Được đánh giá là bài phát biểu quan trọng đầu tiên của Tổng thống Trump sau khi nhậm chức nhiệm kỳ hai, bài phát biểu trước Quốc hội Mỹ tối ngày 4/3 đã thu hút sự chú ý không chỉ trong nội bộ Mỹ mà còn trên phạm vi toàn cầu.
Tập trung vào các giải pháp tăng trưởng kinh tế, cắt giảm bộ máy chính phủ liên bang và điều chỉnh chính sách đối ngoại, bài phát biểu của Tổng thống Trump đã nhận được sự ủng hộ của đông đảo thành viên đảng Cộng hòa nhưng vẫn đối mặt với hàng loạt chỉ trích và phản đối từ các thành viên đảng Dân chủ.
Nước Mỹ chia rẽ sau bài phát biểu của Tổng thống Trump trước Quốc hội ngày 4/3/2025. Ảnh: Reuters
Phong cách cũ, chính sách mới
Điểm nhấn quan trọng nhất là bài phát biểu của Tổng thống Trump kéo dài trong 1 giờ 40 phút, phá vỡ kỷ lục trước đó của Tổng thống Clinton năm 2000 với thời lượng 1 giờ 28 phút và dài nhất trong khoảng 60 năm qua.
Về mặt kỹ thuật bài phát biểu này không được gọi là Thông điệp Liên bang mà gọi là bài phát biểu chung trước Quốc hội. Nội dung và phong cách của bài phát biểu không có nhiều điểm mới so với trước đây như đề cao các việc đã thực hiện, ca ngợi bản thân, đưa ra các cam kết mạnh mẽ, tiếp tục chia rẽ nước Mỹ thông qua việc liên tục chỉ trích chính quyền tiền nhiệm.
Trong bài phát biểu lần này, ông Trump đã đưa vào nhiều yếu tố mới, ví dụ như kế hoạch “tái chiếm” Kênh đào Panama, hình sự hóa các ca phẫu thuật chuyển giới cho trẻ em hay đổi tên một khu bảo tồn động vật hoang dã để làm nổi bật vấn đề nhập cư, mua lại đảo Greenland, bán thẻ vàng định cư…
Tuy nhiên, việc kiểm tra lại độ chính xác cũng cho thấy ông Trump đã đưa ra nhiều tuyên bố sai lệch, ví dụ như về số lượng người nhập cư bất hợp pháp, mức độ lạm phát hoặc giá trứng tăng nhanh…
Cộng hòa ủng hộ nhiệt tình
Không ngoài thông lệ, bài phát biểu của ông Trump trước Quốc hội Mỹ đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của các thành viên đảng Cộng hòa tham dự. Các thành viên đảng Cộng hòa đã đứng dậy và vỗ tay liên tục trong suốt bài phát biểu trong khi các bài đăng trên mạng xã hội đều sử dụng các từ ngữ hết sức tích cực như “sự trở lại của chiến thắng, “xuất sắc”, “nồng nhiệt và đầy ắp những lời hứa lớn lao”…
Báo chí Mỹ cũng đánh giá, bài phát biểu là “bản chào hàng đầy thách thức” đối với đảng Dân chủ, có thể sẽ gây được tiếng vang lớn trong đảng Cộng hòa, đặc biệt là những thành viên trung thành với phong trào MAGA khi lập trường chính sách cứng rắn được ưa thích. Sự ủng hộ của đảng Cộng hòa tập trung chính vào các đề xuất chính sách kinh tế, chính sách đối ngoại và nhập cư của ông Trump, các ưu tiên chính sách hiện nay. Theo các kết quả thăm dò dư luận, các chính sách của ông Trump còn có tỷ lệ ủng hộ cao hơn so với cá nhân ông này.
Dân chủ phản đối mạnh mẽ
Ở chiều ngược lại, các thành viên đảng Dân chủ thể hiện sự phản đối mạnh mẽ và trực tiếp ngay trong thời gian ông Trump phát biểu. Bên cạnh việc nhiều nghị sỹ Dân chủ tẩy chay không tham dự thì tất cả các thành viên Dân chủ có mặt tại Quốc hội đều không vỗ tay, liên tục la ó phản đối. Thậm chí, Hạ nghị sỹ Al Green của đảng này còn bị buộc phải rời khỏi phòng họp sau khi không chịu ngồi xuống theo yêu cầu của Chủ tịch Hạ viện.
Hạ nghị sỹ Al Green của đảng Dân chủ phản đứng dậy phản đối giữa bài phát biểu của ông Trump (Ảnh: Reuters)
Các thành viên Dân chủ có mặt tại Quốc hội cũng giơ các biểu ngữ chỉ trích như “Musk ăn cắp”, “Cứu Medicaid”, “Nói dối” “Không có vua”… Trên mạng xã hội, các thành viên Dân chủ phản đối mạnh mẽ bài phát biểu của ông Trump khi cho rằng các nội dung là “khủng khiếp”, “vớ vẩn”, “năng lượng thấp”…
Trong bài phát biểu đáp trả của đảng Dân chủ, Thượng nghị sỹ mới đắc cử Elissa Slotkin cũng tiếp tục chỉ trích chương trình nghị sự của ông Trump. Về kinh tế, bà Slotkin cho rằng người dân Mỹ sẽ phải trả giá trong mọi khía cạnh cuộc không, không giúp người dân Mỹ đi lên mà chuyển hàng nghìn tỷ USD cho những người giàu có nhất nước Mỹ.
Vẫn còn nhiều tranh cãi
Vấn đề nổi bật nhất sau bài phát biểu của Tổng thống Trump có lẽ là các tranh cãi gay gắt về chương trình nghị sự “Nước Mỹ trên hết”. Các chính sách của ông Trump về kinh tế và thuế quan nhận được các phản ứng trái chiều.
Các ý kiến ủng hộ cho rằng thuế quan sẽ bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước, tái cân bằng thâm hụt thương mại, có được các thỏa thuận thương mại tốt hơn.
Trong khi đó, các ý kiến phản đối nhận định thuế quan sẽ phá vỡ kỷ nguyên của một trật tự dựa trên luật lệ với những hậu quả kinh tế toàn cầu như gián đoạn chuỗi cung ứng và cuối cùng quay lại tác động tiêu cực đến kinh tế Mỹ.
Bên cạnh đó, chính sách giải quyết xung đột Ukraine cũng khiến dư luận Mỹ chia rẽ. Trong khi Tổng thống Trump tuyên bố tìm kiếm giải pháp hòa bình, nhấn mạnh cả lãnh đạo Ukraine và Nga đều mong muốn hòa bình thì cũng xuất hiện một số mâu thuẫn ngay trong đảng Cộng hòa. Một số nghị sỹ và thành viên đảng này đã bày tỏ sự nghi ngờ về các hành động vừa qua của Chính quyền Tổng thống Trump nhưng ngừng đối phó Nga, ngừng viện trợ quân sự cho Ukraine.
VietBF@sưu tập
