Khi nghĩ đến những bản tình ca nổi tiếng gợi nhớ về dĩ vãng hay bóng hình xa xưa, giai điệu tha thiết khắc khoải trong bài ca
"Mười năm tình cũ" của nhạc sĩ Trần Quảng Nam sẽ hiện lên trong tâm trí của không ít người...
Tình khúc
"Mười năm tình cũ" đã được nhiều ca sĩ thể hiện rất thành công (Minh họa)
"Cả một trời yêu bao giờ trở lại?"
Nhạc sĩ Trần Quảng Nam sinh năm 1955 tại Quảng Nam, nơi mà gia đình ông sinh sống sau ngày di cư từ quê nhà Hải Dương vào. Cái tên Trần Quảng Nam mới nghe qua vừa giản dị, khiêm nhường lại vừa ẩn giấu thật nhiều ân nghĩa với vùng đất từng cưu mang cả gia đình ông.
"Mới nhìn, đã thấy ở tác giả 'Mười năm tình cũ' toát ra một vẻ khá phong trần. Nhìn nét cười thoáng nở, nghĩ ngay 'cha nội' này đúng là một tay 'giang hồ chẵn' chứ phải chả vừa gì. Điều đó càng hằn lên khi vào cuộc rượu. Đúng là một gã 'chịu chơi'!", nhà thơ Nguyễn Thụy Kha từng nhận xét về nhạc sĩ Trần Quảng Nam.
Nhạc sĩ Trần Quảng Nam từng theo học rất nhiều ngành như Văn khoa, Điện ảnh rồi sang Mỹ du học về chuyên ngành Hóa học nhưng vì đam mê âm nhạc nên lại mày mò học nhạc để rồi tự sáng tác ra. Những nhạc phẩm của ông khá chỉn chu và có khuynh hướng hàn lâm nên cũng ít người biết đến. Ngay cả nhiều ca khúc khác của ông như:
"Tình xanh", "Tình cuối xót xa", "Mộng tình xưa",… dù được nhiều ca sĩ nổi tiếng thể hiện ra nhưng không được công chúng biết đến nhiều.
Mãi cho đến năm 1985, khi cho sáng tác bài
"Mười năm tình cũ" với giai điệu giản dị, gần với thị hiếu hơn thì tên tuổi của ông mới được nhiều người biết đến. Theo nhạc sĩ Trần Quảng Nam, trước năm 1975, khi đang học đại học, ông đã yêu một cô gái mang hai dòng máu Việt-Pháp tên là Isabel Hạnh. Đầu năm 1975, ông đi du học ở Mỹ, còn người yêu đã hồi hương về Pháp năm 1976.
Nhạc sĩ Trần Quảng Nam
Những năm đầu mới đến Mỹ, người yêu có bay sang để gặp ông nhưng do ông còn đi học, chưa có công việc ổn định nên cũng không có hứa hẹn gì. Sau dịp đó, Isabel Hạnh đã trở về Pháp. Bẵng đi ít lâu, khi trao đổi qua điện thoại, ông biết được người yêu đã có người khác. Từ đó, hai người không hề gặp lại nhau.
"Một ngày của năm 1985, ngồi giở lại chồng ảnh cũ, bỗng nhiên tôi thấy lại những bức hình của Isabel Hạnh. Ảnh còn đây mà người đã biệt vô âm tín.
Cảm xúc dâng trào, trong đầu tôi bỗng bật ra: 'Mười năm không gặp, tưởng tình đã cũ'. Câu nhạc bằng trắc liền một chuỗi hợp âm, chả có giấy nhạc gì cả, tôi kẻ lên trên một tờ giấy trắng rồi cứ thế mà viết tiếp: 'Mây bay bao năm tưởng mình đã quên/ Như mây bay đi một trời thương nhớ/ Em ơi bên kia có còn mắt buồn?…/ Cả một trời yêu bao giờ trở lại?…", nhạc sĩ Trần Quảng Nam đã kể lại.
Nhạc sĩ Trần Quảng Nam cho biết, lúc đó đầu óc nghĩ ngợi ra sao thì âm nhạc cứ thế mà tuôn ra, mất khoảng 15 phút thì ông đã viết xong ca khúc này. Sau đó, ông có điều chỉnh lại vài ca từ.
"Vốn là người theo đuổi dòng nhạc cổ điển nhưng khi sáng tác, bạn bè thường gợi ý tôi phải viết thật phổ thông, kiểu nhạc Phạm Duy hay Trịnh Công Sơn gì đó cho dễ thuộc, dễ nghe".
"Thế là ca khúc "Mười năm tình cũ" đã được soạn theo ý hướng này mặc dù khi nghe kỹ, giai điệu vẫn có những biến cung, biến khúc phù hợp nội dung cũng như tâm tình của người sáng tác. Bởi, tôi vẫn là một người theo chủ nghĩa cổ điển về mặt học thuật trong đường lối âm nhạc", nhạc sĩ Trần Quảng Nam cho biết thêm.
Ca khúc
"Mười năm tình cũ" được nhạc sĩ Trần Quảng Nam viết nghe dễ hát và được bạn bè khuyến khích.
Ông cũng cho biết, có nhiều người nói bài nhạc này nghe hơi
"sến". Nhưng với ông, ca khúc này chưa đạt tiêu chuẩn của nhạc
"sến" nhưng phần nào ông cũng hãnh diện khi được 2 ca sĩ Thanh Tuyền và Chế Linh ghi âm vào những album của họ.
"Người có công đưa ca khúc này đến công chúng là ca sĩ Lệ Thu. Chị là người thâu băng đầu tiên sau khi tôi sáng tác ca khúc được một năm. Tôi là người hòa âm và chị Lệ Thu hát. Đến giờ, tôi vẫn thích nhất là thâu băng và hòa âm đó. Còn bây giờ, nhiều người hát ca khúc này, tôi không thể nhớ hết", nhạc sĩ Trần Quảng Nam có chia sẻ.
Nói về ca khúc
"Mười năm tình cũ", nhà thơ Nguyễn Thụy Kha từng cho biết:
"Nhân câu chuyện về mối tình đã cũ, Trần Quảng Nam quyết định 'hạ sơn' trong sáng tác. Không cầu kỳ chuyên nghiệp nữa, chuyển đổi ngôn ngữ một chút cho gần đời hơn. Bởi vậy, 'Mười năm tình cũ' đã ra đời. Đúng là 'nhất bản, vạn lợi'. Chỉ với 'Mười năm tình cũ', tên tuổi Trần Quảng Nam được biết đến nhiều trong cả trong nước, cả cộng đồng người Việt ở nước ngoài. Tiền bản quyền cũng cứ vô đều đều".
Bao nhiêu năm tình cũ?
Sau sự thành công của ca khúc
"Mười năm tình cũ", câu chuyện tình năm xưa của Trần Quảng Nam tưởng chừng sẽ ngủ yên nhưng dường như càng quên thì càng nhớ; càng dồn nén thì nỗi nhớ nhung càng cồn cào, buộc ông phải cho trải lòng thêm một lần nữa.
"Bao nhiêu năm gặp lại/ Nụ cười héo trên môi/ Bao nhiêu năm tình cạn/ Tìm nhau đã mòn hơi/ Bao nhiêu năm một lần/ Mình nhìn nhau chới với…", trích từ ca khúc "
Hai mươi năm tình cũ".
Nhạc sĩ Trần Quảng Nam cho biết, thời điểm viết ca khúc
"Hai mươi năm tình cũ" là khi ông đang sửa soạn trở về Việt Nam lần đầu tiên sau bao nhiêu năm chưa đặt chân về. Ông viết ca khúc này vì thấy con tim mình vẫn y như cũ, sự hoài niệm vẫn còn nguyên dù đã sau 20 năm cách trở. Câu chữ
"bao nhiêu năm" này đã được lặp đi lặp lại nhiều lần trong ca khúc như thể nỗi nhớ, niềm thương vẫn còn thường trực và chỉ chờ có dịp để tuôn trào. Đời người thường có câu:
"Quá tam ba bận".
Có lẽ do vậy, để trả hết nợ đời, nhạc sĩ Trần Quảng Nam đã cố dứt lòng để xóa tan mọi day dứt, để lòng thanh thản không chút vướng bận tơ vương. Và, ca khúc
"Ba mươi năm tình cũ" lại ra đời.
"Tôi cứ nghĩ trong đầu là thôi đi, mối tình này đã qua 10 năm rồi, 20 năm rồi thì cũng đến lúc lòng mình phải xả ra hết không còn nữa. Ý tưởng đó cứ ám ảnh tôi mãi…
Và cuối cùng tôi mới viết ra được ý đó nên đặt tên tựa đề ca khúc là vậy", nhạc sĩ Trần Quảng Nam tâm sự.
Ông cũng chia sẻ rằng,
"Mười năm tình cũ" hay
"Hai mươi năm tình cũ" nói về sự quay quắt nhung nhớ dù hai cuộc đời tuy đã cách xa nhưng tình yêu vẫn còn. Nhưng rồi, câu chuyện này đã đến lúc cần phải kết thúc.
Và
"Ba mươi năm tình cũ" chính là lời tâm sự đó, giờ là lúc phải cho chấm dứt, chấm dứt ngay cả trong tư tưởng.
"Trong 3 bài này, tôi chia sẻ mối tình của mình. 'Mười năm tình cũ' là một day dứt lớn vô cùng. Đến 'Hai mươi năm tình cũ' là một sự hoài niệm mối tình cũ và thấy rằng con tim của mình vẫn y như cũ. Đến 'Ba mươi năm tình cũ' là mình thật sự đã trả lại tất cả những day dứt, yêu thương, hi vọng của mười năm, hai mươi năm trước cho người tình của mình để họ được yên ấm với cuộc sống của họ".
"Đó là tâm tình của tôi gửi gắm trong 3 ca khúc này", nhạc sĩ Trần Quảng Nam chia sẻ.
Có những ca khúc, khi nghe lại, chúng ta cảm thấy buồn, lòng cứ day dứt hoài những kỷ niệm tưởng chừng như mới ngày hôm qua. Âm nhạc làm cho người ta nhớ về những cuộc tình, cho dù hạnh phúc hoặc đớn đau, tình cảm ấy vẫn còn long lanh, huyền dịu. Và chỉ có âm nhạc mới có thể khắc hoạ, trau chuốt, đem đến cho chúng ta sự thăng hoa cùng những níu kéo của cảm xúc vốn khó tìm lại được bởi thời gian và không gian…
Click để nghe
"20 năm tình cũ" - Ca sĩ: Hồ Hoàng Yến ở đây:
-
https://www.youtube.com/watch?v=kRAjxii8nvU
và
"30 năm tình cũ" - ca sĩ: Sinh Nguyễn ở đây:
-
https://www.youtube.com/watch?v=trup-6Yhnb0
còn đây là ca khúc
"10 năm tình củ" do ca sĩ Lệ Thu hát:
-
https://www.youtube.com/watch?v=qEZd...&start_radio=1
