PGS.TS Bùi Hoài Sơn cho rằng khi một người nổi tiếng vi phạm pháp luật, phải bị xử lý công minh như bất kỳ công dân nào khác, danh tiếng không phải lá chắn.
Vụ việc nhà thiết kế Công Trí bị bắt vì liên quan đến ma túy khiến giới thời trang và dư luận rúng động. Không chỉ bởi anh là tên tuổi lớn - người từng góp phần đưa thời trang Việt ra thế giới - mà còn bởi cú trượt dài của một biểu tượng.
Trước sự việc gây chấn động này, PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội khóa XV đã có những chia sẻ với Báo Điện tử VTC News.
- Ông nhận định thế nào về việc ngày càng nhiều nghệ sĩ vướng vòng lao lý vì ma túy, đặc biệt là trường hợp nhà thiết kế Công Trí đang gây xôn xao?
Tôi thấy đau lòng khi có nhiều nghệ sĩ – những người từng là biểu tượng của tài năng, sáng tạo và cảm hứng – lại vướng vào vòng lao lý, đặc biệt là do ma túy và chất gây nghiện.
Trường hợp của nhà thiết kế Công Trí gây chấn động bởi anh là tên tuổi lớn trong làng thời trang, là niềm tự hào, người đưa hình ảnh thời trang Việt vươn ra quốc tế.
Một cá nhân có tầm vóc như vậy mà vẫn không vượt qua được cám dỗ ma túy, cho thấy vấn đề không chỉ còn dừng lại ở đạo đức cá nhân, mà đang gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về mặt tối, âm thầm len lỏi trong đời sống nghệ thuật.
- Dư luận có phản ứng trái chiều - người lên án, người tiếc nuối về việc một tên tuổi lớn như Công Trí vướng vào ma túy, ông đánh giá thế nào?
Tôi hoàn toàn thấu hiểu và chia sẻ với những tâm trạng trái ngược trong dư luận – người thì thất vọng, người thì tiếc nuối, thậm chí có người vẫn cố bênh vực như cách níu giữ niềm tin vào thần tượng.
Công Trí từng được xem là một trong những người mở đường, đặt nền móng cho thời trang Việt Nam. Sự tiếc nuối là có cơ sở, nhưng tiếc không có nghĩa là bỏ qua. Công chúng có quyền đòi hỏi sự minh bạch, có quyền đặt lại thước đo đạo đức đối với những người từng được tôn vinh. Trong một xã hội công bằng, danh tiếng không thể là lá chắn.
Trong lĩnh vực nghệ thuật thì đạo đức và nhân cách của nghệ sĩ càng phải được giữ gìn như một phần của tác phẩm mà họ tạo ra. Sự thất vọng không chỉ là cảm xúc, mà còn là lời nhắc nhở nghiêm khắc: Không ai có thể đứng ngoài những chuẩn mực tối thiểu của pháp luật và đạo lý, dù họ có tài năng lớn đến đâu.
Trước khi vướng vòng lao lý, Công Trí là cái tên lừng lẫy trong giới thời trang.
- Vậy những nghệ sĩ, người nổi tiếng khi vi phạm pháp luật cần được nhìn nhận thế nào, thưa ông?
Tôi cho rằng, khi một nghệ sĩ, người nổi tiếng vi phạm pháp luật, trước hết họ phải bị xử lý công minh như bất kỳ công dân nào khác. Danh tiếng không thể và không nên là tấm “kim bài miễn tội”.
Tuyệt đối không thể có 'vùng trống pháp luật' cho nghệ sĩ chỉ vì họ từng là người của công chúng, từng tạo ra những tác phẩm giá trị.
PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Uỷ viên Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội khóa XV
Họ đã sai thì phải chịu trách nhiệm, nhưng trách nhiệm đó phải được đặt trong khuôn khổ của pháp luật và tinh thần thượng tôn công lý, chứ không phải bằng sự miệt thị hay phán xét cảm tính.
Tuyệt đối không thể có “vùng trống pháp luật” cho nghệ sĩ chỉ vì họ từng là người của công chúng, từng tạo ra những tác phẩm có giá trị. Cũng không nên có sự “giảm nhẹ cảm xúc” chỉ vì người đó từng là thần tượng. Nghệ sĩ với sức ảnh hưởng của mình, càng phải ý thức rằng mọi hành vi đều có tác động lan tỏa đến cộng đồng.
Nếu chúng ta dễ dãi với họ, tức là vô hình chung, ta chấp nhận một thông điệp nguy hiểm rằng tài năng có thể che mờ sai phạm - điều đó là trái với nguyên tắc công bằng, làm xói mòn niềm tin vào đạo đức xã hội.
Người nổi tiếng phải sống trong khuôn khổ pháp luật, đối diện với hậu quả từ hành động của mình. Sự nổi tiếng không phải là đặc quyền để miễn trừ đạo lý, mà phải là động lực để sống tử tế và có trách nhiệm hơn.
- Ông lý giải thế nào về việc một số nghệ sĩ, người nổi tiếng vướng vào ma túy?
Sự sa ngã của nghệ sĩ vào ma túy không chỉ do áp lực sáng tạo hay kỳ vọng công chúng, mà còn từ khoảng trống tâm lý, sự cô đơn trong hào quang. Khi thiếu nền tảng đạo đức, giáo dục nghề nghiệp và môi trường lành mạnh, họ dễ tìm đến chất cấm như lối thoát giả tạo. Khi đam mê bị chi phối bởi thói quen hưởng thụ, khi bản lĩnh không thắng nổi cảm xúc, thì sa ngã là điều khó tránh khỏi.
Vậy nên, lý do không nằm ở một cá nhân, mà nằm trong hệ sinh thái – nơi nghệ sĩ cần được trang bị kỹ năng sống, cần được hỗ trợ tâm lý, cần được định hướng không chỉ để trở thành ngôi sao, mà còn là con người có chiều sâu, có trách nhiệm với chính mình và với xã hội.
- Vậy đâu là hình phạt lớn nhất mà những nghệ sĩ, người nổi tiếng này phải đối mặt?
Theo tôi, hình phạt lớn nhất mà những nghệ sĩ, người nổi tiếng phải đối mặt không chỉ nằm ở khung hình phạt của pháp luật, mà còn là bản án vô hình - niềm tin đánh mất từ công chúng. Khi một nghệ sĩ sa ngã, đặc biệt là dính đến ma túy, họ không chỉ tự tay khép lại cánh cửa sự nghiệp của mình, mà còn huỷ hoại hình ảnh, uy tín và dấu ấn nghệ thuật đã gây dựng.
Không có án tù nào dài bằng sự lãng quên. Không có sự trừng phạt nào khắc nghiệt bằng ánh mắt nghi ngờ của khán giả từng tin tưởng. Một lần vướng vòng lao lý, sự nghiệp có thể không bao giờ trở lại như trước – dù tài năng vẫn còn. Và đó chính là bản án cay đắng nhất.
- Theo ông, các nghệ sĩ cần làm gì để giữ mình trước những cám dỗ trong nghề?
Hãy sống có trách nhiệm với tài năng của mình. Khán giả yêu một nghệ sĩ không chỉ vì tài năng, mà còn vì nhân cách. Một đời nghệ sĩ có thể rực rỡ, nhưng chỉ cần một lần sa ngã là đủ để vụn vỡ.
Tôi mong rằng, từ mỗi cú ngã của ai đó trong nghề, những người còn lại sẽ thức tỉnh, cẩn trọng và biết tự đặt giới hạn cho mình. Vì nghệ thuật là để thăng hoa, chứ không phải là cái cớ để biện minh cho lối sống buông thả. Giữ gìn bản thân cũng chính là giữ gìn niềm tin, ánh sáng cho con đường nghệ thuật mà mỗi người đã chọn.
- Xin cảm ơn ông.
VietBF@ sưu tập
