
(Minh họa)
Tướng Keith Kellogg, đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump phụ trách về Ukraine, nói rằng, Nga không thể tiếp tục làm tŕ hoăn một thỏa thuận ḥa b́nh trong khi vẫn liên tục tấn công các mục tiêu dân sự tại Ukraine.
Theo ông, những lời tuyên bố của Nga cho rằng Hoa Kỳ cũng như Ukraine đang t́m cách
"câu giờ" trong đối thoại mưu t́m ḥa b́nh là vô căn cứ. Ông cũng cho rằng Tổng thống Trump đă kiên quyết và thống nhất về việc cần phải chấm dứt chiến sự.
Đúng là không có ǵ phải hồ nghi về việc Nga đang cố t́nh muốn tŕ hoăn cho một thỏa thuận ḥa b́nh, nhưng cũng phải nói rằng, ông Kellogg đă không mấy đúng khi nói
"Tổng thống Trump kiên quyết và thống nhất về việc cần phải chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine". Việc mà Washington vừa quyết định cho ngưng gởi một số lô vũ khí đến Ukraine là một chứng minh cho sự nhận định này. Các lô vũ khí đó bao gồm cả hệ thống pḥng không
Patriot.
Kyiv đă tỏ ra thất vọng về quyết định trên của Washington, cho rằng điều này sẽ gây ra tổn hại lớn cho khả năng pḥng thủ của Ukraine trước những đợt không kích tàn bạo từ phía Nga. Lư do mà Washington đưa ra là do Washington lo ngại kho dự trữ của Mỹ đă xuống dưới mức quá thấp.
Xem ra cái lư do này của Washington là không mấy thuyết phục được ai, bởi lẽ việc chuyển giao các lô vũ khí này đă được sự cam kết từ thời chính quyền của Tổng thống Joe Biden và có hiệu lực vào thời điểm hiện tại. Nghĩa là chính quyền Trump đă có nhiều tháng trời để chuẩn bị cho kho dự trữ của Mỹ. Cho nên cách bào chữa của Washington chỉ cho thấy thật là gượng gạo, cho thấy ông Trump chưa thực ḷng đứng về phía Ukraine trong cuộc chiến đấu kiên cường của nước này chống lại quân Nga xâm lược.
Tổng Thư Kư NATO là ông Mark Rutte cũng tỏ ra không hài ḷng về việc Mỹ cho đóng băng một phần viện trợ vũ khí cho Ukraine:
"Để cho Ukraine không là kẻ bại trận có liên quan đến lợi ích của chính nước Mỹ, bởi v́ một Âu Châu an toàn đồng nghĩa một nước Mỹ cũng sẽ an toàn"
Có cảm tưởng rằng việc Washington cho ngừng, hoặc tạm ngừng việc chuyển giao nhiều loại vũ khí quan trọng được cam kết từ thời Tổng thống Biden là v́ muốn Kyiv phải có những sự nhượng bộ nào đó, về lănh thổ chẳng hạn, trước Nga. E rằng Washington khó đạt được điều họ muốn này khi mà người Ukraine quyết chiến đến cùng, và kiên quyết không nhượng bộ Nga. Thành thử việc Washington cho đóng băng một phần viện trợ vũ khí cho Ukraine chỉ khiến cho cuộc chiến này sẽ kéo dài thêm mà thôi, trong khi chính ông Trump luôn miệng nói ḿnh muốn cuộc chiến phải mau mau kết thúc.
Được biết những loại vũ khí trong nhóm bị Washington tạm dừng chuyển giao cho Kyiv bao gồm hệ thống pḥng không Patriot, đạn pháo binh chính xác cùng các hỏa tiển khác mà Ukraine có thể phóng ra từ loại chiến đấu cơ F–16 và thiết bị bay không ngươi lái. Patriot là hệ thống vũ khí mắc tiền nhất mà Mỹ và đồng minh đă viện trợ cho Ukraine. Mỗi tổ hợp pḥng không này có giá hơn 1 tỷ USD. Đây từng được kỳ vọng là vũ khí có thể thay đổi đáng kể cục diện trên bầu trời của Ukraine, nhờ năng lực vượt trội so với các hệ thống pḥng không mà Âu Châu đă hỗ trợ trước đó.
Ukraine đang có 8 tổ hợp Patriot. Con số này đă tăng lên 10 sau khi Ukraine tiếp nhận một hệ thống bị Israel loại biên ra và một tổ hợp từ nước Đức. Mặc dù vậy, Kyiv cho rằng số lượng này là không đủ để thiết lập ra lưới pḥng không khắp lănh thổ. Tổng thống Zelensky cho rằng Ukraine cần ít nhất 27 tổ hợp Patriot để bảo vệ không phận của ḿnh.
Vậy là cuộc gặp giữa các ông Trump và Zelensky bên lề Hội nghị Thượng đỉnh NATO tại Hoà Lan vào tuần trước đă mang lại kết quả không mấy khả quan. Tại lần gặp đó, ông Trump tỏ ra có sự đồng cảm với Ukraine trước việc nước này phải đương đầu với Nga và ông hứa sẽ xem xét gởi thêm Patriot cho Ukraine. Nhưng hóa ra cái gọi là sự đồng cảm của ông Trump đă không biến thành hành động cụ thể như Ukraine mong đợi, mà chỉ dừng ở mức… đồng cảm.
Khi Tổng thống Nga Putin ngỏ ư muốn làm trung gian cho xung đột giữa Iran-Israel, ông Trump đă khuyên ông Putin nên tập trung giải quyết cuộc xung đột giữa Nga-Ukraine trước vấn đề ở Trung Đông. Xem ra ông Trump cũng nên tập trung giải quyết xung đột giữa Nga-Ukraine trước khi giải quyết các xung đột khác. Vả lại, trong chiến dịch tranh cử trước đây, ông luôn hứa sẽ giải quyết nó chỉ trong ṿng 24 giờ nếu được đắc cử. Nếu không hành động tích cực để giải quyết cuộc xung đột này th́ khác nào ông đă lừa gạt các cử tri.
Rốt cuộc, Washington hoàn toàn có lư khi cáo buộc Moscow đang
"câu giờ" cho một thỏa thuận về ḥa b́nh ở Ukraine. Đáng tiếc là chính quyền của Tổng thống Donald Trump cũng đang tỏ ra không mấy hết ḷng, nếu không nói là
"câu giờ" trong việc giải quyết cuộc xung đột đó.