Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ kiểm soát các triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống cho người mắc hội chứng Sudeck, tập trung vào giảm viêm, duy trì dinh dưỡng và hỗ trợ sức khỏe xương.
1. Tầm quan trọng của chế độ ăn trong hội chứng Sudeck
ThS.BSCKI Đặng Khoa Học, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, hội chứng Sudeck hay đau loạn dưỡng do thần kinh giao cảm là tình trạng đau và loạn dưỡng do rối loạn chức năng hệ thần kinh giao cảm, dẫn tới mất canxi nặng của xương, khiến khả năng vận động giảm sút. Bệnh có các triệu chứng điển hình như đau bỏng, sưng nề chi, các rối loạn dưỡng trên da như teo da, tăng tiết mồ hôi đi kèm các dấu hiệu rối loạn vận mạch.
Hội chứng Sudeck (hội chứng đau khu vực phức tạp Complex Regional Pain Syndrome - CRPS) là một rối loạn đau mạn tính ở chi, với cơn đau dữ dội không tương xứng tổn thương. Đây là một hội chứng phức tạp do triệu chứng đa dạng và cơ chế chưa rõ.
Cho đến nay, không có một chế độ ăn cụ thể nào được chứng minh là chữa khỏi hội chứng Sudeck. Tuy nhiên, việc tuân theo chế độ ăn uống lành mạnh, tập trung vào thực phẩm chống viêm và tránh các yếu tố gây kích thích có thể là một phần quan trọng trong việc quản lý các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Dưới đây là một số tác động của chế độ dinh dưỡng đến người mắc hội chứng Sudeck:
Giảm viêm: CRPS liên quan đến tình trạng viêm mạn tính. Một chế độ ăn kháng viêm, giàu trái cây, rau củ, omega-3 (cá béo, hạt lanh) và dầu ô liu có thể giúp giảm bớt tình trạng này.
Tránh thực phẩm gây viêm: Cần hạn chế hoặc tránh các thực phẩm chế biến sẵn, đường tinh luyện, chất béo bão hòa và transfat, cũng như các chất kích thích như caffeine và rượu, vì chúng có thể làm tăng tình trạng viêm, gây đau.
Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của CRPS, đặc biệt là ở chi dưới, chế độ ăn cân bằng giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh.
Hỗ trợ hệ thần kinh: Một số dưỡng chất như vitamin nhóm B, magie có vai trò quan trọng trong chức năng thần kinh và có thể giúp giảm đau.
Tăng cường sức khỏe tổng thể: Chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ dinh dưỡng giúp cơ thể khỏe mạnh hơn, tăng cường khả năng đối phó với cơn đau và các triệu chứng khác của CRPS.
2. Tham khảo chế độ ăn giảm đau trong hội chứng Sudeck
Theo các chuyên gia của Trung tâm giảm đau Glaser, Encino, California, trong khi các phương pháp điều trị y tế cần thiết cho việc điều trị hội chứng Sudeck thì việc áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh cũng rất quan trọng.
Việc thay đổi chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đáng kể đến các triệu chứng đau. Đó là vì một số loại thực phẩm làm tăng tình trạng viêm trong cơ thể, gây ra cơn đau và các bệnh mạn tính như đái tháo đường, đột quỵ, bệnh tim và thậm chí là trầm cảm.
Thay đổi chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đáng kể đến các triệu chứng đau trong hội chứng Sudeck.
Mục tiêu chính của chế độ ăn nên bao gồm:
Ăn 8-9 khẩu phần rau mỗi ngày, đặc biệt là bông cải xanh, súp lơ và bắp cải.
Hạn chế các sản phẩm từ sữa do tiềm năng gây viêm, vấn đề tiêu hóa (không dung nạp lactose), tác động đến hệ miễn dịch ở một số người mắc hội chứng này.
Tránh carbohydrate đơn giản với đường tinh luyện và bột mì.
Chọn ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, hạt diêm mạch, gạo lứt và lúa mì.
Nên giảm lượng thịt đỏ tiêu thụ, tăng cường ăn cá hoặc các món ăn chính chay để có lợi ích chống viêm tối đa.
Ngoài việc áp dụng chế độ ăn chống viêm, điều quan trọng nữa là phải đạt được và duy trì cân nặng lý tưởng, tập thể dục hàng ngày, học cách kiểm soát mức độ căng thẳng. Những thay đổi về lối sống không chỉ giúp giảm đau mạn tính mà còn giúp cơ thể người mắc hội chứng Sudeck hoạt động ở trạng thái tốt nhất và không đi kèm với những rủi ro đáng sợ hay tác dụng phụ khó chịu.
3. Loại bỏ thực phẩm "5 chữ C" và ăn thực phẩm "4 chữ F"
BS. Glenn Gittelson, chuyên về rối loạn khớp thái dương hàm, đau mặt và hội chứng đau khu vực phức tạp, New York, Hoa Kỳ cho biết:
Đoạn trích từ cuốn sách "Đau mạn tính: Phòng ngừa và quản lý chứng loạn dưỡng giao cảm phản xạ" của BS. H. Hooshmand (Nhà xuất bản CRC, Boca Raton, Florida) cho biết phương pháp thay đổi hành vi ăn uống không nhằm mục đích thay đổi cân nặng mà tập trung vào việc loại trừ các loại thực phẩm có hại và làm trầm trọng thêm cơn đau mạn tính, được gọi là "5 chữ C" cùng với các loại thịt nội tạng như gan, xúc xích và xúc xích nóng. Đồng thời, chế độ ăn này khuyến khích việc tiêu thụ các loại thực phẩm giúp các tế bào thần kinh ức chế ngăn chặn cơn đau, được gọi là "4 chữ F".
Năm chữ C trong chế độ ăn kiêng được đề cập đến là:
Cookies (Bánh quy);
Cakes (Bánh ngọt);
Chocolate (Sô cô la);
Cocktails (Cocktail);
Candy (Kẹo).
Bốn chữ F trong chế độ ăn "Four F Diet" là:
Fresh Fruit (Trái cây tươi không đóng hộp);
Fresh Vegetables (Rau tươi, dầu ô liu);
Fish (Cá nướng hoặc luộc);
Fowl (Gia cầm bỏ da).
Nên tránh các loại thực phẩm có hại và làm trầm trọng thêm cơn đau mạn tính.
Các loại thực phẩm cần tránh
Các loại thực phẩm cần tránh bao gồm đường tinh thể, bánh ngọt, nước giải khát có đường, bánh cuộn ngọt, bánh nướng và mỡ lợn. Nên hạn chế hoặc loại bỏ một số thực phẩm không có lợi. Trong đó bao gồm bologna (một loại xúc xích lát mỏng), Crisco và các loại shortening khác (chất béo rắn dùng trong nấu nướng, nên thay thế bằng dầu ô liu tốt cho tim mạch hơn). Bên cạnh đó, cũng nên tránh xúc xích, khoai tây chiên…
Các loại đồ nhúng, kem trái cây, hỗn hợp làm bánh đóng gói, kem và rượu bia cũng nằm trong danh sách cần tránh. Bột mì trắng tăng cường (bột mì tẩy trắng), các chất thay thế không phải từ sữa, xi-rô, bơ thực vật và mayonnaise cũng nên được loại bỏ. Các loại bánh rán, bánh mì trắng, bơ, tất cả các loại thực phẩm chiên, thịt xông khói và bất kỳ loại thịt lợn nào, trái cây đóng hộp đóng trong xi-rô và kẹo cũng cần được tránh.
Thực phẩm nên tránh hoặc hạn chế
Nên tránh hoàn toàn cà phê, có thể thay thế bằng trà.
Thực phẩm có thể ăn
Trong chế độ ăn uống được phép, người bệnh có thể lựa chọn các loại đồ uống ăn kiêng không chứa caffeine, đường và ít hoặc không có natri. Các loại hạt sống không ướp muối, phô mai tươi ít béo, mật ong tự nhiên và táo cũng là những lựa chọn tốt. Có thể sử dụng yến mạch thường (không thêm hương vị), tất cả các loại trái cây tươi, nước cam không đường, sữa chua nguyên chất ít béo (nếu có hương vị và đường, hãy thêm trái cây tươi, nước ép cam hoặc bưởi tự nhiên), khoai lang có vỏ và nước ép táo tự nhiên không thêm đường.
Về protein, người bệnh có thể ăn trứng (tối đa hai quả mỗi tuần), tất cả các loại rau tươi, cá mòi, thịt bê, các loại cá, cá ngừ đóng gói, gà và các loại gia cầm khác đã lột da, ngũ cốc nguyên hạt ít đường, tôm hùm (không bơ), tôm, thịt bò nướng nạc (với lượng vừa phải), trái cây sấy khô như nho khô, cua và sữa tách kem.
Ngoài ra, hãy đảm bảo uống đủ 6-8 cốc nước mỗi ngày.
Lưu ý, cá nhân hóa chế độ ăn rất quan trọng vì phản ứng của mỗi người với thực phẩm là khác nhau. Một số người mắc hội chứng Sudeck có thể không gặp vấn đề với sữa, trong khi những người khác lại thấy các triệu chứng của mình trở nên tồi tệ hơn khi tiêu thụ chúng. Do đó, việc theo dõi phản ứng cá nhân với các loại thực phẩm và điều chỉnh chế độ ăn uống cho phù hợp là rất quan trọng.
