Trùm ma túy khét tiếng El Mayo bị dụ lên máy bay riêng để đi xem bất động sản ở miền bắc Mexico.
Tuy nhiên, khi máy bay vừa hạ xuống tại một sân bay nhỏ của Mỹ gần biên giới, các đặc vụ đã đứng chờ sẵn bên dưới.
Người lừa El Mayo là Joaquin Guzman Lopez - con trai của El Chapo, một trùm ma túy khác.
Khi một máy bay tua bin cánh quạt lao về phía biên giới Mỹ-Mexico để thâm nhập trái phép vào hôm thứ Năm 25/7, các đặc vụ đã hối hả chạy tới đón lõng tại một sân bay nhỏ gần thành phố El Paso (Texas, Mỹ). Họ đã bắt giữ hai người đàn ông thuộc một băng buôn lậu ma túy Mexico.
Một trong hai người là con trai của Joaquin "El Chapo" Guzman - cựu thủ lĩnh của băng ma túy Sinaloa hiện đang bị giam giữ.
Người này đã lên kế hoạch đầu thú ngay khi máy bay hạ cánh.
Người còn lại, trùm buôn lậu ma túy huyền thoại Ismael "El Mayo" Zambada, đã bị người kia lừa lên máy bay, Reuters dẫn lời hai quan chức đương nhiệm và hai cựu quan chức Mỹ có thông tin về vụ việc cho biết.
Theo các nguồn tin, vụ bắt giữ Zambada diễn ra sau nhiều lần thuyết phục tự thú giữa giới chức Mỹ và con trai của El Chapo, tên là Joaquin Guzman Lopez.
Tuy nhiên, nhiều quan chức Mỹ không trông mong việc Joaquin sẽ tự nộp mình và đã rất bất ngờ khi Guzman Lopez gửi một tin nhắn cho biết mình sẽ tới cùng ông trùm ma túy mà Mỹ đã truy đuổi gần 40 năm.
"El Mayo là phần thưởng bất ngờ," một quan chức Mỹ cho biết. Người này ẩn danh do không được phép phát biểu công khai về vụ bắt giữ.
“Chẳng ai ngờ tới việc đó cả.”
Guzman Lopez đã thuyết phục Zambada lên máy bay bằng cách nói rằng họ sẽ đi xem một khu bất động sản ở miền bắc Mexico, theo hai quan chức đương nhiệm và một cựu quan chức Mỹ.
Reuters là hãng tin đầu tiên đưa tin về vụ bắt giữ, trước cả tuyên bố xác nhận hai người đàn ông này đã bị giam giữ tại El Paso mà Bộ Tư pháp Mỹ đưa ra hôm thứ Năm (25/7).
Hãng đã phỏng vấn cả quan chức đương nhiệm và cựu quan chức để sắp xếp lại các chi tiết của chiến dịch bắt giữ.
Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) và Cơ quan An ninh Nội địa (HSI), hai cơ quan thực hiện chiến dịch, đã huy động khẩn cấp các đặc vụ từ văn phòng địa phương của họ ở El Paso và tới sân bay chỉ chốc lát trước khi máy bay hạ cánh, theo một quan chức Mỹ khác.
Người này từ chối cung cấp thêm thông tin chi tiết liên quan tới vụ việc.
Một nhân viên tại Sân bay Dona Ana County (Dona Ana County International Jetport) gần El Paso nói với Reuters rằng ông đã nhìn thấy một máy bay Beechcraft King Air hạ cánh vào chiều thứ Năm. Khi đó, các đặc vụ liên bang đã chờ sẵn.
“Hai người bước xuống từ máy bay… và bị bắt giữ một cách ôn hòa,” nhân viên này cho biết, nhưng ông không tiết lộ tên vì sợ nguy hiểm.
Vụ bắt giữ bất ngờ El Mayo, đã gần 80 tuổi, và việc Guzman Lopez (38 tuổi) dường như đã phản bội ông ta đã gây chấn động giới buôn ma túy Mexico, gây ra những lo ngại về một tương lai xung khắc đẫm máu trong nội bộ băng Sinaloa giữa hai gia đình quyền lực nhất.
Zambada được cho là một trong những trùm buôn lậu có ảnh hưởng nhất Mexico và là đồng sáng lập băng Sinaloa cùng với "El Chapo" Guzman.
El Chapo đã bị dẫn độ sang Mỹ vào năm 2017 và đang thụ án chung thân tại một nhà tù an ninh tối đa ở Colorado.
Reuters chưa thể xác định chính xác lý do vì sao Guzman Lopez phản bội đối tác lâu năm của cha mình.
Tuy nhiên, bốn quan chức và cựu quan chức Mỹ nói trên cho rằng có thể Lopez làm điều này để đạt được một thỏa thuận nhận tội tốt hơn cho người em trai Ovidio.
Ovidio đã bị bắt và dẫn độ sang Mỹ hồi năm 2023.
Giới chức trách Mỹ thường nhắm tới các trùm ma túy, thường xuyên ký kết các thỏa thuận nhận tội với họ nhằm đổi lấy thông tin dẫn đến việc bắt giữ các nhân vật cấp cao khác của các băng đảng buôn ma túy.
Việc thỏa thuận giữa quan chức Mỹ và Guzman Lopez được thực hiện qua các luật sư trung gian, một quan chức cho biết.
Jeffrey Lichtman, người đại diện của hai anh em Guzman, từ chối bình luận.
Vào thứ Sáu 26/7, tại một tòa án ở Texas, Zambada, khi đó đang ngồi trên xe lăn, không nhận tội trước các cáo buộc tội danh về ma túy, bao gồm việc phạm tội liên tục có quy mô, âm mưu nhập khẩu ma túy vào Mỹ và rửa tiền.
Luật sư của Zambada, ông Frank Perez, cho biết Zambada đã không đến Mỹ một cách tự nguyện.
Vào tuần sau, Guzman Lopez sẽ hầu tòa tại Chicago, nơi mà 6 năm trước Guzman Lopez lần đầu tiên bị cáo buộc phạm tội liên quan tới ma túy.
Joaquin Guzman Lopez là một trong 4 người con của El Chapo, còn gọi là Los Chapitos hoặc Little Chapos (Chapos nhỏ) - những người đã thừa kế phe phái của cha mình trong băng Sinaloa.
Joaquin và Ovidio có cùng một mẹ. Hai người còn lại, tên là Ivan và Jesus Alfredo, là con của El Chapo với người vợ đầu.
Trong những năm gần đây, Little Chapos đã phải chịu áp lực dữ dội sau khi chính quyền Mỹ biến bốn anh em thành mục tiêu chống ma túy chính.
Chính quyền Mỹ mô tả bốn người này và băng Sinaloa là những kẻ buôn lậu fentanyl vào Mỹ lớn nhất.
Số lượng người chết do fentanyl quá liều đã tăng vọt và trở thành nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho người Mỹ từ 18 đến 45 tuổi.
Ray Donovan, cựu quan chức cấp cao của Cục Chống Ma túy của Mỹ (DEA), nói rằng chính việc sản xuất fentanyl đã khiến các trùm băng đảng Sinaloa bị bắt giữ trong thời gian gần đây.
Việc số người chết tăng vọt do fentanyl quá liều đã khiến chủ đề này trở thành ưu tiên chính trị ở Mỹ.
"Số người Mỹ tử vong đã gây thêm nhiều áp lực [cho chính quyền Mỹ]," Donovan nói. "Fentanyl đã hạ gục họ."
Vào thứ Sáu 26/7, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ca ngợi vụ bắt giữ và tuyên bố sẽ tiếp tục chống lại "nạn dịch fentanyl".
Những người con của El Chapo nổi tiếng là hung hăng và nóng tính hơn Zambada - người có tiếng là một kẻ điều hành khôn ngoan thích ẩn mình trong bóng tối.
Guzman Lopez cũng được coi là kém quan trọng hơn ba người anh em còn lại.
Chính quyền Mỹ treo thưởng 15 triệu USD cho việc bắt giữ Zambada và 5 triệu USD cho Guzman Lopez.
Hai người này đều đối mặt với hàng loạt cáo buộc tại Mỹ.
Một quan chức Mỹ nói rằng vẫn còn nhiều câu hỏi về việc bằng cách nào và tại sao mà Zambada, một trùm băng đảng cực kỳ thận trọng và giàu kinh nghiệm, lại lên máy bay với Guzman Lopez.
Bộ trưởng An ninh Mexico Rosa Rodriguez cho biết đã được Mỹ thông báo về vụ việc lần này, nhưng cho biết chính quyền Mexico không tham gia vào chiến dịch.
Tổng thống đắc cử Mexico, ông Andres Manuel Lopez Obrador, luôn cẩn trọng trong việc dẹp bỏ các băng đảng ma túy lớn và hạn chế hợp tác an ninh với Mỹ sau khi những chiến dịch trước đây giữa Mỹ và Mexico nhắm vào các trùm ma túy đã gây ra thêm nhiều bạo lực tại Mexico.
Vào tháng 10/2019, quân đội Mexico đã bắt giữ Ovidio nhưng buộc phải thả anh ta sau khi hàng trăm phần tử thuộc băng Sinaloa chặn đường và đấu súng với quân đội khi họ bao vây thành phố Culiacan, thủ phủ của bang Sinaloa.
Quân đội Mexico đã bắt giữ Ovidio một lần nữa vào tháng 1/2023. Ovidio sau đó bị dẫn độ qua Mỹ vào tháng 9/2023.
Matthew Allen, cựu đặc vụ phụ trách chi nhánh HSI ở bang Arizona, cơ quan lập cáo trạng đối với Guzman Lopez và các nhân vật khác của băng Sinaloa, cho biết cả Zambada và Guzman Lopez đều đã có những cuộc trò chuyện định kỳ với các quan chức Mỹ về việc đầu hàng trong những năm qua.
Allen, người vẫn giữ liên lạc thường xuyên với các đồng nghiệp cũ tại HSI, cho biết nhiều kẻ buôn ma túy, đặc biệt là những người thuộc thế hệ trẻ, nhận ra rằng đầu thú và ngồi tù một thời gian rồi sau đó tha hồ tiêu tiền là lựa chọn tốt hơn việc đối mặt với nguy cơ bị đối thủ ở Mexico giết chết hoặc bị nhà chức trách bắt giữ và lãnh án tù chung thân.
Một số người chỉ điểm được tham gia chương trình bảo vệ nhân chứng.
"Họ thấy rằng theo cách này, họ sẽ phải ngồi tù nhưng sau đó sẽ không phải lo lắng suốt phần đời còn lại,” ông Allen nói.
BBC
Các đặc vụ liên bang nói rằng El Mayo quá nhanh nhẹn và kín đáo, đây là bức ảnh cập nhật đầu tiên họ có về ông ta sau 25 năm. “Ông ấy và nhóm của ông ấy không bao giờ sử dụng điện thoại di động hoặc chụp ảnh”
