"Đời xin có nhau Dài cho măi sau Nắng không gọi sầu Áo xưa dù nhàu Cũng xin bạc đầu Gọi măi tên nhau..."
Người ta thường ca tụng t́nh yêu đôi lứa ở cái thuở thanh xuân rực rỡ, nơi những nụ hôn nồng cháy và những lời thề non hẹn biển được trao nhau dưới ánh trăng. Nhưng có đi qua hết những giông băo của cuộc đời, có nếm trải đủ vị mặn chát của mồ hôi và nước mắt, người ta mới hiểu rằng: T́nh yêu đẹp nhất không phải là t́nh yêu của tuổi trẻ, mà là cái nắm tay run rẩy khi về già.
Nh́n h́nh ảnh thật đẹp trong cái cơi tạm này – một người vợ ngồi bên giường bệnh của chồng, một người chồng đẩy xe lăn cho vợ dưới tàn cây xanh – ḷng người ta bỗng chùng xuống. Câu tục ngữ ngàn đời của ông cha ta lại vang lên, thấm thía đến từng câu chữ: "Con nuôi cha không bằng bà nuôi ông, Con cháu đông không bằng ông chăm bà".
Có ai đó đă từng nói, đời người là một ṿng tuần hoàn. Chúng ta sinh ra là những đứa trẻ cần được chăm sóc, và khi về già, chúng ta lại trở về làm những "đứa trẻ" nua nua, yếu ớt. Nhưng sự khác biệt nghiệt ngă nằm ở chỗ: Khi ta bé, cha mẹ chăm ta với niềm hy vọng về tương lai; c̣n khi ta già, người bạn đời chăm ta với nỗi nơm nớp lo sợ về sự chia ly.
Nh́n bức ảnh người vợ ngồi bên mép giường bệnh viện, dáng người nhỏ bé, đôi mắt đăm đắm nh́n người chồng đang nằm thiêm thiếp, ta mới hiểu thế nào là "nghĩa tào khang". Giường bệnh trắng toát, mùi thuốc sát trùng lạnh lẽo, tiếng máy móc kêu đều đều vô cảm. Trong cái không gian mà ranh giới giữa sự sống và cái chết trở nên mong manh ấy, con cháu dù có đông đúc, có hiếu thuận đến đâu cũng không thể nào túc trực 24/24. Chúng c̣n công việc, c̣n gia đ́nh riêng, c̣n những lo toan của thời đại. Chỉ có bà – người đàn bà đă đi cùng ông từ thuở tóc c̣n xanh đến khi phai màu sương gió – là người duy nhất có thể ngồi đó, kiên nhẫn và bền bỉ.
"Con nuôi cha không bằng bà nuôi ông". Cái "không bằng" ấy không phải để trách cứ con cái, mà là để khẳng định sự thấu hiểu tuyệt đối giữa hai người bạn đời. Con cái có thể chăm cha bằng trách nhiệm, bằng hiếu đạo, nhưng làm sao chúng hiểu được ông đau ở đâu chỉ qua một cái nhíu mày? Làm sao chúng biết ông muốn uống nước ấm hay nước nguội chỉ qua một ánh mắt? Chỉ có bà mới hiểu. Bà hiểu cái tính nết của ông, hiểu ông sợ cô đơn, hiểu ông cần một bàn tay quen thuộc nắm lấy khi cơn đau ập đến.
Cái áo xưa dù nhàu, cũng như thân xác của ông bà giờ đây đă héo hon. Nhưng chính trong cái h́nh hài tiều tụy ấy, t́nh nghĩa vợ chồng lại tỏa sáng rực rỡ nhất. Bà ngồi đó, không chỉ là chăm sóc thể xác, mà là đang "nuôi" tinh thần cho ông. Sự hiện diện của bà là liều thuốc an thần tốt nhất. Để ông biết rằng, dù cả thế giới ngoài kia có xoay vần thế nào, dù sức khỏe có tàn phai ra sao, th́ bên cạnh ông vẫn c̣n có một người không bao giờ bỏ rơi ông. Đó là lời hứa "bạc đầu" trọn vẹn nhất.
Nếu bức ảnh trong bệnh viện gợi lên sự xót xa và cam chịu, th́ bức ảnh người chồng đẩy vợ trên chiếc xe lăn đi dạo dưới tán cây lại gợi lên một niềm xúc động an yên đến lạ kỳ.
"Con cháu đông không bằng ông chăm bà". Người đàn ông – phái mạnh, từng là trụ cột, là cây tùng cây bách che chở cho cả gia đ́nh, nay lưng đă c̣ng, chân đă chậm. Nhưng đôi tay ấy vẫn đủ sức đẩy chiếc xe lăn, đưa người bạn đời của ḿnh đi qua những ngày tháng cuối cùng.
Có lẽ ngày xưa, ông từng chở bà trên chiếc xe đạp cũ kỹ đi qua những con đường làng gập ghềnh. Có lẽ ông từng đèo bà trên chiếc xe máy đi qua những năm tháng mưu sinh vất vả. Và giờ đây, khi đôi chân bà không c̣n đi vững, ông lại trở thành đôi chân của bà. Hành động đẩy xe lăn ấy chứa đựng cả một trời ân t́nh. Nó nói lên rằng: "Bà cứ yên tâm, dẫu bà không đi được nữa, tôi sẽ đưa bà đi. Tôi sẽ là đôi mắt để bà ngắm nh́n cuộc sống, là đôi chân để bà bước tiếp".
Nh́n nụ cười móm mém hay ánh mắt b́nh thản của ông khi đẩy xe, ta thấy được sự bao dung vĩ đại. Đàn ông thường vụng về, ít nói, nhưng khi họ đă cúi xuống để chăm sóc người vợ đau ốm, th́ sự chăm sóc ấy lại tỉ mỉ và ân cần hơn bất cứ ai. Không phải v́ bổn phận, mà v́ ông xót. Ông xót người phụ nữ đă dành cả thanh xuân để lo cho ông, sinh cho ông những đứa con, vun vén cho ông cái tổ ấm. Giờ đây, khi bà yếu đuối nhất, là lúc ông phải trả lại cho bà cái "nghĩa" của một đời người.
Dưới ṿm cây xanh ấy, nắng không c̣n "gọi sầu" nữa. Nắng trở thành chứng nhân cho một t́nh yêu đă vượt qua quy luật của thời gian. Họ không cần nói những lời hoa mỹ. Chỉ cần ông c̣n đẩy, bà c̣n ngồi đó, thế là đủ. Thế là "Đời xin có nhau".
Cuộc đời này, suy cho cùng, tiền tài danh vọng cũng chỉ là phù du. Khi nằm trên giường bệnh, khi ngồi trên chiếc xe lăn, chẳng ai mang theo được tiền bạc hay địa vị. Thứ duy nhất c̣n lại, thứ duy nhất có giá trị cứu rỗi linh hồn, chính là người đang nắm tay ḿnh.
Chúng ta, những người trẻ, thường mải mê chạy theo những giá trị hào nhoáng bên ngoài mà đôi khi quên mất việc vun đắp cho cái gốc rễ của hạnh phúc gia đ́nh. Chúng ta dễ dàng buông tay nhau khi gặp chút khó khăn, dễ dàng thay ḷng đổi dạ khi thấy "chiếc áo" của đối phương đă "nhàu". Nh́n h́nh ảnh của hai cụ, ta mới thấy ḿnh thật nhỏ bé và nông cạn.
Để có được cái cảnh "bà nuôi ông", "ông chăm bà" ấy, họ đă phải trải qua bao nhiêu lần căi vă, bao nhiêu lần tha thứ, bao nhiêu lần nuốt nước mắt vào trong để giữ ǵn mái ấm? T́nh yêu của họ không phải là thứ t́nh yêu ḿ ăn liền của thời đại công nghệ. Đó là thứ t́nh yêu được tôi luyện qua lửa đỏ và nước lạnh, bền bỉ như đá, mềm mại như nước.
Hai câu thơ cuối: "Cũng xin bạc đầu / Gọi măi tên nhau" nghe sao mà da diết. Tại sao lại là "gọi măi tên nhau"? Bởi v́ khi tuổi già ập đến, trí nhớ có thể phai mờ, con cháu có thể bị lăng quên, nhưng cái tên của người bạn đời – người đă cùng ḿnh chia sẻ chăn gối suốt mấy mươi năm – là âm thanh thân thuộc nhất, là sợi dây neo giữ họ lại với cuộc đời này. Gọi tên nhau để biết ḿnh vẫn c̣n tồn tại. Gọi tên nhau để biết ḿnh không cô độc.
Cuộc đời mỗi người dài rộng lắm, nhưng cũng ngắn ngủi vô cùng. Rồi sẽ đến lúc mắt mờ, chân chậm. Rồi sẽ đến lúc ta chẳng c̣n thiết tha ǵ những chuyến đi xa, những bữa tiệc linh đ́nh. Lúc ấy, hạnh phúc chỉ đơn giản là sáng thức dậy thấy ông ấy vẫn c̣n nằm bên cạnh, nghe tiếng ông ho húng hắng mà thấy yên ḷng. Hạnh phúc là chiều chiều, bà ngồi trên xe lăn, ông đẩy đi dạo quanh sân viện dưỡng lăo hay góc công viên, chẳng nói ǵ nhiều, chỉ cần nh́n nhau là hiểu.
Bài học từ hai bức ảnh và những câu thơ ấy không chỉ là ngợi ca t́nh già, mà c̣n là lời nhắc nhở cho tất cả chúng ta: Hăy sống và yêu thương người bạn đời của ḿnh ngay từ hôm nay. Hăy trân trọng từng khoảnh khắc bên nhau khi c̣n khỏe mạnh. Để sau này, khi "nắng gọi sầu", khi "áo xưa dù nhàu", ta vẫn có thể tự hào mà nắm tay nhau đi đến tận cùng của sự bạc đầu, để được trọn vẹn cái đạo nghĩa phu thê thiêng liêng ấy.
Xin cầu chúc cho tất cả những cặp vợ chồng trên thế gian này, đều có đủ phước phần để được chăm sóc nhau lúc tuổi xế chiều, để được thực hiện trọn vẹn câu thề: "Răng long đầu bạc, trọn nghĩa phu thê".
VietBF@sưu tập
