Sông Chicago lột xác sau gần trăm năm ô nhiễm

[troopy]

Khoảng 300 người nhảy xuống bơi trong làn nước lạnh giá của sông Chicago, nơi từng là một trong những tuyến đường thủy ô nhiễm nhất thế giới gần 100 năm qua.

Hàng trăm người ngày 21/9 xếp hàng, hân hoan cười nói giữa tiếng kèn trống của Sở cảnh sát Chicago, trước khi nhảy xuống sông, hoàn thành chặng bơi dài 1,6 km. Đây là giải bơi lội trên sông Chicago đầu tiên được tổ chức sau 98 năm, sau khi dòng sông thoát khỏi tình trạng ô nhiễm nặng nề.

Những tuần trước sự kiện, ban tổ chức thường xuyên kiểm tra nồng độ vi khuẩn coliform trong nước, đảm bảo nước sông an toàn theo tiêu chuẩn của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) và lòng sông không có chướng ngại vật gây nguy hiểm cho người bơi.

Trong số 300 người tham gia bơi lội trên sông Chicago có Olivia Smoliga, người lớn lên ở vùng ngoại ô Chicago từng giành huy chương vàng bơi ngửa tại Thế vận hội Olympic 2016.

"Thật tuyệt vời khi họ làm sạch được con sông và tổ chức một sự kiện như thế này", cô nói.

Doug McConnell, trưởng ban tổ chức, rất xúc động khi chứng kiến cảnh hàng trăm người bơi trên sông Chicago. McConnell là người gốc Chicago, đồng sáng lập A Long Swim (Một cuộc bơi dài), hơn 10 năm qua đã vận động chính quyền thành phố cho phép bơi trên sông, sau khi nhận thấy phong trào bơi lội trên sông ngòi đô thị nở rộ tại các thành phố như Paris, Munich và Amsterdam.

"Phong trào ấy đã gieo hạt giống vào suy nghĩ của chúng tôi. Chúng tôi rất vui vì cuối cùng đã vận động được chính quyền và thu hút sự chú ý khắp toàn cầu, nhận đơn đăng ký bơi từ khắp nước Mỹ và 13 quốc gia", McConnell nói, hy vọng sự kiện sẽ được tổ chức thường niên và lan rộng tới nhiều thành phố khác ở Mỹ.


Olivia Smoliga, người từng giành huy chương vàng Olympic 2016, khoe kỷ niệm chương sau khi là người về đích đầu tiên trong sự kiện bơi lội trên sông Chicago ngày 21/9. Ảnh: Guardian

Lần gần đây nhất giải bơi được tổ chức trên sông Chicago là vào năm 1927. Kể từ đó, chính quyền thành phố không cho phép sự kiện diễn ra do con sông ô nhiễm nặng nề.

Nguyên nhân khiến sông Chicago ô nhiễm là do tình trạng xả thải bừa bãi. Mỗi năm, vào ngày Thánh Patrick 17/3, người dân thường đổ một chất nhuộm xanh vào dòng sông. Năm 2004, xe buýt lưu diễn của ban nhạc Dave Matthews đã đổ 363 kg chất thải của con người xuống sông, rơi trúng một con thuyền đang chở du khách tham quan.

Nước thải từ các lò mổ ven bờ trước đây thường bị đổ thẳng ra sông. Con sông từng có thời kỳ bẩn tới mức gây bùng phát dịch tả và thương hàn gây chết người, buộc chính quyền năm 1900 phải đảo ngược dòng chảy bằng cách xây dựng hệ thống kênh và âu thuyền, để tránh cho nguồn nước ngọt của sông Chicago trong hồ Michigan bị nhiễm độc. Ngày nay, con sông dài 265 km uốn lượn từ hồ Michigan qua thành phố Chicago và đổ ra Vịnh Mexico.

"Chúng ta từng đối xử với sông Chicago như thể đây là hệ thống cống rãnh", Margaret Frisbie, giám đốc điều hành của Friends of the Chicago River (FCR), cho biết. Các tòa nhà ven sông thậm chí không trổ cửa sổ nhìn ra "con sông bốc mùi", không coi nó là một phần của thành phố.

"Cho đến vài năm trước, người ta vẫn nghĩ thật nực cười khi nhảy xuống sông", Frisbie nói.

Khi FCR được thành lập năm 1979 với tầm nhìn khôi phục chức năng sinh thái cho con sông, biến nó thành nơi mà con người và động vật hoang dã có thể vui chơi, "ai cũng nghĩ chúng tôi bị điên", bà nói.

Tuy nhiên, quốc hội Mỹ sau đó thông qua Đạo luật Nước sạch và thành lập EPA, áp dụng quy định mới đối với chất gây ô nhiễm đổ vào sông suối, ao hồ.

Tại Chicago, các lò mổ ven sông bị đóng cửa, hệ thống thu gom nước thải và nước mưa mới được xây dựng, các đội tình nguyện viên thường kỳ dọn dẹp rác trên sông. Hàng chục loài cá đã quay lại cùng với hải ly, rùa mai mềm.

Năm 2016, thành phố mở một con đường nhỏ ven sông kết nối với khu vực trung tâm thành phố. Người dân Chicago có thể ngồi trong nhà hàng, quán bar, hóng gió và ngắm cảnh ven sông. FCR hôm 12/9 được trao một giải thưởng quốc tế vì đã cống hiến vào sự thay đổi của sông Chicago.

"Bây giờ có rất nhiều người đi thuyền dạo sông ngắm cảnh", Frisbie nói. "Mọi người muốn làm việc gần sông, sống gần sông, có mặt ở trên sông. Người ta muốn tái thiết lập sợi dây gắn kết với con sông một lần nữa".

"Sự kiện bơi lội này là biểu tượng cho công việc mà chúng tôi đã làm trong 50 năm qua để cải thiện sông ngòi. Đây là bằng chứng cho thấy chúng ta đủ năng lực cải thiện môi trường và cần làm ngay".

Ông McConnell, trưởng ban tổ chức giải bơi, cho hay người dân Chicago luôn nghĩ rằng nước sông rất bẩn, không thể bơi lội, nhưng "chúng tôi đang chứng minh họ đã nghĩ sai". "Điều kiện nước sẽ làm mọi người ngạc nhiên vì sạch hơn người ta nghĩ", ông nói.

VietBF@sưu tập