Sử dụng iPhone nên tắt 6 tính năng này để hạn chế bị theo dõi

[Romano]

iPhone từ lâu được quảng cáo là thiết bị đề cao quyền riêng tư, nhưng sự thật là không ít tính năng trên hệ điều hành iOS có thể lặng lẽ thu thập dữ liệu của bạn, từ vị trí, hành vi ứng dụng đến cả ảnh chụp thường ngày.
Trong những năm qua, Apple đã bổ sung hàng loạt công cụ giúp người dùng quản lý quyền riêng tư tốt hơn. Tuy nhiên, nhiều tính năng theo dõi vẫn được bật sẵn theo mặc định, hoặc nằm sâu trong phần cài đặt khiến không ít người dùng bỏ sót. Dưới đây là 6 tính năng có thể đang theo dõi bạn, và cách để ngăn chặn.

App Tracking Transparency (ATT)
Trước hết, hãy bắt đầu với tính năng App Tracking Transparency (ATT), lớp bảo vệ quan trọng nhưng thường bị nhiều người bỏ quên. ATT cho phép bạn quyết định ứng dụng nào có quyền theo dõi hoạt động của mình trên các ứng dụng và trang web khác. Khi được bật, mọi ứng dụng bên thứ ba đều phải xin phép rõ ràng trước khi có thể thu thập dữ liệu phục vụ quảng cáo.

Bạn có thể kiểm tra và bật tính năng này bằng cách vào Cài đặt - Quyền riêng tư & Bảo mật - Theo dõi, sau đó kích hoạt tùy chọn Cho phép ứng dụng yêu cầu theo dõi.

Tại đây, iPhone cũng liệt kê toàn bộ ứng dụng từng xin quyền theo dõi, bạn có thể gạt tắt bất kỳ cái nào không thấy cần thiết. Nếu muốn chặn toàn bộ, chỉ cần tắt luôn tùy chọn cho phép ứng dụng yêu cầu là xong.

Quảng cáo và phân tích của Apple
Tuy nhiên, ngay cả khi đã chặn ứng dụng bên thứ ba, bản thân Apple cũng thu thập dữ liệu người dùng để hiển thị quảng cáo và cải tiến sản phẩm. Dù được mô tả là ẩn danh và chỉ dùng nội bộ, việc chia sẻ dữ liệu sử dụng, phân tích hay hành vi mua sắm vẫn khiến nhiều người e ngại.

Bạn có thể hạn chế điều này bằng cách vào Cài đặt - Quyền riêng tư & Bảo mật - Phân tích & Cải tiến, sau đó tắt các tùy chọn chia sẻ phân tích iPhone và dữ liệu cải tiến Siri.

Gắn thẻ vị trí vào ảnh
Một dạng theo dõi khác thường bị bỏ quên chính là dữ liệu vị trí đi kèm ảnh chụp. Nếu bạn từng cấp quyền truy cập vị trí cho ứng dụng Camera, mỗi ảnh hoặc video sẽ tự động được “đóng dấu” tọa độ GPS. Điều này tuy giúp bạn sắp xếp ảnh dễ dàng hơn, nhưng đồng thời cũng tiết lộ nơi bạn đã đến, nhất là khi ảnh được chia sẻ lên mạng xã hội.

Để xóa thông tin vị trí khỏi một bức ảnh cụ thể, chỉ cần mở ảnh, nhấn vào biểu tượng “i” (hoặc vuốt lên), sau đó chọn Điều chỉnh bên cạnh tên địa điểm và chọn Không có vị trí. Còn nếu bạn muốn ngăn việc gắn vị trí ngay từ đầu, hãy vào Cài đặt - Dịch vụ định vị - Máy ảnh, rồi chọn Không bao giờ.

Dịch vụ định vị
Không chỉ Camera, rất nhiều ứng dụng khác cũng có thể tiếp cận vị trí của bạn. Đó là lý do dịch vụ định vị trên iPhone cần được kiểm soát thường xuyên. Hãy vào Cài đặt - Quyền riêng tư & Bảo mật - Dịch vụ vị trí, nơi bạn sẽ thấy danh sách toàn bộ ứng dụng đã cài đặt kèm theo cấp độ quyền truy cập vị trí của từng ứng dụng.

Bạn có thể chọn Không bao giờ, Hỏi lần sau hoặc Khi dùng ứng dụng tùy nhu cầu. Với một số ứng dụng, iOS còn cho phép bạn quyết định giữa chia sẻ vị trí chính xác hay chỉ chia sẻ vùng gần đúng, một tùy chọn hữu ích nếu bạn không muốn bị theo dõi quá chi tiết.

Vị trí quan trọng
Một tính năng ít người biết nhưng lại âm thầm ghi lại rất nhiều hành vi của bạn là Vị trí quan trọng (Significant Locations). Đây là thành phần thuộc hệ thống định vị, ghi nhớ các nơi bạn thường xuyên ghé thăm như nhà riêng, văn phòng, quán cà phê yêu thích...

Tính năng này giúp iOS đưa ra gợi ý chính xác hơn trong Bản đồ, Lịch hay Ảnh. Apple khẳng định dữ liệu này được mã hóa đầu cuối và lưu cục bộ trên máy, nhưng nếu bạn thấy phiền, hoàn toàn có thể tắt.

Để làm điều đó, vào Cài đặt - Dịch vụ vị trí - Dịch vụ hệ thống - Vị trí quan trọng, sau đó xác thực bằng Face ID hoặc mật mã. Tắt công tắc tính năng và xóa toàn bộ lịch sử nếu muốn làm sạch dữ liệu cũ.

Làm mới ứng dụng nền
Cuối cùng, một yếu tố ít người ngờ tới là làm mới ứng dụng nền. Tính năng này cho phép ứng dụng cập nhật dữ liệu ngay cả khi bạn không sử dụng, nhằm mang lại trải nghiệm nhanh và liền mạch khi mở lại. Tuy nhiên, đồng thời, nó cũng có thể tiêu tốn dữ liệu di động, làm hao pin và quan trọng hơn, tạo cơ hội để một số ứng dụng lặng lẽ gửi dữ liệu về máy chủ bên ngoài.

Bạn có thể hạn chế điều này bằng cách vào Cài đặt - Cài đặt chung - Làm mới ứng dụng trong nền, sau đó tắt tính năng này với từng ứng dụng cụ thể hoặc toàn bộ hệ thống.

Nhìn chung, việc điều chỉnh các thiết lập kể trên sẽ không giúp bạn ngừng bị theo dõi hoàn toàn, nhưng chắc chắn sẽ giảm đáng kể lượng dữ liệu cá nhân bị thu thập.

Ngoài việc kiểm soát cài đặt, bạn cũng nên lưu ý các thói quen khác như sử dụng VPN uy tín, hạn chế chia sẻ email thật khi đăng ký dịch vụ (có thể dùng Hide My Email nếu đang dùng iCloud+), và luôn cập nhật iOS phiên bản mới nhất để đảm bảo các bản vá bảo mật kịp thời được áp dụng.