Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ có cuộc họp chính sách vào tuần tới, trong bối cảnh dữ liệu kinh tế bị tŕ hoăn do chính phủ Mỹ đóng cửa.
Đây là t́nh huống không mấy thuận lợi khi các nhà hoạch định chính sách vẫn đang bất đồng về việc nên ưu tiên đối phó với rủi ro lạm phát hay thị trường lao động.
Kể từ khi chính phủ liên bang đóng cửa ngày 1/10, báo cáo chính thức về thị trường lao động chưa được công bố. Những dữ liệu c̣n lại cho thấy tăng trưởng việc làm vẫn yếu. Các báo cáo kinh tế của chính Fed cũng ghi nhận dấu hiệu tiêu dùng chững lại, trong khi các khảo sát niềm tin doanh nghiệp gần đây cho thấy sự sụt giảm. Dù vậy, các doanh nghiệp cũng vẫn cảnh báo về nguy cơ giá cả tăng thêm trong khi lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu 2% của Fed. .
Thị trường tài chính hiện dự đoán Fed sẽ cắt giảm lăi suất thêm 0,25 điểm phần trăm, đưa lăi suất chuẩn về mức 3,75% - 4,00% tại cuộc họp ngày 28–29/10.
Tuy nhiên, Chuyên gia kinh tế David Seif của Nomura nhận định các quan chức đang làm việc trong "t́nh trạng ṃ mẫm".
Ông nói: “Câu hỏi lớn nhất lúc này là điều ǵ đang diễn ra trên thị trường lao động. Chúng ta không thể biết được cho đến khi có báo cáo việc làm của Cục Thống kê Lao động”. Báo cáo này đă bị hoăn do chính phủ đóng cửa, đồng nghĩa Fed chưa có bức tranh toàn cảnh về việc làm kể từ đầu tháng 9.
Chủ tịch Fed Jerome Powell cùng nhiều quan chức cấp cao gần đây tập trung nhấn mạnh t́nh trạng yếu kém của thị trường lao động. Từ tháng 6 đến tháng 8, Mỹ chỉ bổ sung thêm b́nh quân 29.000 việc làm mỗi tháng, thấp hơn nhiều so với mức trung b́nh thời kỳ trước đại dịch.
Một số rủi ro mới cũng xuất hiện, như việc hai ngân hàng lớn công bố khoản lỗ cho vay khiến thị trường chứng khoán chao đảo, hay căng thẳng thương mại Mỹ - Trung gia tăng, đe dọa đảo lộn tiến triển trong việc định h́nh lại các quy tắc thương mại toàn cầu.
Bộ Lao động Mỹ dự kiến công bố chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 9 vào ngày 24/10. Số liệu này cần thiết cho việc tính toán mức tăng trợ cấp An sinh xă hội hàng năm. Các nhà kinh tế được Reuters khảo sát dự báo CPI tháng 9 tăng 3,1% so với cùng kỳ, cao hơn tháng trước, củng cố quan điểm của một số quan chức Fed rằng việc tiếp tục hạ lăi suất có thể là bước đi rủi ro.
Chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) - thước đo lạm phát ưa thích của Fed - đă tăng từ mức thấp 2,3% hồi tháng 4 lên 2,7% vào tháng 8. Fed dự báo chỉ số này sẽ đạt khoảng 3% vào cuối năm nay rồi giảm dần trong năm 2026. Một số nhà hoạch định chính sách lo ngại điều này có thể khiến lạm phát dai dẳng, khi người dân và doanh nghiệp dần quen với tốc độ tăng giá cao hơn mức mục tiêu 2%.
Chủ tịch Fed Jeffrey Schmid của chi nhánh Kansas City – thành viên có quyền biểu quyết năm nay – cho rằng mức lăi suất hiện tại “đang ở mức hợp lư”, đủ cao để tiếp tục tạo áp lực giảm lạm phát. Tuy nhiên, ông thừa nhận tác động cụ thể “vẫn c̣n là chủ đề tranh căi”, nhất là khi dữ liệu kinh tế bị gián đoạn.
Trong khi đó, theo các quan chức Fed, việc theo dơi lạm phát trong giai đoạn chính phủ đóng cửa trở nên khó khăn hơn nhiều. Dù Fed có thể theo dơi thị trường lao động thông qua dữ liệu thất nghiệp ở cấp bang hoặc báo cáo tư nhân, nhưng gần như không có nguồn thay thế đáng tin cậy cho dữ liệu lạm phát của chính phủ.
Một số báo cáo tư nhân về sản lượng, tâm lư doanh nghiệp và người tiêu dùng vẫn được cập nhật. Nhưng các báo cáo hàng tháng về chi tiêu và tiêu dùng, cũng như báo cáo GDP quư, sẽ bị tŕ hoăn nếu việc đóng cửa tiếp tục.
Ngay cả dữ liệu giao dịch thẻ tín dụng từ các ngân hàng cũng chỉ mang tính bổ trợ chứ không thể thay thế cho dữ liệu chính phủ. “Chúng có ích, nhưng không toàn diện và không được hiệu chỉnh kỹ lưỡng. Có ai không có thẻ tín dụng không? Có chứ. Đó là 25% người Mỹ có thu nhập thấp nhất”, Chủ tịch Fed chi nhánh Richmond, Thomas Barkin, nói tuần trước.
Chính những chi tiết như vậy trong các báo cáo chính phủ mới giúp Fed hiểu rơ bản chất của các xu hướng kinh tế. Chẳng hạn, tăng trưởng việc làm chậm có thể là dấu hiệu của suy yếu kinh tế, hoặc cũng có thể do thiếu lao động v́ chính sách nhập cư thắt chặt, điều mà các báo cáo tư nhân không thể phản ánh.
Nếu chính phủ vẫn đóng cửa, các báo cáo lạm phát sắp tới sẽ bị ngừng công bố sau khi CPI tháng 9 được phát hành, khiến việc đánh giá t́nh h́nh càng trở nên khó khăn.
“Đây là thời điểm đặc biệt phức tạp”, Thống đốc Fed Christopher Waller nhận định tuần trước. Ông nói các dữ liệu tư nhân cho thấy tuyển dụng vẫn yếu, nhưng tăng trưởng có thể đang tăng tốc.
Ông cho biết đầu tư doanh nghiệp đang mở rộng, nhưng chủ yếu tập trung vào lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI). Trong khi thị trường chứng khoán khởi sắc và chi phí huy động vốn doanh nghiệp thấp, lăi suất vay thế chấp vẫn cao. Các hộ gia đ́nh khá giả tiếp tục chi tiêu, c̣n nhóm thu nhập thấp phải thắt chặt chi tiêu để đối phó giá cả tăng.
“Hiện tại, chúng ta vẫn có thể vượt qua được. Nhưng càng kéo dài, tôi tin rằng chúng ta càng khó đánh giá đúng bức tranh kinh tế”, Chủ tịch Fed Minneapolis - Neel Kashkari nói.
VietBF@sưu tập
