Đây là mẫu vật voi ma mút được bảo quản tốt nhất mà nhân loại chưa từng tìm thấy ra. Nó sẽ tiết lộ ra nhiều bí mật về cuộc đời con voi này, quá khứ của Trái Đất và cả tương lai biến đổi khí hậu mà con người đã và đang phải đối mặt.
Bên trong một phòng thí nghiệm tại vùng Viễn Đông của nước Nga, 6 khoa học gia mặc quần áo, mũ trùm và kính bảo vệ đang vây quanh một mẫu sinh vật khổng lồ.
Họ cẩn thận cho rạch một đường qua lớp da của nó, xuyên vào trong những thớ thịt, để tìm kiếm những cấu trúc giải phẫu của sinh vật như trái tim, lá gan và ruột…
Toàn bộ cuộc khám nghiệm này đặc biệt đến nỗi, đã được cho phát trực tiếp lên một màn hình cỡ lớn tại Đại học Liên bang Đông Bắc ở vùng Yakutsk. Đó là do mẫu vật mà giới khoa học Nga tìm thấy được là một mẫu vật ngàn năm có một –không hẵn đúng– hàng trăm ngàn năm mới có một:
Một con voi ma mút đã chết từ cách đây 130,000 năm, nhưng được bảo quản một cách tuyệt vời bên dưới lớp băng vĩnh cửu của Siberia.
Mẫu vật voi ma mút được bảo quản tốt nhất mà nhân loại chưa từng tìm thấy
Được phát hiện ra vào năm ngoái, chú voi con này được đặt tên là
Yana, theo tên lưu vực sông nơi mà nó được tìm thấy. Da của
Yana vẫn giữ được màu nâu xám đặc trưng, thấp thoáng bên trên nó vẫn còn những đám lông đỏ nhạt, màu đặc trưng của loài voi ma mút.
Chiếc vòi nhăn nheo của nó cong lại và hướng về phía miệng. Vùng hốc mắt vẫn còn nguyên vẹn đến mức người ta có thể tưởng tượng
Yana còn đang ngủ. Và đôi chân chắc khỏe của chú voi con này trông giống hệt chân của một con voi vẫn còn sống ngày nay.
"Cuộc khám nghiệm tử thi động vật này là cơ hội cho chúng ta nhìn sâu vào quá khứ của hành tinh", giáo sư Artemy Goncharov, trưởng Phòng thí nghiệm Bộ gene và protein của Vi sinh vật tại Viện Y học Thực nghiệm Saint Petersburg cho biết.
Những kiến thức mà chúng ta tìm được từ đó không chỉ tiết lộ ra về cuộc đời của con voi ma mút này, mà còn mở ra cho chúng ta một cánh cửa sổ nhỏ để nhìn vào Thế Kỷ Băng hà, cùng những dự đoán về tương lai của Trái Đất, khi sự biến đổi khí hậu đang làm tan lớp băng vĩnh cửu nơi mà
Yana bị chôn vùi.
(Ảnh minh họa)
Giới khoa học hi vọng sẽ tìm thấy những con vi khuẩn cổ đại độc đáo bên trong dạ dày của voi ma mút. Giải mã bộ gene và protein của chúng cùng với các loại thực vật và bào tử mà
Yana đã ăn sẽ tiết lộ ra thêm về môi trường ở chung quanh lưu vực sông ở nơi nó đã từng sinh sống.
Thời gian và lớp băng vĩnh cửu ở lưu vực Yana thuộc vùng Sakha, Siberia đã cho chúng ta có cơ hội tuyệt vời đó. Với chiều cao vai 1,2 mét, dài 2 mét và nặng 180 kg,
Yana có thể là mẫu vật voi ma mút được bảo quản tốt nhất mà nhân loại từng tìm thấy ra.
Nó vẫn còn giữ được nguyên phần nội tạng, các mô mềm và cả lông trên da, theo các khoa học gia Nga cho biết.
Bên trong dạ dày và ruột
Trên màn hình phát trực tiếp, chúng ta có thể thấy có tổng cộng 6 khoa học gia đang tiến hành cắt xẻ qua thi thể của
Yana. Chú voi này quả thực là một kho báu đối với họ.
Để không có bất cứ thứ gì có thể làm nhiễm bẩn lại mẫu vật, giới khoa học tại Bảo tàng Voi Ma Mút thuộc Đại học Liên bang Đông Bắc được yêu cầu mặc đồ bảo vệ từ đầu đến chân, đeo kính, khẩu trang và mũ trùm tóc.
Họ sẽ tiến hành khám nghiệm
Yana bên trong một căn phòng sạch và vô trùng. Phải mất vài giờ để cắt xẻ chỉ riêng phần thân trên của con voi ma mút, một loài đã tuyệt chủng cách đây gần 4,000 năm qua.
(Ảnh minh họa)
"Chúng tôi có thể nhìn thấy có nhiều bộ phận nội tạng và mô được bảo quản rất tốt", giáo sư Goncharov nói.
"Hệ tiêu hóa được giữ lại một phần, dạ dày vẫn còn nguyên. Vẫn còn đó những đoạn ruột, đặc biệt là ruột già được bảo quản rất tốt, điều này đã cho phép chúng tôi thu thập được rất nhiều mẫu thật đa dạng".
Một trong số các mẫu vật mà giáo sư Goncharov đang tìm kiếm là các vi sinh vật cổ đại được bảo quản bên trong đường tiêu hóa của con voi ma mút.
"Chúng tôi muốn nghiên cứu mối liên hệ về tiến hóa của chúng với các vi sinh vật hiện đại", ông này cho biết.
Trong khi một khoa học gia dùng kéo cắt da của
Yana, một người khác dùng dao mổ rạch vào thành bên trong của thịt. Sau đó, họ đặt các mẫu mô vào ống nghiệm và túi để đem đi phân tích.
Trên một bàn khác là phần thân sau của con voi ma mút, vốn vẫn còn mắc kẹt trong vách đá khi phần thân trước rơi xuống dưới.
Mùi tỏa ra từ con voi ma mút gợi lên sự pha trộn giữa đất lên men và thịt, ngấm trong lớp đất ngầm của Siberia.
(Ảnh minh họa)
"Chúng tôi đang cố gắng tiếp cận bộ phận sinh dục của nó", Artyom Nedoluzhko, giám đốc Phòng thí nghiệm Cổ di truyền học của Đại học Châu Âu tại Saint Petersburg, cho biết.
"Sử dụng các dụng cụ đặc biệt, chúng tôi muốn đi vào bộ phận sinh dục của nó để thu thập vật liệu, nhằm tìm hiểu các vi sinh vật nào đã tùng sống trong cơ thể nó khi nó còn sống".
Chưa có ngà nên còn là trẻ con
Ban đầu,
Yana được ước tính chỉ là một mẫu sinh vật có niên đại 50,000 năm. Nhưng sau khi phân tích cẩn thận lớp băng vĩnh cửu nơi nó nằm, Maxim Cheprasov, giám đốc Bảo tàng Voi Ma Mút cho biết sinh vật này phải có niên đại gần gấp rưỡi, chính xác là 130,000 năm.
Nhưng con voi nặng 180 kg này chắc chắn chỉ mới hơn 1 tuổi. Bởi vì khi nó chết, ngà sữa của nó còn chưa mọc ra. Cả voi hiện đại lẫn voi ma mút đều có ngà sữa, giống như răng sữa của loài người, chiếc ngà sữa này sau đó sẽ rụng đi.
Giới khoa học Nga vẫn chưa xác định được lý do tại sao mà Yana chết khi còn quá nhỏ như vậy.
"Vào thời điểm loài động vật ăn cỏ này sinh sống, tại vùng Yakutia chưa hề có con người", giáo sư Cheprasov nói.
"Con người mới chỉ đến Siberia cách đây khoảng 28,000 đến 32,000 năm. Vì vậy, họ không có liên quan gì đến cái chết của con voi ma mút".
(Ảnh minh họa)
Bí mật đằng sau sự bảo quản hoàn hảo của
Yana nằm ở lớp băng vĩnh cửu. Đất ở vùng Siberia đóng băng quanh năm, hoạt động như một tủ đông khổng lồ, giữ gìn xác của các loài động vật thời tiền sử.
Việc phát hiện ra thi thể
Yana lộ ra ngoài là do băng vĩnh cửu ở Siberia đang tan chảy, điều mà giới khoa học tin rằng bắt nguồn từ hiện tượng ấm lên toàn cầu.
Việc nghiên cứu vi sinh vật học từ những di hài cổ đại như vậy cũng cho phép chúng ta khám phá
"các rủi ro về sinh học" của sự biến đổi khí hậu, giáo sư Goncharov có cho biết.
Một số khoa học gia đang tìm hiểu xem, liệu băng vĩnh cửu tan chảy có thể giải thoát các mầm bệnh tiềm ẩn nguy hiểm hay không.
"Có một số giả thuyết cho rằng trong băng vĩnh cửu có thể tồn tại các vi sinh vật gây bệnh, khi tan băng ra, chúng có thể xâm nhập vào nước, thực vật, cơ thể động vật và cả con người". ông này nói.
Đó là lý do mà tại sao toàn bộ các khoa học gia khi tham gia vào cuộc khám nghiệm này đều phải mặc đồ bảo vệ kỹ càng. Sức khỏe của họ cũng sẽ phải được theo dõi sau cuộc nghiên cứu mổ xẻ đặc biệt này.
Hãy nhớ rằng
Yana đã chết nhưng không rõ vì nguyên nhân nào khi nó mới được 1 tuổi. Không loại trừ khả năng nó có thể đã chết vì một mầm bệnh nào đó, vẫn còn được bảo quản trong thi hài khổng lồ này.
*** Tham khảo thêm video clip trên YouTube:
Yana, a 130,000-year-old baby mammoth, goes under the scalpel | AFP
-
https://www.youtube.com/watch?v=-7Opl0gcXEo
