Giá cánh gà, xe hơi cũ cho đến tiền thuê nhà đang hạ nhiệt nhưng vẫn còn chặng đường dài để lạm phát ở Mỹ về 2% như Fed muốn.
Sau hơn một năm lạm phát cao, nhiều người tiêu dùng Mỹ cuối cùng đã thấy được sự dễ thở hơn với chi tiêu. Giá xăng giảm nhanh, cánh gà trở thành món hời và lượng tồn kho cao giúp các nhà bán hàng chủ động đưa ra các ưu đãi mua sắm. Ngay cả tiền thuê căn hộ và giá xe hơi, hai mặt hàng tiêu tốn lớn trong ngân sách hộ gia đình, cũng không còn vượt quá tầm kiểm soát, theo ghi nhận bởi Washington Post.
Theo AAA, với việc châu Âu, Anh đang suy thoái và kinh tế Trung Quốc chậm lại, nhu cầu dầu mỏ toàn cầu đã sụt giảm. Một thùng dầu Brent hiện có giá khoảng 85 USD, thấp hơn một phần ba so với đầu tháng 3. Do đó, giá một gallon xăng (3,78 lít) trung bình là 3,47 USD, giảm gần 8% so với một tháng trước.
Các chuỗi cung ứng toàn cầu cuối cùng cũng dần hoạt động bình thường. Chi phí gửi một container 40 feet từ Trung Quốc đến Bờ Tây của Mỹ là 1.935 USD, giảm hơn 90% so với mức cao nhất vào tháng 9/2021 là 20.586 USD, theo Freightos. Chi phí vận chuyển, nguyên vật liệu giảm, cùng với hàng tồn kho cao, nhiều nhà bán lẻ như Ikea gần đây đã bắt đầu giảm giá.
Tolga Oncu, Giám đốc bán lẻ của Tập đoàn Ingka - công ty mẹ Ikea - khá lạc quan về khả năng giảm thêm giá vào các tháng tới. Walmart cũng cho biết sẽ tìm kiếm cơ hội để giảm giá. Sam's Club gần đây đã hạ giá combo xúc xích và nước ngọt xuống còn 1,38 USD, từ 1,5 USD.
Một khách hàng trước cửa hàng bán phụ kiện ở Miami hôm 21/11. Ảnh: AP
Đầu năm nay, giá gà tăng vọt gần mức cao nhất mọi thời đại do các hạn chế chống dịch trong các nhà máy sản xuất gia cầm, cùng với sự sụt giảm bất ngờ về số lượng gà con nở thành công. Tình hình đã đảo ngược vào mùa thu này, khi sản xuất phục hồi đúng lúc nhu cầu giảm. Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, lượng thịt gà trong kho lạnh đã tăng gần 20% kể từ tháng 5.
Điều đó đã tạo ra món hời cho các nhà hàng. Busardo cho biết giá bán buôn ức gà không xương đã giảm đáng kể trong 6 tháng qua. Wingstop, chuỗi thức ăn nhanh trụ sở tại Dallas, thông tin chi phí cánh gà rút xương giảm gần 43% trong quý trước.
Theo Manheim, một công ty đấu giá ôtô có trụ sở tại Atlanta, sau khi tăng vọt vào năm 2021, giá bán buôn ôtô đã qua sử dụng giảm 15% so với đầu năm. Jonathan Smoke, nhà kinh tế trưởng của Cox Automotive cho biết những sự sụt giảm đó đang bắt đầu thể hiện ở mức giá mà người tiêu dùng phải trả.
Giá xe mới sẽ phản ứng chậm hơn. Các đại lý vào cuối tháng 10 có 1,56 triệu xe trong kho, con số cao nhất kể từ tháng 5/2021. Con số này đủ để trang trải cho 49 ngày bán hàng, tăng đáng kể so với một năm trước, nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với con số 86 trước đại dịch, theo Cox.
Nguồn cung dồi dào đồng nghĩa với việc ít khách hàng trả cao hơn giá bán đề xuất của nhà sản xuất, một điều thường xảy ra trong thời kỳ đại dịch. Theo trang web mua sắm ôtô Edmund's, một chiếc xe mới trung bình được bán trong tháng 10 với giá 46.991 USD, cao hơn 230 USD so với giá niêm yết. Trong khi vào tháng 5, họ trung bình trả cao hơn 721 USD so với giá niêm yết.
Giá thuê căn hộ, sau khi tăng đều đặn trong cả năm, cuối cùng cũng hạ nhiệt. Theo nền tảng cho thuê trực tuyến Zumper, giá thuê trung bình toàn quốc cho một căn hộ hai phòng ngủ tăng 8,1% so với cùng kỳ năm ngoái, giảm so với mức 14,6% của tháng 4. "Giá thuê đang hạ nhiệt và hạ nhiệt nhanh hơn bất kỳ ai từng mong đợi. 2023 sẽ là một năm hợp túi tiền hơn đối với người thuê nhà", CEO Zumer Anthemos Georgiades cho biết.
Dữ liệu cho thuê thời gian thực phải mất hàng tháng để hiển thị trong số liệu thống kê của chính phủ. Nhưng nó sẽ bắt đầu góp phần làm giảm chỉ số lạm phát vào năm tới. Điều này giải thích tại sao hầu hết nhà dự báo đều kỳ vọng lạm phát sẽ giảm dần.
Dù vậy, lạm phát vừa phải cũng bắt đầu xuất hiện trong số liệu thống kê của chính phủ. Vào tháng 10, chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) tăng 6% so với cùng kỳ 2021, là mức tăng hàng tháng nhỏ nhất kể từ tháng 9 năm ngoái. Trong khi đó, chỉ số giá tiêu dùng tăng 7,7%, giảm từ mức 9,1% trong tháng 6.
"Tình trạng lạm phát tồi tệ nhất đang ở phía sau chúng ta. Câu hỏi đặt ra là lạm phát sẽ ổn định ở mức nào?", Steven Blitz, nhà kinh tế trưởng của TS Lombard, nhận định.
Cục dự trữ Liên bang Mỹ - Fed đã tăng mạnh lãi suất kể từ tháng 3 trong nỗ lực đưa lạm phát trở lại mục tiêu 2%. Chủ tịch Fed Jerome Powell tuần trước ghi nhận những dấu hiệu tiến triển nhưng cho biết còn quá sớm để tuyên bố chiến thắng. Báo cáo việc làm tốt hơn mong đợi, cho thấy tiền lương tăng quá nhanh so với mong muốn của các nhà hoạch định chính sách chính là thách thức.
Fed cho rằng sẽ không sớm hạ được lạm phát xuống mục tiêu cho đến 2025. "Sẽ cần nhiều bằng chứng hơn để có thể thấy rằng lạm phát đang thực sự giảm. Theo bất kỳ tiêu chuẩn nào, lạm phát vẫn còn quá cao", ông Powell nói tuần trước.
Người tiêu dùng cũng không thấy ấn tượng. Chưa đến một phần trăm những người trả lời một cuộc khảo sát gần đây của Cục điều tra dân số Mỹ cho biết họ đã nhận thấy giá hàng hóa và dịch vụ giảm trong hai tháng qua. Còn 15,7% hộ gia đình cho biết họ cảm thấy "rất khó khăn" trong việc thanh toán các chi phí sinh hoạt thường ngày, gần như không đổi so với mức 15,9% theo khảo sát vào tháng 6.
Chắc chắn, trong nền kinh tế trị giá 26.000 tỷ USD, giá của một số sản phẩm có thể giảm ngay cả khi nhiều sản phẩm khác tăng. Theo Cục Thống kê Lao động, vào tháng 6, khi lạm phát đạt mức cao nhất trong hơn 40 năm, giá thịt xông khói, tấm che cửa sổ và áo len nam đã giảm. Vì vậy, điều quan trọng là không nên phóng đại những tiến bộ gần đây.
Tuy nhiên, vẫn có những dấu hiệu rõ ràng về sự cải thiện giá hàng hóa. Loại trừ giá lương thực và năng lượng, giá hàng hóa chỉ tăng 5,1% trong tháng 10, giảm so với mức 12,3% trong tháng 2.
Nhưng khi giá hàng hóa bắt đầu hạ nhiệt, áp lực đang gia tăng đối với các dịch vụ. Nhu cầu gia tăng và nguồn cung hạn chế - ví dụ như các nhà hàng thiếu nhân viên - khiến lạm phát dịch vụ ở mức 6,7%, hơn gấp đôi so với con số của năm trước. "Giá hàng hóa kỳ vọng tiếp tục giảm. Nhưng lạm phát dịch vụ sẽ giảm chậm và sẽ khó khăn hơn", Kathy Bostjancic, nhà kinh tế trưởng tại Nationwide cho biết.
Bằng cách làm cho tín dụng trở nên đắt đỏ hơn, Fed đã tạo ra một suy giảm lớn trong ngành bất động sản. Gần đây, với lãi suất vay thế chấp lên tới 7%, doanh số bán nhà đang chờ xử lý trong tháng 10 thấp hơn 37% so với một năm trước đó, theo Hiệp hội Môi giới Quốc gia.
Trong khi đó, tác động đầy đủ đối với nền kinh tế của lãi suất cao hơn sẽ mất nhiều tháng để hiện rõ. Fed dự kiến thước đo lạm phát ưa thích của họ - chỉ số PCE - sẽ đạt 2,8% vào cuối năm tới, giảm từ mức 6% hiện nay.
