuyển giao quyền lực trong đế chế bán lẻ
Trong lúc doanh số tăng trưởng, Walmart cũng bước vào một cột mốc quan trọng về nhân sự. Doug McMillon, người đã lèo lái tập đoàn suốt 11 năm qua, thông báo sẽ sớm rời vị trí CEO. Ông sẽ được kế nhiệm vào tháng Hai bởi John Furner – giám đốc bộ phận Walmart Mỹ hiện tại.
McMillon ra đi trong bối cảnh “con tàu” vẫn đang lướt sóng mạnh mẽ, một hình ảnh trái ngược với những câu chuyện giã từ trong khủng hoảng thường thấy ở các tập đoàn khác. Việc chọn người kế nhiệm từ bên trong, lại là người đang trực tiếp điều hành mảng cốt lõi tại Mỹ, cho thấy Walmart muốn duy trì chiến lược: tiếp tục dùng quy mô để giữ giá thấp, đẩy mạnh mảng online, và bám chặt túi tiền người tiêu dùng trong thời gian dài.
Target, Dollar General và cuộc đua hụt hơi
Lợi thế của Walmart không chỉ nằm ở giá rẻ chung chung, mà ở cấu trúc kinh doanh: mảng thực phẩm và tạp hóa. Khách hàng có thể bỏ qua việc mua một chiếc áo mới, nhưng họ không thể ngưng mua sữa, gạo, rau, thịt. Những nhu cầu thiết yếu ấy buộc họ phải ghé siêu thị thường xuyên, và Walmart đã biến khu thực phẩm – vốn từng bị chê sơ sài – thành tâm điểm cải tổ. Trong vài năm qua, hãng liên tục nâng chất lượng và diện mạo các quầy rau củ, trái cây, thực phẩm tươi sống, kéo khách đến nhiều hơn và ở lại lâu hơn.
Trong khi đó, Target – đối thủ quen thuộc của Walmart – lại có doanh số gần như giậm chân tại chỗ suốt khoảng bốn năm. Target mạnh ở thời trang, đồ gia dụng, trang trí… nhưng khi người tiêu dùng phải thắt lưng buộc bụng, những khoản chi “cho đẹp” này là thứ bị cắt đầu tiên. Walmart đồng thời cũng thu hẹp khoảng cách với Target ở mảng quần áo, đồ nhà cửa, tạo ra một combo “vừa đủ đẹp, vừa đủ rẻ” khiến khách không còn lý do phải đi hai chỗ.
Không chỉ Target bị áp lực, Walmart còn lấy dần khách hàng thu nhập thấp từ Dollar General và các chuỗi “đô-la” khác. Khi giá ở những tiệm giảm giá không còn chênh lệch bao nhiêu, việc đến Walmart – nơi có nhiều lựa chọn hơn, không gian mua sắm rộng rãi hơn – trở thành lựa chọn hợp lý.
Mùa lễ hội: Walmart chờ cú nước rút
Khi mùa mua sắm cuối năm đang tới gần, những con số mà Walmart vừa công bố chẳng khác nào lời khẳng định: “Chúng tôi đã sẵn sàng”. Công ty nâng dự báo cả doanh thu lẫn lợi nhuận, cho thấy họ tin khách hàng sẽ vẫn tiếp tục mở ví – nhưng là mở ví một cách tính toán hơn, săn từng món hàng giảm giá, canh từng chương trình khuyến mãi.
Trong bức tranh kinh tế u ám vì chi phí sinh hoạt leo thang, Walmart đang trở thành nơi người Mỹ tìm kiếm chút dễ thở trong mỗi hóa đơn mua sắm. Họ không thể giải quyết triệt để cơn khủng hoảng giá cả, nhưng ít nhất, với nhiều gia đình, tấm biển hiệu xanh dương – vàng của Walmart đang mang một thông điệp rất cụ thể: “Ở đây, bạn vẫn còn có thể tiết kiệm thêm được chút ít.” Và chỉ bấy nhiêu thôi cũng đủ để họ quay lại, tuần này qua tuần khác, mùa lễ này qua mùa lễ khác.
