Trong bối cảnh chính trị phân cực sâu sắc tại Hoa Kỳ những năm gần đây, cộng đồng người Mỹ gốc Việt nổi lên như một lực lượng đặc biệt: đông đảo, nhiệt thành, và trong nhiều trường hợp, kiên quyết ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump. Điều này thoạt nh́n có thể gây ngạc nhiên – v́ phần lớn người Mỹ gốc Á tại Mỹ lại ủng hộ Đảng Dân Chủ. Tuy nhiên, khi đi sâu vào bối cảnh lịch sử, văn hóa và tâm lư chính trị đặc thù của cộng đồng người Việt, chúng ta sẽ hiểu v́ sao chủ nghĩa bảo thủ kiểu Trump lại tạo được sức hút mạnh mẽ như vậy.
1. Vết hằn lịch sử và tâm lư chống cộng sản
Hơn một nửa người Việt đến Mỹ sau biến cố 30 tháng 4 năm 1975 là tị nạn chính trị. Họ mang theo kư ức đau thương về chiến tranh, mất mát, trại cải tạo, và những cuộc vượt biển sinh tử. Trong tâm khảm của nhiều người, chủ nghĩa cộng sản gắn liền với sự tàn bạo và phản bội. Họ xem chế độ Việt Nam hiện nay là biểu tượng của sự gian trá, đàn áp và phản dân chủ.
Từ đó, một định kiến h́nh thành: Đảng Dân Chủ là bên “đă bỏ rơi miền Nam Việt Nam”, đặc biệt trong giai đoạn hậu 1973 khi viện trợ quân sự bị cắt giảm, và Tổng thống Gerald Ford – người kế nhiệm Nixon (thuộc Cộng Ḥa) – cũng không thể xoay chuyển t́nh thế. Nhiều người tin rằng chủ nghĩa tự do mềm yếu của Dân Chủ là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sụp đổ của Việt Nam Cộng Ḥa. Do đó, bất kỳ chính khách nào tỏ ra cứng rắn với Trung Quốc hay cộng sản đều được họ ủng hộ như một phản ứng mang tính bản sắc.
2. Trump – biểu tượng của sự “cứng rắn” và chống Trung Quốc
Donald Trump, với phong cách thẳng thừng, khẩu chiến chống Bắc Kinh, và lập trường "America First", đă đánh trúng tâm lư lo sợ Trung Quốc trỗi dậy của người Việt. Trong mắt họ, Trung Quốc không chỉ là đối thủ kinh tế của Mỹ, mà c̣n là "hậu phương" của chế độ cộng sản Việt Nam.
Do vậy, cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, các phát biểu gay gắt về virus Vũ Hán, và chính sách siết nhập cư dưới thời Trump được nhiều người Việt nh́n nhận như một sự “quật khởi” của nước Mỹ – điều mà họ cho rằng Đảng Dân Chủ “không đủ can đảm làm được”.
3. Truyền thông bảo thủ và “vũ khí thông tin”
Một nguyên nhân quan trọng khác là ảnh hưởng mạnh mẽ của truyền thông Việt ngữ và mạng xă hội bảo thủ. Trong các cộng đồng như Little Saigon (California), Houston (Texas), hay Orlando (Florida), nhiều đài phát thanh, YouTuber và Facebooker người Việt lan truyền những thông tin thiên hữu, thậm chí tin giả, không được kiểm chứng. Những nội dung như “bầu cử 2020 bị gian lận”, “Trump chống ấu dâm toàn cầu”, hay “Joe Biden thân Trung Quốc” lan truyền mạnh mẽ, đánh trúng tâm lư nghi ngờ của nhiều người không tiếp cận được nguồn tin gốc bằng tiếng Anh.
4. Kinh tế tiểu thương và tư tưởng chống thuế
Rất nhiều người Việt tại Mỹ làm chủ doanh nghiệp nhỏ: tiệm nail, tiệm phở, chợ Việt, bất động sản... Họ quan tâm sâu sắc đến chính sách thuế và quy định kinh doanh. Chính quyền Trump với khẩu hiệu “cắt giảm thuế”, “giảm quy định hành chính”, được họ ủng hộ v́ được cho là bảo vệ quyền lợi tiểu thương.
Trong khi đó, nhiều chính sách kinh tế – xă hội của Đảng Dân Chủ (tăng thuế người giàu, nâng lương tối thiểu, bắt buộc bảo hiểm y tế...) lại bị coi là cản trở tự do kinh doanh, khiến người lao động "ỉ lại" vào trợ cấp.
5. Giá trị văn hóa truyền thống và sự kháng cự “văn hóa thức tỉnh”
Nhiều người Việt lớn tuổi vẫn giữ quan niệm bảo thủ về gia đ́nh, tôn giáo, giới tính và vai tṛ của phụ nữ. Họ thường khó chấp nhận các xu hướng xă hội cấp tiến như:
Hợp pháp hóa phá thai muộn,
Trẻ em được đổi giới tính ở trường học,
Giáo dục giới tính từ lớp mẫu giáo,
Các chính sách ưu tiên LGBTQ+ vượt mức b́nh thường.
Trump và Đảng Cộng Ḥa – với h́nh ảnh "bảo vệ giá trị truyền thống" – trở thành lựa chọn tự nhiên cho nhiều người Việt mong muốn bảo vệ nền tảng gia đ́nh và đạo đức tôn giáo.
6. Tâm lư “thành công và tự lập”: Chống phúc lợi xă hội tràn lan
Một bộ phận người Việt sau khi ổn định cuộc sống ở Mỹ tin rằng họ đă thành công nhờ tự lực và nỗ lực – chứ không nhờ nhà nước hay trợ cấp. V́ thế, họ tỏ ra khó chịu với các chương tŕnh phúc lợi xă hội rộng răi, đặc biệt khi chúng được mở rộng cho người nhập cư bất hợp pháp.
Họ nh́n những chính sách nhân đạo của Đảng Dân Chủ như một h́nh thức khuyến khích lười biếng, lạm dụng tài nguyên của người đóng thuế. Điều này càng làm gia tăng sự nghi ngờ với chính sách thiên tả.
7. Sự chia rẽ thế hệ: khi con cái và cha mẹ không c̣n “chung chiến tuyến”
Trong khi thế hệ người Việt đầu tiên nghiêng mạnh về Trump và Đảng Cộng Ḥa, th́ thế hệ trẻ sinh ra tại Mỹ – hiểu biết hơn về quyền dân sự, công bằng xă hội và biến đổi khí hậu – lại nghiêng về Đảng Dân Chủ. Cuộc xung đột chính trị trong gia đ́nh người Việt đôi khi trở nên gay gắt, phản ánh sự chuyển dịch bản sắc từ “nạn nhân chiến tranh” sang “người Mỹ bản địa.”
Một hiện tượng mang tính bản sắc và lịch sử
Sự ủng hộ mạnh mẽ dành cho Donald Trump trong cộng đồng người Việt tại Mỹ không đơn thuần là hành vi chính trị, mà là sự pha trộn giữa bản sắc, kư ức lịch sử, niềm tin văn hóa và lợi ích kinh tế. Để hiểu được lựa chọn của họ, cần đặt trong bối cảnh một cộng đồng tị nạn chính trị mang theo vết thương tập thể, luôn mong mỏi một sự phục hận tinh thần và được công nhận là “những người Mỹ trung thành” theo cách riêng.
Trong một nước Mỹ đang bị chia rẽ sâu sắc, người Việt cũng mang trong ḿnh chính sự chia rẽ đó – nhưng được định h́nh bằng quá khứ chiến tranh, nỗi lo sợ cộng sản, và khát vọng thành công trong xứ người.
🧠 1. Di sản chiến tranh và tâm lư chống cộng sản
Rất nhiều người Việt sang Mỹ sau năm 1975 là cựu quân nhân VNCH, công chức cũ hoặc gia đ́nh nạn nhân của chế độ cộng sản. Họ có trải nghiệm đau thương trong trại cải tạo, vượt biên, mất mát tài sản, người thân, nên mang một nỗi hận sâu sắc với chế độ CSVN.
Họ thường gán cho Đảng Dân Chủ là “yếu mềm với cộng sản”, “thân Trung Quốc” và không đủ mạnh tay trong chính sách đối ngoại, đặc biệt là đối với Bắc Kinh và Hà Nội.
Trump trong mắt họ là người dám đụng TQ, cứng rắn với chủ nghĩa cộng sản, đặc biệt là qua chiến tranh thương mại Mỹ–Trung.
📺 2. Ảnh hưởng của truyền thông bảo thủ
Nhiều người Mỹ gốc Việt tiếp cận thường đến từ YouTube, Facebook, các đài Việt ngữ địa phương nơi mà nhiều b́nh luận viên nghiêng về bảo thủ hoặc cực hữu. Nhiều YouTuber phát tán tin giả, thuyết âm mưu kiếm view kiếm tiền ăn chia ... được lan truyền rộng răi mà ít kiểm chứng nguồn gốc.
💰 3. Tư tưởng trọng doanh nghiệp – chống thuế
Nhiều người Việt làm nail, tiệm ăn, bất động sản, chợ, dịch vụ nhỏ, họ coi trọng chính sách giảm thuế, ít kiểm soát, ít quy định (regulations) mà Trump cổ vũ.
Họ lo sợ chính sách “tăng thuế người giàu” và “quy định môi trường – lao động nghiêm ngặt” của Đảng Dân Chủ sẽ gây khó khăn cho tiểu thương và doanh nghiệp gia đ́nh.
🏠 4. Chống di dân bất hợp pháp và chính sách "phúc lợi xă hội"
Một bộ phận người Việt, sau khi đă nhập quốc tịch và ổn định cuộc sống, không c̣n cảm thấy liên đới với làn sóng di dân mới, thậm chí xem họ là “gánh nặng xă hội”.
Chính sách nhập cư dễ dăi, cấp phúc lợi (Medicaid, food stamps...) của Đảng Dân Chủ bị nhiều người chỉ trích là khuyến khích ăn bám, không công bằng với người đi làm đóng thuế.
🧑*⚖️ 5. Chống “văn hóa cấp tiến” và xu hướng xă hội tự do
Nhiều người gốc Việt, đặc biệt là thế hệ lớn tuổi, có tư duy truyền thống về giới tính, gia đ́nh, đạo đức tôn giáo, nên bất măn với các chính sách ủng hộ LGBTQ+, phá thai, chuyển giới trẻ em, giáo dục giới tính sớm... của Đảng Dân Chủ.
Trump và Đảng Cộng Ḥa được họ nh́n nhận như là lực lượng “bảo vệ giá trị truyền thống và gia đ́nh.”
🇺🇸 6. Tâm lư “bên thua cuộc phục hận” – yếu tố bản sắc
Một số người Việt coi chiến thắng cộng sản 1975 là kết quả của sự bỏ rơi của Mỹ Dân Chủ (tổng thống Jimmy Carter, các chính sách viện trợ bị cắt...)
Do đó, ủng hộ Trump được xem như hành động phục hận tinh thần, một cách tái khẳng định bản sắc quốc gia, chống cộng và tự hào di dân thành công.
🤖 7. Ảnh hưởng từ các chiến dịch thông tin giả, thao túng tâm lư
Cộng đồng người Việt là mục tiêu dễ bị tấn công bởi tin giả và tâm lư đám đông, đặc biệt là từ các chiến dịch tuyên truyền cực hữu, QAnon, hoặc ảnh hưởng từ TQ/Nga.
Những câu chuyện như “ông Trump bí mật chống ấu dâm”, “bầu cử bị gian lận quy mô lớn” đă được tin tưởng một cách mù quáng ở nhiều nơi.
🧓 8. Chênh lệch thế hệ
Người Việt lớn tuổi thường ủng hộ Trump; trong khi giới trẻ gốc Việt (thế hệ 2) sinh ra tại Mỹ lại thiên tả hơn, quan tâm đến b́nh đẳng chủng tộc, môi trường, giáo dục và y tế cộng đồng.
Sự chia rẽ thế hệ trong gia đ́nh Việt cũng phản ánh mâu thuẫn trong nhận thức chính trị và định nghĩa về “công lư” và “tự do”.