Xuất khẩu của Trung Quốc bất ngờ tăng mạnh bất chấp thuế quan: Bắc Kinh đã tìm thấy 'vị cứu tinh' giữa lúc thương chiến căng

[therealrtz]

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ ngày càng leo thang, xuất khẩu của Trung Quốc bất ngờ tăng mạnh trong tháng 4, nhờ lượng đơn hàng từ các nước Đông Nam Á tăng bùng nổ.



Theo dữ liệu từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc, kim ngạch xuất khẩu trong tháng 4 tăng 8,1% so với cùng kỳ năm ngoái (tính theo USD), vượt xa mức dự báo tăng 1,9% của các chuyên gia trong khảo sát của Reuters. Trong khi đó, nhập khẩu chỉ giảm nhẹ 0,2%, trái với kỳ vọng giảm sâu tới 5,9%.

Xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ trong tháng 4 đã giảm mạnh 21,2% so với cùng kỳ năm ngoái, còn nhập khẩu từ Mỹ cũng giảm gần 14%. Điều này trái ngược hoàn toàn với tháng 3, khi xuất khẩu sang Mỹ còn tăng 9,1% nhờ các doanh nghiệp tranh thủ “gom đơn” trước thời điểm thuế mới có hiệu lực.

Tính trong 4 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ giảm 2,5% còn nhập khẩu giảm 4,7%. Việc cả xuất và nhập khẩu đều giảm cho thấy tác động lan rộng của thuế quan đang ảnh hưởng nặng nề đến 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Theo Zhiwei Zhang, Chủ tịch kiêm Kinh tế trưởng tại Pinpoint Asset Management, một phần lý do giúp hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc vẫn tăng là do các hợp đồng đã ký trước khi thuế được áp dụng, hoặc do hàng hóa được chuyển qua các nước thứ 3 để né thuế. Tuy nhiên, ông cảnh báo dữ liệu thương mại sẽ suy yếu dần trong những tháng tới.

Trong bối cảnh thị trường Mỹ trở nên khó khăn hơn, Đông Nam Á trở thành điểm đến thay thế hàng đầu cho hàng hóa Trung Quốc. Kim ngạch xuất khẩu sang khối ASEAN trong tháng 4 tăng vọt 20,8% so với cùng kỳ, cao hơn đáng kể mức tăng 11,6% của tháng 3. Việt Nam và Malaysia tiếp tục là 2 thị trường lớn nhất trong khu vực, nhưng Indonesia và Thái Lan ghi nhận mức tăng lần lượt 37% và 28%.

Xuất khẩu của Trung Quốc sang Liên minh châu Âu (EU) cũng tăng 8,3% trong tháng 4, trong khi nhập khẩu từ khối này giảm tới 16,5%. Điều này cho thấy Bắc Kinh đang đẩy mạnh khai thác các thị trường ngoài Mỹ.

Dù xuất khẩu tăng trong ngắn hạn, nhiều dấu hiệu cảnh báo nền kinh tế Trung Quốc vẫn đang chịu áp lực lớn từ các chính sách thuế quan mới. Hoạt động sản xuất trong tháng 4 giảm xuống mức thấp nhất 16 tháng, đơn hàng xuất khẩu mới cũng ở mức thấp nhất kể từ cuối năm 2022.

Goldman Sachs ước tính có thể có tới 16 triệu lao động – tương đương 2% lực lượng lao động, nước này đang làm việc trong các lĩnh vực xuất khẩu sang Mỹ sẽ bị ảnh hưởng.

Việc lượng đơn hàng sụt giảm sẽ khiến nhiều nhà máy phải tạm dừng sản xuất, cắt giảm lao động hoặc cho nghỉ phép có lương. Dữ liệu chỉ số quản lý thu mua (PMI) cho thấy tình trạng cắt giảm việc làm diễn ra trên diện rộng.

Trong nỗ lực hỗ trợ doanh nghiệp, chính quyền địa phương và các tập đoàn lớn tại Trung Quốc đã tuyên bố sẽ thúc đẩy tiêu thụ nội địa bằng cách chuyển hướng các sản phẩm bị ảnh hưởng bởi thuế quan vào thị trường trong nước. Tuy nhiên, động thái này có thể làm gia tăng áp lực giảm phát. Dự báo của Reuters cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 4 có thể giảm 0,1% so với cùng kỳ, trong khi chỉ số giá sản xuất (PPI) có thể giảm 2,8%.

Mọi sự chú ý hiện đang đổ dồn vào cuộc gặp cấp cao giữa quan chức Mỹ và Trung Quốc cuối tuần này tại Thụy Sĩ – cuộc gặp đầu tiên kể từ khi Mỹ tăng thuế nhập khẩu lên 145% và Trung Quốc đáp trả với mức thuế 125%. Dù khả năng đạt được một thỏa thuận toàn diện còn xa vời, giới phân tích cho rằng lộ trình giảm thuế được đưa ra theo từng giai đoạn là hoàn toàn khả thi.

Laura Wang, chiến lược gia tại Morgan Stanley, nhận định rằng nếu 2 bên có kế hoạch giảm bớt thuế, đó sẽ là cú huých lớn cho thị trường chứng khoán Trung Quốc. Song, bà cũng cảnh báo rằng quá trình đàm phán sẽ kéo dài và tạo ra nhiều bất ổn.

Morgan Stanley dự báo thuế quan của Mỹ với hàng hóa Trung Quốc có thể giảm xuống còn 45% vào cuối năm, dù một giải pháp bền vững vẫn chưa rõ ràng.


VietBF@ Sưu tập