Ảnh hưởng ngày càng tăng của Elon Musk

[june04]

Elon Musk đang chứng tỏ tầm ảnh hưởng gia tăng trong các cuộc thảo luận chính trị, thậm chí quyết định của ông có thể tác động đến xung đột Ukraine.

Kể từ tháng 12 năm ngoái, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã gặp người đàn ông giàu nhất thế giới Elon Musk ba lần, trong nỗ lực thúc đẩy ý tưởng về nhà máy Tesla mới ở Pháp. Thủ tướng Italy Giorgia Meloni hồi tháng 6 và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cuối tuần qua cũng theo đuổi những ý tưởng tương tự.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã bay tới California để thảo luận về trí tuệ nhân tạo cùng ông Musk vào ngày 18/9, trong bối cảnh quan hệ giữa tỷ phú này và tổ chức dân quyền Do Thái Liên đoàn chống phỉ báng (ADL) trở nên căng thẳng.

ADL và các nhóm khác gần đây công bố phát hiện cho thấy ngôn từ thù ghét gia tăng trên Twitter kể từ khi Musk mua lại mạng xã hội này năm ngoái và thay đổi quy tắc kiểm duyệt. Musk gần đây đổi tên Twitter thành X.

Thủ tướng Netanyahu từng đăng bài bày tỏ ngưỡng mộ "khả năng thiên tài và ảnh hưởng của ông Musk với nhân loại". Trong cuộc thảo luận được livestream trên X, ông khuyến khích tỷ phú Mỹ tìm kiếm "sự cân bằng" giữa bảo vệ tự do ngôn luận và trừng phạt những phát ngôn thù ghét.

Dù nhiều cuộc gặp trong số này tập trung vào lợi ích kinh doanh của ông Musk, chúng diễn ra trong bối cảnh tỷ phú Mỹ ngày tăng ảnh hưởng địa chính trị toàn cầu, thậm chí có thể tác động tới xung đột Ukraine.


Tổng thống Emmanuel Macron (trái) và tỷ phú Elon Musk tại Điện Elysee, thủ đô Paris, Pháp ngày 15/5. Ảnh: Reuters

Musk mới đây cho biết ông đã từ chối yêu cầu cung cấp kết nối vệ tinh Starlink tới Sevastopol, ngăn Ukraine sử dụng xuồng tự sát không người lái tập kích Hạm đội Biển Đen của Nga tại bán đảo Crimea vào năm ngoái. Xuồng tự sát điều khiển từ xa của Ukraine cần kết nối vệ tinh Starlink để truyền dữ liệu theo thời gian thực và dẫn hướng tới mục tiêu.

Tỷ phú công nghệ tuyên bố không muốn SpaceX bị "liên đới hành vi làm leo thang chiến sự và xung đột", dù quan chức Ukraine đã khẩn thiết yêu cầu.

Tháng 10 năm ngoái, Elon Musk nêu đề xuất Ukraine nên nhượng bộ Nga về vấn đề bán đảo Crimea, tổ chức lại các cuộc trưng cầu sáp nhập 4 tỉnh Ukraine vào Nga dưới sự bảo trợ của Liên Hợp Quốc và Kiev đồng ý giữ tình trạng trung lập. Đề xuất của ông được chính phủ Nga hoan nghênh, nhưng vấp phải phản ứng dữ dội từ Ukraine và các nước phương Tây.

Ian Bremmer, nhà khoa học chính trị người Mỹ, cũng tung ra thông tin gây chấn động vào lúc đó. "Elon Musk nói với tôi rằng ông ấy từng nói chuyện trực tiếp với Tổng thống Putin và Điện Kremlin về Ukraine. Ông ấy cũng cho tôi biết lằn ranh đỏ của Điện Kremlin là gì", Bremmer viết.

Musk phủ nhận thông tin này, nhưng Bremmer tiếp tục công kích tỷ phú. "Tôi từ lâu đã ngưỡng mộ ông Musk như một doanh nhân đặc biệt có khả năng thay đổi thế giới. Nhưng ông ấy không phải là chuyên gia về địa chính trị", Bremmer cho hay.

Cuối năm ngoái, khi được hỏi liệu tỷ phú Musk có phải mối đe dọa với an ninh quốc gia Mỹ hay không, Tổng thống Joe Biden nói rằng mối quan hệ hợp tác của ông chủ SpaceX với các nước khác "rất đáng xem xét".

Quan hệ giữa Nhà Trắng và Musk vốn không nồng ấm. Nhà Trắng có xu hướng tránh đề cập tới Tesla trong các bình luận công khai về ngành công nghiệp xe điện, thay vào đó họ nói về liên minh các nhà sản xuất xe điện. Trong khi đó, Musk đã nói chuyện với các đảng viên Dân chủ hàng đầu rằng ông có thể không còn ủng hộ đảng này và quay sang với các ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa.

Ashlee Vance, người viết tiểu sử về Musk, nói rằng ông chủ Tesla cảm thấy thất vọng và bị đánh giá thấp. "Ông ấy luôn nghĩ mình đúng và rất ghét có người ngáng đường mình", Vance nói.


Thành công lớn của Tesla và SpaceX đã giúp biến tỷ phú Elon Musk từ nhà sáng tạo tài ba thành biểu tượng của sự nổi tiếng. "Trong 25 năm qua, bạn có thể nói rằng ông ấy đạt được nhiều thành tựu hơn bất kỳ ai khác", Vance cho hay.

Song sự giàu có và ảnh hưởng chính trị ngày càng tăng của Elon Musk trong vài năm qua cũng đi kèm với những quan điểm gây tranh cãi. "Ông ấy luôn là người kiên định với quan điểm của mình và không ngại bày tỏ chúng", Vance cho hay.

Noam Cohen, cựu nhà báo của NYTimes, tin rằng tham vọng và tầm nhìn đặc biệt của Musk đã giúp ông thành công trong kinh doanh, trở thành người có tầm ảnh hưởng khó ai sánh được trong giới công nghệ. Nhưng điều đáng lo ngại là các quyết định đơn phương của Musk giờ đây có thể gây ra một số tác động địa chính trị trên thế giới.

"Liệu có thể chấp nhận việc ông ấy ở vị trí có thể quyết định hoạt động của các vệ tinh hay không?", ông nói. "Tại sao bạn có thể áp đặt quy tắc về cách vận hành của thế giới, chỉ vì bạn giỏi lập trình hoặc kinh doanh?".